Katalog

Cuma 19 Şubat 2016 EDİTÖR: EMİNE ÖZCAN TASARIM: İLKNUR FİLİZ Devletin ebedi ötekisi Tarlabaşı, İstanbul’un kalbinde kentsel dönüşümün bir numaralı mağduru. Eskiden gayrimüslimler; şimdi Kürtler, Romanlar ve Suriyeliler... Her daim ‘ötekilerin’ semti... Vedat ARIK dizi 7 Sağırlar ülkesinde bir üvey evlat seme... Bir ekmeğin sıcağında mutlu olan hayatlar... nceden bir yağmur yağıO sokağın duvarında Türkçeyor... Kürtçe politik sloganlar... Dudağımda Murathan Tepkisini sert ve net koymuş, Mungan’ın dizeleri... gazı bolca yemiş bir mahalle Ya dışındasındır çemberin... burası... Ya da içinde yer alacaksın... Çarpıcı bir detay... Sokaklarını adımladığım yer Nerede depodan bozma bir “dışındakilerin” mekânı... yer varsa... Kötü mü çemberde yer almaYa da yıkılmak üzere olan bir mak peki? bina... Değil elbet hatta çoğu zaman Oraya Suriyeliler sığınmış dugüzel, çünkü daha özgür... rumda... İstanbul’un merkezi Taksim... Dört yıldır burada yaşayan Merkezin merkezinde TarlaErhan Kahraman ile sohbet başı... ediyoruz. Ve adım başı... “Bak” diyor, “sana bir cümleYıkık ya da yıkılmaya yüz tutde burasının nasıl bir yer oldumuş binalar... ğunu anlatayım: O binaların içinde sürdürülKimsenin kapısını kapatmameye çalışılan hayatlar... dığı, yardımlaşDevletin, gümanın, dayanışcün, kuvvetin manın çok oldukarşısına dikilğu”... diği kim varsa, İlk geldiği yıl burada... şahit olduğu bir Köyleri boşalolayı da anlatıtıldığı için zoyor: runlu göç eden “Bir cam şanKürtler de... gırtısı duydum, Yaşadıkladışarı çıktım, bir rı yeri gökkuşakadın bir adağı renklerine bomın yakasına yayayan Romanpışmış, aynı yerlar da... de yaşıyoruz naSavaştan kaYazarımız Murat sıl soyarsın sen çan Suriyeliler Sabuncu Tarlabaşı’nda. benim evimi” dide... ye sallıyor... Gelmişler buradaki mahalleİşte Tarlabaşı, evini kimin lere... soyduğunu bilebileceğin, hesaVe tutunmuşlar önce hayata bını da kendi usulünce sorabilesonra birbirlerine... ceğin bir yer”... Belediye “dönüştürecek” Önemli bir notu da paylaşıyor şimdi buraları... benimle: Çok katlı lüks binalar yapıla“Son dönemde ülkenin genel cak... Oralarda yanındaki kapı kom ahvaline paralel burada da zaman zaman kavgalar dövüşler şusunu tanımayan hayatlar kuçıkıyor. Roman’ından Kürt’üne rulacak... herkes kendi içinde bir araya Kendilerine göre “Seçkinleşgelip bir diğerine daha az sabır tirecekler” buraları; kazanacak gösteriyor, kavga ediyor”... ve kazandıracaklar... O anlatırken aklıma ülkenin Ve burada yaşayanlar yerle“tek adamı” geliyor... rinden kopartılıp “uzağa” yollaKendinden başkasının sesini nacak... duymayan... Bir kahvede karşılaştığım RoVe yavaş yavaş toplumu da man şöyle diyor bana: dönüştürerek birbirine karşı saSulukule’den söktüler bizi buraya diktiler... ğırlaştıran... Şimdi de buradan itecekler, e Artık herkesin kendine ve biz nerede yaşayacağız? benzerlerine konuşup, diğerleSokakta bir küçük çocuk... rine yüreğini, kulağını kapattıElinde ucu koparılmış bir büğı bir ülke... tün ekmek... Sağırlar ülkesi Türkiye’de bir Yüzünde koca bir gülümüvey evlat: Tarlabaşı... MURAT SABUNCU İ Tarlabaşı’nın yaşadığı dönüşümü en iyi anlatan fotoğraflardan biri semtin ortasındaki savaş alanını andıran devasa inşaat... arlabaşı, bir nevi geleneksel Orta Oyunu. Her tipe, her millete rastlamak mümkün burada. Bir dönem Ermeniler, Rumlar ve Yahudiler; bugün ötekileştirilip suçlulaştırılan; Kürtler, Romanlar, Suriyeliler, Afrikalılar, seks işçileri ve kentsel dönüşümden geriye kalanlar... Peki ya oyun nasıl bitecek? Her şeyi bildiğini sanan, düşüncesiz Pişekar rolüne bürünmüş devlet mi; yoksa Pişekar’ın yalanlarını ortaya çıkaran ve onun karşısında öteki konumuna düşen, halkı temsil eden Karagöz mü kazanacak? T ‘Gidin diyorlar’ Beyoğlu Belediyesi’nin büyük dönüşüm diye lanse ettiği “Tarlabaşı”ndayız. 