Katalog

Çarşamba 29 Kasım 2017 2 [email protected] sağlık EDİTÖR: SİBEL BAHÇETEPE TASARIM: ZARİFE SELÇUK Her yıl 1500 kişi rahim ağzı kanserine yakalanıyor. Erken teşhis hayat kurtarıyor Kadınların kÂbusu Prof. Dr. Ateş Karateke: Serviks kanseri, HPV adı verilen virüsten kaynaklanır ve cinsel temas yoluyla bulaşır. Düzenli pap smear testi yaparak korunmak mümkün Kadınların en çok yakalandığı kanser türlerinden biri olan rahim ağzı kanseri, ülkemiz de kadın kanserleri arasında 9. sıra da yer alıyor. Her yıl ülkemizde yak laşık 1500 kadına, rahim ağzı kanseri (serviks kanseri) tanısı konurken, bu laşma yolları, belirtileri ve tanı yöntemleri hak kındaki bilgiler büyük önem taşıyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Ateş SİBEL BAHÇETEPE Karateke, düzenli smear testlerini uygulayan ül kelerde rahim ağzı kan seri sıklığının azaldığını söylüyor. Günümüzde çok sık rastlanan, HPV adlı virüsten kaynaklanan ve genellikle cinsel temas yoluyla bu laşan rahim ağzı kanseriyle ilgili Türk Jinokoloji ve Obstetrik Derneği Başkanı Prof. Dr. Ateş Karateke, me rak edilenleri yanıtladı. ‘100’den çok çeşidi var’ n Rahim ağzı kanseri nedir? Serviks, rahmin alt kısmıdır. Bebeğin rahim içinde düşmeden durması için gerekli bir yapıdır. Serviks kanseri, HPV adı verilen virüsten kaynaklanır ve cinsel temas yoluyla bulaşır. İlk aşamada pek belirti göstermez. Daha sonra, pelvik ağrı veya vajinadan kanama olabilir. Normal hücrelerin kanser hücrelerine dönmesi genellikle birkaç yıl alır, pap smear testi yaparak anormal hücreler bulunabilir. Ayrıca HPV testi de yaptırabilirsiniz. 4 HPV virüsü nasıl bulaşır? HPV son yıllara kadar genellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubundaydı. Ancak yapılan araştırmalar sonucunda diğer virüslerde olduğu gibi mutasyona uğrayarak temas yoluyla da bulaşabilir hale geldiğini gördük. Bulaşmanın yüzdesel oranını tam olarak bilmesek de; HPV virüsünü taşıyan bir kişinin kullandığı tuvaleti kullanmak, tuvalet kullanımı son rası ellerini yıkamayan biriyle tokalaşmak, aynı eşyayı kullanmak (iç çamaşırı, mayo vs kullanılması) ile de bulaşabilir. Burada en önemli nokta kişinin HPV enfeksiyonunun o an aktif olmasıdır. HPV virüsünün şimdiye dek 100’den çok çeşidi tanımlanmıştır. Tanımlanan çeşitlerin 5 ve 6. çeşitleri insanlarda sıklıkla görülebilir ve genital bölgelerde siğil olarak kendini gösterir. Bazı durumlarda bu siğiller makat bölgesinde de görülebilmektedir. ‘Cinsel yaşam tarzı’ 4 Hangi kadınlar daha yüksek risk altındadır? HPV cinsel yolla bulaşan bir virüs olduğu için cinsel yaşam şekli ile doğrudan ilişkili. Erken yaşta cinsel ilişki (21 yaşından önce), çokeşlilik, HPV için yüksek taşıyıcılık riskine sahip erkek (çokeşli) ile ilişki durumlarında, HPV enfeksiyon riski ve bağlantılı olduğu hastalıkların görülme sıklığı artıyor. 