Katalog

DUNYA Havaalanı saldırısı Amerikan seçimlerinin gündemi oldu ABD’de Demokrat Parti’nin muhtemel başkan adayı Hillary Clinton “Teröristler, NATO müttefikimizi kalbinden vurdu. Tüm Amerika nı paylaştı. Cumhuriyetçi Parti’de ırkçı söylemleriyle başkan adaylığını neredeyse garantileyen Donald Trump ise “Terör tehdidi hiç meyen herkesi öldürmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Ortada gerçekten kötü gitmekte olan bir durum var. Aklımızı başımı lılar nefret ve şiddetle mücadelede bu kadar büyük olmamıştı. Düş za toplamazsak yapacak çok Türkiye halkının yanında” mesajı manlarımız kendilerine boyun eğ şeyimiz kalmayacak” dedi. Clinton Perşembe 30 Haziran 2016 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Istifa edecek yok mu? nilgun@cumhuriyet.com.tr Trump 7 Martta IŞİD saldırısına hedef olan Brüksel havalimanı 12 gün kapalı kaldıktan sonra ancak kısmen açılabildi. Olayın ardından üç bakan istifa etti, birininki kabul edildi Karanlıklabirent Atatürk Havalimanı’na yönelik saldırının üç ay önceki Brüksel Zaventem Havalimanı saldırısıyla benzerliği daha ilk dakikasından dillendirildi. Ancak Türk yetkililerin verdiği tepkiler ve aldığı önlemler, Belçika’dakilerin yanına dahi yaklaşmadı. Zaventem saldırıdan 12 gün sonra kısmi olarak faaliyete başlarken Atatürk’te uçuşlar yalnızca 6 saatte rutin seyrine döndü. Kasımdaki Paris saldırılarını düzenleyen militanların Brüksel bağlantıları nedeniyle aylarca diken üstünde oturan militanı, valizlere koydukları patlayıcılarla girişinde güvenlik kontrolü olmayan terminale rahatça girdi. İkisi bombalarını patlatırken üçüncüsü kaçtı. 16 kişinin öldüğü ve yüzlercesinin yaralandığı patlama terminal binasına büyük zarar verdi. Kısa süre sonra metroda infilak eden canlı bombayla ölü sayısı 32’ye, yaralı sayısı 300’e yükseldi. Saldırının ardından terör alarmı en üst seviyeye çıkartılırken tüm toplu taşıma araçları durduruldu. Taksiler mahsur kalan yolcuları ücretsiz olarak evlerine ulaştırdı. Bir yandan kaçan yapıldı. Ertesi gün içişleri ve adalet bakanlarının sunduğu istifaları reddeden başbakan, AB’nin havalimanındaki güvenlik açıklarına ilişkin raporunu hasıraltı etmekle suçlanan Ulaştırma Bakanı Jacqueline Galant’ın nisan ortasındaki istifasını kabul etti. İstanbul’a destek mesajı Zaventem havalimanının yeniden faaliyete girmesi için 29 Mart tarihi belirlendi. Saldırı öncesi saatte 5 bin olan yolcu sayısının 800 ila bin yolcuya indirilmesi planlanıyordu. Ancak güvenlik terminalinden geçerek uçağa binebildi. Havalimanına toplu taşıma hizmeti verilmezken, özel araçlar ve taksiler yola kurulan güvenlik kontrol noktalarından geçerek Zaventem’e gelebildi. Tadilatı tamamlanan terminal binası 1 Mayıs’ta kısmi olarak açıldı. Yüksek alarmda kalan havalimanı, haziran sonunda yaz tatilleri başlamadan maksimum kapasiteyle yeniden hizmet vermeyi hedefliyor. İstanbul’daki saldırının ardından havalimanı yetkilileri bir açıklama yayımlayarak “Düşüncelerimiz Ata STRASBOURG Atatürk Havaalanı’na saldırı haberini Strasbourg’da Can Dündar için yapılan özel dayanışma gecesinde aldık. Dündar’ın özgürlüğüne kavuşması için Strasbourg Basın Kulubü ve Odyssee Sineması’nın işbirliği ile Kleber Meydanı’na “FreeDündar Dündar’ı serbest bırakın” bayrağı asan Strasbourg’lular, Dündar’ın ziyareti münasebetiyle bir dizi etkinlik düzenlemişti. Etkinlikler kapsamında Odyssee’de Cumhuriyet’ten Dündar ve benim