Katalog

Salı 26 Ocak 2016 EDİTÖR: SERKAN OZAN Vatandaşın derdi can, bankalarınki para Bölge halkına rç bir de bo kıskacı haber 11 Yüzyılda bir olan durgunluk dönemi elişmiş ülke ekonomileri çok uzun sürecek bir duraklama dönemi mi yaşıyor? Birkaç yıldan beri yazılarında bu görüşü savunan Amerikalı iktisatçı Robert Gordon, bu ay yayımlanan 700 sayfalık hacimli kitabında, ABD ekonomisinin 1870’lerden bugüne kadar geçirdiği değişimi ve ortalama yaşam seviyesindeki artışı inceliyor. Amerikan Büyümesinin Yükselişi ve Düşüşü başlıklı kitabın (Princeton University Press) son iki bölümünde 2040’a kadarki büyüme öngörüleri yer alıyor. Gordon’a göre, önümüzdeki 25 yılda toplam faktör verimliliği çok yavaş artacak. Bu da uzun vadeli büyümenin çok yavaş olması demek. Gordon’un öngörüsü, Lawrence Summers’in 2014’te söylediği “yüzyılda bir olan durgunluk” iddiasını destekliyor. Büyümeyi kısa vadeli, üç ay veya bir yıllık iniş çıkışlardan arındırıp, uzun vadeli eğilimi içinde ele alınca, uzun vadede büyümenin en önemli belirleyeninin teknik ilerleme ve onunla bağlantılı olan toplam faktör verimliliği artışı olduğu kabul edilir. Toplam faktör verimliliği, emek ve sermayenin birleşim tarzından doğan verimliliktir. Bunun ölçümü tartışmalıdır, emek ve sermayenin içerdikleri verimlilik dışında, “dışsal” bir verimlilik kavramı doğru mudur, vs... İktisatçılar arası bitmez bir tartışmadır bu. Bu tartışma ayrı bir konu. Gordon, yeni teknolojik değişikliklerin toplam verimliliği 19201970 arasındaki gibi hızla artırmadığını ve gelecek 25 yılda bu artışın çok düşük kalacağını söylüyor. Başka bir ünlü iktisatçı Robert Solow da, “bilgisayarları her yerde görüyoruz, verimlilik verileri hariç” diyerek, dijital devrimin 19942004 arasında, çok kısa süren anlamlı bir verimlilik artışı etkisi yapmasını sorgulamıştı. ABD’de gözlenen uzun durgunluk eğilimi, Avrupa ekonomileri, Güney Kore ve Japonya’da da gözleniyor. Almanya’yı tek başına değil, AB ekonomisinin bütünü içinde ele alınca, durum daha net ortaya çıkıyor. Gordon, verimliğin gelecek 25 yılda yılda ortalama yüzde 0 ve 0.5 hızında artacak olmasının bir nedenini eğitim seviyesinin yükselmesinin duraklamasına bağlıyor. Bir de, yeni teknolojik uygulamaların tüketim artışı yaratma etkisinin sınırlı olmasına. Bu son etmeni, gelir dağılımındaki çok büyük eşitsizliğin toplam tüketimi kısıtlaması tamamlıyor. Nüfusun yüzde 1’inin toplam gelirin neredeyse yarısını ele geçirdiği bir ekonomide, talebin yapısal yetersizliği büyümeyi daha da aşağı çekiyor. Uzun vadeli büyümenin yavaşlaması, araştırmageliştirme harcamalarının verimliliğinin de azalmasının bir sonucu. Gözlemciler, çok daha fazla ArGe harcaması yapıp, çok daha az inovasyon elde edildiğini belirtiyor. Benzer biçimde Marx’ın, zamanında öngördüğü gibi sermaye/hasıla oranı sürekli artıyor. Fransız iktisatçı Patrick Artus’un yaptığı hesaplar, aynı miktarda malı üretmek için elli yıl öncesine göre iki misli yatırım gerektiğini gösterşiyor. Artus da, uzun dönemde AB’nin dört büyük ekonomisinin ortalama yılık büyüme hızının yüzde1’den düşük olacağını öngörüyor. Bütün bunlara dünya ekonomisini pençeleri arasında tutan finans sektörünün üretken yatırımları kısıtlayan etkisi ilave oluyor. Finans dünyasının günümüzdeki tahakkümü, birkaç koldan verimlilik artışlarını frenlerken, aynı zamanda dünyadaki büyük siyasal çatışmaların, yoksulluk ve yoksunluktan kaynaklanan büyük göçlerin, yerel şiddet patlamalarının