Katalog

Geçim bu kadar zorken tasarruf yapmak hayal Türkiye’de kişi başı gelir Çin’den yüksek olmasına rağmen tasarruf oranı bu ülkenin üçte biri bile etmiyor. Hayat pahalılığı ve borçlar yurttaşın birikim yapmasına engel ürk halkının tasarruf yapamamasının en önemli gerekçesi yeterli gelire sahip olmama ve mevcut borçları yer alırken kazançların da büyük bölümü kira başta olmak üzere gıdaya gidiyor. Başta gıda kalemi olmak üzere, kira, ulaştırma, enerji kalemlerine her geçen gün zamların yapıldığı ortamda yurttaşın birikim yapması ise neredeyse hayal. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası verilerine göre Çinliler daha az kazanmalarına rağmen Türkiye vatandaşlarından üç kat daha fazla tasarruf ediyorlar. Kişi başına milli gelirin 7 bin 400 dolar olduğu Çin’de tasarruf oranı yüzde 50’yi bulurken, kişi başı milli gelirin 10 bin doları aştığı Türkiye’de ise tasarruf oranı yüzde 14’ler civarında bulunuyor. IMF ve Dünya Bankası’nın gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin tasarruf oranlarına ilişkin verilere göre, söz konusu ülkelerde ortalama tasarruf oranı 2014’te yüzde 32.62 olSertaç Haybat 8 EKONOMİ du. Türkiye ise aynı dönemde milli gelirinin yaklaşık yüzde 14’ü kadar (114 milyar dolar) tasarruf yapabildi. Körfez ülkelerinden doğalgaz zengini Katar, yüzde 56 ile en fazla tasarruf oranına sahip ülke olurken, Katar’ı yüzde 54.76 ile petrol ihracatçısı Kuveyt izledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2014 yılı Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçlarına göre Türkiye genelinde hanehalkı tüketim harcamaları içinde en yüksek payı yüzde 24.8 ile konut ve kira harcamaları alıyor. Bunu yüzde 19.7 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları izliyor. Yapılan araştırmalara göre Türkiye’de hanehalklarının tasarruf yapamamalarının nedeni yüzde 70 ile yeterli gelire sahip olamama ve yüzde 21 ile mevcut borçlar olarak öne çıkıyor. Ayrıca Türkiye’de çocuklu bireyler çocuksuz bireylere göre daha az birikim yapabiliyorlar. l Ekonomi Servisi AVM’lerde ciro yüzde 16 yükseldi AVM ciro endeksi 2015 Aralık’ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16.1 yükselerek 224 puana ulaştı. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan AVM Endeksi’ne göre AVM endeksi 2015’te 2014’e oranla yüzde 13.8’lik bir artışla 182 puana ulaştı. AVM ziyaret sayısı 2015’te yüzde 4 artarak 104 puana ulaştı. Pazartesi 1 Şubat 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Paramiliter gazetecilik enel Yayın Yönetmenimiz Can Dündar’dan kısacık ama çok şey anlatan; adıma hitaben, ama bu ülke için dertlenen herkese yazıldığını düşündüğüm bir mektup geldi. Silivri Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Mektup Okuma Komisyonu’nun “Görülmüştür” damgasını taşıyan mektubun tarihi 24 Ocak 2016: “Sevgili Çiğdem, Bir ustanın ölüm yıldönümünde, bir hapishaneden mektup yazmak, halimizi yeterince anlatıyordur. Aslında tekil olarak biz yine iyi durumdayız. Ama dışarıdaki ‘çoğul’dan kaygılıyız. Suskunluk kulağımızı tırmalıyor. Sizlerin, gazetenin, dostların çabaları çok değerli, ama meslek ayağa kalkamayacak halde görünüyor buradan... Ama kaldırmalıyız; böyle bir miras bırakamayız. Dilerim bizim tutukluluğumuz gözlerdeki çapağı silmeye yarar. Bir nebze de olsa... Çok sevgiler. Can’la.” Can, onu katleden karanlığa inat, 23 yıldır yolumuzu aydınlatan Uğur Mumcu’yu yitirişimizin yıldönümünde kaleme aldığı mektubunu postayla göndermiş. Cevabı buradan yazıyorum. Ne aradan günler geçsin, ne de birkaç kişinin “okumasıyla” sınırlı kalsın istiyorum çünkü. Sevgili Can, Mektubunun yazılma ve ulaşma tarihleri bir kez daha kanıtladı: Türkiye adlı takvimin sayfaları; epeydir halkın ortak bir sevincinin yıldönümünü göstermiyor. (Belki de hiç yoktu