Katalog

Salı 21 Kasım 2017 4 haber EDİTÖR: ALPER İZBUL TASARIM: ZARİFE SELÇUK Bu NATO’yu ne yapmalı? Norveç’te düzenlenen NATO tatbikatındaki skandal patlak verdiğinde, emekli büyükelçi ve eski milletvekili Onur Öymen’in Dışişleri’nde geçirdiği 38 yılı anlatan, 11. kitabı “Zor Rota”yı okuyordum. Diplomatik hayatına Konsolosluk Dairesi’nin ardından, NATO Dairesi’ne geçerek başlamış, kariyerini Türkiye’nin NATO Daimi Temsilcisi olarak tamamlamış, ülkemizin NATO konusundaki önde gelen uzmanlarından biri olan Onur Öymen, konuşmamızda son olayı nitelendirmede skandal sözcüğünün bile hafif kaldığını belirtti. Kitabında da NATO’nun ülkemize yaklaşımındaki kimi çifte standart uygulamalarını diplomatik dilin inceliğinden sapmadan anlatan deneyimli diplomat, son olayla ilgili iki noktayı özellikle vurguladı: Bir teknisyen nasıl olur da kimseye sormadan, tek başına Türkiye’yi düşman ülke listesine yerleştirebilir? Bu tek başına kararlaştırılmış bir davranış olamaz! Değerli diplomat, ikinci noktayı ise şöyle ifade ediyordu: Benim NATO Daimi Temsilcisi olarak görev yaptığım dönemde, NATO tatbikatlarında hiçbir gerçek ülke düşman olarak gösterilmezdi. Oraya hayali ülkeler konurdu. Şimdi bu kural değişti mi? HHH Bu iki konuda ilgililer hesap sormak ve çok duyarlı olan kamuoyunu da aydınlatmak zorundadırlar. Son skandal, iktidarın davranışlarının da katkılarıyla kamuoyunda büyük tepkilere yol açtı, hatta iş “NATO’dan çıkalım” önerilerine kadar vardı. NATO ülkemizde hep tartışma konusu olmuştur. Kuzey Atlantik İttifakı ABD öderliğinde kurulur kurulmaz,Türkiye Boğazlar’da üs ve Kars Ardahan konusundaki taleplerini 2. Dünya Savaşı’nın hemen öncesi ve hemen sonrasında olmak üzere iki kez dile getiren, Stalin’in önderliğindeki kuzey komşusu Sovyetler’e karşı güvenliğini bu şemsiye altında korumak emeliyle üyelik için başvurduğunda, kamuoyunda görüş ayrılığı yoktu. Bütün bir soğuk savaş dönemini, NATO’nin kanat ve cephe ülkesi, ileri kalesi olarak geçiren Türkiye’de NATO’nun ne getirip ne götürdüğü, gerçekten yeterli güvenceyi sağlayıp sağlayamadığı tartışmaları daha sonra başladı ki onlar ayrı bir yazının konusu. Ama aradan geçen zamanda, kutuplardan birinin çöküşüyle soğuk savaşın bitimiyle genişleyen ve işlevi değişen, eski Varşova Paktı üyelerinden kimilerinin de ortak olduğu, Rusya’nın bile ilişkiye girdiği NATO’dan ayrılma önerisi acaba şu anda ne derecede gerçekçi? NATO’ya kimi sorularda kritik yaklaşımını kimi alanlardaki çifte standartlarına yönelik eleştirilerini kitabında açıkça ortaya koyan deneyimli diplomat, çok önemli bir noktanın altını çiziyor: Unutmayalım ki, NATO dünyada Türkiye’nin veto hakkına sahip olduğu tek örgüt. HHH Gerçekten de NATO’da kararlar üyelerin oybirliğiyle alınmaktadır. Onur Öymen bu hususu Avrupa ordusuyla ilgili bir görüşme sırasında meydana gelen şu olayla anlatıyor: “Bir toplantıda Amerikan temsilcisi bana dönerek ‘NATO’nun 19 ülkesinden 18’inin bu işe evet diyebileceğini düşünüyoruz, siz de evet deyin meseleyi bitirelim’ dedi. Ben cevaben ‘NATO’da 18 birden büyük değildir’ diyerek her ülkenin veto hakkına sahip olduğunu hatırlattım.” Türkiye’nin veto hakkına sahip olduğu NATO’dan ayrılması halinde Kıbrıs Rum Yönetimi’nin oraya üye yapılması olasılığının gündeme gelebileceğini vurgulayan Onur Öymen, Norveç tatbikatındaki skandalın hesabının mutlaka sorulması gerektiğini, bunu yaparken de diplomasi dilinde bağırıp çağırma olmadığını unutmadan, en ağır eleştirileri dahi sesinizi yükseltmeden dile getirebileceğinizi söylüyor, bir de değerli diplomat rahmetli Vahit Halefoğlu’nun sık sık yinelediği Latince şu deyişi aktarıyor: Suavite in modo, fortiter in re. Anlamı da “Özde kararlı, üslupta yumuşak.” Dış politikamızın şu anda en fazla ihtiyaç duyduğu davranış biçimi de bu olsa gerek. Kömürde hedef tutmadı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda dün Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesi görüşüldü. Bütçedeki verilere göre hükümet, elektriğin yüzde 10’unu nükleerden sağlamayı hedefliyor. Önümüzdeki dönemde yeni kömür havzaları yatırıma açılacak. Her saha için ayrı bir yatırım ve finansman modeli uygulanacak. Marmara Bölgesi’ne de yüzer LNG depolama ve yeniden gazlaştırma terminali kurulacak. Hükümet yeni dönemde 30 santralı daha satacak. Bu arada kömürde 15.2 milyon ton üretim hedeflenirken gerçekleşme 13.4 milyon ton oldu. l MUSTAFA ÇAKIR AKP’de Kahraman tepkisi İkinci kez TBMM Başkanı seçilen İsmail Kahraman’a en az 23 AKP’li vekil oy vermezken, Kahraman teşekkür konuşmasını da boş sıralara yaptı TBMM Başkanlığı’na İsmail Kahraman 289 oyla yeniden seçilirken, AKP’de en az 23 milletvekili Kahraman’a oy vermedi. Kahraman, 3. turda seçimin tamamlanmasının ardından teşekkür konuşması yaparken, AKP sıralarının boş olması dikkat çekti. Kahraman’ın ikinci kez seçildiği dünkü oturumda yalnızca 289 oy alması AKP içinde Kahraman’a yönelik bir tepki oluştuğunu da gözler önüne serdi. TBMM Genel Kurulu’nun dünkü oturumunda Meclis Başkanlığı için seçim yapıldı. TBMM Başkanı İsmail Kahraman, AKP Adana Milletvekili Tamer Dağlı, CHP İzmir Milletvekili Zekeriya Temizel, HDP Hakkâri Milletvekili Selma Irmak, MHP İstanbul Milletveki li Celal Adan ve İyi Parti Kayseri Milletvekili Yusuf Halaçoğlu aday olarak yarıştı. İlk iki turda üye tam sayısının üçte ikisi olan 367 oya hiçbir aday ulaşamayınca TBMM Başkanı üçüncü turda seçilebildi. TBMM Başkanlığı için gerçekleştirilen oylamanın ilk turunda 500 milletvekili oy kullanırken, 4 oy geçersiz çıktı. Birinci turda Kahraman 260, AKP’li Dağlı 38, CHP’li Temizel 113, HDP’li Irmak 39, MHP’li Adan 40, İyi Partili Halaçoğlu ise 6 oy aldı. Birinci tur sonuçlarına göre AKP adayları Kahraman ve Dağlı’nın oy toplamı 298 oldu. İlk turda mazeret bildiren 5 AKP’li oylamaya katılmadı. Buna göre ilk turda 