ve giderek gerçekleşme riski artan küresel ölçekli savaşların yuvasını yapıyor. Bütün bunları, gelişmiş ülke yöneticileri elbette biliyor. Ama kısa vadenin, şimdinin o bunaltıcı baskısı altında, mış gibi yapmaya devam ediyorlar. Genetik psikolojinin kurucularından, yapısalcılığın önde gelen isimlerinden Jean Piaget, büyük krizi şöyle tarif eder: “Büyük kriz, krizden çıkmak için yapılması gerekenlerin ne olduğunun bilindiği, ama sistemin yapısının bunlara izin vermediği zaman yaşanandır.” Yüzyılda bir görülen bu durağan ekonomi dönemi, bu anlamda büyük bir krizdir. Önümüzdeki dönemde daha da bunaltıcı olması ve daha az denetlenebilir hale gelmesi kuvvetle muhtemeldir. Sokağa çıkma yasakları altında yaşamda kalma mücadelesi veren vatandaşları arayan bankalar, kart ve kredi borçlarının peşine düştü G iyarbakır’ın merkez Sur ilçesinde 2 Aralık’ta Şırnak’ın Cizre ve Silopi ilçelerinde ise 14 Aralık’tan bu yana sokağa çıkma yasağı ve operasyonlar sürerken, aralarında çocuk, kadın ve yaşlıların da olduğu onlarca kişi öldürüldü, onlarcası da yaralandı. Bölgede çatışmalar tüm şiddetiyle sürerken Diyarbakır’ın en önemli tarihi yapılarından biri olan Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne ait HasanMAHMUT paşa Hanı da dahil onlarca ORAL işyerini kiralayan esnafa, sözleşmelerini yenileyemedikleri ve kiralarını da ödeyemedikleri için tahliye celbi gönderildi. Yasak nedeniyle mağdur edilen esnaf ise çaresiz. Bir başka çaresizlik ise bankalardan alınan krediler ve kredi kartlarının geri ödemesi ile ilgili. Bunun en çarpıcı örnekleri Şırnak’ın Cizre ilçesinde yaşanıyor. İlçedeki banka şubeleri kapalı olmasına karşın, evlerinden çıkamayan, can güvenlikleri olmayan ilçe halkına telefonla ulaşan bankalar kredi kartı ve kredi ödemelerinin yapılmasını istiyor. Cizre’nin DBP’li Belediye Eşbaşkanı Kadir Konur, kendisinin de bankalar tarafından aranan kişilerden biri olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Bu bankalar ararken en çok gücüme giden konu şu oldu. Arayınca ilk söyledikleri şey ‘Güvenliğiniz için bazı güvenlik sorularını yanıtlamanızı isteyeceğim’ oluyor. Bu, böyle bir ortamda Cizre’deki bir kişiye hakaret gibi geliyor. İnsanlar ölürken ne güvenliğini sağlayacaklar. Tepki gösterince de ‘Kusura bakmayın, sistem otomatik olarak arıyor’ diyorlar. Cizre’de insanlar evinden çıkabiliyor mu ki bankaya gidip borcunu ödesin. Bankaların şubeleri açık mı ki bizden para istiyorlar? Önce şubelerini açsınlar, hizmet versinler onlar sonra Cizrelileri arasınlar.” Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen ise sorumluluk bölgesinde sözleşme yenilenmediği için tahliye yazısı giden ya da icra gibi bir durumla karşı karşıya olan kiracılar için Vakıflar Genel Müdürlüğü ile görüştüklerini ve sorunları çözdüklerini söyledi. Evsen, şöyle dedi: “Genel Müdürlüğümüz bölgede yaşananlara kayıtsız kalmadı. 25 Bölge Müdürlüğü var ve bunlar arasında sadece Diyarbakır Bölge Müdürlüğü bu yıl için kira zammı yapmadı. Oysa yasa gereği TÜFE bazında yıllık kira artışı uygulamamız gerekiyordu. Bunun dışında 31 Aralık tarihine kadar sözleşmesini yenileyemeyen kiracılara, sistem tarafından resen sözleşmenin feshi ile ilgili yazı gönderiliyor. Biz buna da engel olduk ve bölgede yaşanan olaylardan etkilenen kiracılarımızın sözleşmelerinin devamını sağladık. Yine sistem kiralar ödenmediğinde resen icraya verileceği ile ilgili yazı ya da mesaj gönderiyor. Bunun da önüne geçtik. 