Katalog

DUNYA Kuzey Kore ‘ABD terör listesinde’ WashingtonPyongyang arasındaki liderler düzeyinde hakaretlere varan, nükleer savaş çıkaracaklar kaygılarına yol açan gerilim her geçen gün tırmanıyor. ABD Başkanı Donald Trump, 12 günlük Asya turunu geçen hafta tamamlamasının ardından dün Kuzey Kore’yi “teröre destek veren devletler listesine aldıklarını” duyurdu. Trump, kararına ilişkin “Bu daha önce, yıllar evvel yapılmalıydı” dedi. Nükleer faaliyetleri ve füze denemeleriyle halihazırda Kuzey Kore’ye yönelik uluslararası yaptırımlar sürüyor. Bu son kararla Washington’ın yaptırımları daha da ağırlaştıracağına işaret ediliyor. Berlin toz dumanSalı21Kasım2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 7 Merkel’e dördüncü dönem başbakanlık yolunu açacak ‘Jamaika’ koalisyon görüşmeleri, Hür Demokratlar’ın masadan kalkmasıyla çöktü. Steinmeir’den sağduyu çağrısı geldi Avrupa Birliği’nin lokomotif ülkesi Almanya’da adını koalisyon pazarlığındaki Hıristiyan Demokratik Birlik (CDU/CSU), Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller Partisi’nin renklerinden alan Jamaika Koalisyonu görüşmelerinin FDP’nin çekilmesiyle çökmesinin ardından siyaset karıştı. Almanya Cumhurbaşkanı FrankWalter Steinmeier tüm partileri “tavırlarını gözden geçirmeye ve bir orta yol bulmaya” çağırdı. Steinmeier, Alman politikacılar sorumluluklarına uygun davranmadıkları takdirde komşu ülkelerin alarma geçeceklerini de kaydetti. ‘Erken seçim tercihim’ Liberal eğilimli FDP lideri Christian Lindner, önceki gece 12 saatlik müzakerelerin ardından yaptığı açıklamada, Başbakan Angela Merkel liderliğindeki Hıristiyan Demokrat Parti (CDU) ile karşılıklı güvene dayalı bir anlaşmaya varmanın mümkün olmadığını, aralarında büyük görüş ayrılıkları olduğunu söyledi. Lindner, “Savunduğumuz şeyleri ve ilkelerimizi terk etmek zorunda kalacaktık. Yanlış yönetmektense hiç yönetmemek daha iyidir” dedi. CDU ile kardeş partisi Hıristiyan Sosyal Birlik (CSU) lideri Horst Seehofer karardan üzüntü duyduklarını belirtirken Merkel “Bir çözüm bulma konusunda her şeyi denediklerini, Başbakan olarak Almanya’yı bekleyen zor günlerde de ülkeyi iyi yönetmeyi sürdüreceğini” vurguladı. Yeşiller ise uzlaşmaya varılmak üzere ol AVRUPA KAYGILI FDP lideri Lindner pazarlıklardan sonuç alamadıklanı duyurduğu parti toplantısında alkışlarla karşılandı. Cem Özdemir’in eşbaşkanı olduğu Yeşiller cephesinde ise hayalkırıklığı vardı. (sağda) duklarını öne sürerek FPD’nin koalisyon görüşmelerinin başarısızlığa uğramasını uzun süredir planladığını savundu. Pazarlıkların çökmesi üzerine Merkel cephesinden azınlık hükümeti seçeneği yerine erken seçimlere gitme olasılığını tercih edeceği çıkışı geldi. Sığınmacı krizi Almanya’yı sert bir kışın beklediği yorumları yapılırken görüşmelerde uzlaşı sağlanamamasında sığınmacıların giriş kapısı olan Bavyera eyaletini yöneten CSU’nun, yılda alınacak sığınmacı sayısına 200 bin üst sınırı getirilmesinde ısrarı ve Yeşiller’in üst sınırı kabul etmek için sığınmacıların ülkeye getireceği aile üyesi sayısına sınırlama getirilmemesini istemesinin etkili olduğu iddiaları var. CDU ile Yeşiller uzlaşmak üzereyken FDP’nin bu gelişmeyle çekildiği savunuluyor. Koalisyon görüşmelerinin çökmesiyle Almanya’da şimdi ne olacak so rusu tartışılıyor. Seçeneklerden