Katalog

Cuma 16 Eylül 2016 yorum 13 Olaylar ve GOrUSler EDİTÖR: ÖZGÜR MUMCU ve SİNEM USER KARA [email protected] ‘Çöp tenekesi’ modeli Prof. Dr. TEVFİK DALGIÇ Teksas Üniversitesi Örgüt yönetimi alanında ‘Çöp Tenekesi’ modeli diye tanımlanan ve İngilizcesi ‘The Garbage Can Model of Organizational Theory’ olan örgütsel yönetim kuramı 1972 yılında Michael D. Cohen, James G. March ve Johan P. Olsen isimli akademisyenler  tarafından geliştirildi. (“A Garbage Can Theory of Organizational Choice”. Administrative Science Quarterly 17: 125) Önce eylem Bu görüşün temelinde klasik örgüt kuramında kabul edilmiş yöntemlere ve akılcı düşünceye aykırı olarak ortaya atılan “iddialı davranışlar, kararlar ve uygulamalar” yatar. Kısaca “Önce eyleme geç, sonra düşün” anlamına gelir. Düşünülmeden, sonuçları araştırılmadan, akla uymayan ve yaratacağı olumsuzluklar hesaba katılmadan alınan kararlar, geliştirilen politikalar ve uygulamaların sonuçta çöp tenekesine atılacağını anlatır. İlgi ve bilgiden uzak Örgüt kuramını örgütsel anarşi düşüncesi ile birleştirmeyi amaçlayan bu kuram, çözüm aranan sorunlar ile öngörülen çözüm yöntemleri arasında hiçbir bağlantının bulunmadığı ve bunlara ek olarak karar vericilerin de çözüme yönelik ilgi ve bilgiden uzak oluşlarını ele alır. Bunlar arasında örneğin “ilgisiz teknolojiunclear technology” ve “değişken katılımfluid participation” olgusunu irdeler. Bu kurama göre belirli kararlar düzenli bir düşünce şekline, akla ve mantığa uymadan, incelenmeden, sebep sonuç ilişkileri belirlenmeden, uygulama özelliği olup olmadığı bilinmeden alınır. Sonuçta ise görece Deneme yanılma yoluyla veya halkın deyimiyle ‘olsa olsa’ yöntemi ile karar alanların genel nitelikleri; bilgiden, deneyden mahrum, aceleci, ihtiraslı kişiler ve önceden yanlış fikirlere inanmış olmaları diye tanımlanabilir. Çöp tenekesi kuramı proje yönetiminden şirket yönetimine, oradan da kamu ve devlet yönetimine kadar birçok alanda birçok sorunun kökenini açıklar. li olarak birbirinden bağımsız ve ilgisiz sonuçlar çıkmaktadır. (R. L. Daft 1982, P.139) Bu model 1972 yılında yukarıda ismi geçen araştırmacılar tarafından bilgisayar lisanı Fortran ile kodlanmış ve simülasyonu yayımlanmıştır. Bu makale sosyal bilimler dalında yayımlanan ilk kodlanmış makale olarak da ün kazanmıştır. Denemeyanılma Bu kuram proje yönetiminden şirket yönetimine, oradan da kamu yönetimi ve devlet yönetimine kadar birçok alanda birçok sorunun kökenlerini de açıklar. Bilgi edinmeden fikir sahibi olmuş birçok yöneticinin idare ettikleri şirket, kurum veya devletleri “DenemeYanılma” anla yışı ile yönetmeye çalışmaları ortaya büyük zararlar açmış, çok kişinin işini batırmış, çok kişiyi işsiz bırakmış, nice politik yaşamlar sönmüştür. Deneme yanılma yoluyla veya halkın deyimi ile ‘olsa olsa’ yöntemi ile karar alanların genel nitelikleri bilgiden ve deneyden mahrum, aceleci, ihtiraslı kişiler ve önceden yanlış fikirlere inanmış olmaları diye tanımlanabilir. Bu tür hataların her toplumda olduğu bir