Katalog

Çarşamba 24 Şubat 2016 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY ‘Sağlık ve aile’ halkın yarısını mutlu etti Yaşam koşullarının zorlaştığı Türkiye’de memnuniyet kaynağı, sağlık ve aile ile sınırlı kalırken 2015’te mutlu olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 56.6 ürkiye İstatistik Kurumu’nun “Yaşam Memnuniyeti Araştırması”na göre 2015’te mutlu olduğunu beyan eden bireylerin oranı yüzde 56.6 oldu. Memnuniyet araştırmasına katılanlar mutluluk kaynağı olarak en çok sağlığı gösterdi. Memnuniyet kaynağı olan kişilerde ‘aile’ ön plana çıktı. Araştırmaya göre 2014’te yaşam memnuniyeti oranı yüzde 56.3 idi. Mutsuz olduğunu beyan eden bireylerin oranı ise 2015’te yüzde 11.7’den yüzde 11.4’e düştü. Kendilerini en çok sağlıklı olmanın mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı yüzde 68.8 olurken, bunu sırasıyla yüzde 15.8 ile sevgi, yüzde 8.6 ile başarı, yüzde 3.9 ile para, yüzde 2 ile iş ve yüzde 1 ile diğer değerler takip etti. Kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı yüzde 72.3 olurken, bunu sırasıyla yüzde 13.1 ile çocuklar, yüzde 5.3 ile eş, yüzde 2.8 ile anne/baba, yüzde 2.7 ile kendisi, yüzde 1.9 ile torunlar ve yüzde 1.9 ile diğer kişiler takip etti. Araştırma, mutlu olduğunu söyleyen kadınların oranının azaldığını gösterdi. Kadınlarda mutluluk oranı, 2014 yılında yüzde 60.4 iken 2015 yılında yüzde 60.2’ye düştü, erkeklerde bu oran yüzde 52’den yüzde 52.9’a yükseldi. TÜİK’e göre yaşlandıkça mutluluk oranı düşüyor. En yüksek mutluluk oranı yüzde 63.8 ile 1824 yaş grubunda, en düşük mutluluk oranı ise yüzde 51.7 ile 4554 yaş grubunda gerçekleşti. Evli bireyler ise evli olmayanlara göre daha mutlu. Geçen yıl evli bireylerin yüzde 59.6’sı mutlu iken, evli olmayanlarda oran yüzde 49.5 oldu. l Ekonomi Servisi ekonomi 9 İstihdamsız büyümeden yatırımsız cari açığa... ürkiye 2001 krizi sonrasermaye yatırımları olarak yaşasında 2008’e değin yükmaya başladı. Gerileyen yatırım sek bir büyüme konjonk performansı aslında dış borçtürü içindeydi. Küresel ekonolanmaya dayalı, spekülatifyönmide yaşanan spekülatif büyülü büyüme masalının sonuna me eğiliminin bir yansıması olan gelindiğinin net kanıtıydı. 2009 sonrasında reel sabit ve temelinde yurtdışından sermaye girişlerine dayalı, dış borç sermaye yatırımlarında gözlenen durgunluk aşağıdaki şeyaratan öğeler içeren bu dönekilde betimleniyor. Küresel kriz min ana özelliklerinden birisi de sonrası Türkiye’nin toplam biişsizlik oranının yüksek seyretrikimli cari açığı 300 milyar domesiydi. Söz konusu dönemları aşmasına karşın, yatırımde ulusal gelir reel olarak yılda ların düzeyinde hiçbir gelişme ortalama yüzde 7.8 büyümüş iken, işsizlik oranı yüzde 10 pla gözükmüyor. Reel olarak yatıtosunda çakılıp kalmıştı. Yüksek rım düzeyi her çeyrek dönemde (sabit 1998 fiyatlarıyla) 8 büyüme hızına karşın, Türkiye milyon TL. düzeyini aşamamış ekonomisinde yeterince istihdurumda. dam yaratılıp işsizliğin düşürüÖzellikle 2013 sonrasında lememesi nedeniyle bu dönem Türkiye’nin yatırım harcamaları “istihdam dostu olmayan büyüsadece 2015’in ikinci çeyreğinme”, ya da kısaca “istihdamsız de artış sergilemiş (o da seçim büyüme” diye anıla geldi. konjonktürünün yapay etkisiyDönemin ana özelliği ise le sağlanmış). Diğer altı çeyrek Türkiye’nin giderek bozulan dış boyunca reel yatırımların büyüdengelerinde (cari işlemler açıme hızı sürekli daralma içerisinğı) yatmaktaydı. Cari işlemlerde görülüyor. Türkiye artık yadeki açık, nihai olarak yurtiçintırımsız cari açık veren bir ülke de yerli üretimi baltalamakta ve konumunda. istihdamı geriletmekte ve nasıl finanse edilirse edilsin, özü itibarıyla Türkiye’de işsizlik sorununun derinleşmesine doğrudan katkıda bulunmaktaydı. Bilindiği üzere Türkiye 2002’den bu yana giderek artan oranda cari işlemler açığı vermektedir. Cari açık, özü itiKaynak: TÜİK, Ulusal Hesaplar. barıyla, Türkiye’nin Bu gözlemler Türkiye’yi ulusdış dünyaya sunmakta olduğu lararası işbölümü içerisinde düyüksek reel faiz getirisine daşük katma değerli, emek yoğun yanmakta, bu şekilde uyarılan yüksek hacimli döviz girişleri ise teknolojiler üretmekle görevli bir ucuz işgücü deposuna dödöviz