ilki eylül ayındaki genel seçimden tarihi bir başarısızlıkla çıkan Martin Schulz liderliğindeki Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile yeniden “Büyük koalisyon” kurulması. Ancak 2013’ten seçime kadar ülkeyi CDU ile “büyük koalisyon” olarak yöneten SPD yöneticileri bu fikre sıcak bakmadıklarını daha önce açıklamışlardı. Schulz dün yaptığı açıklamada “yeni bir seçimden korkmadıklarını” ifade etti. İkinci bir seçenek Hıristiyan Demokratların Merkel yönetiminde FDP ya da Yeşiller ile bir azınlık hükümeti kurması. Azınlık hükümeti durumunda 2. Dünya Savaşı’nın ardından bir ilk yaşanacağına dikkat çekiliyor. Üçüncü seçenek ise erken seçim. Alman anayasasına gö Almanya’da koalisyon görüşmelerinde iplerin kopması üzerine Başbakan Angela Merkel ile önceki gün görüşen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan “Ortamın gerilmesi bizim işimize gelmez. İleriye doğru gitmeliyiz” açıklaması geldi. Macron’un ofisinden yapılan açıklamada da “Güçlü ve istikrarlı bir Almanya istiyoruz” vurgusu yapıldı. Hollanda Dışişleri Bakanı Halbe Zijlstra ise gelişmeleri, “Avrupa için kötü haber” diye nitelendirdi. Zijlstra, “Almanya AB içinde çok etkili bir ülkedir, dolayısıyla yetkili bir hükümet olmazsa, pozisyon almaları çok zor olacaktır” dedi. AfD alarmı Öte yandan erken seçime gidilmesi halinde, genel seçimden beklenmeyen bir başarı ile çıkarak 2. Dünya Savaşı’nın ardından meclise giren ilk aşırı sağcı parti olan Almanya için Alternatif’in (AfD) oy oranını artırması olasılığı bir başka endişe konusu. Üçüncü parti olarak meclise giren AfD Eşbaşkanı Gauland’ın hükümetin kurulamamasında etkili olduklarını ileri sürmesi dikkat çekti. Gauland, “Merkel başarısız oldu, başbakanlıktan gitmesinin de zamanı geldi” dedi. re erken seçim için önce başbakanın seçilmesi gerekiyor. Bu durumda Cumhurbaşkanı Steinmeier başbakanlık için bir isim önerecek. Ülkede erken seçime gidilmesi durumunda Merkel’in 12 yıldır devam eden ve 16 yıla uzaması beklenen başbakanlığının sona erebileceği belirtiliyor. ‘Riyad’la gizli Rusya topu Soçi’ye attıiletişimdeyiz’ Lübnan Başbakanı Saad Hariri’nin sürpriz istifası ile Su Steinitz udi ArabistanLübnanİran üçgeninde patlak veren kriz sürerken İsrail Ener ji Bakanı Yuval Steinitz, Riyad hükü meti ile Tahran’a karşı ortak endişe ler taşıdıklarını ve bu nedenle “gizli ile tişim halinde olduğunu” açıkladı. İs rail ordu radyosuna konuşan Steinitz, İsrail’in diplomatik ilişkisi bulunmayan Suudi Arabistan ile bu iletişimin neden gizli tutulduğu yönündeki soruyu, “Bi zim birçok Müslüman ve Arap ülkesiyle kısmen gizli bağlantılarımız var ve ge nellikle bu bağlantıdan utanan biz de ğiliz. Bu ilişkilerin gizli tutulmasını iste yen karşı taraflar. Bizim için sorun de ğil ancak karşı tarafın isteğine saygı gösteriyoruz. Bu nedenle gizli tutuyo ruz” şeklinde yanıtladı. Aun’dan, İsrail’e tepki yükseldi İran, Suudi Arabistan’ın isteği üzerine önceki gün dışişleri bakanları düzeyinde toplanan ve Tahran hükümetini bölge ülkelerine “saldırganlıkla” suçlayan Arap Birliği kararına tepki gösterdi. İran Dışişleri Sözcüsü Behram Kasımi, kararı “yalan ve değersiz” olarak nitelendirdi. Kasımi “Birçoğu Suudi Arabistan’ın kısır politikaları nedeniyle çözümsüz kalan bölge sorunlarına yönelik çözüm, böyle değersiz