Katalog

KULTUR Galata’da ‘Fabrikasyon’ sergisi ‘Fabrikasyon’ mekâna özgü kumaş bazlı yerleştirmeler yapan üç görsel sanatçı Gili Avissar (İsrail), Stephanie Müller (Almanya) ve Lisa Simpson’ın (Brezilya) katılımıyla, Tuçe Erel’in küratörlüğünde, Galata’daki Schnei dertempel Sanat Merkezi’nde 11 Eylül’de açılacak. Stephanie Müller ve Lisa Simpson’ın kıyafet dikerek müzik yaptıkları ‘Amfilenmiş Dikiş Makinaları Duosu’nun performansıyla başlayacak sergi, 7 Ekim’e kadar sürecek. Pazar 27 Ağustos 2017 Aldığı ödüllerle dikkat çeken ‘Meteorlar’ filminin yönetmeni EDİTÖR: eMRAH KOLUKISA TASARIM: eMİNE BİLGET Hafıza, doğa kultur@cumhuriyet.com.tr 15 Gürcan Keltek ile filme dair konuştuk. Keltek “Bizi çevreleyen coğrafya ve tarih, oradaki geleceğimizi ve coğrafya...etkiliyor”diyor. Roma’ya ait Gürcan Keltek yıllardır sinemanın içinde olan ama enerjisini ve birikimini hep fark lı alanlara kanalize eden biriydi. Reklam çekti, klip yönetti, önemli isimlerle ikinci yönetmen olarak ça lıştı, kısa filmlere imza attı... Bu sü re içinde kafasında hep fikirler, se naryolar, proje ler dolandı; bun lar zamanla ol gunlaştı ve yavaş ça netleşti... Orta metrajlı ilk filmi “Koloni” Kıbrıs’ta yaşanan trajedi EKmolruakhısa nin izlerini süren, benzerlerine sinemamızda az rastlanan bir bel geseldi. Ardından “Meteorlar” gel di. Bu kez Güneydoğu’ya çevirmiş ti odağını Keltek ve doğanın mistik bir eylemle insanoğluna işaret et tiklerini gösteriyordu. Locarno Film Festivali’nde dünya prömiyerini ya pan ve oradan toplam üç ödül alan filmle ilgili Gürcan Keltek ile bir en büyük mutluluk izleyiciye ulaşmak n Locarno’da çok beğenildiğini biliyoruz filmin. İki de ödül aldı, hatta sonradan gelen Cinelab ödülüyle üç ödül bunu bekliyor muydunuz? Filmi bir kesim insanın seveceğini biliyorduk ama hayır, tahmin etmiyorduk. İzlenmesi zor, monokrom, grenli ve siyah beyaz olmasından dolayı belli bir mesafe ile karşılaşacağını düşünüyorduk. Locarno Festivali’nin karakteri ve seçkisinin bunda payı var elbette, böyle filmlere kucak açan bir yer. Bütün bunlar görece şeyler tabii. Önemli olan şey filmi seyirciyle buluşturduk, benim için en büyük mutluluk bu. sur duvarları TOKAT’ın Sulusaray Kaymakamlı ğı tarafından ilçe girişinde yapılması planlanan kız öğrenci yurdu inşaatı öncesi yapılan sondaj çalışmalarında, Roma dönemine ait sur duvarları ortaya çıktı. Sulusaray Kaymakamlığı tarafından ilçe girişindeki araziye 100 kişilik kız öğrenci yurdu yapılması için çalışmalara başlandı. Kaymakamlık ilçede M.Ö.1’inci yüzyılda kurulduğu tahmin edilen Sebastopolis antik kenti dolayısıyla, öğrenci yurdunun yapılacağı alan için Tokat İl Kültür Turizm Müdürlüğü’ne sondaj çalışmaları için başvurdu. Bölgede yapılan sondaj çalışmalarında Roma dönemine ait sur duvarlarına rastladı. Yapılması planlanan kız öğrenci yurdu için yeni arsa araştırmalarına başlanırken, surların bulunduğu alan ise koruma altına alındı. l TOKAT/DHA Alanya Caz Günleri söyleşi yaptık. n “Meteorlar”ın yapım süreciy 14 yaşında le başlayalım. Bu filmi yapma fikri nasıl gelişti ve toplam ne kadarlık bir sürede bitti? 