Katalog

Pazartesi 28 Mart 2016 TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Bİ soRmak lazım SELİN ONGUN TUNCER selinongun@cumhuriyet.com.tr söyleşi 13 ‘Ayar almam ayar veririm’TÜRKİYE’NİN İLK ERBİL BAŞKONSOLOSU, eski Dışişleri ırak dairesi başkanı AYDIN SELCEN: siyasetinin sonuna geldik Eski Erbil Başkonsolosu Aydın Selcen, Saint Joseph Lisesi ve Marmara Üniversitesi İn bi bir iddia ortaya koymak gerekli miydi? Gerçekçi olarak ilişkileri nasıl yoluna koyacağız? Geri dönüşü mümkün kıl gilizce Uluslararası İlişkiler mezunu. Vedat mak diplomasinin işidir. Dış politika as Amerika’nın Irak işgali esnasında Bağ ARIK lında değiştirilmesi en kolay olan sorun. dat Büyükelçiliği’nde görevli olan Sel Bunun olması için politikanın arkasın cen, daha sonra Ankara’da Irak Daire da duracak siyasi irade gerek. Peki, bu si Başkanı ve Irak Özel Temsilci Yardım yönde herhangi bir emare var mı? “Aca cılığı görevlerinde bulundu. Washing ba Suriye ve Irak’ta ne hata yaptık, Mı ton Büyükelçiliği’nde Irak, İran ve terör sır ile neden bu hale geldik, Moskova le mücadeleden sorumlu müsteşarlığının ile aramızı nasıl düzeltiriz” gibi tamira ardından Türkiye’nin ilk Erbil Başkonso ta yönelik hiçbir emare yok. İstanbul ve losu olarak görev aldı. 20 yıl çalıştığı Dı Ankara’daki gibi terör saldırılarının ar şişleri Bakanlığı’ndan üç yıl önce istifa dından bize söylenen nedir? Vatandaş eden Selcen’in gündeme dair kapsamlı larımız müsterih olsunlar. Ben müsterih analizi için buyrun. Söyleşinin tamamını olamıyorum, işin güvenlikistihbarat bo cumhuriyet.com.tr’den okuyabilirsiniz. yutu var ancak mevcut dış siyaset değiş n Palmira’dan Rusya yardımıyla mediği müddetçe biz kendimizi bu teh Suriye’de, Musul harekâtıyla doğudan ditlere açık tutuyoruz. dtnHddrcInBğasçtdlrTsamstkygbiMdonşcdebçyshdinlseeaaŞeauöıeaıaaenmreloeiaeaıeeaeriaiüaieianeytndladeulnnnr,İlktkzkkilsralnrtnvrndtI.GÇMIeriDıdtdAlysıMvrıasaeoa.SsııerHŞçk.ikakicaneSnsBenob’hiaöüiınekatlkakuklnçNNNM’kziuuyİAfemırrdteiuiuamnunukdekonönbtgnDseoa.laayeKnâakıarpsTeieiskb’rsnkuasmlüörRzapeluMneiytırluitseuaeaedmdhüikSüudeiae,aayıyyabkdszvörykkayaercMrnkylknMlTeiderulbııedglDrruuaeeilö’rieaeaardeaeme?rdrsotkuaddkeaknnrdüebiölraakıslnovvuridrılkraşeikıtlıfkvll/’fndioıoiocelbaioizyurlaari?rrIi:uaeemmherlaysraTkŞyraerlrbnrIr?kiıknlıtksidr’ılmhnhIıueulnebeeuyay.Şodalüneeioac,lıegaŞa9aiuitheiIinh’elotzalljisTkouddİrasyukmaernırnsssirşiaaİ8nri’lüsagDnmeamnıbrrkokda.dasmnDemıııasElaŞielsrurmv,oiiztutfnşaünıtiin’bDikau’aeafkbnşhıyeamaetiednMll“ainlyeuebldmıznızbnıidsireikokaiikıhennS’ooennrrdbürismekmr”iültm.ıaieiıevlruı.mrmnNâloibyalğaiaoı’ooirrHiMaşShoeysaanadno,emtastymlhkadmı,uğRirümlsdiysaüeytdkperIyaıleidçuisaneuuIeuIıtiayalzŞnöann,atekrdlımkeeiaaŞığçeikbeŞlnalsesnednszeklkMİ,ıeevtarsİvın.ikuzİgiDpMuypmiraeoDökPlsddrdkDebşHht.