açıklamalar yayımlamak değildir. Ayrılıkları körükleyen İsrail’in politikalarını takip etmekten vazgeçmektir” diye konuştu. Bu arada toplantının sonuç bildirgesinde Lübnan Hizbullahı’nın terör örgütü ilan edilmesinin ve Beyrut hükümeti ile bağlantılı olduğuna vurgu yapılmasının ardından Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Aun, “İsrail’in hedef göstermeleri hâlâ devam ederken, buna direnmek ve planlarını bozmak Lübnan’ın hakkıdır” ifadesini kullandı. Bibi’ye yine yolsuzluk sorgusu İsrail Başbakanı Bibi lakaplı Binyamin Netanyahu’yu işadamlarından rüşvet ve pahalı hediyeler aldığı gerekçesiyle soruşturan polis, Başbakanı önceki gün 6. kez sorguya aldı. Güvenlik güçlerinin Netanyahu’nun resmi konutuna girdiği ve arama yaptığı da belirtildi. Rivlin affetmedi Bu arada İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin’in yaralı bir Filistinli’yi öldürmekten suçlu bulunarak 18 ay hapse çarptırılan bir askerin af başvurusunu kabul etmemesi ortalığı karıştırdı. Polisin kararın ardından sosyal medyada Rivlin’i kefiye takmış gösteren fotoğraflar üzerine soruşturma açtığı gündeme yansıdı. Suriye krizinin çözümü çabaları çerçevesinde dikkatler yarın gerçekleşecek Astana sürecinin garantör ülkeleri RusyaTürkiyeİran’ın liderler düzeyinde Soçi buluşmasına çevrildi. Görüşmenin çetin konularından birinin de Ankara’nın terör örgütü olarak gördüğü PYD/YPG konusunun olacağı yorumları yapılıyor. Rusya, siyasi çözüm çerçevesinde ilk olarak 18 Kasım’da yapılabileceği iddiaları basına yansıyan Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’ne PYD dahil Kürt unsurların da davet edilebileceği yönündeki çıkışına Ankara’dan sert tepki yükselmesi sonrasında, toplantıya ilişkin hazırlıkların halen sürdüğü açıklaması yapmıştı. Ardından Suriye’de Astana süreci ile varılan “çatışmasızlık bölgeleri” uzlaşısının garantörleri RusyaTürkiyeİran’ın liderler düzeyinde Rusya’nın Soçi kentinde yarın bir araya gelecekleri duyurulmuştu. Bu zirve için önceki gün üç ülkenin dışişleri bakanları da Antalya’da toplanmıştı. Geniş katılım vurgusu Ankara’nın pek çok kez dile getirdiği ABD’nin desteklediği Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) ana bileşenini oluşturan YPG/PYD’ye yönelik “masada onlar olursa biz yokuz” tepkisi sürerken dün Moskova’dan Suriye’de tüm tarafların sürece dahil olmalarından yana olunduğu mesajı yinelendi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, hâlâ tarihi üzerinde çalışıldığı haberleri gelen Suriye Ulusal Diyalog Kongresi için, katılımcıların olabildiğince tüm tarafları temsil etmeleri gerektiği görüşünde olduklarını vurguladı. Lavrov kongre hazırlıklarına ilişkin “Moskova, BM tarafından onaylanan, Cenevre görüşmelerinde dile getirilen ve Astana sürecinde onaylanan belgelere dahil edilen kararlara göre hareket ediyor. Tüm bu belgeler, Suriye hükümeti ve çok sayıda muhalif grupla Suriye hükümetine bağlı güçlerin IŞİD’e yönelik Halep çevresinde operasyonları sürüyor. İDLİB’DE TSK’YE YPG ATEŞİ Türkiye, Rusya ve İran’ın ortaklaşa yürüttüğü Astana Süreci sonucunda Suriye’nin İdlib bölgesine gerginliği azaltmak hedefiyle gözlem noktaları oluşturan Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarına Afrin bölgesinden YPG saldırdı. Türk birliği saldırıya hemen karşılık