Katalog

KULTUR Rolling Stones’dan Clapton’lu blues albümü The Rolling Stones, 2 Aralık’ta Polydor etiketli yeni stüdyo albümü “Blue and Lonesome” ile hayranlarıyla buluşuyor. Albümde “Blues” müziğine topluluğun getirdiği yorumlar dikkat çekerken, yapıma iki parça ile Grammy ödüllü ABD’li besteci ve vokalist Eric Clapton da katıldı. l Kültür Servisi Cumartesi 8 Ekim 2016 kultur@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Yasakların anıt1ı5 Martha Minujin, 1933’te Nazilerin kitapları yaktığı Almanya’daki meydana Atina’daki demokrasi simgesi Partenon’un 100 bin yasaklı kitaptan oluşan benzerini kuracak Gelecek yılın nisan ayından başlayarak eylül ayına dek Almanya’nın Kassel kenti ve Yunanistan’ın başkenti Atina’da yapılacak uluslararası sanat etkinliği documenta14, düşünce ve ifade özgürlüğüne yönelik büyük bir projeye ev sahipliği yapacak. Gelecek yıl, “Atina’ya Bakmak” temasıyla iki ülkede birden farklı tarihlerde düzenlenecek etkinlik kapsamında, sanatçı Martha Minujin, 19 Ekim’de başlayacak Almanya Frankfurt Kitap Fuarı ile işbirliğine giderek 1983’te Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te gerçekleştirdiği “Kitaplar Partenon’u” adlı kamusal sanat eylemini, bu kez Kassel’deki Friedrichsplatz Meydanı’nda yineleyecek. Athena’nın simge adresi İlgili meydanda 19 Mayıs 1933’te, faşist Nazi rejimince ‘tehlikeli ve yasak kitapları topluca yakma ayini’ tertiplenmişti. Bilindiği gibi, tanrıça Athena’nın tapınağı olarak bilinen Partenon, milattan önce beşinci yüzyılda, Atina Akropol’ünde inşa edilmişti. Antik Yunan yapıları arasında en bilineni olarak kaydedilen ve Atina Akropolis’inde yer alan Partenon, Yunan mimarisinin de en büyük eseri ve ilk demokrasinin estetik ve politik sembolü olarak kabul ediliyor. Sanatçı Minujin de, “Kitaplar Partenon”unda, dünyaya bir çağrıda bulunarak “bugün yasaklı veya daha önceden sansürlenmiş kitapları” bağışlamalarını teklif ediyor. 14 metre yüksekliğinde İçeriğiyle bir demokrasi ve düşünce özgürlüğü anıtı olması hedeflenen proje için beklenen sayı, 100 bin olarak tayin edilmiş. Bu yılki sanat yönetmenliğini Adam Szymczyk’in üstlendiği documenta14 için inşa edilecek ve orijinaliyle aynı yükseklik Atina Partenon’u 1933’teki yakma ayini te, 14 metreyi bulacak ‘ifade özgürlüğü anıtı’ için, Almanya’daki birçok yayınevi de sanatçıya destekte bulunuyor. Bu projeye kitap göndermek isteyenlerin, kitapları 19 Ekim’e dek Frankfurt Fuarı’ndaki “Agora”ya iletmeleri gerekiyor. Bu tarihe yetişemeyecek gön 1983’teki performans Sanatçı M.Minujin derilerin ise, Kassel’deki “Museum Fridericianum” binasına postalanmaları yeterli. Proje için aynı zamanda, Atina’daki Güzel Sanatlar Fakültesi ve Belediye Sanat Merkezi’ne de kitap gönderilebilecek. Projeye hangi kitapların gönderilebileceğin den emin olamayan sanatsever ler için, documenta14’ün internet sitesinde bir de, Kassel Üniversitesi’nce “yasaklı kitaplar” kaynağı bulunuyor. Etkinliğe gönderilecek tüm kitaplar incelenerek kataloglanacak ve kayıt altında tutulacak. Dileyenler, yasaklı bir yayından birden çok kopyayı da projeye gönderebilecek. Başvuru: www.documenta14’de l Kültür Servisi Bizde aday çok! “Sanatçı Minujin’in projesi için Türkiye’den iletilecek yasaklı yayın listesi ne olabilir?” diye düşünüldüğünde, akla ilk olarak Haziran 2015 Haziran 2016 Türkiye Yayıncılar Birliği (TYB) Yayınlama