Katalog

Pazar 18 Haziran 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Türkler, ‘bana bir şey olmaz’ diyor Küresel siber güvenlik şirketi Kaspersky Lab Türkiye’nin yeni genel müdürü İvan Romaşko’ya göre Türk kullanıcılar mobilde temkinli PC’de ise özensiz Siber tehditlerin Türkiye’de hâlâ hafife alındığına dikkat çeken uluslararası siber güvenlik kuruluşu Kaspersky Lab’in Türkiye Genel Müdürü İvan Romaşko, “Tür kiye’deki birçok kullanıcı ‘Bana bir şey olmaz’ diye düşünüyor. Ancak siber saldırılar, sıklıkla ev kullanıcılarını hedefliyor. Maddi kayıpların yanı sıra fotoğraf ve video gibi kişisel veriler, geri dönüşü olmayan bir şekilde yok olabiliyor” dedi. Siber terörizmdeki artışla hem dünyada hem de Türkiye’de bilişim istihbaratı İvan RomaŞko kimdir? 1998’de Rusya’nın Tomsk Devlet Üniversitesi’nden mezun olan İvan Romaşko, 20062014 yılları arasında Toshiba’da çalıştı. 2014’te Kaspersky Lab’ın Rusya ofisinde çalışmaya başlayan Romaşko, Mayıs 2017’de Kaspersky Lab Türkiye’nin yeni genel Müdürü oldu. 2008’de İstanbul ve 2016’da Ankara’da ofis açan şirketin Türkiye’de siber güvenlik pazarında yüzde 14’lük payı bulunuyor. nın gündemin önemli bir re dair istihbarat alıyor. maddesi haline geldiği Ürünlerimizi bu doğrul nin altını çizen Romaş tuda en kısa sürede gün ko, “Araştırmalarımıza celliyoruz. Ülkelerin tek göre Türkiye’deki kul başlarına ve kısa bir sü lanıcılar mobil telefon NECDET re içerisinde bunu yapa larındaki uygulamaları ÇALIŞKAN bilmesi ise hayli zor, hat güncelleme konusunda ta imkânsız.” fena değil. Yüzde 69’u güven İvan Romaşko, WannaCry ile lik yamalarını çok bekletmeden birlikte artan fidye yazılımları yapıyor. Ancak PC ve tabletle nın geleceği ve yeni tehditler ko ri için aynı özeni göstermiyor nusunda ise şunları söyledi: lar. Kullanıcıların sadece yarısı 4 Casusluk da mobilleşecek. bu cihazlardaki uygulamalarını Casusluk faaliyetlerinin ana he güncelliyor” diye konuştu. defi büyük oranda mobil cihaz ‘Casusluk mobilleşecek’ lar olacak. 4 Yüzde 100 koruma diye bir Türkiye’nin yerli siber güven şey yok. İnsan hataları, ‘hac lik yazılımı çalışmalarına da de ker’ların en fazla güvendiği nok ğinen Romaşko, “32 ülkedeki ta. Bu yüzden düzenli yazılım 37 ofisimiz, her gün dünyanın güncelleme ve veri yedekleme dört bir yanından siber tehditle hayati önem taşıyor. Çölleşme ile mücadele şart Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Çevre Komisyonu Başkanı Ayhan Sümerli, artan nüfus ve azalan kaynakların yarattığı baskıyı hafifletmenin en geçerli yolunun çölleşme ile mücadele olduğuna dikkat çekti. TGDF Çevre Komisyonu Başkanı Ayhan Sümerli 17 Haziran Dünya Çölleşme ile Mücadele Günü dolayısıyla basın açıklaması yaparak, küresel iklim değişiminin sonucu olan çölleşmenin en çok tarım sektörünü etkilediğine değindi. Sümerli’nin verdiği bilgiye göre, dünyada 2.6 milyar insanın geçimi doğrudan toprağa bağlı. Ancak her yıl ciddi boyutta kayıplar yaşanıyor, bu kayıpların yılda 20 milyon ton tahıla karşılık geldiği düşünülüyor. Ekilebilir alanların bozulması her yıl 1.5 milyar insanı etkiliyor. Ekilebilir arazilerdeki daralmanın 25 yılda gıda fiyatlarının yüzde 30 artmasına yol açacak. l Ekonomi Servisi 300 üst yönetici zirveyi bekliyor Uluslararası İşbirliği Platformu (UİP) tarafından 8’incisi düzenlenen Boğaziçi Zirvesi, 2830 Kasım’da düzenlenecek. Geçen yıl 7. Boğaziçi Zirvesi, 3 Cumhurbaşkanı, 1 Başbakan, 12 yurtiçinden ve yurtdışından