gerçektir, fakat bu düşünce şeklinin hükümetlerin, hukuk sistemine uygulaması ise gerek ekonomik gerek kişisel ve toplumsal anlamda büyük maliyetler yüklemiştir. Bu tür çöp tenekesine atılacak uygulamalarda genel olarak hükümetler şu yolları izlemişlerdir: l Bir fikri kamuya sunarlar, l Bu fikri yasa olarak hayata geçirirler, l Sonra görürler ki bu fikrin uygulaması çok zordur, masraflıdır ama bunda ısrar ederler, düzeltmeye çalışırlar ve durmadan masraf yaparlar. Eğer böyle bir uygulamayı bir şirket yapsa şirket batar ama devleti yönetenlerin kamu kaynaklarını boşa harcama konusunda hiçbir sorumluluğu yoktur, para nasıl olsa ceplerinden çıkmayacak ve halktan vergi olarak toplanacaktır. Bu konularda hatalar zinciri değişik ülkelerde değişik şekilde ortaya çıkmıştır. Özellikle kadroları yetersiz, bilgi ve rasyonel düşünceden mahrum kişilerin siyasal amaçlarına yönelik veya ideolojik ve dinsel saplantı içindeki siyasi iktidarların yaptıkları hatalar rasyonel ve gerçekçi siyasi iktidarların yaptıkları hatalardan çok daha fazladır. Çöpe giden kararlar 1950’li yıllardan beri iktidara gelen partiler gerek iç politikayı gerekse dış politikayı ilgilendiren çok konuda çöp tenekesine atılan kararlar almıştır. Bu konudaki hatalar zincirinin en çok sayıda gerçekleşmesi ise son 1314 yıllık döneme denk gelmektedir. Yapılan yanlışlar, önce yasası çıkarılıp sonra iptal edilen değişik konular, dış politikada yapılan hatalar, dinci örgütlerle iç içe adalet sistemine yapılan müdahaleler, hukuk sisteminde yapılan çok sayıdaki değişmeyi ve çok konuda çöp tenekesine atılan ve kandırıldık sınıfına giren birçok kararı hatırlayınız. 100 kusur yıldır Ortadoğu’daki en etkin faktör olan petrol konusunu ele almayan bir “stratejik derinlik” isimli düşünce tarzının uygulamasının başımıza açtığı Suriye sorunu hâlâ çözülmüş değildir.  Ingiltere de alarm verdi Almanya’nın Türkiye’deki temsilcilik ve okullarını 16 Eylül’e kadar kapatmasının ardından, İngiltere de büyükelçiliğini güvenlik gerekçesiyle bugün için kapattı İngiltere Dışişleri Bakanlığı’nın yabancı ülkelere seyahat konularında uyarılarını yayımladığı sayfasında, Ankara’daki büyükelçiliğin 16 Eylül Cuma günü (bugün) güvenlik gerekçesiyle kapalı olacağı duyuruldu. Bir süredir vatandaşlarına Türkiye’nin sınır bölgelerinde seyahat etmemeleri ve bazı illere de çok gerekmedikçe gitmemeleri tavsiyesinde bulunan İngiltere, büyükelçiliğin kapatılması konusunda detaylı bir açıklama yapmadı. Önceki gün Almanya’da yayımlanan Bild gazetesi, ‘olası bir saldırı tehdidi nedeniyle’ Türkiye’deki büyükelçilik, konsolosluk ve İs tanbul’daki Özel Alman Lisesi’nin geçici olarak kapatıldığını duyurmuştu. Gazete, Almanya Dışişleri Bakanlığı’na diplomatik misyonlara Kurban Bayramı tatili sırasında saldırı olabileceğine dair “söylentiler” ulaştığını ve temsilcilikler ile okulların “güvenlik nedeniyle” kapatıldığını yazdı. Almanya Dışişleri Bakanlığı ise habere yorum yapmadı ancak Türkiye’deki diplomatik temsilcilikler ve okulun bayram tatili boyunca