öeuelr’onaznın’aiaietet’oePaeüHnzcenkhcsiIlrraaeiuucçknnnnheeŞd.miiiçuomı?ttklaegeiclnmndriğeıbuŞsaeİttflerçyhgyIlilnaöroiDe’rgktieinM,eiaiserInisulükkrnrteyzaöiçimmMuzrdaau’üktıaadnâzieBokaietsainbişnasybilyCnr.nâdçdlkieeuinsllııkhsarröaaıiızieuauiGnntereearriirynrsüöa’ç’olmılydblycrlyrietElTnmbtıııtbgeueRçmoyıı:frnkbanşrbeeeeuasieornaiblemuriutrllülIıaıluknsmğarııdenmk’aerküt,Ş.MnıdcmridkieNşrliazieıos.yAln’İeıabiulağağnlkluakdiDutinra.aaueinnsıkraganardi,iıds.smleyıaoirl.eğiran’SaşlNylelgvrübcmlcAdkrmelgipptıyeaiSuıaeeammaivndumeüöüieazkrıyntuihrrmkaaep”nsknzeotieayDollçrTtavkzseıliykhNıbkeeriaâtaüçöcrkruıiyü,rteztdeNoiIoaişylilkyealumçnüeBkknauzğrerŞ,sddmeiktmrlkuıyInsaziekkieeeutemiasiCrrİvkbiommrısasehau,rrileusrnahDaytlaei,vyire,msrslusaiCariyüldkenilauacedseaaşytıKaee,tıIvmukuraı’t,kegan’umdinrhŞovniklieoayenhdzasmüağlkıdrzllİaihılşneoimes?aıtmesartDunlv?ısıırelnamaehısğtnpndy,einAdnı,yetşyalyyikuıuziianSda”enıkndTNünrdamdeaeaasrsrmulaseeiidürkvdymNkCmydyntrıelibu,luğbğkiedrrn.aiküsaiaaoibumooe“ırıedizsuz,iu,aengo,aitenoşnnitlCzkkmnvlirbrs?ıBeiaob“şjşiküyçessdğıoarlnimunaidü,rliusminalçnkğauy,uirTrumyiiıgeyT’md,zmdotatirldğnnşearrbmeanaarüoreytleebeesüİidarkemeıkuameea’ldtaluynndraundhorohr’anunDeiüimriirkvydteufe.kaasylkrnıa?radkidaşkirı,yirsibünaait.cAt?zksnikiadnlapriEamIkmnaioNeaiiBymşeama”HatnhŞatnarayHI’ndkrdzrhyeeteyMcrdkikduŞşeteİkdasriuaıoedzaeibcıtyeeaalDmıeyolae,sasİeöürngmllatlinen,aaorialDempeeiirdaısalTktay’öedzırbetenrkçN.kIziuğsdtamıdnaeyre’islüzneieŞıbdsbidikcPaenHiiezvmyvaşidn’uhrınrbdrnı,iiİaliMeietyınumleEeavaikiallelkaiaDasdlaaeGiSaebnısniekuimatraş’ylgnp?tlrrsierştEmmiaıyibeuira,deüeaıinmyröyeaialng.lıltnykBrrhuedmloln“etyreoaerokrzıil’DiııgibdoBânrneriaunec:sdkbC’ğ?cmllaıoıriiineeennuaııiniikç?al,lntmkaantcıaGDnğTriyrtlbçdymilTtrtsmRğt1lDahrRmkrdhbüüeuetçbıeeıieeoieöaçieaüii9eüüiiuyikelnnuzirrşlurşaozakrllk’aıcnnh7kiybkşrrnTo?,ldübeaıvsdemgşşzzçoaaNrükkuşbddha0riksuücLyurananaGlgr.oyrğrueliibatınileıee’muaâüakrirariöüSıkyyTnlpaancıüygrümktkniky.innlefsnbrbieekrpn.iaçaıüvvaisıvrKal.royiarnlarmıvonkas’iuO.kgruayoadmeıeedramnOrAldgrmavnieı’aıaÇtmernleekpne.dd’rzegynneisöaleuEkhrnynaruanrıtnğiıdBülliiaaemıatnrbzdı:aazsnçnımıadrlaiknyFfltiaeziktnyupekidiiıeazdaedlVdOrtrnideaelideçzgry?.ivtıieıknrta;lğrğanlevoenur’aaraskkTioehiai“acklünhpnsyFüireeğezmastmışseTrğçğylüeybiıaaıflaaaia”ituaAd’ııço,rionöduakuaUaLvcldırnuivydltatşpybii’ilnadlGzşBkeşörllaıeü’ayaskrrılnoğgualddaaermidkmıgaiScepn,.aiet,DşubürğanunöKylvdrmşruayiıdeürlhbuaOnrıüİnrun,ralkıesadred.neeturseıkıyi’Hieı.mrşauybazaamğrlrlümıuk.ren’ltıLşnıZroaaiibmnkleırealsnnilıagtBnltomnyüaelişliırşlmteianeı,ainubmtçio’ysaıeknryzeaetirrnbmyıybarmrfykigurdbaliınrımanmıdsyht,uanneieuyairnankhzeiaâkıuuiulanlieaİ.