bakan, 300’e yakın CEO’nun (üst yönetici) katılımıyla 3 günün sonunda toplam 2200 iş insanını ağırlamıştı. Bu yıl da bankacılık, finans, telekomünikasyon, enerji, inşaat ve ulaştırma sektörlerinde çeşitli konuların derinlemesine konuşulacağı ve mesajların verileceği paneller düzenlenecek. Bugüne kadar 103 ülkeye davet gönderildi. Zirvenin 7 yıldır işbirliği yaptığı çözüm ortakları arasında Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Oxford Üniversitesi, Ürdün’den TAG Organizasyon, Körfez Bölgesi’nden GOIC ve İSWEN gibi kuruluşlar yer alıyor. l Ekonomi Servisi İnşaatta cirolar azaldı İnşaat ciro endeksi, bu yılın ilk çeyreğinde, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.2 azaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocakmart dönemine ilişkin, “inşaat ciro endeksi”ni açıkladı. Buna göre, takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi ise geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5.3 arttı. TÜİK’in konuya ilişkin bülteninde, kurumun kısa dönemli iş istatistikleri için genel olarak yöntem ve veri kaynağı iyileştirme çalışmalarına devam ettiği de belirtildi. l Ekonomi Servisi Sosyal güvencesi olan işlerde çalışmadıkları için dünya nüfusunun yüzde 48’i emeklilik maaşı alamıyor. Vay emeklinin haline Dünya Ekonomik Forumu emeklilik çalışmasına göre, dünya genelinde çalışanların yarısına yakını sosyal güvencesi olmayan sektörlerde yer alıyor. Genel olarak emeklilikte rahat etmek için çalışırken mutlaka ve mutlaka tasarruf yapmak gerekiyor. Zira alınan emekli ücretleri, çalışıldığı dönemin standardını sağlamaya yetmiyor. Tabii eğer maaş alınabilinirse. Çünkü bir de kayıt dışı çalışmak zorunda kaldıysanız o zaman maaş bile yok. Dünya Ekonomik Forumu emeklilik çalışmasına göre, dünya genelinde çalışanların yarısına yakını sosyal güvencesi olmayan sektörlerde yer alıyor. Bu nedenle de, emeklilik yaşına gelen nüfusun da yüzde 48’i emeklilik maaşı alamıyor. Dünya Ekonomik Forumu (WEF), emeklilikte iyi bir gelir için çalışanların yıllık maaşları nın en az yüzde 10 ila 15’ini tasarruf etmesi gerektiğini belirtti. WEF, “Emeklilik Sistemi Reformu Çalışması” konulu raporunu yayımladı. 4 Rapora göre, sağlık hizmetlerindeki ve beslenmedeki gelişmelerle, dünya nüfusunun muhtemel yaşam süresi arttı, mevcut durumda 600 milyon olan yaşlı nüfus 2050’de 2.1 milyara çıkacak. Zorluk var 4 Dünya genelinde çalışanların yarısına yakını sosyal güvencesi olmayan sektörlerde yer alıyor. 4 Bu nedenle emeklilik yaşına gelen nüfusun da yüzde 48’i emeklilik maaşı alamıyor. 4 Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde birçok çalışan tasarruf ürünlerine ulaşmıyor. 4 Çalışanların birçoğu para bi riktirmek için sunulan fırsatlara ulaşmaktan yoksun, ayrıca tasarruf yapma alışkanlığı kazandıracak teşvikler de yeterli değil. Kişi başı tasarruf oranlarının birçok ülkede düşük kaldığı bildirilen raporda, emeklilikte iyi bir gelir için yıllık maaşın yüzde 1015’inin tasarruf edilmesi gerektiği vurgulandı. Raporda, “İnsanların her yıl ne kadar tasarruf yapmaları, hangi yatırımları tercih etmeleri, ne zaman emekli olmaları gerektiği ve emekli olduklarında tasarruflarının ne kadarını kullanmaları konusunda karar vermeleri gerekiyor” değerlendirmesine yer verildi. l Ekonomi Servisi İşletmeci yolcu da taşıyacak YDKAAÜZPŞAMÜKAYPARİNM ÖDESİN Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, zorunlu trafik sigortası tavan fiyat uygulamasının