kapalı olduğunu belirtti. İstanbul’da yoğun önlem Almanya ve İngiltere’nin temsilciliklerini kapatma kararı alması na yol açan terör istihbaratının ardından İstanbul polisi, güvenlik seviyesini artırdı. Taksim, Bakırköy, Kadıköy meydanlarında denetimler sıklaştırılırken, toplu ulaşım araçları, metro ve metrobüs durakları ile vapur iskelelerinde önlem alınması dikkat çekti. Bu arada emniyet kaynaklarından edinilen bilgilere göre; bir pikap veya kamyonetin bombalı eylem için İstanbul’a getirileceği istihbaratı üzerine Kocaeli il sınırında kontroller sıklaştırıldı. Pikap ve kamyonet tipi araçların geçişine yapılan sıkı aramaların ardından izin veriliyor. l Haber Merkezi 19 Mart’ta Beyoğlu İstiklal caddesinde gerçekleşen saldırı öncesi ABD ve Almanya uyarmıştı. 16 EYLÜL 2016 SAYI: 33217 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına Orhan Erİnç İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay Genel Yayın Yönetmeni MURAT SABUNCU Yazıişleri Müdürü Bülent Özdoğan Sorumlu Müdür Abbas Yalçın Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam ve Pazarlama Direktörü Ayşe Cemal Reklam Grup Koordinatörü Deniz Tufan Rezervasyon ve Planlama Koordinatörü Bülent Gürel l Haber Merkezi Müdürü: Aykut Küçükkaya l Ekonomi: Olcay Büyüktaş l Dış Haberler Mine Esen l Kültür Sanat: Evrim Altuğ l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Yurt Haberler: Selin Görgüner l Fotoğraf: Uğur Demir l Düzeltme: Mustafa Çolak Web Koordinatörü: Oğuz Güven [email protected] Ankara Temsilcisi: Erdem Gül Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 İzmir Reklam Tel: (0232) 441 12 20 0530 430 74 17 Okur Temsilcisi: Güray Öz [email protected] Yayın Kurulu: Orhan Erinç (Başkan), Güray Öz (Bşk. Yrd.), Ali Sirmen, Hikmet Çetinkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Hakan Kara. l Muhasebe Müdürü: Günseli Özaltay l Satış Dağıtım: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri AŞ Esenyurt/İstanbul Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam 05.11 06.39 13.06 16.34 19.21 04.58 06.24 12.51 16.18 19.05 05.22 06.47 13.13 16.42 19.28 Yatsı 20.41 20.24 20.45 KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] [email protected] Bir ‘bayram itirafı’ “Y ürütme”nin OHAL’den yararlanarak, “28” belediyenin “seçilmiş başkanlarını görevden alıp”, yerlerine “kayyım” ataması nedeniyle, bu belediyelerin “Kürtçe” yazılı tabelalarının indirilmelerinin “TV”de izlenmesiyle bir durumun ayrımına “ancak” varıldı. İndirilen tabelalar “TV”de göründükçe, “aaa” bunlar yalnız “Kürtçe” yazılarak oluşturulmamış, ayrıca hangi ülkenin belediyesine ait olduklarını belirten “TC”de yazılmamış diyenlerin olduğu basında yer aldı. (Sözcü, 15.9.2016) Oysa bu belediyeler belki daha başkaları dail, ilçe ve beldelerindeki tüm kamu kurumlarının adlarının başında yer alan “TC” ya da “Türkiye Cumhuriyeti” yazılımlarını “üç yıl” önce silmeye başlamışlardı, “PKK” başı Öcalan’lı dönemin Başbakanı Erdoğan’ın, “açılım” sürecindeki anlaşmalarının sonucu olarak; üstelik