şsyscibld’şraç’şabnayeaaruarsıaııldlnrşaetiTee.liğunebmre:n’btyiklımianımeaÖknuadOetdğlkaıüDdynBn’uuiygtkensynndodmaeauşiısrriınıriarıaekaaiianemralesrtğmğe,ırggım,ötkrkpru.dukytdnklhkoaltr.aıtiIıüzSbllıbdeiemiTBlitmeenııkrcarı,rliaedşayzaükomutöanbveğaiyapdşrıüahvudşrrsüdoreoeyümndrnrııirrlaebuaıekreıeaeiğllnen’lu’dahıiuınsdüdngzznncniiksmnğrnmmbz,ayuşfehuığççeeddıröaiitiüıiunlezsıaş:’ounaaeeaoıvntniipzknaknezneıü,,lnielnkyöehetoÖtAiççtkiğnddmimkmklipummygmnçintrneyadslkaiknaeuaııleieeııiöazıeeiahnKstknrdişeiediaalrinnirzllrmznheBbylszAmDnniıbkıncm.idrlbmuinkmiiiddnn:şyşıiPelneıaaanzekeacBoırıgceranğBAıgntaeat“eeşvldşlasltpaaikezraedınbiişünukuioaaKznelınursrgıraskerslmzadileppasknsvg.zçbeimayiimktııotnoemdisg.naggşaoooglnııibeGkeniydyakaygaasnanamk’peuiArıleeeelhlenrnainreeua,baM’eninyüyiyirounobdrkeçtkllnatnmtiltroi.ynırintaöeaıvdaaesiliiionmbeukçnintife”seedlcmiDkkaknaldznllenkneaıailtumtuinicıtalklaacraediolaeaiinrıer“ebğaaeeiçtkli,müçagkkDıkbşrbenbm.rzAneaitisgfmrlıişrösbbıâasıiyaunekdatilr.iBtiıyspeıtkdkyzmrotökikblmnöşioilokşnloaoaneıodtdueapygürohgıeaisyiyiekinkbvy,rnoipidlgvşbaielrieaynörimtrbgplnbyla.sairrbilırlllaldgeeaainreıisernotaüleiüaeeueatlaeacanrsauktklriaylrüeşişeekırrerçeiarrnüialtynssğrelıtnnliarııbsaçbgtlk”ieg.ela?rnldireiiszlnakaliia’elitutığöikeandezsu.aderküaedldozignirögilyaiiaaizneznfdcraüedrdennübn“ekaddedu.nağbuiviaslintcadğetriBihnieziiiieçzmğrbaleilnizdedzmbrlmsyiauıad.y,nmiiknmina”ğia2ineeırnlmeieoakakiarlsıri0emlaHrtökelamöblşyb.nkiziiiıomalçs0ı,rnmznnnebiiaBaaılankluisei:a,r0Msaln,upülcaınnnubveantsaDauiaz’myikıtındlikglvkemiredk?yiesSmgiflnoaennykaşezcdiaıdleıeeıaetğmymdilyaıenaliaksyamedevdghneiyrzıderotmlrzska,dlureuaeevi”ıitadiii’arkakairçir,şrliia‘rmteiulfivnatt’yyaaırediuodeSrAydSefmrlmgtşyydvmCynBnölbTamEhnsrçaoueaıiaatmeeııoıaeıaıkzaroüadmüdn?yaymrin.ealanşantnernlTrAerkyhrşh.AaılnmyeuahdoasrnPdaumtluvıdmr,knüTeaysieralaelvüinkiklBirmBrlecşdaamzeümkükıira’ğsrmtanRnaseAuykeliömukyiD.fışiksmibcneaDiayymmsyka’ıarf’aalkıa,enaoniıatSemoitıisiyenizlk.sıe,nmlnnglılnbyeraüY’umlasoeainadımeyçruaakvyAunFanieddiueeyüvmsavusbilasıgbnkmzsetreBb“regsmySdltyı,ancaraeoupzıairi.iiraalaiiisuIüaçdbıalNanlydviuuneniskstkabınybda.eMyisıiDnrPnucmaıarömndenFaimuNoannmıdarstıi,irnrrzylklinwa’oBsyussnr.aaöeordomdeeoe“cütitrelüdaryiakIetAfrnrnbseneeaetaolaaıvlllsnmrAhlvScmbtYu’rsvalaake.ilaeıadotDtamoneuıeplanahdklukeeaeaıenğüdıiBkkoaybanll,mmntalğeknnmjBf,llagidvemzeiinıeöeertraşarkıdİiliaaDgkrk.u.