demek daha gerçekçidir.) Bugün, insanlığın Cizre’de bir bodrum katında can çekişmesinin 10. günü. Şu ana dek 7 kişinin kan kaybı nedeniyle yaşamını yitirdiği o binaya, o bodrum katında “su” diye inleyen yaralılara, serinkanlı bir ustalıktan çıkmış gerekçelerle ambulans ulaştırılmadığını izliyorsundur. Hatta dün müthiş bir atlatma haberle sarsılır gibi de olduk. İddia o ki, ABD’li aktör Terence Jay, Sırp keskin nişancı kılığında o bodrumdaydı. Hepimizin vergileriyle finanse edilen devlet ajansının muhabiri paylaştı bu “iddia” haberi sosyal medya hesabından. Gerçi sonra o mesajı silerek “Bazen tuzaklar oluyor. Aktör olduğunu bile bile paylaştım tepkileri ölçmek için kendim görmeden inanmam merak etmeyin” diye “özgün” bir düzeltme de geçti. Ama bu kadarı bile, mektubunda belirttiğin; “mesleğin” neden “ayağa kalkamayacak halde göründüğü” konusunda yeterince fikir veriyordur sanırım. Bütçesiyle, ihale takasıyla, tetikçisiyle, denetim baskısıyla, “ekmek parası” kılığına girmiş yüksek standartlarla; rejimin, hem sermaye hem de sayısal olarak yüzde 90’ını doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettiği bir medya mı “dik” duracak? Şüphesiz mesleğin onuruna sahip çıkan az sayıdaki gazeteci değil ama “mesleğin” medyası, tabii ki bu koşullarda yerlerde sürünecek. 12 Eylül darbe yıllarında (basın henüz “medya” değilken) az sayıdaki gazete ile tek devlet kanalı üzerinde kendisini en çok “sansür”le hissettiren “baskı”; bugün, hakikati, paramiliter yöntemlerle tersyüz ederek toplumsal algıyı kuşatan, her yanından kepçeler, greyderler fırlayan devasa bir “iş makinesi”yle yer değiştirdi. Tek işlevi, mektubunda belirttiğin “gözlerdeki çapağı” saat başı biraz daha kalınlaştırmak olan bir “iş makinesi”... Gazeteciliği hâlâ savunan gazeteciler olarak, ardımızdan gelenlere bu kadar sinik ve suskun bir miras bırakılamayacağı kesin. Sevgili Erdem ile birlikte gösterdiğiniz direnç ve haklı olmanın inancı; biz dışarıdakilere güç katıyor. Ama, yaşadığımız süreç, bu “iş makinesi” kadar “inançlı”, hızlı ve refleksi güçlü bir muhalefet çizgisinin zorunluluğuna da işaret ediyor. Geleneksel araçların çeşit ve sınırlarını zorlayan, haklılığın sesini büyütecek, bunu yaparken hukuk ve meşruiyet sınırları içinde kalabilen bir muhalefet çizgisine. Süregelen insanlık suçlarının, yaşam hakkı ihlallerinin sona ermesinin, ancak hakikatin sesini çoğaltacak böylesi bir iradenin kurulmasıyla mümkün kılınacağını düşünüyorum. Ümit ve sağlık dileğiyle. G T Para kiraya gidiyor Tasarruf düşük Borç çok Gıdaya yüzde 14 zam Birleşik Kamuİş’e göre en düşük memur maaşıyla geçinen dört kişilik bir memur ailesi, kazancının yüzde 70’ini gıdaya ayırmak zorunda kalıyor. irleşik Kamuİş Konfederasyonu ArGe Bölümü, ocak ayı gıda fiyatları araştırmasının sonuçlarına göre gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 5.5 oranında zamlandı. Bu ölçüdeki yüksek artış ekmek ve sebze fiyatlarına yapılan zamlardan kaynaklandı. Gıda fiyatlarında son üç ayda 13.7 oranında artış kaydedildi. Pegasus, 22 milyon kişi taşıdı egasus Hava Yolları, 2015’te taşıdığı misafir sayısını bir önceki yıla göre yüzde 13.2 artırarak 22.34 milyon kişiye çıkardı. Yıl boyunca iç hatlarda 13.81 milyon, dış hatlarda ise 8.52 milyon kişi Pegasus ile uçtu. Pegasus, arz ettiği koltuk sayısını da yüzde 14.5 artışla 28.26 milyona çıkardı ve yıl boyunca toplam 274 bin 923 blok saat uçuş gerçekleştirerek yüzde 79’luk doluluk elde etti. Pegasus uçuş ağını yurtiçinde 33, yurtdışında 70 olmak üzere 40 ülkede toplam 103 noktaya çıkardı. Pegasus Hava Yolları Genel Müdürü Sertaç Haybat, “Hava trafiğinde yaşanan sıkıntılar ve jeopolitik koşullar açısından zorlu bir yıl olmasına rağmen 2015’i başarıyla tamamladık” dedi. l Ekonomi Servisi P B Maaş yetmiyor İzmir’in