Katalog

DUNYA Somali’ye kadın başkan adayı Somali’yi 25 yıl önce dört çocuğuyla terk edip Finlandiya’ya sığınan Faduma Dayib, ülkesine dönüp ilk seçilmiş kadın başkan olmak istiyor. Dayib, ülkeyi kana bulayan İslamcı Şebab militanlarıyla da diyaloğa açık olduğunu söyledi. Şimdi de düğünleri yasakladı Kuzey Kore’yi yöneten İşçi Partisi’nin 40 yıldır düzenleyeceği ilk kurultay için başkent Pyongyang’da bir haftalığına düğün ve cenazeler yasaklandı. Ülke lideri Kim JongUn kurultayda partinin resmi lideri ilan edilecek. Dayib Kim Pazartesi 2 Mayıs 2016 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ZARİFE SELÇUK ‘Kararı çoktan verdik’ 13 Reuters: Avrupa Komisyonu son raporunda ‘Türkiye’ye vize muafiyeti verilsin’ diyecek Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye arasındaki tartışmalı sığınmacı anlaşmasının mimarlarından olan AB Komisyonu’nun, çarşamba günü açıklayacağı üçüncü ve son raporunda, Türkiye’nin vize muafiyeti kriterlerini “büyük oranda yerine getirdiğini” savunacağı öne sürüldü. Reuters’ın haberine göre, raporda, Ankara’nın son dakika yasa değişikliklerinin yeterli olduğu kaydedilecek. Avrupa Parlamentosu (AP) ve AB Konseyi’ne, haziran sonunda vize muafiyetini onaylamaları tavsiye edilecek. Üst düzey bir AB yetkilisi, iki hafta önce Ankara’nın 72 kriterin yarısından azını yerine getirdiğini ilan eden Komisyon’daki değişimi “Biz standartlarımızı düşürmedik, Türkiye performansını yükseltti” diye açıklıyor. ‘Anlaşma çöker’ Reuters ise şu tespiti yapıyor: “Siyasi gerçeklik Brüksel’in ‘hayır’ diyemeyecek, Avrupa’nın sığınmacı krizinde dönüm noktası olan tar tışmalı 18 Mart anlaşmasının çöküşünü riske edemeyecek olması. ‘Evet’ diyecek kadar siyasi desteği olmayabilir, ama Türk hükümeti ‘sonra’ yanıtını kabul etmeyecektir. Komisyon da AB geleneğine uygun olarak herkese bir şeyler öneren bir paket sunmaya çalışacak.” Ancak kamuoyunun sınırların Türklere açılmasına karşı olduğu Fransa, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerle AP’deki muhalifler, Türkiye’nin kriterlere uyup uymadığını “mikroskopla” inceleyecek. AP’deki en büyük siyasi grup olan Hıristiyan Demokratlar’ın başındaki Manfred Weber, “Mülteci indirimi yapılmayacak” diyerek, önerilenden daha sıkı fren mekanizmaları isteyeceklerini belirtti. Kriterlerden biri AB vatandaşlarının Türkiye’ye serbestçe girebilmesi olduğu ve Ankara “Kıbrıs Cumhuriyetini tanımadığı için sorun çıkacağı da öne sürülüyor. Ancak üst düzey bir AB yetkilisi, “Bu bir şaka. Kararı çoktan verdik” diyerek şüpheye mahal bırakmıyor. Obama kaçar! LİBYA Akdeniz’de yeni facia: 84 ölü Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Libya açıklarında önceki gün batan lastik bottakilerden 84 kişinin bulunamadığını açıkladı. Olayın ardından 26 sığınmacı bir İtalyan gemisi tarafından kurtarılmıştı. ALMANYA AfD: İslam dini anayasaya aykırı Göçmen karşıtı Almanya İçin Alternatif (AfD) partisi delegeleri, İslam’ın ülkenin anayasası ile uyumlu olmadığını söyleyen seçim manifestosunu kabul etti. AfD minarelerin ve burkanın yasaklanmasını istiyor. IRAK Türkmen köyü geri alındı Irak’ta Kerkük’e bağlı Türkmen kasabası Beşir IŞİD’den geri alındı. Peşmerge ve Şii milislerin ortak operasyonunda toplam 4 köy ele geçirildi. IŞİD mart ayında Beşir’de kimyasal saldırı gerçekleştirmişti. IRAK Çifte saldırı en az 33 can aldı Irak’ın güneyindeki Samava kentinde park halindeki bombalı araçlarla düzenlenen çifte saldırıda 33 kişi öldü, en az 75 kişi yaralandı. IŞİD’in üstlendiği saldırıda ölenlerin çoğunun Şii olduğu açıklandı. 