Katalog

DUNYA Kenya’da seçim komisyonu birbirine girdi Her başkanlık seçiminden sonra oylamanın adil yapılmadığı iddiaları karşısında ülkenin karıştığı Kenya’da bu kez seçim komisyonu bölündü. Komisyon başkanı Wafula Chebukati, “Ülkemizi birleştirmekle görevli politik liderlerimiz daha fazla bölünme yarattıkça sonraki başkanlık seçiminin adil olacağını garanti edemem” de di. Komisyon üyelerinden Roselyn Akombe’nin de azledildiğini duyurdu. Akombe bunun üzerine, “Ülkede can güvenliğim yok” diyerek ABD’ye kaçtı. Ağustostaki seçimi usulsüzlük nedeniyle iptal eden komisyon, 26 Ekim’e yeni bir seçim tarihi vermiş ancak muhalefetin adayı Raila Odinga komisyona güvenmediği için seçime katılmayacağını açıklamıştı. Muhaliflerin protestoları sürüyor. Cuma 20 Ekim 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: MERİÇ ŞENYÜZ TASARIM: ZARİFE SELÇUK Bağdat’ın maaş açılımı 7 Irak Başbakanı İbadi, IKBY’nin aylardır veremediği memur, peşmerge maaşlarını ödemeyi vaat etti. Bağdat’ın diyalog çağrısına bu kez Erbil’den olumlu yanıt geldi Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül bağımsızlık referandumuna kattığı Kerkük dahil statüsü tartışmalı bölgelerin tamamını yıldırım harekâtıyla geri alan Irak Başbakanı Haydar İbadi, IKBY’ye zeytin dalı uzattı. İran destekli, Şii ağırlıklı milis gücü Haşdi Şabi’nin tartışmalı bölgelerden çekilmesi için devreye giren İbadi, IKBY’nin aylardır ödeyemediği memur ve peşmerge maaaşlarının Bağdat tarafından ödenmesini de vaat etti. Kanun Devleti partisi milletvekili Kasım Muhammed Cafer, 2018 bütçe tasarısının IKBY’de maaşların tamamen ödenmesini içerdiğini aktarırken, bunda Kerkük petrol gelirinin önemli payı olacağı belirtildi. İbadi’nin “IKBY’yi anayasayı tanımaya ve bu esasta diyaloğa başlamaya davet ediyorum” çağrısına da IKBY Bakanlar Kurulu’ndan “Kabul ediyoruz” yanıtı geldi. “Diyalog çağrısını, ortaklık ve ittifaklık çerçevesinde ele almaya ve müzakere yapmaya hazırız. Uluslararası toplumun diyaloğun başlamasına yardım etmesini istiyoruz” denilen açıklamada “Kürt halkının iradesi askeri müdahaleyle kırılmaz. Irak’taki sorunlar askeri müdahaleyle çözülmez” diye eklendi. Sputnik’e konuşan bir Kürt kaynak ise KYB peşmergelerinin özel bir görevi icra etmek üzere Süleymaniye’den Kerkük’e geçtiğini ve KYB’nin Kerkük ofisine yerleştiğini aktardı. Bir KYB yetkilisi de İbadi’nin peşmergeyi Irak ordusuna dahil ederek kendi emrine alma planından söz etti. ‘100 bin Kürt kaçtı’ IKBY’ye göre Kerkük’ten Erbil ve Süleymaniye’ye 18 bin Kürt aile, toplamda 100 bin Kürt kaçtı. Birleşmiş Milletler Irak Yardım Misyonu, çoğu Kürt olan sivillerin yerlerinden edil TÜRKMENLER KUTLAMADA... Kerkük’ün Irak idaresine geri dönmesiyle kentteki güç dengesi Araplarla Türkmenler lehine değişti. Fransız ajansı AFP’ye konuşan Türkmen esnaf Ömer Nejat (23), IKBY yanlısı Kerkük Valisi Necmeddin mesi, ev ve işyerlerinin yağmalanması haberlerinden endişe açıklayıp Irak hükümetinden tüm sivillerin korunması ve saldırganların yargılanmasını talep etti. Kerkük’te önceki gece Kürtlerin ellerinde IKBY bayraklarıyla sokağa döküldüğü, Irak bayraklarıyla devriye gezen