2015 yazında insanların anonim hesaplardan, aplikasyonlardan yaptıkları internet yayınlarını izlemeye başladım. O yıl çok fazla şey olup bitiyordu ve internet yayını çok sık kullanılmaya başlandı. Haber kaynaklarına olan güven kaybedilmişti ve herkes birbirinin haber kaynağı olmuştu. Bu korsan yayınların çoğu gece başlıyor, bir saatlik tek bir çekimden oluşuyordu, düşük kalitede videolardı. Filmin fikri de buradan çıktı: Birinin çantasında ya da geçtiği bir tür mü? Her iki türün iç içe geçtiği bir film evet. Şimdi bakınca sanırım öyle ama yapım aşamasında bu konu üstüne çok düşünmedim. Belgesel sinema siz onun tanımını yapmaya çalıştıkça genişliyor. Bu benim için de bir deneme ve öğrenme süreci. Sinemayı türler üzerinden sınıflandırmamaya gayret ediyorum. Gerçeği gösterirken de kamerayı koyacağım yere bir kurmaca mizansen duygusuyla yaklaşıyorum. O nedenle oyuncu arkadaşım Ebru Ojen’in yer aldığı sahneleri montaj sırasın rak politiktir. Aynı zamanda da hayır; çünkü film bizim kollektif hafızamızla, doğayla ve yaşadığımız coğrafya ile olan ilişkimizle ilgili. ‘Meteorlar’a başlamadan hemen önce Guy Debord’un 50’lerde psikocoğrafya üzerine yazdıklarını okuyordum, Situasyonist’lerin tekstlerinde de bu var, bizi çevreleyen coğrafyanın ve tarihinin davranışlarımızı, o coğrafyadaki geleceğimizi nasıl etkilediği. Bugün yaşanan çatışmanın ve güncel politikaların işlerliğini kaybetmesinin kökenlerinde de bu var, ben böyle düşünüyo 14. Alanya Uluslararası Caz Günleri, 21 Eylül’den itibaren 4 gün boyunca caz günlerine ev sahipliği yapacak. Tarihi Kızılkule Meydanı’nda gerçekleşecek program kapsamında 21 Eylül Perşembe Günü saat 20.30’da Selen Beytekin, 22 Eylül Cuma saat 20.30’da Big Al & The Jokers grubu sahne alacak. 23 Eylül Cumartesi günü saat 20.30’da Jennah Bell, aynı gün 22.00’da Şenay Lambaoğlu cazseverlerle buluşacak. Caz Günleri’nin son günü olan 24 Eylül Pazar ise Ayhan Sicimoğlu & Latin All Stars grubu kapanışı yapacak. l İHA bilgisayarında bulunmuş kayıp ka da çektim, bütün diyalogları da bir rum. Film bütün bu elementleri bir setler. Birbirinden bağımsız anların likte yazdık. Ebru’nun şahane ilk ro seri kozmik ve doğa olayıyla ilişki ve olayların içinden geçen ama ken manı ‘Aşı’dan da cutup’lar kullan lendiriyor. Güneydoğu birçok baş di epizodik dili içinde art arda dizilmiş video parçacıkları. Düşük kalite videolardan oluşan bir nevi günlük. dık. Bütün bu süreçler çalışma yöntemi olarak kurmacaya en çok yaklaştığımız zamanlardı. ‘Meteorlar’ katıldığı ilk festivalden toplam üç ödül alarak büyük sükse yaptı. ka filmin konusu olabilecek, olmaya da devam edecek bir yer. Tek bir filmin her şeyi ve bütün ruhu Kurgucu arkadaşım Fazilet Onat’la yaptığımız montaj iki yıl sürdü. Elimizdeki malzemeye de birinin özel günlükleriymiş gibi bir mahremiyetle yaklaştık. Bu kurguda uygulayacağımız birçok kuralı ortadan kaldırdı, bizi özgürleştirdi. Hem belgesel hem kurmaca n Oyuncu Ebru Ojen’in rol aldığı bazı sahneler var filmde. Bu da akıllara