11 AKP milletvekili ne Kahraman ne de Dağlı’ya oy verdi. İkinci turda 506 vekil oy kullanırken, 5 oy geçersiz çıktı. İkinci turda da Kahraman’ın oyu 257’ye düşerken, AKP’li Dağlı’ya verilen oy da 37’ye geriledi. AKP’de, ikinci turdaki fire sayısı 15’e çıktı. CHP’li Temizel’in oyu 122’ye çıkarken, HDP’li Irmak’ın oyu 38, MHP’li Adan’ın oyu 40 oldu. İyi Parti’li Halaçoğlu oy 7 aldı. İkinci turun ardından AKP’li Tamer Dağlı adaylıktan çekildi. Üçüncü tura 509 milletvekili oy kullanırken, 16 oyun geçersiz çıkması dikkat çekti. Kahraman 289 oy alarak tekrar TBMM Başkanı seçilirken, MHP’li Adan 36 oy, HDP’li Irmak 37 oy, CHP’li Temizel 124 oy, İyi Parti’li Halaçoğlu 7 oy aldı. Üçüncü turda, AKP’nin fire sayısı 23’e çıktı. l ANKARA/Cumhuriyet Kahraman’ın seçildikten sonra yaptığı konuşmayı AKP’liler dinlemedi. Muhalefetin yerel hedefi yüzde 50+1 AKP ile MHP’nin ittifakı gündeme almaları üzerine muhalefet, İstanbul, Ankara ve büyükşehirlerden AKP’yi göndermek için yüzde 50’nin üzerinde oy alacak aday arıyor Bakanlar Kurulu Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında Saray’da toplandı. 2 saatte 2 KHK Bakanlar Kurulu sonrası konuşan Bozdağ, 2 yeni KHK’nin çıkacağını söyledi Bakanlar Kurulu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda toplandı. İki saat süren toplantıda iki yeni Kanun Hükmünde Kararnameni’nin imzalandığını belirten Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ, “Tedbir ve düzenleme kararnamesi olmak üzere iki aynı Kanun Hükmünde Kararnameyi önümüzdeki günlerde yayımlayacağız. Muhtevasını yayımlandığında görürsünüz. Şimdiden onun detaylarını burada vermek istemem” dedi. Son KHK 15 Temmuz tarihli Bakanlar Kurulu’nda imzalanmış, 25 Ağustos’ta yürürlüğe girmişti. Sonuncularla birlikte hükümet OHAL döneminde 30 KHK çıkarmış olacak. Bozdağ, NATO tatbikatındaki hedef skandalı ile ilgili olarak, “Şahısların tasarrufu gibi görünse de sadece o şahıslarla ifade edilebilir bir durum gibi gözükmemektedir. Bir özensizlik sonucu yapılmış bir iş gibi de gözükmemektedir. Üst amirler, ko BOZDAĞ: O DAVA TÜRKİYE’YE KUMPAS ABD’deki Rıza Sarraf davası ile ilgili konuşan Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ “Rıza Sarraf davası Türkiye’ye dönük bir kumpastır. 1725 Aralık sürecinde Fethullahçı Terör Örgütü’nün asker, polis, yargı içerisindeki mensupları eliyle giriştiği ancak başaramadığı darbe teşebbüsünün ABD’de, ABD yargısı eliyle tekrarlanmasından başka hiçbir şey değildir. Ve bu dosyadaki delillerin hiçbirisi hukuki delil değildir. Bunlar rehin durumunda adeta orada. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni, hükümeti, kurumlarını suçlayan ve Türkiye’nin aleyhinde karar çıkmasına yardımcı olacak itiraflarda bulunmaya daha doğrusu iftiralarda bulunmaya zorluyorlar” değerlendirmesini yaptı. mutanlar kimse işlem yapılmasını ve sorumluluklarının olup olmadığının açık bir şekilde tespit edilmesini ve gereğinin yapılmasını bekliyoruz ve bu işin üstünün örtülmemesi gerektiğini de buradan çok net bir şekilde ifade ediyoruz” dedi. Bozdağ’ın “Türkiye’nin terör örgütü olarak kabul ettiği örgütlerle iltisak, irtibat, üyelik içerisinde olanlar bu tür uluslararası örgütlerde çalışanların üzerinde etki kurarlarsa veya örgütlerin içerisine bizzat girerlerse bunun gibi olumsuzluklarla karşı karşıya kalabiliriz” ifadelerini kullanması dikkat çekti. Rakka’dan YPG yardımı ile çıkarılan IŞİD militanlarının Türkiye’ye girdiği iddialarının sorulması üzerine de Bozdağ, “Türkiye Cumhuriyeti Sözcüsü’ne değil de ABD’li yetkililere sormak lazım” dedi. Bozdağ, taşeron işçilerle ilgili düzenleme için de “İnşallah aralık ayı sonu ocak ayı içerisinde taşeronla ilgili yasa TBMM’ye gelecek ve yasalaşacaktır” bilgisini verdi. l ANKARA/Cumhuriyet Sarraf davasında erteleme Dün yapılması planlanan 12 kişilik jürinin seçimi 27 Kasım’a bırakıldı ŞEBNEM ARSU ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımları ihlal etmek başta olmak üzere bir dizi suçla yargılanacak olan Iran asıllı Türk vatandaşı Rıza Sarraf ve beraberindeki sekiz sanığın davası gecikmeli başlayacak. 27 Kasım’da görülmesi planlanan ilk duruşma öncesi 12 kişilik jüri seçimi için gerçekleşen yaklaşık iki saatlik basına kapalı gizli oturumdan çıkan tarih değişikliği için özel bir neden açıklanmadı. New York Güney Eyaleti Mahkemeleri dijital veri sistemi üzerinden paylaşılan kısa açık lamada, dün yapılması gereken jüri seçiminin bir hafta ertelendiği, sanık ifadelerinin alınacağı ilk duruşmaya 27 Kasım tarihindeki jüri seçiminin hemen ardından zaman kaybetmeksizin başlanacağı duyuruldu. Mahkeme takvimine olabildiğince sadık kalmaya çalışan Yargıç Richard M. Berman, tarafları sunulacak delillerin hangi yollarla jüriyle paylaşılacağı, dinlenecek bilirkişilerin belirlenmesi gibi teknik detayların belirleneceği bugünkü ara duruşma öncesi son bir toplantıya da çağırdı. Mahkeme, tutuklu diğer sanık Halkbank Genel Mü dür Yardımcısı Mehmet Ha kan Atilla’nın davaya yeni da hil olan savunma avukatı Todd Harrison’dan da bir görevlen dirme yazısı istedi. Dünkü gizli oturum da Atilla ve avukatla rı hazır bulunurken Rıza Sarraf ve savun ma ekibinin görüşme lere katılmamış ol ması etkin piş manlıktan faydalandı ğı tahminle rini güçlen dirdi. l NEW YORK Sarraf AKP ile MHP arasında nırlı kalmayacağı konusunda da görüş birliği oluştu. başlayan ittifak Muhalefette, itti girişimleri, yerel fakın “artık her seçimlerde özel iki parti tarafın likle büyükşe ERDEM hirlerdeki çıtayı GÜL dan satın alındığı”, “bundan ge da yüzde 50+1’e ri dönüş olma yükseltti. Muhalefetin yacağı” ve en önemli en güçlü ve sonuç alma si de “bunun yerel se ya en yakın partisi ko çimleri de kapsayaca numundaki CHP, yerel ğı” yaklaşımı benimsen seçimler için aday ara di. AKP’nin genel seçim yışlarını, yüzde 50’nin lere göre daha düşük