böylece yıllar yılı, “Te Ce”ye yer verilmemeli diyen örgütün ve başının istekleri de gerçekleştirilip, bahar havasına giriliyordu. Kuşkusuz bu karar ülkemizdeki her türlü kamu kurumlarına da uygulanıp, adlarından, binalarından “TC”ler kaldırılacaktı. Üç yıl önce bu “TC”yi silme kararı alınırken, “geç kalmış bir adım!” diyen olmamıştı ama, bu işlemi öyle “kabullenmiş”, öyle unutmuşuz ki, bugün “Kürtçe” yazılı tabelalar indirilirken, “aaa” bunlarda “TC” de yok diyoruz, şaşkınlıkla... Peki, bu şaşıranlara, bağlı bulunduğu belediyenin adının başında artık “TC” var mı, yazılı mı diye sorsak ne derler acaba? Öte yanda, PKK’ya ve Öcalan’a yürekten bağlı olan belediyeler, alınan bu “silme” kararıyla yetinmeyip, kurdukları kamu kurumlarına, örneğin “Siirt Belediyesi”, kuracağı “Halk Kütüphanesi”ne, “Celadet Ali Bedirhan” adının verileceğini bildirmişti. Oysa, “TC Devleti”nin kuruluşunun ilk adımı olan “Milli Mücadele”de, ardından gelen “Ulusal Kurtuluş Savaşı” sürecinde, dönemin emperyalizminin lideri “İngiltere”nin kullandığı aşiretin başkanlarındandı “Celadet Ali Bedirhan”. Bu dönemde “Anadolu”da görevli olan “İngiliz” subayı “Binbaşı Nowil” bu “Celadet A. Bedirhan”a dolaysiyle aşiretine, “Urfa”daki İngiliz tümenini de çağırarak, hep birlikte Malatya’ya girip, “Kürt bayrağı”nı dikebiliriz, diyordu. Böylece, İngiltere’nin bu süreçte gerek Yunanistan’ı, gerek kimi “Kürt aşiretleri”ni, “Ortadoğu”yu elinde tutmak için kullandığından söz edilir. Oysa “Atatürk”; “Anadolu”ya geçtikten hemen sonra, “Vatanın bütünlüğü tehlikededir!” diyerek, Kürt aşiretlerine çağrılar yaptığı gibi, “Sivas Kongresi”nden önce de yine, özenli, içten çağrılar yapacaktır. Nitekim İngiliz Nowil’in haince önerisini “Keven Aşireti” önderleri de kabul etmezler; anımsanacağı gibi, “Mutki Aşireti”nin başkanı “Diyab Ağa”da, “Dersim” milletvekili olarak “Büyük Millet Meclisi”nde bir ara “Yunan” kuvvetlerinin ilerleyişi dolayısıyla, Meclis’in “Konya”ya taşınmasını isteyen milletvekillerine, Meclis kürsüsünden, “Hiçbir yere gitmiyoruz!” diyerek karşı çıkacaktır. Bilindiği gibi emperyalizmin, “maşası” durumuna gelince, kullanılmaktan kurtulmanın “zorluğu”, gerek “Kurtuluş Savaşı” döneminde, gerekse “TC Devleti” kurulduktan sonra da sürdürülen “Kürt İsyanları” sürecinde yaşananları ortaya koyacaktı. Evet değerli dostlar, daha önce de bu köşede yer alan bu tarihsel süreci bir kez daha paylaşalım dedim; çünkü günümüz emperyalizminin lideri “ABD”nin; halkları, ulusları kullanmasının tam bir örneği olan “PKK Terör Örgütü”nün başının bir “itirafı” yer aldı bayram basınında, yaklaşık “40 yıldır” ülkemizi kana bulayan, bebeleri bile öldüren terörist başı sonunda, “Bu ölümler nedeniyle uyuyamıyorum!”, “Bu kan, gözyaşı dursun!” demiş... İşte bu sözler üzerine yine anımsatmak “gerekir” diye düşündüm, Bedirhanlı Aşireti’nden, “Celadet Ali Bedirhan”ı.. 02 16 26 SONUÇLARI 28 40 ve 42 6 BİLEN: 6 milyon 389 bin 792 TL (Devretti) 5 BİLEN: 12 bin 475.95’şer TL 4 BİLEN: 204’er TL 3 BİLEN: 15.90’ar TL C MY B