Haşdi Şabi dahil hükümet güçlerini “işgalciler” diye bağırarak protesto ettiği ileri sürüldü. Hanekin’de ateş açıldı İbadi ise Kerkük’te güvenliği yerel polis ve federal terörle mücadele birimlerinin sağlayacağını ve tüm silahlı grupların varlığının engellenmesi emrini verdiğini söyledi. Sözleri Haşdi Şabi’ye çekilme emri olarak yorumlanan Irak Başbakanı, “Kerkük’teki güvenlik güçleri tüm kesimlerden yurttaşların güvenliğini, malını, mülkünü korumakla görevlidir” dedi. İran sınırındaki Hanekin’den ise dün akşam 200 Kürt protestocuya Haşdi Şabi’nin ‘arabuluculukta Süleymani ile Fidan etkisi’ Peşmergenin savaşmadan çekilme sebebiyle ilgili spekü lasyonlar durulmuyor. Indepen dent muhabiri Patrick Cockburn’ün Barzani’nin liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Talaba ni ailesinin liderliğindeki Kürdistan Yurtsever Birliği’nin (KYB) aslında İran’ın baskısı altında İbadi’yle çe kilme konusunda anlaştığını ilerini sürmesinin ardından IKBY Dışişle ri Bakanı Fala Mustafa Bakır, CNN’e, Kerim döneminde güvenliklerinin olmadığını belirterek “Daha önce Türkmen “Biz zaten Irak ordusuyla savaşmayı hiç istemedik” diye konuştu. KYB Sözcüsü Sedi Ahmed Pire, “Peş olduğumuzu bile söyleyemiyorduk. Şimdi bayrağımız yeniden Kerkük Kalesi’nde dalgalanıyor. Bu kale Osmanlıdır, Türktür, Kerkük de Türkmen şehridir” dedi. merge her nereden çekildiyse anlaşma gereği çekilmiştir” diyerek şu iddiada bulundu: “Irak hükümeti, 2014’ten önce el ateş açtığı, bir kişinin öldüğü, 6 kişinin yaralandığı haberi geldi. Peşmerge, jeolojik olarak Kerkük petrol havzasında bulunan Hurmala lerinde olan petrol yataklarını alma kararlılığındaydı. Türkiye, İran ve Irak, Kerkük üzerinde anlaştı. Anlaşmayı Irak adına Ulusal Güvenlik Danışmanı Felih Feyaz, İran adına sahasını IKBY’nin elinde tutmaya devam ettiğini öne sürdü. Rus petrol devi Rosneft’in bu krize rağmen IKBY ile petrol anlaşmaları yapmasına tepki gösteren Irak Petrol Bakanlığı “Yabancı şirketler sadece bizimle anlaş Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Türkiye adına MİT Müsteşarı Hakan Fidan ya da temsilcisi yaptı.” d‘AeBsDteKkülermtleerzid i’ ma yapabilir” dedi. Amerikan kanalı NBC’ye ko Biçainrztauntiu’nkilnamyaarkdaımracrıısı Irak Yüksek Yargı Konseyi, hükümet güçlerini “işgalci” diye nitelediği gerekçesiyle IKBY Başkan Yar nuşan Kürt yetkililer ve ABD’li eski istihbaratçılar KYB’nin İbadi ile çekilme anlaşması yapmasına Süleymani’nin arabuluculuk ettiğini doğruladı. Eski bir ABD’li istihbaratçı “Irak hükümetiyle olası ça dımcısı Kosret Resul hakkında tu tışmada Kürtleri asla destek tuklama kararı çıkardı. Kararın dayandığı ceza yasasının 226. maddesine göre silahlı kuvvetlere hakaretten Resul için 7 yıl hapis istenebilir. IKBY Başkanı Mesud Barzani “Kimseyi tutuklayamazsınız” diye meydan okudu. Resul lemeyecektik” dedi. Ardından CIA Başkanı Mike Pom peo “Süleymani’nin Kerkük’te olduğu istihbaratı aldık. İran, Şii milisleri kullanarak IKBY’ye baskı uyguluyor” açıklamasını yaptı. ‘PKK dE katıldı’ iddiası ‘Kamışlı’da Şam, Moskova ile pazarlık masası’ IKBY’nin yayıldığı topraklardan geri çekilmek zorunda kalması sonrası