4 HPV hangi şekilde rahim ağzı kanserine neden oluyor? Rahim ağzı enfeksiyonuna neden olan her HPV tipi kansere neden ol Belirtileri Prof. Ateş Karateke, hastalığın belirtilerine ilişkin şunları söyledi: “Rahim ağzı kanserlerinin büyük bir kısmı erken dönemde herhangi bir belirti vermiyor. Belirti vermesi durumunda en sık görülen şikâyet vajinal kanama. Kanserin çevre yapılara yayılmaya başladığı ilerlemiş evredeki hastalıkta; idrar yapma veya dışkılama zorlukları, bacak ağrısı ve bacaklarda su toplanması gibi durumlar ortaya çıkabiliyor.” muyor. Yaklaşık 15 tip HPV’nin kanser ile ilişkisi olduğu biliniyor. Özel Tedavi likle HPV 16 ve 18 kansere en sık dönüşen tipler. HPV içeren cilt ve vücut sıvıları ile her türlü temas, en yöntemleri feksiyonun bulaşmasına neden olabiliyor. Enfekte bireyle cinsel teması olanların yaklaşık 3’te 2’sine geçiyor. Ancak her HPV enfeksiyonunda aşırı endişeye gerek yok. HPV enfeksiyonu geçiren kadınların sadece yaklaşık yüzde 10 kadarında kalıcı enfeksiyon gelişiyor. Prof. Karateke, tedavide iki ana yöntemin bulunduğunu belirterek “Bunlardan ilki cerrahi tedavi. Bazı özel durumlarda farklılıklar göstermekle birlikte, erken evrede standart olarak uygulanan cerrahi Koruyucu aşılar 4 Rahim ağzı kanserine karşı geliştirilen aşılarda son durum ne? Günümüzde 2 farklı koruyucu HPV aşısı kullanılı Prof. Dr. Ateş yöntem; rahmin, kanserin yayılması muhtemel çevre yapılar ve lenf bezleriyle beraber çıkartılmasını kapsıyor. Bu hastaların bir kısmına, yor. Bunlardan birincisi; HPV Karateke cerrahiye ek olarak 6, HPV 11, HPV 16 ve HPV 18 tip ameliyat sonrasında tek başına lerine karşı geliştirilmiş olan dört veya kemoterapi ile birlikte lü aşı. İkincisi ise, HPV 16 ve HPV 18 ışın tedavisi uygulanması için kullanılan ikili aşı. Yapılan çalış gerekebiliyor. Diğer tedavi malarda, her iki aşının da içerdiği tip şekli ise; ameliyat yapılmadan lerle ilişkili rahim ağzı kanserinin ön hastanın radyoterapi ve sıklıkla cül lezyonlarını ve kanseri yüzde 90 eşzamanlı verilen kemoterapi oranında engellediği gösteriliyor. ile tedavi edilmesi” dedi. hBaasştkaennettçeilesi Televizyon ile gelen obezite Her gün 2 saatten fazla televizyon izleyen çocuğun obezite riski artıyor Yrd. Doç. Dr. Nihan Çakır Biçer, Türkiye ve dünya genelinde çocukların uzun süre televizyon, telefon ve tablet başında zaman geçirdiğini bunun sonucunda da inaktif hale gelerek obez olma sıklığının arttığını söyledi. Biçer, “Çocuklar artık daha fazla masa başında çalışıyor, ekran kullanımı süreleri uzadı, yani televizyon karşısında, cep telefonları ve tabletleriyle çok daha fazla zaman geçiriyorlar. Bu da obeziteye yol açıyor” dedi. İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) ve Fiziksel Aktivite Derneği işbirliğiyle Ulusal Fiziksel Aktivite Sempozyumu düzenledi. Etkinlikte konuşan İKÜ öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Biçer, “Son dönemdeki çalışmalarda Türkiye ve dünya genelinde obezite ve fazla kilolu olma sıklığının son derece arttığını görüyoruz. Sağlıklı yaşamın sürdürülmesi, sağlıklı yaşam biçimi alışkanlıklarının kazanılması ve hastalıklardan korunma konusunda iki önemli faktör olarak karşımıza çıkıyor” diye konuştu. 2 yaş kuralı Biçer, şöyle konuştu: “Değiştirebileceğimiz en önemli faktör, aslında ekran kullanımı sürelerinin uzaması. Yani çocukler, televizyon karşısında, cep telefonları ve tabletleriyle çok daha fazla zaman geçiriyorlar. Amerikan Pediatri Akademisi’nin çok net bir önerisi var. 2 yaşın altındaki çocuklar hiçbir şekilde ekran kullanmasın, televizyon izlemesin. 