devam etmesi gerektiğini belirterek, “Bu uygulama ile sigorta primleri belirlenirken araç sahibinin yaşı, kaç yıldır ehliyet sahibi olduğu ve yaptığı kazalar göz önüne alınmalıdır” diye konuştu. Zorunlu trafik sigortası tavan fiyat uygulamasının 31 Aralık 2017’de sona ereceğini hatırlatan ve bu düzenlemenin devam etmesi gerektiğinin altını çizen Palandöken, “Geçmiş yıllarda üzerine kayıtlı araç bulunmayan ancak yıllarca şoför olarak çalışıp yıllar sonra araç alan sürücülere daha yeni ehliyet almış acemi sürücü muamelesi yapılması yanlış. Ayrıca kaza riski, 10 milyonluk bir şehir ile 50 binlik yerin aynı değil” dedi. l Ekonomi Servisi Şehir terminalleriyle havalimanı arasında ve havalimanından çevre illere, ilçelere yapılacak düzenli yolcu taşımacılığı, havalimanı işletmecisi tarafından yapılacak. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün “Havalimanları Yer Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, şehir terminali veya terminalleriyle havalimanı arasında ve havalimanından çevre illere ve ilçelere gerçekleştirilecek düzenli yolcu taşıma işletmeciliği, karayolu taşımacılığıyla ilgili tüm mevzuata uyulması koşuluyla taleplere göre, yönetmelik esasları çerçevesinde havalimanı işletmecisi tarafından yapılacak. Ancak UKOME kararıyla yetkilendirilen ve havalimanı, şehir merkezi, havalimanı arasında ulaşım hizmeti verecek kuruluşlar bu düzenleme gerekliliklerinin dışında tutulacak. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 Küresel gıda baronlarıDünya Ekonomisinden... 7milyarın üzerinde insan, 570 milyon çiftçi, Ve küresel gıda endüstrisi değer zincirini kontrolü altında bulunduran sadece bir avuç şirket... Hadi bir bilgi daha... Bugün dünyada açlık çeken 800 milyon insanın yarısı tarım sektörüne bağlı küçük çiftçiler ve işçiler... Ne adil düzen değil mi? Gelelim şu bir avuç şirketin neler neler yaptığına... Global tarımsal gıda endüstrisi devasa bir sektör. Ve giderek büyüyor. Çünkü dünyada orta sınıfın sürekli büyümesi ve kentleşmenin artması işlenmiş gıdaya ve market ürünlerine olan talebi de artırıyor. Oyun uzun süre büyük firmaların yerel ölçekte küçük firmaları satın alması ve böylelikle küçük rekabetçilerini ortadan kaldırması ile oynandı. Türkiye’de bundan hayli nasibini aldı. Şimdi birbirlerini satın almada... En büyük oyun da tohum ve zirai kimyasallarda oynanıyor. Dünyanın en büyük ikinci böcek ilacı üreticisi olan Bayer, en büyük tohum üreticisi Monsanto’yu 66 milyar Avro’ya satın alma sürecinde. ABD ve Avrupa Birliği bu evliliği onaylarsa, ki büyük olasılıkla onaylayacak 2017 sonunda, sadece üç şirket BayerMonsanto, DowDuPont ve ChemChinaSyngenta küresel tohum ve zirai kimyasal piyasasının yüzde 60’ını kontrol eder hale gelecek. Bu tabii aynı zamanda küresel ölçekte tüm gıda ürünlerinin fiyatlarını belirleyecekleri anlamına da geliyor. Aynı tekelleşme tarım araç ve ekipmanlarında da yaşanıyor. Küresel pazarın yüzde 65’i 5 büyük şirketin elinde ve pazar lideri de 29 milyar dolar satış geliri ile John Deere’de. Tüm bu şirketler gelecek hedeflerine bir süreden beri tarımın dijitalleşmesini de aldılar. Henüz süreç başlangıç aşamasında olmasına karşın hızla gelişiyor. Çok yakında dronlar zirai ilaçların püskürtülmesi görevini üstlenecek; hayvancılık sektörü süt miktarlarını, hareket düzenlerini ve besin oranlarını izlemek için sensörlerle donatılmış olacak; traktörler GPS ile kontrol edilecek; bilgisayar hatta cep