filmin belgesel olup olmadığı sorusunu getiriyor. Nasıl tanımlamalıyız filmi, belgesel mi, kurmaca mı, yoksa ikisinin iç içe ‘Buluntu görüntülerle çekimleri kurguladık’ n Buluntu görüntülerle kendi yaptığınız çekimlerinizi nasıl harmanladınız? Nemrut ve dağları yıllar önce çekmiştim. Av sekansının bir kısmını da. Buluntu resimleri pek çok kaynaktan kullandık. Özellikle bağımsız habercilerin malzemeleri ve yabancı haber ajansları. Meteorların sadece ülkemizden değil sınır dışından da çekilmiş resimleri ve güvenlik kamerası görüntüleri de vardı. Bazı resimler tamamen anonim di. Bütün bunlar kurgu aşamasında malzememiz oldu. Sonra tekrar çekime döndük Ebru Ojen’le, bölgede ve kendisiyle daha sonradan yaptığımız çekimler oldu. Buluntu materyaller ile kendi çektiğim malzemelerimizi bir düşük kalite video estetiğinde bir araya getirdik. n Film Güneydoğu bölgesini anlatıyor ama politik bir tarafgirlik yok filmde. Bu bilinçli bir tercih olmalı değil mi? Evet ve hayır. Evet; çünkü yapmak istediğiniz herhangi bir film siyasete dokunsun ya da dokunmasın bu kararın doğasıyla ilintili ola nu kapsaması olanaksız. Ben kendimi yeterli gördüğüm bir alanın içinde bir film yaptım, güncel politikalar üzerine büyük sözler söylememeye de gayret ettim. Bir önceki filmim ‘Koloni’yi de Kıbrıs’ta tampon bölgede çekmiştik, benzer bir aidiyet dengesini orada da kurmaya çalışmıştık. n İlk filminiz “Koloni” de yine belgesel bir yapımdı. Kurmaca bir film çekmek de var mı aklınızda? Var. Birkaç senedir hem senaryo hem de finans anlamında geliştirmeye çalıştığım bir film var, adı ‘Horde’. Gümüşlük’te bir efsane Brezilyalı gitarist, piyanist ve kom pozitör Egberto Gismonti, DenizBank ana sponsorluğunda devam eden 14. Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivali kapsamında iki konser vermek için Bodrum’a geldi. Gismonti, bu ak Mad Max serisinin yeni bölümü: Whisky şam saat 20:30’da, festival merkezindeki Toprak Ev’de bir gitar resitali verecek. Sanatçı, bir sonraki gün, 28 Ağustos Pazartesi akşamı ise saat 21:15’te antik taş ocağında izleyicinin karşısına piya 10günlük tatil için yola dökülenlerin seyrelttiği Gibson’uyla, oldschool rock sololarını hatim indirmiş gibi çalıyor. Masif noyla çıkacak. Hem gitar hem de piyanoda bir virtü öz olan Egberto Gismonti, Brezilya yer İstanbul’da, çukurları, iş makine seslerin usta basçısı Çağatay Ateş, li halkının geleneksel müziği ve klasik leri ve tuhaf tipleriyle pimi çekilen tam bir Levend; başı neredeyse sah müzik dünyasında, öncüsü Heitor Villa İstiklal Caddesi’nin cuması, birkaç nenin alçak tavanına değecek. Lobos’un açtığı yolda eserler veren bir saat sonra takımlarının maçı başla “Binnaz”dan “Cumartesi”ye, sanatçı olmakla birlikte usta bir doğaç yacak olan Galatasaraylılara ema net edilmiş gibi. Sa dece İmam Adnan Sokak’ta farklı bir ik lim var. Toplumsal yamul MURAT BEŞER madan nasibini alan sokağın en iyi yanı, Dorock adlı rock mekânının tam karşısındaki Fet hullahçı öğrenci yurdunun kapatıl mış olması. Artık doğru dürüst can “Ayna”dan “Babaanne”ye, “Rock’n