2 yaş üstündeki çocuklarda da ekran önünde geçen süre 2 saatin altında olsun.” l DHA Acil durumdaki hasta, hastane hastane gezdi. Sandalyede tedavi edilmeye çalışıldı ŞEYMA PAŞAYİĞİT Acil durumdaki bir hasta başkentte hastane hastane dolaştırıldı. Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde ise 30’a yakın hasta, yine “yer olmadığı” gerekçesiyle koridorlarda tedavi edilmeye çalışıldı. Yenimahalle Devlet Hastanesi’ne giden acil durumdaki bir hasta, hastane hastane dolaştırıldı. Hasta, Yenimahalle Devlet Hastanesi’nden “yer olmadığı” gerekçesiyle sırasıyla Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi, Hacettepe Üniversitesi Hastanesi, Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne gönderildi. Şiddetli karın ağrısı, kusma ve 39 buçuk derece ateş şikâyetleriyle acil servisleri dolaşan hastanın safra kesesinde taş olduğu tespiti yapıldı. Tedavi edilmesi gereken hastaya yine “hastanede yer olmadığı” gerekçesiyle sandalye üzerinde serum verildi. ‘Birim var hak yok’ Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge’den hareketle eski Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın açılışını yaptığı “Hasta Hakları Birimini”ni de bünyesinde bulun duran Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, “hastaneye gelen acil durumdaki hastaları koridorlarda tedavi etme” ve “hastanedeki sağlık çalışanlarının çalışma koşulları” konusundaki sorularımız hakkında “bilgi veremeyeceklerini” açıkladı. ‘Dünya standartlarında!’ Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Nurullah Okumuş, geçten ay, Türkiye’de 35 bin yoğun bakım yatağı bulunduğunu, bu rakamın da dünya standartlarının üzerinde olduğunu söylemişti. “Yoğun bakım yatağı bulunamadığı için öldü” haberleri için yorum yapan Okumuş, “yoğun bakım yataklarının akılcı kullanılmaması”nı gerekçe olarak göstermişti. ‘Başkentte rezillik’ Acil durumda hastane hastane dolaştırıldıklarını aktaran hasta yakını Altay Çetinoğlu, 30’a yakın acil durumdaki hastanın, hastane koridorlarında sandalye üzerinde serumlarla tedavi edilmeye çalışıldığını söyledi. Çetinoğlu, yaşadıkları duruma “Başkentte böyle bir rezillik yok” diye tepki gösterdi. l ANKARA Farmafikir ödülleri sahiplerini buldu Eczacılık fakültesi öğrencilerinin inovatif projelerinin yarıştığı Farmafikir ödüllerini kazananlar belli oldu. 29 üniversitenin eczacılık öğrencilerinin hazırladığı 20 proje içerisinde finale kalan 4 projenin finali, Yeditepe Üniversitesi’nde yapıldı. Değerlendirme kurulu puanlamasına göre, yarışmada Karadeniz Tek nik Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Mona Khorshidtalab birinci; Medipol Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Gizem Gül ikinci; Trakya Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Beşir Sefa Mumay ve Utku Ertaş üçüncü; Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Hüsniye Binnur Güzeldağ ise dördüncü oldu. Muhabirimiz Bahçetepe’ye TBV’DEN ödül Türk Böbrek Vakfı (TBV) tarafından bu yıl 4.’sü düzenlenen “Medya Ödülleri” önceki gün Mecidiyeköy’deki Fairmont Otel’de düzenlenen törenle sahiplerine verildi. Yazılı basın dalında hastanelerde kalp nakli için sıra bekleyen hastaların yaşadıklarını anlatan “Yaşam Kuyruğu” başlık haberi ile “Vaka İnceleme” dalında ödüle değer görülen gazetemiz muhabiri Sibel Bahçetepe, ödülünü TBV Genel Sekreteri Necmi Gürsoy’un elinden aldı. Törende konuşan TBV Başkanı Timur Erk, yaptıkları çalışmalar sonucunda Türkiye’deki tuz tüketimini azalttıklarını ancak şeker tüketimini azaltamadıklarını belirterek, “Türkiye’de 3 milyon obez var ve bunların 1.8 milyonu 18 yaşın altındaki çocuklar. Bu nedenle özellikle gençleri şekerli gıdalara yönelten reklamlara son vermek lazım. Vakıf olarak bundan sonraki çalışmalarımızda özellikle bu konu üzerinde duracağız” dedi. Törende görsel basın ve internet medyasının temsilcilerine de ödülleri verildi. Gastroenterolog sayısı yetersiz ‘811 uzmanla hastalara yetişmek zor!’ Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Prof. Serhat Bor, Türkiye’de gastroenterolog sayısının 811 olduğunu vurgulayarak “Uzman sayısı acilen artmalı, çünkü bu sayı ile hastalara yetişmek mümkün olmuyor” dedi. Dernek tarafından düzenlenen “Sindirim Sistemi Hastalıkları Bilgilendirme Programı”nın son durağı Eskişehir oldu. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin katkılarıyla yapılan toplantıda konuşan Prof. Bor, Türkiye’deki gastroenterelog sayısının yetersiz olduğunu söyledi. ‘Acilen sayı artırılmalı’ Bor, şöyle devam etti: “Ülke çapında yalnızca 811 gastroenterolog var. Tabii bizim hastalara yetişebilmemiz mümkün değil, sayılarımızın acilen artması gerekiyor. Türkiye’de en sık görülen 3. kanser türü kalın bağırsak kanseri. 50 yaşın üzerinde her yıl, büyük abdeste gizli kan aratılması ve 5161 yaşlarında kolonoskopi yaptırılması öneriliyor. Bunlar yapıldığı takdirde kişide bir polip varsa, bu polip kanserin erken başlangıç dönemindeki iyi huylu safhasıdır. Biz o polipi endoskopi aracılığıyla alırız. Birinci derece akrabasında kolon kanseri bulunanlar, iltihabi bağırsak hastalığı bulunanlar risk grubu hastalardır.” Karnında havlu unutuldu Trabzon’da şiddetli karın ağrısı şikâyetiyle hastaneye giden N.A.’nın (35) karnında havlu olduğu, çekilen tomografiyle belirlendi. 3 yıl önce yurtdışında geçirdiği bir ameliyat sonrası genç kadının karnında unutulan havlu, 3 saat süren operasyonla çıkarıldı. Şiddetli karın ağrısı ve mide bulantısı şikâyetiyle Trabzon Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne giden N.A., Genel Cerrahi Uzmanı Opr. Dr. Ayhan Çağılcı tarafından muayene edildi. Ardından çekilen tomografide, N.A.’nın karın boşluğunda birden fazla kitle ve havlu olduğu belirlendi. Havlunun, kadının karnında 3 yıl önce yurtdışında geçirdiği rahim ameliyatı ‘histerektomi’ operasyonu sırasında unutulduğu değerlendirildi. Havlu, yaklaşık 3 saat süren başarılı operasyonla N.A.’nın karnından çıkarıldı. Ameliyatı gerçekleştiren Opr. Dr. Ayhan Çağılcı, hastanın karnındaki havluyu belirleyince şoke olduklarını söyledi. Çağılcı, hastanın sağlık durumunun iyi olduğunu kaydetti. l TRABZON/DHA C MY B