Suriye’de Kürtlerle ilgili görüşmeler hızlandı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, Şam adına Suriye Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı Ali Memlük ve YPG adına PKK liderlerinden Murat Karayılan’ın görüşmeler yürüttüğü iddia edildi. Erbil merkezli Rudaw, pazar günü Bogdanov’un Kamışlı’ya giderek Suriyeli ve Kürt yetkililerle bir araya geldiğini duyurdu. ÖSO’ya yakın Suriye Medya Ofisi, Kamışlı’ya giderek Kürtlerle müzakerelere başlayan Memlük’ün Karayılan’la görüştüğünü iddia etti. Müzakereler Kürtlerin yarıözerklik karşılığı petrol, gaz ve su kaynaklarının kontrolünü Şam’a devretmesine yoğunlaşırken Kürt heyeti Bogdanov’dan federal sistemin tanınmasını talep etti. Rudaw’a konuşan bir kaynak, 17 Ekim tarihinde de YPG ile Şam arasında toplantı yapıldığını ve savaşın ardından YPG’nin geleceği, Amerikan üslerinin akıbeti ve Kürt sorununun statü verilerek çözülmesi meselelerine odaklandı. Pazarlıklar kapsamında YPG’nin Deyr ez Zor’daki Konoko gaz sahalarını Rus güçlerine devrettiği öne sürüldü. Suriye Devlet Başkanı Esad dün İranlı askeri heyeti kabul etti. 10 bin daha gAröaçkyaonlluı nda Myanmar’da ordu ve Budist milislerle Arakan Rohingya Kurtuluş Ordusu (ARSA) adlı radikal İslamcı örgüt arasında 25 Ağustos’ta çıkan çatışmaların ardından iki ateş arasında kalarak ülkeyi terk eden 800 bini aşkın Arakan Müslümanına bu hafta 10 bin kişinin daha eklendiği duyurul du. Birleşmiş Milletler (BM) açıklamasına göre, aralarında çocuk ve yaşlıların da bulunduğu 10 bin Arakan Müslümanının uzun bir yolculuğun ardından geldikleri Bangladeş sınırında ikiüç gün tutulduktan sonra sıkı taramadan geçirilip ülkeye alınmalarına başlandı. Bangladeş Sınır Muhafızla rı Sözcüsü, “İstenmeyen ziyaretçileri önlemek için çok ciddi aramalardan sonra Kutupalong kampına götürüyoruz, orada temel ihtiyaçlarını karşılayıp başka kamplara naklediyoruz” dedi. Sınıra uzak Buthidaung bölgesinden yorgun argın gelen yeni sığınmacılar günlerce açsusuz kalıyor. Madrid resti çekti Putin’in İdlib uyarısı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bir forumda yaptığı konuşmada Astana süreciyle Suriye’de oluşturulan “çatışmasızlık” bölgelerinin ülkeyi parçalaması riski bulunduğunu, ama bundan kaçınılmasını umduğunu belirtti. Son olarak İdlib’deki “çatışmasızlık” bölgesine TSK ile ÖSO konuşlanmıştı. Moskova ile Şam’ın Suriye’de teröristleri yenmesine çok az kaldığını söyleyen Putin, Suriye’deki tüm etnik grupların temsilcilerini biraraya getirecek Suriye Halkları Kongresi düzenleme önerisinin masada olduğunu duyurdu. ‘IŞİD emirleri elimizde’ ABD’nin desteğiyle Rakka’yı kurtaran Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ise “IŞİD’in dünyanın her yerinden yabancı emirleri elimizde” açıklamasını yaptı. SDG sözcüsü Talal Silo, “hepsini bağımsız yargı sistemlerinde yargılayacaklarını, geldikleri ülkelere iadelerinin bu ülkelerle ilişkilere bağlı olduğunu” söyledi. İspanya hükümetinin, referandum düzenleyen Katalonya Katalonya’ya kayyım kararının görüşülmesi bekleniyor. kurtularak 1978 Anayasası’nı kabul etmesinden bu yana ilk kez hü Özerk Bölgesi’ne bağımsızlık ilan Madrid