Özgürlüğü Raporu geliyor. Rapordan kimi ‘yasaklı kitaplar’ı şöyle hatırlamak, mümkün: 4 Mersin 3. Sulh Ceza Hâkimliği, 4 Mart 2016’da Bejan Matur’un “Dağın Ardına Bakmak”, Gurbeteli Ersöz’ün “Yüreğimi Dağlara Nakşettim”, Belge Yayınları’ndan çıkan Gülçiçek Günel Tekin’in “Özgürleşen Ruhlar: Kürt Gerilla Hareketi”, Abdullah Öcalan’ın “Demokratik Devrimde Halk Serhildanları”, “Kürdistan Devrim Manifestosu” ve “Demokratik Uygarlık Manifestosu 3 Özgürlük Sosyolojisi” isimli kitapları için toplatma kararı verdi. 4 Aram Yayınevi’nin 1624 Nisan İzmir Kitap Fuarı’na ulaştırılmak üzere kargoya verdiği kitap kolileri, 16 Nisan’da Kırşehir’deki aramalar sırasında kargo kamyonundan indirilip açıldı ve 3 bin 200 kitaba el kondu. 20 koli kitap ilk incelemeden sonra iade edilirken büyük kısmı teslim edilmedi. 4 Yayınevinin Van 2’nci Kitap Fuarı’nda açtığı standa da polis baskın yaptı. 180 kitaba “toplatma kararı” sözlü ifadesiyle, mahkeme kararı gösterilmeksizin el kondu. 4 TÜBİTAK Başkanı Arif Ergin’in 2014’te aldığı kararla, yabancı eserlerin yayın kurulunca “kültürel uygunluk ve yerlilik” kriterine göre incelenerek elenmesi dönemi başladı. Çocuk ve gençlere yönelik evrimle ilgili popüler bilim kitapları mercek altına alındı. 2015’te yaklaşık 50 bin kitabın toplatılmasına ve incelenmesine karar verildi. Genç senariste deprem senaryosu ödülü Senarist ve aktör Fırat Temir (27), ABD’nin Los Angeles kentinde yapılan Truby ödülleri “En İyi Drama Dizisi Senaryo” dalında birincilik ödülü aldı. Temir’in “Elimde Değil” (Quake) adlı se naryosu, 17 Ağustos 1999 Gölcük depremini yaşamış bir gencin hikâyesini ve insanların afet sonrası yaşadıkları ruhsal sorunları anlatıyor. Temir, ödülünü 12 Aralık’ta Los Angeles’ta alacak. Yazarları da Gazeteci yazar Yurdaer Erkoca yaşamını yitirdi Uzun süredir kanser tedavisi gören gazeteci yazar Yurdaer Erkoca yaşamını yitirdi. Erkoca’nın öykülerinden oluşan ‘Yitik Zaman Satıcısı’ Yunus Nadi Ödülleri’nde öykü dalında birinciliğe değer görülmüştü. Erkoca, yarın Karacaahmet Şakirin Camii’nde öğle namazının ardından yapılacak cenaze töreninden sonra Büyükada’da uğurlanacak. yarıştırırlar… Haldun Dormen Biga’dan ‘Kibarlık Budalası’ geçti Başrolünü Haldun Dormen’in oynadığı Moliere klasiği Kibarlık Budalası, geçen günlerde Biga Atatürk Kültür Merkezi’nde seyirciyle buluştu. İlk temsili 14 Ekim 1670’te yazarın aktörler topluluğu tarafından Şambrud Şatosu’nda yapılan ve Biga’da kapalı gişe izlenen oyunda sahne alan usta oyuncu, yönetmen Haldun Dormen; “Biz Biga’yı küçük bir yer sanmıştık. Az sayıda insana küçük bir salonda oyun oynarız ve gideriz diye düşündük. Ancak burası tam bir kültür kentiymiş. Buraya gelmekten dolayı çok mutlu olduk” ifadelerini kullandı. Dormen sözlerini şöyle sürdürdü: “448’inci oyunumuzu oynadık. Bu oyunu, Fransız oyunu olmasına karşın, bu kadar uzun süre Fransa’da Moliere bile oynamadı. Biz Türkiye’de ve Biga Atatürk Kültür Merkezi’nde bu oyunu 448’inci kez sahneledik. Biga bu anlamda tarihe geçti.” Dormen’in ardından sahneye çıkan Biga Belediye Başkanı İsmail Işık ise merkezin açılışını Müjdat Gezen ile yaptıklarını, bundan sonra her 1015 günde bir tiyatro, panel, söyleşi, konferans ve sergi gibi etkinliklerle kültür faaliyetlerini sürdüreceklerini müjdeledi. l Kültür Servisi Yazarları vurmaya ve hapse atmaya devam ediyorlar, değişen bir şey yok; ama artık atlar gibi yarıştırıyorlar da, Nobel Edebiyat Ödülü üstüne “üçlü bahisler” almış başını gidiyor At yarışları ve futboldaki bahisler son yıllarda Nobel Edebiyat Ödülü’ne de bulaştı. 