4 “Clinton’un gençlere hitap etmeye çalışması akrabanızın Facebook’a girmesine benziyor! Seni dürttüğümü gördün mü? Hillary Teyzen” 4 “Trump’ın dış politika deneyimi yok diyorlar. Yıllardır dünya liderleriyle bir araya geliyor: Miss İsveç, Miss Arjantin, Miss Azerbaycan...” Beyaz Saray Muhabirleri Derneği’nin geleneksel yemeğine ABD Başkanı olarak son kez katılan Barack Obama yine esprileriyle salonu kahkahaya boğdu. “Gittiğimde beni özleyeceksin” şarkısıyla kürsüye gelen Obama’nın ana malzemesi, koltuğuna talip Demokrat ve Cumhuriyetçi aday adayları oldu. “Gelecek yıl burada bir başkası olacak, bu kadının kim olacağını herkes tahmin edebilir” diyerek Demokratların favorisi Hillary Clinton’a göz kırpan Obama, salonda bulunan rakibi Bernie Sanders’a da “Benden uzaklaşmana biraz alındım, insan yoldaşına bunu yapar mı” diye takıldı. Gençlerin Sanders’ı tercih etmesini şöyle açıkladı: “Hillary’nin gençlere hitap etmeye çalışması, akrabanızın Facebook açmasına benziyor: Amerika, seni dürttüğümü gördün mü? Bunu doğru mu kullanıyorum emin değilim. Sevgiler, Hillary Teyzen.” Cumhuriyetçilerde yarışı önde götüren Donald Trump’ı sona saklayan Obama, “Burada olmamasından biraz incindim. Ne yapıyor olabilir ki, evde Angela Merkel’e hakaret tweet’leri mi atıyor?” dedi. Trump nerede? Milyarder işadamının dış politikada yetersiz olduğu eleştirilerine karşı “Halbuki Trump yıllardır dünya liderleriyle bir araya geliyor: Miss İsveç, Miss Ajantin, Miss Azerbaycan” diye espri yaptı. Konuşmasını “Obama kaçar” sözleriyle bitirdi. ‘Koltuk kumandanı’ Obama eşine kıyasla ne kadar yaşlandığını üzerinde oynanmış bu resimle anlattı. Beyaz Saray dün “Koltuk Kumandanı” adında bir video yayınladı. Kurmaca videoda Başkan Obama, Beyaz Saray’dan ayrıldıktan sonra ne yapacağını düşünüyor. Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın tavsiyesiyle ehliyet almaya gidiyor. Seçim kampanyası sırasında yaşanan tartışmalara atıfla buradaki memur Obama’nın doğum sertifikasının gerçek olduğuna inanmıyor. Obama bir sahnede de eşi Michelle’in telefonunu alarak Snapchat hesabını ele geçiriyor. Ilımlıların dönüşü muhteşem oldu Yeni mecliste molladan çok kadın vekil olacak Tahran’ın uluslararası toplumla vardığı nükleer anlaşma sonrası ilk genel seçimlerde büyük zafer kazanan reformcu ve ılımlı kanat, ikinci turda zaferini perçinledi. Adayların mutlak çoğunluk kazanamadığı 21 bölgede cuma günü yapılan oylamayla, gelecek ay yemin ederek göreve başlayacak yeni meclisin sandalye dağılımı netleşti. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yi destekleyen Ümit Listesi, 290 milletve Ruhani killiğinden 133’ünü kazandı. Muhafazakârlar 125 sandalyede kaldı. Kalanları bağımsızlar ve azınlıklar paylaştı. Ruhani rahatlayacak İran’da esen değişim rüzgârlarının en büyük ala meti ise meclise molladan çok kadın vekilin girmesi oldu. Yeni mecliste neredeyse tamamı reformcu 17 kadın yer alacak. Buna karşın din adamlarının sayısı, İslam Cumhuriyeti’nin en düşük rakamı olarak 16’da kalacak. Üstelik bunlardan 13’ü muhafazakâr, 3’ü reformcu saflarında. Giden