konuşmalarımızla yer aldığımız bir geceye katılmış ve Strasbourg Belediye Başkanı Belçika, 22 Mart sabahı başkentin hava saldırgan için insan avı başlatan hükü tedbirlerinin yetersiz olduğu tartışması türk Havalimanı’ndaki saldırının kur Roland Ries tarafından kabul edilmiştik... limanı ve Maalbeek metro istasyonunu met, diğer yandan 3 günlük yas ilan et üzerine havalimanı polisi greve gidince banlarıyla. Onlara, yakınlarına ve bühedef alan koordineli saldırılarla sarsıl ti. Saldırıdan bir gün sonra ülke gene açılış 3 Nisan’a kaldı. O gün de yalnızca tün havalimanı çalışanlarına güç ve dı. Taksiyle havalimanına gelen üç IŞİD linde kurbanlar anısına saygı duruşu 3 uçak havalandı. Yolcular geçici çıkış cesaret diliyoruz” dedi. Can Dündar’ın özgürlüğünü kutlamak için Strasbourg Belediye Sarayı’nda bizi kabul eden Ries; Cumhuriyet’in basın özgürlüğü mücadelesinin sonuna dek arkasında olduğunu ve Strasbourg GUARDIAN BRİTANYA Erdoğan’ın tercihinin bedeli Belediye Başkanı sıfatıyla da bundan sonra olmaya devam edeceğini söylemişti. Sade Roland Ries’i değil, aynı meyanda Avrupa Konseyi’nin insan hakları komiseri Niels Muiznieks’i de görmüş ve Konsey’den DündarGül davasını ilgiyle Guardian yazarı Simon Tisdall, ya takip eden Muiznieks’le ayrıca bir yemek zısında Türkiye’nin Erdoğan’ın IŞİD yemiştik. tehdidini bile bile görmezden gelmesinin bedelini ödediğini belirtti. Yazı Kedifare oyunu da problemin temelinde Erdoğan’ın Kürtlerin IŞİD’den daha büyük tehdit olduğuna inanması olduğu ancak her şey için Kürtlerin suçlanmasının artık işe yaramayacağı kaydedildi. Geceleri tarihi Odyssee Sineması’nda Strasbourg’daki ziyaretimiz vesilesiyle gösterilen bir dizi Türk filmini de bu meyanda izlemek imkânımız oldu. Başrollerini Meltem Cumbul ve Timuçin Esen’in oynadığı “Labirent” filmini henüz yeni izlemiştik ki, İstanbul havaalanındaki TIMES BRİTANYA IŞİD şüphesi şaşırtıcı değil BREZİLYA ABD ALMANYA korkunç katliam haberini aldık. Tolga Örnek’in yönetmenliğini yaptığı film, İstanbul’da cirit atan İslami terör örgütleriyle uluslararası istihbarat örgütleri arasındaki bir kedifare oyununu işliyordu. Türk ve yabancı istihbarat örgütleriyle “Şüpheli olarak IŞİD’in görülmesi amansız rekabet içinde geçen bu oyunda şaşırtıcı değil. Irak ve Suriye’de toprak kaybeden örgüt geleneksel terör taktiklerine dönüş yaptı. Ankara hükümeti bu hafta ikisi de IŞİD tarafından düşman olarak görülen İsrail ve Rusya ile ilişkileri düzeltmek için adımlar atmıştı.” haberalma örgütlerinin İslamcı terör gruplarının aralarına sızdıkları ve gölge gibi onları yakın takibe aldıkları anlatılıyordu. “Türkiye’nin Batı ve Doğu arasındaki kritik yapısına dikkat çekmek için” filmi yaptığını söyleyen Tolga Örnek, Ortadoğu’daki karmaşık ilişkilerin iç içeliğini sergilemek için yapıtına “Labirent” adını vermişti. Havaalanı badiresinin haberini Labirent’i NEW YORK TIMES ABD Saldırı uzun sürede hemen gördüğüm günün ertesinde alınca, gerçek ve kurgu arasında bir “dumur hali” yaşadım. hazırlanmış gibi Kanlı ‘cihadi ekspres’ “Bir zamanlar Ortadoğu’da istikrarın kalesi olarak görülürken giderek kaosa gömülen Türkiye’de terörist sal ABD İSRAİL KANADA Akşam otelime döndüğümde neredeyse sabaha dek aralıksız “İstanbul saldırısını” işleyen CNN’i izledim. Teröristler neredeyse küçük bir tabur dırıların sonuncusu İstanbul’un ana havalimanını hedef aldı. Saldırının İsrail’le anlaşmaya cevaben gerçekleşmiş