verirken olayda can kaybı yaşanmadığı bildirildi. Bölgedeki Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) kaynaklarından alınan bilgiye göre Halep’in TSK’nin İdlib bölgesinde oluşturduğu Daret İzzet gözlem noktasına Afrin’den havan topuyla saldırı gerçekleştirildi. YPG’nin gözlem noktasına 5 havan topu fırlattığı dile getirildi. Havan toplarından biri gözlem noktasının 100 metre yakınına düştü. Saldırı üzerine gözlem noktasındaki güvenlik timleri ateşle karşılık verdi. Astana anlaşması çerçevesinde, İdlib gerginliği azaltma bölgesindeki ateşkesin takibi için TSK, 12 Ekim’de bölgeye birlik intikaline başlamıştı. YPG’nin kontrolündeki Afrin ile ÖSO’nun kontrolündeki bölgelerin sınır hattında gözlem noktası oluşturan TSK, Salve köyü, Samaan Kalesi’nin yanı sıra son gözlem noktasını aynı güzergâhtaki Şeyh Akil Tepesi’nde oluşturmaya başladı. Türkiye’nin İdlib’de toplam 12 gözlem noktası oluşturması öngörülüyor. Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin yarın Soçi’de Suriye muhalefetinin belirlenmesine ilişkin yapacakları görüşme öncesinde YPG’nin saldırması dikkat çekti. l ANKARA/Cumhuriyet rın katılımı ile Suriye’de taraflar arası diyaloğu öngörüyor” ifadesini kullandı. Rusya, Türkiye ve İran liderlerinin Soçi’de Kongre’nin gerçekleştirilmesine ilişkin tüm idari sorunları da ele alacaklarını belirtti. Öte yandan Soçi ile aynı gün Suudi Arabistan da, Riyad’da Suriye muhalefetinden kimi grubu bir araya getirerek Cenevre görüşmelerine katılacak heyeti belirlemeyi hedefliyor. IŞİD’in Suriye’de etkinliğini yitirmesiyle bir likte gerek Soçi gerekse Riyad’da Suriye konulu toplantılardan çıkacak sonuçların 28 Kasım’daki BM liderliğindeki Şam ve muhalif cephenin de katılacağı Cenevre barış görüşmeleri için önemli olduğuna işaret ediliyor. Sputnik’in haberinde ise Suriye’nin kuzeyindeki Cerablus kentinde Türkiye’nin desteklediği ÖSO gruplarından ayrılan 150 kişinin, YPG’nin ana unsurunu oluşturduğu SDG safına geçtiği iddia edildi. Sisi’den G. Kıbrıs ziyareti Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi, Lübnan’ın istifa eden Başbakanı Saad Hariri’nin bugünkü ziyareti öncesinde iki günlük Kıbrıs Rum Kesimi ziyaretine dün başladı. Sisi, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile bir araya geldi. Yerel basında iki liderin güvenlik, sağlık, teknoloji alanında anlaşmalar imzaladığı belirtildi. Sisi’nin bölgede doğalgaz rezervlerinin keşfedilmesinin önemine işaret ettiği vurgulandı. ‘Referandum geçersiz’ Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de tek taraflı gittiği bağımsızlık referandumuna yönelik Bağdat’ın karşı kararlarına bir yeni Irankkooykyatdraguyıısı madığı” kararını açıklamış, buna IKBY’den “saygı duyacağız” açıklaması gelmişti. Kararın temyiz aşamasının olmadığına dikkat çekiliyor. Bu arada si eklendi. Bağdat merke Rudaw’ın haberine göre mahkeme zi yönetimi ile Erbil dahil diğer bölge nin kararına IKBY Başbakanı Neçir ler arasındaki anlaşmazlık dosyala van Barzani‘den “Tek taraflı bir karar rının görüldüğü Irak Federal Yüksek almışlardır” tepkisi geldi. Mahkemesi, referandumu yasadışı, bu çerçevede de sonuçlarının geçer Hizbullah: Çekileceğiz siz olduğu kararını açıkladı. Yüksek Öte yandan Lübnan Hizbullahı, Mahkeme, 6 Kasım’da Irak’ın toprak Irak’ta IŞİD’in tümüyle