ıvbllrıdemacdhlirkrtaıruaNa’yasrAednateaayarekroNChnn’asubaaıeirfmüeoeaadü’lbnmknelh.teldncamtdyeubuiçeasnrgtaaıiBns,tuiikreıır,zeiatHeuk”zaarBkaobe”meuyırrsnnnyasenoöidAhcimeadA,gğkıkraıaknğcıFaiaıpegisrklahdagldrdvnegrenmauekezbçGmümdyoaoHiBalıektgüiyheieelaaabaBnelerınğtçedbşpeunrln’iaFanüa,kDeanın?disaabrnluefokşuğa.idıs?haCiarkörudnrtalanı.lniankzIimdrerw’itıRaeYlrirçiekika.rmâdskrnğöorrilatniÖi’ıilmmrınevedayabndaenğatökBıdnpikşai’didırtmüöiyynktninTzdehastotnavüüünirizetcniaımiyeuabatiahzeonnkaerığdıamıüanrmşzüerldnaasfçS’“ilossiknğnnTeüilin?diBielikiveyayürrdnaYSbdfrkaöıabrbşrnmıaalriıuaşerkneıalneavanaiay,am.nlauaiyivrtaaiinddevyelikçrmızksikurneRmznehAaaısraclaşDnEyeryaiaciabCaöaryıeareyattantdmınkpeçmıydıs”yzkrzi,areleiarguaintala’Irzvndneıırarıkilalaaeni’erfiAvelafki’cüeyaoldn,aıs’iilzıiıeenidını de YPG Menbiç’i artık almak üzere, ora can, Suriye’den kaynaklanan güvenlik ratik devleti ayakta tutan kurumların tah mez. Siyaset yapılırken önceliğiniz sizin sı Bharara’nın selefi. Sarraf’ın ABD’ye gi sı da kapanıyor. Türkiye’den bir alışveriş riskine işaret ederek, buzdağına doğru ribatı, laikliğin, yargının, Meclis’in ade resmi ağınızdan gelen bilgilerdir. Diğer dişine bakıldığında, herhalde bu kadar olmadığı takdirde IŞİD’in burada (Men bir çarpışmaya gittiğimizi söylüyor. Bu ta işlevsizleştirilmesi, otoriterliğe doğru leri tamamlayıcı unsurlardır. Üstelik ço kısa zamanda servet edinmiş bu den biç Cebi’ni kast ediyorS.O) varlık göster çarpışmaya kurumlarımızla, hukuk siste bir gidiş. Öbür taraftan izlediğimiz Irak ğunlukla Sünni Arap, bazıları radikal, li genç bir girişimci böylesi bir ortam mesine imkân yok. Ve bir parantez: Bi mimizle ülke olarak hazır mıyız diye so ve Suriye siyaseti ile radikal cihatçı un pek çoğu İhvancı olan o arka kaynakla da, “uçağıma binip bir Miami’ye gide liyorsunuz, IŞİD ve El Nusra birbirleri ruyor. Bu önemli tespite dış siyaset, de surlara verilen örtülü ya da açık destek ra gereğinden fazla önem atfederseniz, yim” diyecek kadar aptal olamaz. Bu ne karşılar. IŞİD, Nusra’nın içinden doğ mokrasi kısmını ekliyorum. Sözünü etti le, politikamızdaki eylemsöylem maka ideolojik saplantılara dayanan bir yak mümkün değil, bile bile gittiği çok belli. du. Nusra, El Kaide’nin Suriye kolu. Son ğim Antakya, Kilis, Suruç, bu yay şeklin sının açılması, söylediğimizle yaptığımı laşımla, varsayımlara dayanarak siya Sarraf’ın ortağı olduğu iddia edilen ve birkaç günün gelişmesi de şu: Nusra, di deki hat ve bunun karşısında IŞİD’in yer zın tutmaması, yani Türkiye’nin dış siya set üretmeye çalışırsanız, kaçınılmaz Tahran’da idama mahkum edilen Babek ğer silahlı direniş unsurlarını itekleye leştiği Menbiç Cebi’ni ve şimdi Nusra’nın sette devlet olarak öngörülürlüğünün yiti olarak duvara toslarsınız. Zencani’ye şu çözüm