650’si Diyarbakır’da olmak üzere Mardin, Bingöl gibi bağlı illerimizde dahil toplam 2 bin kadar kiracımız rahat olsun.” l DİYARBAKIR D YOLCU DOLU İKİ BELEDİYE OTOBÜSÜ KURŞUNLANDI 1 Arka camı kırı ldı. 2 Ön cama kurş un isabet ett i. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’ne ait iki otobüs içinde yolcular varken kimliği belirsiz kişi ya da kişilerce kurşunlandı. Olayda şans eseri ölen ve yaralanan olmadığı bildirildi. Ulaşım Daire Başkanı Hikmet Altuğ, saat 16.00 sıralarında iki belediye otobüsüne Elazığı Caddesi Muhabere Kavşağı’nda üç merminin isabet ettiğini belirterek, “Bir aracımız ışıklarda durduğu zaman, diğer aracımız ise hareket halindeyken silahlı saldırıya uğramış. Nedenini bilmiyoruz, nereden geldiğini bilmiyoruz. İki aracımızın camlarında kırık var” dedi. Önce şubeleri açsınlar 1’i öldü 27 yaralı bodrumda yardım bekliyor Selami Yılmaz HDP’li Sarıyıldız, Cizre’de ağır yaralı Selami Yılmaz’ın öldüğünü duyurdu Sorunu çözdük ırnak’ın Cizre ilçesinde sode bulunduğu belirtildi. kağa çıkma yasaKaraman’ın ardından 21 İŞİ K ğı, hendek ve bariyaşındaki Rüzgar YıldızBİN EN katların kaldırılmagörer ve adını öğreneme0 10 RE’D sı için başlatılan tankdiklerini üniversite öğCİZ Ç ETTİ lar ve ağır silahların da rencisi bir kızın da yakullanıldığ operasyonlar şamını yitirdiğini belirten SaGÖ 14 Aralık’ta bu yara sürürıyıldız, “Arkadaşlarımız bakanlıkyor. İlçede bulunan HDP Şırta bekliyor. Biz de genel merkezle sünak Milletvekili Faysal Sarıyıldız, 43 rekli irtibat halindeyiz. Yaralıların bugünde 73 kişinin yaşamını yitirdiğini lunduğu binanın üst katları bombalabelirtti. Sarıyıldız, ilçenin nüfusunun nıyor. 3 gündür söylüyoruz, o insanlar 120 binden 20 bine düştüğünü, yakölürse hepimiz bunun altında kalırız. laşık 100 bin kişinin geçici olarak göç Tedbir kararlarına karşın yaralılar alıetmek zorunda kaldığını anlattı. Evlenamıyor” diye konuştu. Sarıyıldız, can rin çoğunun yıkıldığını söyleyen Sarıçekişen yaralıların kendisine “Şu an yıldız, kalanların da açlık ve susuzluk binayı üzerimize yıktılar. Nefes almakla mücadele ettiğini, çok zor şartlar al ta zorlanıyoruz. Binanın kapısı çöktü, tında yaşadığını belirtti. evi yerle bir ediyorlar” mesajı gönderSarıyıldız, AİHM’nin tedbir kararıdiğini belirtti. na karşın üniversite öğrencisi Cihan Sorumlu hükümet Karaman’ın yaşamını yitirdiğini, cumartesi gününden bu yana bir binanın Azadiya Welat Gazetesi yönetimi, gabodrum katında bekleyen 18’i ağır 28 zetecilere yönelik saldırılar ile Rohat yaralıdan biri olan Selami Yılmaz’ın Aktaş’ın hastaneye götürülmesine izin dün yaşamını yitirdiğini twitter hesaverilmemesine ilişkin basın açıklamabından duyurdu. Sarıyıldız, “Bu ölüsı yaptı. Azadiya Welat İmtiyaz Sahibi me herkes saniye saniye seyirci kaldı” Ramazan Ölçen, “Birçok yaralı kangren mesajını paylaştı. Yardım bekleyenler olmuş. 3 cenaze bulunuyor. Aktaş’a arasında Azadiya Welat Gazetesi Yazı bir şey olması durumunda sorumluişleri Müdürü Rohat Aktaş ve DBP Par su Cumhurbaşkanı, başbakan ve hüküti Meclisi Üyesi Mehmet Yavuzer’in mettir” dedi. l Yurt Haberleri Ş Refik Tekin DE E LG BÖ IN ACI Y U 6A BİLANÇOS MAHMUT ORAL BÖLGEDEKİ BELEDİYE BAŞKANLARININ 21’İ TUTUKLANDI, 29’U GÖREVDEN UZAKLAŞTIRILDI BP Hukuk Komisyonu üyesi avukat Feride Laçin, 24 Temmuz’dan bu yana bölgede sürdürülen operasyonlarda 65’i çocuk, 44’ü kadın, 44’ü 60 yaş üstü olmak üzere 259 sivilin öldürüldüğünü belirterek, uluslararası mahkemelere başvuracaklarını