meclisteyse 9 muhafazakâr kadın, 27 molla vekil bulunuyordu. İran meclisi kâğıt üzerinde yasama organı olarak görünse de Muhafızlar Konseyi’nin kanun tekliflerini veto yetkisi bulunduğu ve son sözü İran’ın ruhani lideri söylediği için yetkileri sınırlı. Ancak yeni meclisin desteğiyle hükümetin mali reformlar yapması ve sosyal değişimi hızlandırması mümkün. Sonuçların, gelecek yılki başkanlık seçimlerinde Ruhani’nin elini rahatlatacağı yorumları da yapılıyor. ABD, Halep için yardım istedi Suriye’nin Halep kentinde çatışmaları durdurmak için harekete geçen ABD, bir kez daha Rusya’nın yardımına başvurdu. Cenevre’ye giderek temaslarda bulunan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin, öncesinde Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüşerek, Suriye yönetimine ateşkes için baskı yapmalarını istediği belirtiliyor. Rusya ise hava saldırılarının teröristleri hedef aldığını savunmasına karşın, ordunun geçici ‘sessizlik rejimi’ne Halep’in dahil edilmesi için aktif müzakerelerin sürdüğünü açıkladı. IŞİD’İN ‘YETİMLER ORDUSU’ PROPAGANDASI IŞİD’in medya kolu El Hayat’ın yayımladığı son propaganda videosunda, Suriye’de öldürülen IŞİD militanlarının 10 yaşlarındaki erkek çocuklarından kurduğu ‘yetimler ordusu’ yer alıyor. ‘Kana Kan’ başlıklı videoda kamuflaj kıyafetli çocuklar ABD, Rusya, Fransa liderlerine karşı intikam yemini ederken görülüyor. GSader rilim sonlandı Irak’ta Başbakan Haydar İbadi’nin yolsuzluklara karşı reform vaatlerini hayata geçirmemesine tepki olarak önceki gün meclisi basan Şii lider Mukteda Sadr yanlıları geri çekildi. Korunaklı Yeşil Bölge’yi boşaltıp eyleme festival alanında devam eden eylemciler daha sonra Samava kentinde Şiileri hedef alıp en az 33 kişiyi öldüren saldırıyı gerekçe göstererek eylemi sonlandırma kararı aldı. Açıklama Sadr’ın ofisinden geldi. ‘Yargılansınlar’ Olaylarda bazı milletvekillerinin göstericiler tarafından darp edildiği, bazı binaların da zarara uğradığı görülmüştü. İbadi, şiddet kullanan eylemcilerin gözaltına alınması talimatı verdi. Başbakanlık ofisinden dün yapılan açıklamada “İbadi’nin söz konusu kişilerin bulunarak yargılanmalarını ve hak ettikleri cezayı almalarını istediği” ifade edildi. Sadr, İbadi’den “mezhepsel ayrılıkları dengelemek adına bazı bakanları teknokratlarla değiştirmesini” aylardır talep ediyor. Ancak meclisteki diğer partiler karşı çıktığından uzlaşma sağlanamıyor. Kilis’ten ötesi Geçen haftasonunu Kilis’te geçirdim. İnsanların IŞİD militanlarının sınırın öte tarafından fırlattıkları söylenen füzeler yüzünden kâbusu yaşadığı ilimizde. Ocak ayından bu yana 18 insan roketler yüzünden can verdi. Dün yine roketler düşerken, üstüne Gaziantep’te Emniyet Müdürlüğü’nü hedef alan IŞİD saldırısı geldi... Türkiye, AKP hükümetinin Suriye politikasıyla içten içe zehirleniyor. Memleket kimin eli kimin cebinde olduğu meçhul bir biteviye kriz haline teslim ediliyor. Bombalar Ankara ve İstanbul gibi büyük kentleri hedef almadığı sürece kimsenin umurunda olmuyor. HHH Kilis’te tepesine füze düşenlerin ailelerinin söylediği bir şey aklımdan çıkmıyor: “Roketler Kilis’e düşüyor deniliyor, burası Türkiye, roketler Türkiye’ye düşüyor!” Gel de bunu sorumluluk hissini her vakada klişe beyanatlar vermek zanneden bir siyasal zihniyete anlat! Memleketi öylesi bir yere