telefonu ile kontrol edilebilen ekim makineleri, sıra ve bitkiler arasındaki optimum mesafeyi belirleyecek, toprak kalitesini değerlendirecek. İyi güzel de yoksul çiftçi bu teknolojiye sahip olabilecek mi? Sonuçta alan yine devlerin olacak. Gıda işleme de farklı değil, Henüz küresel ölçekte konsolide edilmemiş olmasına rağmen, hâlâ bölgesel düzeyde Unilever, Danone, Mondelez ve Nestlé gibi şirketler pazar hâkimiyetine sahip. Bu şirketler paralarını taze veya yarı işlenmiş yiyecekler yerine dondurulmuş pizza, konserve çorba ve hazır yemek gibi son derece işlenmiş gıdalardan kazanıyorlar. Üstelik kâr çift taraflı. Zira bu beslenme modeli obezite, şeker hastalığı ve diğer kronik hastalıklarla yakından ilişkili. Daha da önemlisi, bu şirketlerin, protein, vitaminler, probiyotikler, zayıflama ilaçları ve omega3 yağ asitleri ile zenginleştirilmiş “sağlıklı” işlenmiş gıdaları da pazarlamaları. Yararlanılan kaynaklar: www.weforum. org ve www.projectsyndicate.org Altı bölgede 793 bin hektar arazi kiralamayı içeren anlaşmaya göre, yüzde 80’i Türk, yüzde 20’si Sudanlı yatırımcıya ait şirketler kurulacak. Yatırımcı Sudan için ‘iştahlı’ Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye Sudan İş Konseyi Başkanı Mehmet Ali Korkmaz, Afrika’da kiralanan 780 bin hektarlık tarım arazisi için geliştirilen projenin uygulanmasını Türkiye’de yaşanan darbe girişiminin geciktirdiğini belirterek, “Türk yatırımcılar olarak biz Sudan’daki arazileri değerlendirmek için iştahlıyız” dedi. İki ülke arasında yapılan anlaşma Türkiye’nin, Sudan’dan 6 ayrı bölgede toplam 793 bin hektar arazi kiralamasını içerirken, bunun 12 bin 500 hektarı söz konusu şirkete tahsis edilecek, kalanın ise özel sektör tarafından işletilmesi sağlanacak. Türk girişimciler kiralayacakları arazinin yüzde 20’si üzerinde, yerli köylüler için iç yollar ve sulama kanalları inşa edecek. Bu yatırımların toplam maliyeti arazinin kira bedelinden mahsup edilecek. Taraflar, ticari ekonomik iş birliği için vize, oturma ve çalışma izni verilmesi gibi alanlarda kolaylık sağlamayı taahhüt etti. l Ekonomi Servisi Rusya bu yaz kiraza doydu Türkiye’den Rusya Federasyonu’na yılın 5 aylık döneminde 2 bin 409 ton kiraz ihraç edilerek 5 milyon doları aşkın gelir elde edildi. Kiraz ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre değer bazında yüzde 135, gelir bazında ise yüzde 54 arttı. Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) verilerinden yapılan derlemeye göre, Türkiye’den Rusya’ya yılın 5 aylık döneminde limon, mandalin, soğan, greyfurt, kayısı, şeftali, portakal, kiraz, ayva, lahana, erik, patates, karnabahar, karpuz, kavun, pırasa ve biber olmak üzere 17 kalem meyve ve sebze ihraç edildi. l Ekonomi Servisi Sera Group’tan Bodrum’a 100 milyon dolar yatırım Sera Group’un yüzde 50 ortaklığının olduğu Peska Turizm Yatırım, Bodrum’da 100 milyon dolar yatırım yaptığı Barbaros Reserve Bodrum Residance’ı hayata geçirdi. İki ayrı fazdan oluşan projenin ilk fazına 50 milyon dolar yatırım yaptıklarını belirten Sera Group Üst Yöneticisi (CEO) Ahmet Ozan Şener, 42 süitlik ilk fazın 2018 Haziran’da teslim edileceğini söyledi. 340 740 metrekare süitlerin metrekare fiyatının 5.5 bin dolardan başladığını söyleyen Şener, ikinci fazdaki süitlerin daha pahalı olacağını belirterek, “Süitler, Peska Turizm’in sahip olduğu 49 yıllık üst hakkı ile devre tatil modeli sunacak” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B