söyledi. Laçin, Temmuz ayından bu yana 102 belediye başkanından 21’inin tutuklandığını, 29’unun görevden uzaklaştırıldığına dikkat çekti. Laçin, Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesinde 56’ncı güne giren, Şırnak’ın Silopi ilçesinde geceleri, Cizre ilçesinde ise 53 günden bu yana süren sokağa çıkma yasakları ile ilgili değerlendirme yaptı. Laçin, anne karnındaki bebekten, çocuklara gençlere, kadınlara, yaşlılara, beyaz 259 sivil öldürüldü Engelli 3 çocuK ANNESİZ KALDI Şırnak’ın Silopi ilçesinde 24 Aralık’ta evine top mermisinin isabet etmesi sonucu ağır yaralanan 3 engelli çocuk annesi Şirin Altay, Batman Bölge Devlet Hastanesi’nde 32 günlük yabayrakla hastaneye gitmeye çalışan yaşlılara kadar çok sayıda sivilin öldürüldüğüne dikkat çekerek, “Tankların yerleşim alanlarında kullanılmaya başlanması sonucu 40 yurttaşımız evlerinin sınırları içerisinde katledilmiştir” dedi. Bölgede 52 kez sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini anımsatan Laçin, “Adı konmamış bir olağanüstü hal rejimi uygulanmaktadır. Aynı zamanda tüm bir ilçe ve şehir cezaevine dönüştürülmüştür. şam mücadelesini kaybetti. Otopsi işlemlerinin ardından Altay’ın cenazesi Silopi’de defnedilecek. Silopi’de yasak süresinde hayatını kaybedenlerin sayısı 28’e yükseldi. l Yurt Haberleri Su, elektrik, gıda, sağlık, eğitim gibi temel insani ihtiyaçların hiçbirisi karşılanmamaktadır” diye konuştu. Silopi’de zorla evlerinden çıkartılarak göçe zorlanan insanların Yenişehir Spor Salonu’nda toplandığını, daha sonra elleri havada tek sıra halinde yürütüldüklerini ve işkenceye maruz kaldıklarını belirten Laçin “Hitler Almanyası döneminin uygulamaları bölgemize taşınmıştır” dedi. l DİYARBAKIR D okağa çıkma yasağının 44. gününü doldurduğu Cizre’de 20 Ocak’ta ölü ve yaralıları almak için giden ve aralarında HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız’ın da bulunduğu heyete ateş açılması sonucu yaralanan İMC TV kameramanı Refik Tekin hakkında gözaltı kararı çıkarıldı. Şırnak Valiliği’nin Mardin Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’ne yolladığı yazıda Tekin’in “bölücü terör örgütü üyesi” olduğu iddia edildi. “Şahsın İMC TV muhabiri olduğu yönünde bilgiler elde edilmiştir” denilen yazıda, Tekin’in sevk edildiği Mardin Devlet Hastanesi’nde polis refakatinde tutulması, taburcu edildiğinde de gözaltına alınması talimatı verildi. Olaya ilişkin açıklama yapan İMC TV’den Banu Güven, “İfade özgürlüğünün ne durumda olduğunu görmek istiyorlarsa bu yaşananlara baksınlar” diye konuştu. İMC TV editörlerinden Faruk Balıkçı, “Bir gazetecinin ‘terörist’ sıfatıyla ifadesinin alınması trajikomik bir durumdur” dedi. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası, Çağdaş Gazeteciler Derneği ve DİSK Basın İş Sendikası, Şırnak Valisi Ali İhsan Su’ya bir mektup yazarak “Hakkında gözaltı kararı çıkarılan Refik Tekin ödüllü bir gazetecidir. Halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkı için görev yaparken vurulmuştur” dedi. l CANAN COŞKUN / SELİN GÖRGÜNER Yaralı gazeteci Tekin’e terör suçlaması S Basın örgütleri tepkili İdil’de menfezde bombalı tuzak Şırnak’ın İdil İlçesi’nde Turgut Özal Mahallesi’nde bulunan İlçe Jandarma Komutanlığı yolundaki menfeze PKK’liler tarafından yerleştirilen patlayıcı, güvenlik görevlileri tarafından fark edildi. Patlayıcının etkisiz hale getirilmesi sırasında birçok ev hasar gördü. Patlamanın etkisiyle yolda derin bir çukur açıldı. C M Y B