kurunu ucuzlatmakta ve nüştürmeyi hedefleyen ve ülkeithalat talebini kamçılamaktaymizi bir ucuz ithalat ve finansal dı. Türkiye’nin bir spekülatif kaspekülasyon cenneti olarak gözanç ve ithalat cennetine dören neoliberal projenin bir uzannüştürüldüğü bu ortamda, yertısı olduğu gerçeğini bir kez dali üretim ve istihdam yerine, dış ha belgeliyor. Daha somut bir dünyadaki üretim ve istihdam ifadeyle, 2003 sonrasında perbeslenmekteydi. çinlenen bu dönem, Türkiye’nin HHH sanayisizleştirilmesini; sosyal 2008 krizi sonrasında devletin etkinsizleştirilerek tasfiTürkiye’nin dış açık büyüme yesini ve temel kamu hizmetleve işsizlik üçlüsü yepyeni bir rini özel sermayenin kâr güdüsü dengeye oturdu. Geçen haftaaltında ticari bir metaya dönüşki yazımızda da vurguladığımız üzere, Türkiye 2008 sonrası kü türerek, ülkemizi ulusal ve uluslararası sermayenin sömürüsüresel büyük durgunluk sürecini ne açmayı hedefleyen neolibedaha da yükselen cari işlemler açıkları yanında daha düşük bü ral projenin açık bir uygulaması olduğunu gözler önüne seriyor. yüme hızları ve gerileyen sabit T T Mutluluk kıstası sağlık Kadınlar daha mutsuz ‘Ulaştırma’ cepleri boşalttı ÜİK Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçlarına göre, yurttaşın bütçesinden ulaştırmaya ayırdığı payı yıl T lar itibarıyla artarak iki katına ulaştı. 2002’de toplam harcamanın yüzde 8.7’sini oluşturan ulaştırma harcamasının payı, 2014’te yüzde 17.8’e çıktı. Ulaştırma harcamasına en yüksek payı yüzde 22.3 ile Konya ve Karaman ayırdı. İkinci sırada yüzde 19.6 ile Antalya, Isparta ve Burdur yer aldı. Ulaştır maya en düşük payı ise yüzde 12.1 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkâri ve yüzde 12.2 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt ayırdı. Ulaştırmaya yapılan harcamanın payında bir önceki yıla göre en yüksek artış 2.9 puan ile Şanlıurfa ve Diyarbakır’da gerçekleşirken en fazla düşüş 2 puan ile Trabzon’da oldu. l Ekonomi Servisi Sektörlerde güven sıfırlandı Süreyi 12 aya düşürdü Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), işsizlere sunulan hizmetlerin daha etkin hale getirilmesi için iş arayanların, aktif kayıtlarda kalma süresini 18 aydan 12 aya indirdi. Böylece 12 aydan daha uzun süreli işsizlerin kayıtlarını güncellemeleri gerekecek. Değişiklikle ILO, OECD gibi uluslararası kuruluşlarca “uzun süreli işsiz” olarak tanımlanan 12 aydan uzun süreli işsiz kişilerin, İŞKUR ile daha sık irtibata geçmeleri amaçlanıyor. l Ekonomi Servisi Türkiye’de artan jeopolitik riskler ve siyasi gerginlikler nedeniyle şubat ayında perakendeden inşaata tüm sektörlerde güven eridi ürkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı şubata ilişkin sektörel güven endekslerine göre, perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 2.4 azaldı. İnşaat sektörü güven endeksi yüzde 1.3, hizmet sektörü güven endeksi yüzde 3.5 geriledi. T Hizmet sektörü güvenindeki azalış, son üç aylık dönemde iş durumunun iyileştiğini, hizmetlere olan talebin arttığını değerlendiren ve gelecek üç ayda hizmetlere talebin artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. İş durumu ve hizmetlere olan talep endeksi yüzde 0.4, hizmetlere olan talep beklentisi endeksi ise yüzde 8.5 azaldı. Perakende ticaret sektörü güvenindeki düşüş son üç ayda iş hacmisatışların arttığını değerlendiren girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklanır ken, inşaat sektörü güvenindeki düşüşte alınan kayıtlı siparişlerin mevsim normallerinin üzerinde olduğunu değerlendiren girişim yöneticisi sayısının azalması etkili oldu. Kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi endeksi yüzde 6 azaldı. l Ekonomi Servisi İmar’da rekor tazminat Batık İmar Bankası ile ilgili davada rekor bir rakam çıktı. Mahkeme Yavuz Uzan’ın da aralarında olduğu 11 kişinin, toplam 25 milyar 588 milyon 642 bin lira ödemesine karar verdi. İflas idaresinin denetimindeki İmar Bankası ile ilgili dava İstanbul 1. Ticaret Mahkemesi’nde görüldü. Dava, Yavuz Uzan, Yeşim Öztürk, Yaşar Avni Güral, Erol Hürbaş, Tacettin Pak, Mehmet Koray Özkaya gibi isimlerin, bankanın boşaltılmasında sorumlu oldukları iddiasıyla yürütüldü. l Ekonomi Servisi * C M Y B