önerildi: “Üç mil rek hâkim olduğu Hatay’a komşu İdlip emirlik kurma iddiasında olduğu İdlip rilmesi. Bütün bunlar varoluşsal sınama n Hangi duvara tosladık? yar doları İran hükümetine yatır, idam Cebi’nde bir Cebi’ni düşünün. Ateşkesten sonra ve lar, özellikle Suriye ve Irak’taki gelişme Türkiye’nin “Suriye’de gidişatı yöneti dan kurtul.” Rıza Sarraf’ın son dönem “emir aslında şu anda da IŞİD ve El Nusra gi ler iyi yönetilemediği takdirde yaşayacak yorum” gibi bir iddiası olabilir mi bugün? de malvarlığını nakite çevirdiği, işlerini likida bi silahlı örgütler üzerindeki baskı arttık larımız bildiğimiz anlamda Cumhuriyeti En baştan itibaren gidişatı yönetmek gi tasfiye ettiği haberleri de biliniyor. ABD’li savcı Erdoğan takibi ile selektör yaptı n Davutoğlu’nun İran ziyareti ile Sarraf’ın tutuklanması arasında kurulan bağa itibar ediyor musunuz? Sayın Davutoğlu’nun Tahran ziyaretinin ardından “TahranAnkara arasındaki buzlar eriyor” denilirken Sarraf’ın uçağa binip ABD’ye gitmesi, “Sarraf’ın bu seyahatinde Türk hükümeti uyudu mu, Rıza Sarraf hiç gözetim altında değil miydi, gidişi görmezlikten mi gelindi, yoksa devlet içinde bazı unsurların birbirine karşı rekabeti mi söz konusu” gibi soruları gündeme getirdi. ABD hükümeti adına birileri ile temas etmeden, ön hazırlık yapmadan Sarraf’ın “gideyim teslim olayım sonrası Allah kerim” diyerek Miami’ye uçması ikna edici değil. Bu işlere katıldıkları iddiasıyla tutuklanan iki İran vatandaşı da var. Ve dosyada Rıza Sarraf’ın yanında daha adı açıklanmamış altı ortak var. Bunların isimleri yok, kod verilmiş. Bunlar kim? “Bunların kim olduğuna dair gerçekler ortaya çıkacak” diyen FBI kaynaklı hafif diş gösteren bir resmi açıklama var. Ve çok sembolik o konu: Sav cı Bharara takipçi sayısı 5 binden 250 bine çıkınca, Sayın Cumhurbaşkanı’nı sosyal medyada bir gün takip etti ve bıraktı. Bu bir günlük takibi, ben “sanki savcı selektör yaptı” gibi yorumladım. “Savcının eli kaydı, yanlışlıkla takip et butonuna bastı, sonra sildi” gibi açıklamalar herhalde inandırıcı olamaz. Ama buradan bir anlam çıkarıp roman yazacak halimiz de yok. n Bu tutuklama ABD ile ilişkilerde baş aşağı bir gidişin işareti mi? Onun etkilerini Sayın Cumhurbaşkanı’nın 29 Mart’ta yapacağı ziyarette göreceğiz. ABD’ye ikili ziyaret için değil, nükleer zirve için gidiyor. Nükleer zirvenin marjında Antalya’daki zirvede Obama ve Putin’inki gibi bir “pull aside” tarzı ErdoğanObama sohbeti olabilir mi? Başkan Yardımcısı Biden düzeyinde bir temas olabilir mi? Maryland’deki Türkiye camisinin açılışına Obama davet edildi ama icabet edeceğine dair bildirim olmadı. Bu tutuklamanın ABD ile olan ilişkilerimizde nelere gebe olduğunu izleyip göreceğiz. C MY B