olabileceği spekülasyonları yapılsa da uzmanlar saldırıların uzun sürede hazırlandığına dikkat çekti.” WASHINGTON POST ABD IŞİD’e karşı savaş yoğunlaşacak mı? “Saldırı, içerde Kürt isyancılarla ve Suriye’de IŞİD cihatçılarıyla savaşan Türkiye’de gerilimi daha da artıracağa benziyor. Saldırı Türkiye’nin turizmine ve İstanbul’un önemli bir uluslararası merkez olma pozisyonuna zarar verdi. Sorular arasında Türkiye’nin IŞİD’e karşı savaşta görevini artırıp artırmayacağı var.” İstanbul manşetlerde İstanbul Atatürk Havalimanı’na düzenlenen saldırı tüm dünya basınının manşetlerindeydi. ABD’nin saygın New York Times, Washington Post, Wall Street Journal gibi gazeteleri, Britanya ve Fransa basınının neredeyse tamamı, İsrail’in Haaretz gazetesi saldırıyı birinci sayfadan duyurdu. New York Post gazetesi “Kaç kişinin ölmesi gerekiyor” manşetiyle, saldırının ardından yaralanan küçük bir kız çocuğunu taşıyan adamın fotoğrafına tam sayfa yer verdi. Alman Bild gazetesi, “İstanbul Havalimanı’nda Terör” manşetini atarken Brezilya’da yayımlanan O Globo gazetesi “Terör İstanbul’da 36 kişiyi öldürdü” diye yazdı. ‘Cihatçılar orayı iyi bilir’ Saldırıyla ilgili gelişmeleri izleyicilerine naklen aktaran CNN International, Atatürk Havalimanı’yla ilgili dikkat çekici yorumlarda bulundu. Yayını sunan Erin Bennett ve konukları, Suriye’ye ve Irak’a Türkiye üzerinden giden IŞİD militanlarının havalimanını yakından tanıdığına dikkat çekti. nın Suriye ve Irak’a gittiğini biliyoruz. Türkiye’de ilk ayak bastıkları nokta İstanbul havalimanıydı. ‘Cihatçı otobanı’ Michael Weiss (CNN yorumcusu): Bu adamlar havalimanını çok iyi biliyor. Havalimanını ben de iyi biliyorum. falarca gittim, İstanbulAntakya hattına ‘cihatçı otobanı’ derdik. Uzun siyah Selefi sakallı adamlar görürdünüz, seküler aktivist gruplara katılmaya gitmedikleri açıktı. Bob Baer (CIA eski operatörü): Bu saldırıda ölümler ve kurbanlar dışında beni rahatsız eden şey Türk po sayılabilecek 7 kişiyle alana saldırmıştı. CNN’de konuşan herkes İstanbul gibi dünyanın en üst düzey güvenlikli havaalanlarından birine böyle büyük bir terörist taburunun nasıl sızabildiğini sorguluyordu. Türkiye’nin deneyimli istihbaratçıları nasıl böyle bir saldırıyı önden haber alıp engelleyememişti? Uzmanlar saldırının önceki ne Brüksel ne de Paris saldırılarına benzediğini söylüyordu. İstanbul’daki eylem adeta “savaş ilanı” gibi çok daha profesyonelce hazırlanmıştı. Batı ve Doğu arasında köprü olan İstanbul havaalanını çok daha stratejik bir hedef olarak seçilmişti. Zamanlama olarak da Ankara’nın Ortadoğu’da stratejik politika değişikliğine gittiği İsrail ve Rusya yakınlaşması denk düşürülmüştü. Dünya cihatçıların kimliğini merak ediyordu. Eylemi yapanlar İstanbul havaalanına “cihadi ekspres” adını takan yabancı cihatçılar mı, yoksa Türkiye’de Bennett’ın “Cihatçıların bu havalimanı Saldırganın kendini patlattığı koridor lisinin çok iyi olması ve istihbaratçı geniş bir ağ ve altyapıya sahip olan WALL STREET JOURNAL ABD Türkiye çekici bir hedef haline geldi nı yakından bildiği anlaşılıyor” sorusu üzerine uzmanlar şu yanıtları verdi: Mitch Silber (New York Polis Departmanı eski istihbarat analiz direktörü): 7 bin kadar Avrupalı savaşçı dan defalarca geçtim. Suriye’ye ister bir gazeteci, ister ÖSO savaşçısı, ister cihatçı olarak gitmek isteyenler Atatürk Havalimanı’na uçar, oradan da Antakya uçağına geçerdi. Bu rotadan ben de de ların