10 yıldır dönüşümün kötü bir örneği olarak sancı çeken Tarlabaşı’nın sokaklarına girecek bir aralık bulamıyoruz. Devam eden inşaat alanı Tarlabaşı Bulvarı’nın ortasını kaplamış. Yokuş aşağı inerken ellerinde poşetlerle bize doğru yaklaşan bir amca inşaat alanını gösterip “1974’ten beri buradayım. 10 yıldır kentsel dönüşüm diyorlar. Devlet bizi suçlu görüyor. İnsanları dağıttılar, gidin diyorlar da nereye gidelim, gidecek yerimiz mi var?” diye isyan ediyor. Duvarlarda iş ilanları. Overlokçu, ütücü, bulaşıkçı... Erhan’dan öğrendiğimize göre burada yaşayan insanlar çevredeki inşaat projelerinde günlüğü 20 liraya sigortasız ve güvencesiz çalışıyormuş. Bakkaldan çok emlakçının olduğu mahallede ev ilanları Türkçe ve Arapça. 2 sene önce 350 lira olan bir ev bugün 1200 liraya kiralık. Sebep olarak Suriyeyileri gösteriyorlar. Bu da Suriyelileri ötekilerin mahallesindeki öteki konumuna düşürmeye yetiyor. İnşaatlardan birinde kum taşıyan bir Suriyeli “Çok iş var mı” sorumuza gülerek “inşaattan bol ne var” diyor. Savaştan kaçıp başka bir savaşa düşmüş: “3 oda bir evde 7 aile kalıyoruz. Bir tek ben çalışıyorum. Bebeğim var. Ne çektiğimi bir Allah biliyor.” Mahalle turumuzda fahiş ceza kesilmesiyle gündeme gelen kâğıtçılara rastlıyoruz. 25 yıldır Tarlabaşı’nda yaşayan, 10 yıldır kağıt toplayan Ayhan Taş “Bekliyoruz. Yasa çıkacak dediler de nasıl çıkacak. Aç kalırız. Hırsızlık mı yapalım” diye sitem ediyor. Esnaf da polisten ve devletten dert yakınıyor. Kentsel dönüşüm yetmezmiş gibi her olayda polisin gazlı müdahale ettiğini söyleyen esnaf, Suriyeliler de öteki uyuşturucu satışına da devletin müsaade etttiğini iddia edip kepenk kapatma durumuna geldiğini anlatıyor. Tornacı Aziz Şen (65) “Polis istese bitirir. Suçlulaştırmayı tercih ediyor” ifadesini kullanıyor. Mardinli elektrikçi Mehmet Kutlu da şöyle konuşuyor: “Eskiden dükkânı 8’de kapatıyordum şimdi 6 dedin mi paydos. Gaz içindeyiz. Doğu’da neler yaşanıyor, görüyoruz. Orada yaşanan acıyı içimizde hissediyoruz. Bundan dolayı da devletin bizim üzerimizdeki baskısı arttı.” Dönerken Göçmen Dayanışma Mutfağı’na rastlıyoruz. Mutfakta gönüllüler kazanlar kaynatıyor ve mahallenin çocuklarına ücretsiz yemekler dağıtıp, değişik atölyeler düzenliyor. Bize vedayı semt sakini Mehtap Abla yapıyor: “Kimse kalmadı burada. Dönüşüm sürecinde herkes yerini satıp gitti. Mahalle, komşu kültürü kalmadı. Uyuşturucu satıcılığı arttırıldı. Gece ışıklandırma bile çoğu yerde yok. Ben de buradan taşınacağım.” Kentsel dönüşüm sürecinde mahalle sakinleri çok sayıda dava açtı ve bir kısmını kazandı. En son Danıştay’ın kararıyla başa dönülerek davanın yeniden görülmesine karar verildi ve bu süreçte mahalle sakinlerinin çoğu göç edip gitti... Mutfak dayanışması Uyuşturucuyu polis bitirir Berkin, Uğur ve Burakcan’ın öldürülmesiyle kırılmalar yaşayan semtte yaşayanlar ‘Alevisi, Sünnisi, Çerkesi, Lazı, muhafazakârı, solcusu bir bütün. Burası karışırsa Türkiye karışır’ diyor stanbul’un en politik semtlerinden Okmeydanı son dönemde uyuşturucu ve terör sorunu ile yaşıyor. 