çevirdiler ki, her türlü korku iklimini insanlarda içselleştirdiler. Sadece başına gelen olup bitenleri idrak edebiliyor. Ancak yakınlarını yitirenleri teskin edemiyorlar. İlle o gerekiyor. İnsanlar ancak başlarına gelince “Bu işe bir çözüm bulunsun, burası Muz Cumhuriyeti mi?” diyerek feryat ediyorlar. HHH Kilis dediğiniz 93 bin nüfuslu bir il. Çoğunluğu Türkmenlerden oluşuyor. Milliyetçi, muhafazakâr ve yüzde 60’dan fazla oranla iradesini AKP’ye teslim etmiş. AKP’nin Suriye politikalarının da birinci dereceden etkisini yaşıyor. Zira 127 binden fazla Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapıyor. Ve başlangıçta kucakladıkları Suriyelilere öfke biriktiriyorlar. Sokaklarda dolaşan ‘çember sakallılardan’, ‘Halepliler’ dedikleri Suriyelilerle kültürlerinin farklılıklarından söz edenleri eksik değil. Kimisi Kilis’i artık yitirdikleri hissiyatını dile getiriyor. Kimisi işi komplo teorisine vurup, “Bizi buradan sürecekler, tümüyle Haleplileri yerleştirecekler” diyor. Kazan alttan alta kaynıyor. HHH Benim gördüğüm Kilis’teki AKP’lilerin de çok rahatsız olduğu. Onları ikiye ayırmak mümkün. Oylarını vermiş, ancak ideolojik olarak ‘saf olmayan’ sıradan insanlar. Valinin ‘abdestli olmak gerek’ açıklaması anımsatılınca sıkıntıyla geçiştiriyorlar. Aslında rahat konuşamıyorlar. İdeolojik olarak şartlanmış olanları bir yandan “Tayyip Erdoğan Kilis’in üzerine çadır mı gersin” diyor, diğer yandan da ‘dış mihraklar’ edebiyatını zerk ediyorlar. İkincisi kısmen tutuyor. Sorun şu ki bu söylemle yoğrulmaya çalışılan insanlara sorduğunuzda aradaki fark seriliyor. İçlerini kendi orijinal lisanlarıyla adeta patlama noktasına gelerek dökenlerde ‘dış mihraklar’ söylemi, ‘belletilmiş’ bir vaka olarak ağızlarda sırıtıyor. HHH İlk ve orta öğrenim tümden durmuş vaziyette. Resmi bir karar da yok. 7 Aralık Üniversitesi’nde durum farklı değil. Yüzlerce öğrenci kaydını dondurmuş. Sıradan ahaliye göç meselesi sorulunca, “Vali’ye sorun bakalım, eşi, çocuklarını nereye götürmüş” sözleriyle dalga geçerek yanıt veriyorlar. Bu koşullarda Türk insanının klasik tutumunu takınıyorlar, mevzuyu dalgaya vuruyorlar. Bir Kilislinin ifadesiyle: “Biz ne olacağımızı bilmiyoruz. Sabah evden çıkarken çoluk çocukla helalleşiyoruz. Bugün roket toto nereye çıkacak, nereye düşecek?” HHH Her şeye rağmen sınırda ve hedefte olmalarına rağmen Türkiye’nin sınır ötesi maceralardan yana olmadıkları izlenimi edindim. “Türkiye ne yapsın, Suriye’ye askeri müdahalede bulunmasını ister misiniz” soruma ya “Askerimize yazık değil mi” yahut bir AKP’li vatandaşın dediği gibi “Orada büyük oyunlar dönüyor, girdi mi çıkmayabiliriz. Bizim için daha kötü olabilir” yanıtını almak içime su serpti. Kilis’in bu hali elbette komşudaki yangına su yerine benzinle gidilmesinin tezahürü. Türkiye’nin kentlerinde patlamaya hazır ‘bombalar’ yaratılmasına hizmet edenler utansın. ‘Askerlerimiz ölüyor’ ABD Genelkurmay Başkanı Joe Dunford, resmi söyleme göre Irak’ta IŞİD karşıtı mücadelede yerel güçlere “danışmanlık” yapan ABD askerlerinin bölgede “savaştığını ve öldüğünü” ka Dunford bul etti. Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi’nde konuşan Dunford, Deniz Piyadesi Çavuş Louis Carin’le ilgili bir soruya “Kendisi savaşta öldürüldü” cevabını verdi. Aynı durumu bir asker için daha doğruladı. C MY B