hassasiyeti. Çok sayıda Arapça bilen, bu gruplara sızan insanları var. Buna rağmen üç kişi dünyanın en iyi korunan havalimanlarından birinin güvenliğini delebildi. yerli cihatçılar mıydı? Tüm bu özellikleri nedeniyle saldırı şimdi “Türkiye’de neler oluyor” sorusunun sorulmasına yol açıyor. Böyle havada kalan çok soru var. Girdiğimiz bu karanlık labirent ne yazık ki kurgu değil gerçek. “Saldırı turistik alanları korumanın ne kadar zor olduğunu gösterdi. Güvenlik güçlerinin güneydoğudaki çatışmalar nedeniyle baskı altında bulunduğu, koalisyon güçlerinin IŞİD’e karşı kaydettiği ilerlemenin Türkiye’yi daha da çekici bir hedef haline getirdiği yorumları yapılıyor.” DER SPIEGEL ALMANYA Teröristlerin korku planı başarılı oldu “Mesaj açık: Türkiye’de kimse güvende değil, herkes birer hedef. Şiddetin sonuçları geniş yerlere uzanıyor. Yerli ve yabancı çoğu insan kendini güvende hissetmiyor, ekonomik geleceğinden endişe duyuyor. Teröristlerin korku saçma planı işe yaramışa benziyor.” CIA: IŞİD’ın planı terörü Türkiye’ye yaymak CIA Direktörü John Brennan, IŞİD’in, te rörü Türkiye geneli ne yaymayı hedefle diğini söyledi. Bren nan, Washington’ın Ankara’yı daha önce defalarca uyardığı nı ancak Türkiye’nin bu uyarılardan rahatsız olduğunu Brennan söyledi: “Türkiye, Suriye sınırı üzerin den yabancı cihatçıların giriş çıkışlarını denetleme konusunda başarısız oldu.” Brennan ayrıca, alınan istihbaratlar doğrultusunda IŞİD’in, ABD’de de bü yük ve ses getirecek eylemler yapma niyetinde olduğunu söyledi. ‘Uzun ve tedirgin bir yaz bizi bekliyor’ İstanbul saldırısının yeni bir terör dalgasının başlangıcı olabileceği uyarısı yapan ABD’li istihbaratçılara göre saldı rı IŞİD’in işi. Dünya havalimanlarında güvenlik artırılıyor Atatürk Havalimanı’na yönelik saldırıyı endişeyle takip eden yaban lararası değil Türk hedeflerini seçiyor” dedi. Bu gibi ayrım gözetmeyen saldırıları cı uzmanlar, bunun yeni bir terör dalgası IŞİD’in yaptığını, PKK’nin genelde askeri nın başlangıcı olabileceği uyarısında bu hedeflere saldırı düzenlediğini de ekledi. lundu. NBC kanalına konuşan üst düzey bir ABD’li istihbaratçı “Uzun huzursuzluk Üstlenmiyor çünkü... yazımız başladı” yorumunu yaptı. Çok sa Reuters’a konuşan iki ABD’li terör yıda canlı bomba kullanılmasının ve sal le mücadele yetkilisi de PKK’nin genel dırı için seçilen hedefin IŞİD’e işaret etti de hükümet binalarını hedef aldığını söy ğini belirten bir terörle mücadele yetkili ledi. Yetkililerden biri, IŞİD’in Türki si ise, “Bu denli geniş çapta bir saldırı dü ye topraklarındaki saldırılarını artırma zenleyebilecek iki örgüt var. Ancak saldı sına karşın bu saldırıları üstlenmediği Avrupa’dan Suriye ve Irak’a geçişinde önemli bir kapı olduğunu kaydetti. Seyahat uyarıları Saldırı haberinin ardından dünya havalimanlarında güvenlik tedbirleri artırılırken Türkiye’ye seyahat uyarıları yapıldı. ABD’nin New York kentindeki JFK ve LaGuardia havalimanları ile New Jersey’in Newark Havalimanı’nda ek polis devriyeleri görevlendirildi. Britanya, Türkiye’ye seyahat etmeyi planlayan vatandaşlarını ‘yüksek terör tehlikesine’ karşı uyardı. Almanya da İstanbul’a uçacak vatandaşlarını olası gecikmelerle ilgili dikkatli olmaya çağırdı. İran Sivil Havacılık Organizasyonu, Türkiye’den uçuşların güvenlik sağla rı PKK’nin profiline uymuyor, onlar ulus ni, zira Türkiye’nin IŞİD militanlarının nana kadar yasaklandığını açıkladı. C MY B nilgun@