1960’lı yıllarda küçük bir gecekondu semti olan Okmeydanı, 1990’lı yılların başında apartman sayısının hızla artmasıyla nüfus artışında da büyük bir gelişme yaşadı. Okmeydanı’ndaki ilk gezimize Giresunluların ağırlıkla yaşadığı Dörtyol bölgesinden başlıyoruz. Daha önce MHP’nin hâkim olduğu, şimdilerde ise AKP’nin etkisini sürdürdüğü sokaklardaki Türk bayrakları göze çarpıyor. 2014’te Berkin Elvan’ın cenazesinin ardından Burakcan Karamanoğlu’nun vurulmasıyla milliyetçilik duygularının da arttığı ve yıllardır birarada yaşayan mahalle sakinleri arasında küçük kırılmaların yaşandığına şahit oluyoruz. Soy isimini vermek istemeyen Recep adındaki mahalle sakini, son dönemde yaşanan olayların bölgede kutuplaşma yarattığını söyledi. “Alevilerle eskiden ortak kurban keserdik” diyen Recep, “Şimdi ise selamlaşmaya çekini Okmeydanı: Küçük Türkiye İ Yolağzı’na doğru yürüyoruz. Duvarlardaki yazılamalar dikkatimizi çekiyor. “Torbacılar cezalandırılacak”, “Uyuşturucu satıcılarını bize bildirin hesap soralım” gibi yazılamaları görüyoruz. Ranta açılmak isteniyor Doğma büyüme mahalleli olan Ali Demir’in (44) yanına gidiyoruz. Demir, “Önce uyuşturucuyu soktular şimdi de kentsel dönüşüm adı altında bölgeyi ranta açıyorlar. Birileri buraya bir değer biçmiş ve bizleri yerimizden etmek istiyorlar. Direnmeye kararlıyız” diyor. 2.5 aydır otobüslerin girmediği semtte TOMA, Akrep diye tabir edilen polis zırhlı aracı ve çevik kuvvet polislerinin adeta karakol haline dönüştürdüğü Tülin Manço İlköğretim Okulu bahçesinde beklediğini görüyoruz. İdil Kültür Merkezi’ne de uğruyoruz. Semtte yozlaşmanın da büyük sorun olduğunu öğreniyoruz. Grup Yorum solisti İnan Altın, “Kültür ve sanat gibi aktiviteler son derece pahalı. Biz de kendi alternatiflerimizi yaratıyoruz. Bunlardan biri de çocuk orkestraları. Grup Yorum öncülüğünde konservatuvarlardan gönüllü hocaların da desteğiyle çocuklara ücretsiz olarak kemandan viyolaya, çellodan flüte, bağlamadan gitara tüm enstrümanları dağıtarak ders veriyoruz” diyor. 1977’de Okmeydanı’nda bir aile gecekondu yapıyor. ALİ AÇAR Çocuk orkestrası Semtte yaşayan herkesin en büyük problemi uyuşturucu. Olaylarla gündeme gelen Okmeydanı bugün uyuşturucu ve yozlaşmayla mücadele ediyor. yoruz” sözleriyle durumu özetliyor. Recep, “Bizim dışımızda gelişen olaylar hepimizi huzursuz ve tedirgin ediyor. Okmeydanı’na son 2.5 aydır otobüsler yakıldığı gerekçesiyle belediyeye ait toplu taşıma araçları girmiyor. Devlet kendi vatandaşını cezalandırıyor. Okmeydanı, Türkiye’nin küçük bir modeli. Alevisi, Sünnisi, Çerkesi, Lazı, muhafazakârı, solcusu bir bütün. Burası karışırsa Türkiye karışır” diyerek Okmeydanı’nın hassas yapısına dikkat çekiyor. Semtin en büyük sorunu nedir diye sorduğumuzda, “Uyuşturucu” yanıtını veren Recep, “Her 200 metrede 3 tane torbacı görüyoruz. Bunu polisin görmeme şansı var mı” diye soruyor. Bir başka mahalle sakini ise ilginç bir bilgi paylaşıyor: “Fatih Sultan Caddesi’ndeki Şahmeran lokantasının yanındaki sokakta uyuşturucu satışı için 35 bin liraya kadar para verildiğini duyuyoruz. Altındaki sokak 25 bin, daha aşağılarda ise 1718 bin liraya torbacılar tarafından satın alınıyor.” Devlet cezalandırıyor 200 metrede bir satıcı Uyuşturucuya direniş Sol görüşlü ve Alevi yurttaşların ağırlıklı olarak yaşadığı Berkin, Uğur ve Burakcan semtin duvarlarında yaşıyor. C M Y B