yenilmesi bütünlüğü vurgusu ile “anayasada sonrası buradaki güçlerini geri çe hiçbir bileşenin ayrılma hakkının ol keceğini duyurdu. Başkent Harare’de üniversite öğrenci Mugabe’yileri Mugabe karşıtı eylemdeydi. ikna çabası Ordunun yönetime el koyduğu Zimbabve’de 1980’den bu yana devlet başkanı olarak görev yapan Robert Mugabe, istifa taleplerine ve partisi tarafından liderlikten azledilmesine rağmen istifa etmemekte direniyor. Partisinin istifa için dün öğlene kadar süre verdiği Mugabe, bakanları bugün hükümet binasında toplantıya çağırdı. Pazar akşamı istifasını açıklaması beklenirken görevi bırakmayacağını ilan eden Mugabe’ye iktidardaki Afrika Ulusal BirliğiVatansever Cephe (ZANUPF) istifa için dün TSİ 13.00’a kadar süre vermişti. Bu süre dolduğunda hâlâ istifasını açıklamaması üzerine kendisini parti liderliğinden azletmiş olan ZANUPF milletvekilleri, Mugabe’yi başkanlık görevinden alma sürecini başlatmak üzere toplanma kararı aldı. Mugabe’nin görevden alınması için bugün toplanacak olan parlamentonun iki kolundan da üçte iki çoğunluğuyla karar çıkması gerekiyor. Şili’de sandık ikinci tura kaldı Şili’de Michelle Bachelet’nin ha lefini belirlemek için önceki gün yapılan, yedi adayın katıldığı devlet başkanlığı seçiminde ilk turda yüzde 50 eşiğini geçen olmadı. Sandıktan ilk iki sırada çıkan isimler ise muhafazakâr Sebastian Pinera ve solun desteklediği bağımsız aday Alejandro Guillier oldu. Pinera ve Guillier, 17 Aralık’ta yapılması planlanan ikinci turda karşı karşıya gelecek. 20102014 yıllarında devlet başkanlığı yapan milyarder işadamı Pinera’nın ilk turda oyların yüzde 36.6’sını Guillier’in ise yüzde 22.7’sini aldığı açıklandı. Pekin, Arakan için devrede Çin, Myanmar’da yönetimle, Arakanlı Müslümanların yaşadığı insani krizin çözümünün sağlanması için üç aşamalı plan açıkladı. Arakanlılar, Rohingya Kurtuluş Ordusu’nun ağustos ayındaki karakol saldırısının ardından Myanmar ordusunun ve Budist çetelerin ateşi arasında kalmış, çoluk çocuk yüzbinlerce sivil Bangladeş’e sığınmıştı. 51 ülkeden bakan ve diplomatların bir araya geldiği Avrupa Asya Dışişleri Bakanları Zirvesi için Myanmar’da bulunan Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ilk aşamanın sahada ateşkesi sağlayarak istikrar ve düzene geri dönmek olduğunu belirtirken bütün tarafların yoğun çalışmasıyla şu anda ilk aşamanın amacına temel olarak ulaşıldığını savundu. Ateşkes sürerse, uygulanabilir bir çözüm bulmak için gerekli olan ikinci aşamanın, Myanmar ve Bangladeş arasında görüşmeler olması gerektiğini belirtti. Wang, son aşamanın ise yoksulluğun azaltılmasına dayalı uzun vadeli bir çözüme yönelmek olması gerektiğini söyledi. Arakanlıların koşulları her geçen gün ağırlaşıyor. Uygur Türkleri hapisten kaçtı Tayland’da hapiste bulunan 25 Uygur Türk’ü firar etti. Tutukluların hücre duvarını kazarak ve battaniyeleri merdiven gibi kullanarak hapisten kaçtığı, daha sonra beşinin yakalanırken 20’sinin kayıplara karıştığı bildirildi. Tutukluların 2014’te yakalanan ve büyük kısmı Çin’e iade edilen yaklaşık 200 kişilik grubun son üyeleri olduğu belirtildi. Firarın ülkenin Malezya sınırındaki Songkhla bölgesindeki sağanak yağmur sırasında gerçekleştiğini söyleyen yetkililer, yağmurun kaçış sırasında çıkan gürültüyü bastırdığını savundu. C MY B