Roll’u Bir Dinle”den uzun zamandır çalmadıkları “Dön Geri”ye; “Best Of” gibi bir repertuar ile 30 küsur yılı özetliyor topluluk. Demek ki, dört bölümü geride bırakan Mad Max serisi sanki devam ediyor. Demek ki misyon bitmemiş: Eskiden çaldıkları müzikle “Babaanne”lerini ikna etmeye çalışan bu emektar müzisyenler, şimdi kendinden sonrakilere sevdirmeye çalışıyor. lamacı olarak döneminin sayısız müzisyenine ilham kaynağı olmuş bir isim. Müzik serüveni beş dönemle ifade edilen Gismonti, Gümüşlük’te vereceği her iki konserde de klasikleşmiş eserlerinden oluşan bir seçkiyle hayranlarının karşısında olacak. Haldun Dormen’den lı müzik sahnesinin kalmadığı, iyi müzik çalan yerin pek bulunmadı Seyirci, sololara “Hey Hey Hey!” tezahüratlarıyla eşlik ederken, söz ‘Oyunun Oyunu’ ğı bölgede, çölde vaha gibi görünen Dorock’ın önündeki olağan şüpheliler, birazdan başlayacak konseri bekliyor. “Ustalara Saygı Kuşağı” kapsamında geçen ay ilk kez Objektif çalmıştı burada. Ağustos ayının konuğu ise 36 yaşında vefat eden Fatihli Kamil Özaydın tarafından kurulan, ilk Türkçe sözlü rock albümünü çıkaran Whisky. Girince mekânın yeni sözcüsü Asafated Tanju’nun mekâna dokunuşu hissediliyor. Eskiye göre daha derli toplu ve ferah. CD çalarda yük çaları dönerken, içerisi konsere birkaç dakika kala doluyor. İçlerinde Aptul çizimli Whisky’ler göze çarpıyor, ama Metallica’dan Motörhead’e herkesin üzerindeki tişört siyah. Ergenlik zamanlarında öğrenci harçlıklarını biriktirerek Whisky kaseti alanlar (kelini, göbeğini karıştırmayın şimdi) orta yaşı geride bırakmış. Koca bir koç bakıyor onlara sahnenin fonundan, Kurban Bayramı’nın Topluluğun kurulduğu yıl çekilen Mad Max filmi gibi Whisky. Solistin yanındaki üç adam; onlarca vagonu çeken lokomotif gücünde. Üyelerinin her biri Max Rokatansky, altlarında da birer Holden Monaro. Yılmaz savaşçı solist Serdar Çokuslu Whisky şapkası ve güneş gözlüğü, sert müziğin jokeri, istikrar abidesi davulcu Alpay Şalt ise garsonlarla bir örnek Dorock tişörtü çek leri ezbere söylüyor. Hepsinin mutlak bir anısı olmalı... Gösterinin sonunda yoğun istek üzerine “Yak Bizi” yeniden terennüm ediliyor. Parçanın bitimiyle, içeriden dışarıya bir göç başlıyor; yine insanlar konser öncesindeki yerini ve pozisyonunu alıyor, ellerindeki biralarla üçlü beşli kulislerini kuruyor. Şükürler olsun; canına okunmuş Beyoğlu’nda Parkinson Şeref’ten Remiks İhsan’a halen ne kadar çok “eski insan” varmış. Murat Beşer (muratbeser@murat Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın yeni sezon projelerinden Michael Frayn’ın kaleme aldığı “Oyunun Oyunu” adlı yapıt, Haldun Dormen’in yönetmenliğinde sahnelenecek. Provalarına başlanan Lale Eren’in çevirdiği oyunun dekor tasarımını Başak Özdoğan, kostüm tasarımını Tülay Kale, ışık tasarımını ise Ali Rıza Tekin üstleniyor. Ekim ayı başlarında Eskişehir izleyicisi ile buluşacak oyun, sezon boyunca Şehir Tiyatroları’nda yer alacak. sek seste doksanlı yılların sert par yaklaştığından habersiz! miş. Gitarcı Arif Deniz Toker kırmızı beser.com) C MY B