yönetiminin yarın toplaya kümetin, bir özerk bölgeye kayyım edip etmediğini resmi olarak açıkla cağı bakanlar kurulunun 155. mad atanması için harekete geçeceği” yo ması için verdiği süre dün sabah do deyi işleme koymak yönünde karar rumları yapılıyor. larken taraflar arasında karşılıklı meydan okuma sürüyor. vermesi halinde, “İspanya’nın General Franco’nun faşist idaresinden AB’den birlik vurgusu Sürenin dolmasından he Avro bölgesinin 4. büyük men önce Katalonya Özerk ekonomisi olan İspanya’da Yönetimi Başbakanı Carles ki bu belirsizlik dünya piya Puigdemont, İspanya Baş salarında da kısa süreli dal bakanı Mariano Rajoy’a bir galanma yarattı. Katalonya mektup yollayarak, görüş sorunu Brüksel’de dün baş me talebini tekrarladı. Pu layan Avrupa Birliği liderler igdemont, “Eğer bizimle gö zirvesinde de ana başlıklar rüşmeyi tekrar reddeder dan biriydi. Zirveye katılan seniz tek taraflı olarak ba Almanya Başbakanı Angela ğımsızlık ilan ederiz” me Merkel, “İspanya hükümeti sajını da mektupta iletti. nin ülkenin birliği konusun Rajoy, Puigdemont’un ran daki hassasiyetini paylaşıyo devu talebini yanıtsız bıra ruz ve arkasındayız. Ancak kırken cumartesi gününe soruna anayasal bir çözüm bakanlar kurulunu acil toplantıya çağırdı. Barselona’da önceki gün binlerce kişinin katılımıyla Madrid yargısı tarafından gözaltına alınan iki Katalan bulunması konusunda da hassas olunması gerektiğini Tek gündemli toplantıda liderin serbest bırakılması için gösteri düzenlenmişti. düşünüyoruz” diye konuştu. IKBY ve Ankara’nın hesapkitap halleri Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde 25 Eylül’deki bağımsızlık referandumu ile Kürtlerin ayrı devlet kurmak için canlanan umutları, aniden tersine dönüverdi. Bağdat’taki federal yönetimin petrol sahaları dahil kilit bölgelerde kontrolü yeniden tesisi, bağımsızlık ilanını tümden manasızlaştırdı. Yabancıların desteği ve propaganda üzerinden devlet kurma fırsatı elde ettiğini düşünen Iraklı Kürt egemenlerinin asıl ‘kutsallarının’ petrol olduğu aşikârken, geriye Kerkük’ü ‘Kudüs’leştirme’ ve bölgenin diğer halklarının ‘işgalci’ sunumu üzerinden estirilen milliyetçilik rüzgârları kaldı. Mesud Barzani yönetiminin yanlış hesap yaptığı ortada. Bunda büyük payı olan Türkiye’nin hali farklı mı? Ankara şimdi ‘biz sizi ikaz etmiştik’ demekte. Hatta benzeri bir milliyetçi damardan ‘Kerkük’te ne işiniz var’ diye sormakta. Mesele şu ki, bu esip gürlemelerin manası tartışmalıyken, Türkiye’nin hesapkitap halleri de haddinden fazla karışık. HHH Ankara’nın 25 Eylül ve sonrasındaki tutumuna bakalım. Düne kadar Irak merkezi yönetimini ‘düşmanlaştırmış’ ve Bağdat yerine Erbil’le ilişki tesisi kararı bile almış olan Ankara, Barzani referanduma giderken fazla ses etmedi. Kafalarda soru işaretleri yaratan tek unsur, İran ile karşılıklı ziyaret trafiğiydi. Bunun ötesinde son dakikada MGK’den ‘gayri meşru’ çıkışı yapıldı. Referandumla birlikte ortalığı Erbil’e karşı ‘esip gürleme’ retoriği kapladı. Ancak somut adım atıldığı söylenemez. ‘Güvenlik’ sebebiyle IKBY’ye seyahat uyarısı yayımlandı. ‘Bağdat hava sahasını kapattığı için uçuşların yapılamadığı’ duyuruldu. Sınırın Türkiye tarafında, 30 kadar Irak askerinin katıldığı tatbikat yapıldı. O kadar. Ne petrol akışı, ne para transferi durduruldu, ne de sınır kapatıldı. ‘Vana bizde’ retoriği devredeydi. Hakikaten en son IŞİD’in talan ettiği Irak’ta, petrolün Ceyhan’a çıkışında vanayı tutan Ankara. Uluslararası planda davalık olmuş ‘kaçak’ petrol, Irak anayasasına aykırı olarak Türkiye üzerinden pazarlanmaktaydı. IKBY ile ‘50 yıllık stratejik anlaşma’ vardı. IŞİD’le mücadele için Başika’da peşmergeyi TSK eğitmekteydi. Velhasıl yıllardır IKBY’yi inşa eden Ankara’ydı. Dolayısıyla Barzani, Ankara’nın himayesinde olup salt kendi bölgesiyle sınırlı kalacak bir bağımsızlığı destekleyeceği yanılgısına düştü. HHH Olmadı. Ankara, Bağdat’ın İran’ın devrede olduğu federal bölgelerde kontrol hamlesini izledi. Peşmerge Kerkük’ten Şengal’e uzanan hattan çekilince MGK’nin tavsiye kararı çıktı: ‘Türkiye hava sahasının Kuzey Irak’a kapatılması ve İbrahim Halil Sınır Kapısı’nın merkezi hükümetçe devralınması sürecinin başlaması.’ Kararda, ‘Irak’ın birliği ve toprak bütünlüğünün korunmasının önemi’ vurgulanırken, Kerkük için bildik demografik kaygılar dile getirildi. AKP’li Cumhurbaşkanı, Iraklı Kürtlere insani yardımları neyse ki çok görmezken, bunların Bağdat üzerinden ulaştırılacağını bile söyledi. Ankara, Erbil’de inşa ettiklerini terk edip bir sene önce ‘kalibremizde değilsiniz’ diye çıkıştığı Bağdat’a yüzünü döndü. Son tahlilde ‘kutsal petrol vanası’ tutuldukça, kaynağının önemi yok. HHH Peki, bunlar derin stratejik hesapların sonucu mu? Pek öyle görünmüyor. Tersine Suriye politikasındaki çuvallama Irak hesapsızlığıyla birleşmiş vaziyette. Suriye’de Rusya cephesinin kazanmakta olduğu zafer karşısında, Ankara yeni ‘savunma hattı’ çekmeye yönelmekte. Zira ortada Türkiye’yi yönetenleri ‘sıkıştıran’ bir resim var. Dün gündeme bomba gibi düşen, Kamışlı’da Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Bogdanov ile Suriye Güvenlik Şefi Ali Memlük’ün Karayılan ile ‘YPG’nin, YPG bölgesindeki ABD üslerinin geleceği ile Suriye’de Kürt meselesinin çözümünü’ görüştüğü iddiası doğruysa eğer, bu ‘hat çekme refleksini’ anlamlandırıyor. HHH ABD ve AB ile birden fazla tema üzerinden ‘papaz olmuş’ Ankara, belli ki, Rusya ve İran ile yürüttüğü Astana sürecinin ne getirip ne götüreceğini hesaplamaktan yoksun. Kıssadan hisse; ‘Bir gece kim nereye ansızın gider’ bilmiyoruz ama bölgede derin stratejik hesap yapan birileri varsa eğer, onlar Rusya ve İran. Taliban yine vurdu Afganistan’da Taliban’ın arkasında olduğu iki ayrı bombalı saldırıda çoğu güvenlik gücünden en az 71 kişi yaşamını yitirdi. Saldırılarda 160 kişi yaralandı. İlk saldırı Pakistan sınırı yakınında, Taliban’ın kalesi olarak bilinen Paktiya’da gerçekleşti. Polis kontrol noktasına bombalı araçla yapılan saldırıda, en az 41 kişi yaşamını yitirdi. İkinci saldırı ise Ghazni’de düzenlendi, 25 polis ve beş sivil öldü. Öte yandan Pakistanlı radikal İslamcı örgüt Cemaat ül Ahrar’ın lideri Ömer Halid Horasani’nin ABD’nin İHA saldırısında öldürüldüğü açıklandı. Horasani, Pakistan’da pek çok kanlı eylemin arkasındaki beyin olarak biliniyordu. C MY B