1901’den beri düzenlenen, edebiyat dünyasının en yüksek tutarlı (yaklaşık 3 milyon 300 bin TL) ödülü de eğlence sanayiinin bir parçası mı oldu yoksa! O güzelim, safkan atları, zaman zaman doping de yaparak neden birbirleriyle yarıştırıp birer kumar aracına çeviririz derken, şimdi de yazarları yarıştırmaya başladı insanlar! Hani, bir yolunu bulsalar, yazarlara da doping yaparlar valla... Yıllar önce, Atilla Özkırımlı’yla birlikte ifade özgürlüğü üstüne bir kitap hazırlamıştık. Kitabın adı, “Yazarları da Vururlar”dı. Sydney Pollack’ın 1969’da çektiği “Atları da Vururlar” filminin adından esinlenmiştik. Yazarları vurmaya ve hapse atmaya devam ediyorlar, değişen bir şey yok; ama artık atlar gibi yarıştırıyorlar da, Nobel Edebiyat Ödülü üstüne “üçlü bahisler” almış başını gidiyor. İlk sıradaki ‘pop yıldızı’ Ladbrokes ve Paddy Power adlı bahis şirketlerinin 2016 Nobel’i için koşu pistine sürdüğü yazarların başında, “İmkânsızın Şarkısı”, “Sahilde Kafka”, “1Q84” gibi romanlarıyla son dönemde nerdeyse edebiyatın “pop yıldızı” olup çıkan Haruki Murakami geliyor. Murakami’nin birkaç yıl önce “Koşmasaydım Yazamazdım” adlı bir kitap yazdığını düşünürsek, bu yarışa epeyce hazırlıklı olduğunu söyleyebiliriz. Ne ki, İsveç Akademisi üyelerinin popülerliğe pek yakın durmadıkları da unutulmamalı. Yeri gelmişken, gönlümün, Haruki Murakami’den çok, bir başka Murakami’den, her yapıtında insan doğasının yeni bir keşfine çıkan Ryu Murakami’den yana olduğunu söylemeliyim. Adonis’e ölüm tehdidi Suriyeli şair ve denemeci Adonis de, yıllardır olduğu gibi bu yıl da bahislerde başı çekenlerden. Özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında modern Arap şiiri üstünde olağanüstü bir etki yaratan Adonis, Murakami’yle at başı gidiyor. Adonis, İslama yönelttiği eleştirilerden dolayı, İslam ülkelerinin yöneticilerinden ölüm tehditleri almıştı. Yalnızca yöneticiler değil, bazı “âlimler” de, Adonis’in kitaplarının yakılması için çağrıda bulunmuşlardı. İsveç Akademisi, bu yıl ödülü pek çoklarınca “Arap dünyasının yaşayan en büyük şairi” sayılan Adonis’e vererek, İslam ülkeleri yöneticilerinin bu zorbaca tutumunun karşısına dikilmeyi göze alır mı, bilemiyorum. Kenyalı bir muhalif Bahislerde adı sıkça geçen yazarlardan biri de, Kenyalı romancı ve oyun yazarı Ngugi wa Thiong’o. 1 3 5 24 Philip Roth (1), Ngugi wa Thiong’o (2), Joyce Carol Oates (3), Adonis (4) ve Haruki Murakami (5) Nobel bahislerinde adı sıklıkla duyulan yazarlar arasında başa güreşiyor. Baskıcı Kenya yönetimine yıllardır kafa tutan, bu yüzden bir yıldan fazla hapis yatan, yıllarca sürgünde yaşamak zorunda kalan Ngugi’nin ödülü alması, seçici kurulun politik bir kararı göze alıp almamasına bağlı kuşkusuz. Kestirmek zor ABD’nin iki seçkin yazarı, Philip Roth ile Joyce Carol Oates ise, uzun süredir Nobel’in koşu pistinde nal topluyorlar. Bu yıl, önde koşanları geçme şansları ne kadar? Kestirmek zor. Nobel Edebiyat Ödülü’nün seçici kurulunu oluşturan İsveç Akademisi üyeleri şaşırtmayı çok severler, bahisçilerin ve gazetecilerin tahminlerini boşa çıkartmakla ünlüdürler. Ganyan, plase falan derken, bakarsınız yine hiç akla gelmedik bir yazar ödülü alır gider... C MY B