oy üzerinde oy alacak isim aldığı için de yerel se ler üzerine yoğunlaş çimlerde MHP ile ittifak tırdı. isteyeceği vurgulandı. Yüzde 50+1 arayı MHP’nin öteden beri ye şı, 16 Nisan referandu rel seçimlerde çok etki mundan itibaren cum li sonuçlar alan bir par hurbaşkanı seçimi için ti olmadığının altı çizil iktidar ve muhalefetin di. Ve bunlardan hare önüne konulmuş zorun ketle, İstanbul ve Anka luluk haline geldi. Re ra başta olmak üzere ön ferandumun ardından de gelen büyükşehirler ‘evet’ ve ‘hayır’ bloku de MHP seçmenlerinin nu oluşturan partiler AKP adaylarına oy vere arasında cumhurbaşka ceği tespiti yapıldı. nı seçimini hedefleyen Hayır blokunun en birliktelik çabaları da güçlü partisi konumun bu nedenle sürdürülü daki CHP’de de adaylar yor. Yüzde 50+1 arayışı, da yüzde 50+1 kriteri 16 Nisan’dan MHP lide arayışları başladı. CHP, ri Devlet Bahçeli’nin se yerel seçimlerde AKP’yi çimlere AKP ile birlikte gönderecek isimler için gireceğine ilişkin geçen diğer partilerle seçme haftaki açıklamasına ka ne ilan edilmiş bir itti dar cumhurbaşkanı se fak düşünmüyor. İttifa çiminin bir konusu ola kı, ilan edilmiş bir aday rak görüldü. yerine yüzde 50+1’lik Bu aşamada AKP ile bir isim üzerinde ger MHP arasındaki ittifak çekleştirmeyi daha uy girişimi de cumhurbaş gun buluyor. Formül kanı ve birlikte yapıla olarak da “Sadece CHP cak genel seçimleri kap seçmeninden oy alacak sıyor. Partilerin ittifak isimler yerine başta re girişimleri de doğrudan ferandumdaki hayır blo bu seçimleri hedef alı kunu oluşturan çevreler yor. Partiler, cumhur olmak üzere daha geniş başkanı ve genel seçim bir yelpazenin oy vere de ittifak yapsalar dahi ceği isimlerin aday gös yerel seçimlere her par terilmesi” ifadeleri kul ti ittifak yapmaksızın lanılıyor. Özellikle yerel kendi kimliğiyle katıla seçimin en kritik mer bilir. Bu nedenle ittifak kezleri haline gelen İs girişimleri yerel seçim tanbul ve Ankara’da bu lerle doğrudan bağlan nitelikteki adaylar zo tılı görünmüyor. Ancak runluluk olarak görülü Bahçeli’nin başlattığı it yor. CHP’de gösterilecek tifak açıklamasıyla bir adaylarda yalnızca hayır likte yüzde 50+1, yerel blokunu oluşturan çev seçimler için de bir çıta relerden değil, referan haline geldi. dumda evet oyu veren İttifak kesin AKP seçmenlerinden de oy alabilecek nitelikler Bahçeli’nin ittifak aranması görüşleri de açıklamasına AKP’den seslendiriliyor. de sıcak mesajlar gelme Bu tespitler çerçeve si, hayır blokunu oluş sinde CHP’den yerel se turan muhalefet blokun çimler için aday olacak da, “Artık yasal hale ge isimlerin kalan sürede tirseler de getirmeseler sadece kendi parti seç de AKP ile MHP’nin se menlerine değil, diğer çimlere birlikte girecek tüm partilerin seçmen leri kesin” şeklinde de lerinin oylarına seslene ğerlendirildi. Bu birlik cek bir çalışma yürüt teliğin, cumhurbaşka meleri gerektiği vurgu nı ve genel seçimlerle sı lanıyor. C MY B