Karşıyaka ilçesi de EMITT’e katılarak turistleri çekmeyi hedefliyor. Tanıtıma ağırlık verilmeli oğu Akdeniz Turizm ve Seyahat Fuarı EMITT; 20. yılında erken rezervasyon indirimleri, tatil çekilişleri, Türkiye’nin dahil olduğu 80 ülkenin tatil destinasyonları tanıtımları ile seyahat tutkunları için öne çıkan bir buluşma noktası oldu. Ekin Fuarcılık ve EUF E Uluslararası Fuarcılık tarafından organize edilen EMITT 28 Ocak’ta görkemli bir törenle Beylikdüzü Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde açılan ve dün kapılarını kapatan fuara 4 bin 500 civarında kurum, kuruluş ve belde katıldı. Bu yılki fuarın odaklandığı alanlar kongre turizmi, kış ve outdoor sporları turizmi ve sağlık turizmini oldu. Fuarı ziyaret edenler arasında bulunan CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Antalya milletvekili Çetin Osman Budak, tu Ege’nin yatırım yılı arma yaşam projesi Batışehir’de sona yaklaşan Ege Yapı; Kâğıthane, Yedikule, Çekmeköy, Maslak, Beyoğlu ve Beylerbeyi’nde yeni projelerini hayata geçirmeyi planlıyor. Ege Yapı Yönetim Kurulu Başkanı H. İnanç Kabadayı, 2016’da hedeflerinin 2 milyar TL değerinde proje üretmek olduğunu söyledi. Kabadayı, “Ataşehir ve Üsküdar’da kentsel dönüşüm alanında çalışmalarımızı da sürdürüyoruz. Batışehir’de projeye değer katacak altyapı ve üstyapı çalışmalarına 20 milyon dolar harcandı. Şu ana kadar satışlarımızın yüzde 93’ü tamamlandı” dedi. l Ekonomi Servisi D K rizmde ciddi bir kriz sürecine girildiğini ancak hükümetin süreci doğru okuyamadığını, doğru çözümler de geliştiremediğini söyledi. Budak, “Turizm için kısa, orta ve uzun vadeli planlama yapılmalı. Kısa vadede tanıtım bütçesi 5 kat artmalı, 20172018’i kapsayan orta vadeli plan hazırlanmalı” dedi. Genel anlamda turizm sektöründe bir sıkıntı olduğunu belirten Fethiye Belediye Başkanı Behçet Saatci de, “Rus pazarı bölgemiz açısından yoğun değildi ancak İngiliz ve Alman pazarlarımızda kayıplarımız var. Bunları özellikle komşumuz olan İran, Lübnan, Güney Kore, Çin ve İskandinav ülkelerinden tedarik etmek için arkadaşlarımızla beraber fuar fuar dolaşıyoruz. Önemli olan Kayıplarımız var Turizm Bakanlığı’nın da katkılarıyla ülke içinde bir döngü sağlayarak, senin cebinden benim cebime de girse iç turizmde hareketlendirmek. Yani bir şeyler yapılarak iç turizmin, Rize’den Muğla’ya, Muğla’dan İstanbul’a ve Ağrı’ya bu hareketliliği sağlamak 2016 hedefi olmalı” dedi. Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu’na göre, 2015’te tatilini Türkiye’de geçiren turistlerin turizm harcaması, 24 milyar 788 milyon doları kişisel harcama, 6 milyar 676 milyon doları da paket tur harcamaları olmak üzere 31 milyar 464 milyon doları buldu. Turistlerin kişisel harcamalar içinde en yüksek kalemi (yüzde 25) 6 milyar 178 milyon dolarla yeme içme oluştururdu. l Ekonomi Servisi Aralıkta, 1612 lira olan Birleşik Kamuİş gıda sepetinin parasal değeri, ocakta 1665 liraya kadar yükseldi. En düşük memur maaşıyla geçinen dört kişilik bir memur ailesi, kazancının yüzde 70’ini gıdaya ayırmak zorunda kalıyor. Ortalama memur maaşının ise yüzde 62’si gıdaya gidiyor. Gıdaya gidiyor Araştırmaya göre, 1833.9 lira olan ortalama memur emekli aylığı, gıda harcamasına zor yetiyor. 1475 lira olan en düşük memur emekli aylığı ise gıdayı bile karşılamıyor. l Ekonomi Servisi 31 milyar harcama Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç, 250 kadına eğitim vereceklerini söyledi. Maltepe Belediyesi, açtığı “Kadın Girişimcilik Mutfak Okulu”yla 250 kadına 782 saat süreyle girişimcilik, servis elemanlığı, aşçı ve pasta çıraklığı eğitimleri verecek. Kursun sonunda 35 kadına, istihdam fırsatı yaratılacak. Projeyi İstanbul Kalkınma Ajansı ve Kadınlarla Dayanışma Vakfı destekliyor. Mutfak okuluyla 35 kadın istihdam edilecek C M Y B