Katalog

Salı 8 Eylül 2015 KULTUR 6 niler, Rumlar, Türkler, Yunanistan’dan bu gece için gelen dönemin tanıkları vardı; 12 Eylül döneminde aynı böyle bir ortamda, zifiri karanlıkta, işkenceden geçirilenler de... Gece, tarihçi, yazar Ayşe Hür’ün Rumların tarihini, tarihlerinin kırılma noktalarını anlattığı konuşmasıyla başladı. Hür, savaşları, mübadeleyi, Kıbrıs sorununun tarihini, Aya sofya’nın müze yapılmasını ve tabii ki 6 7 Eylül olaylarını anlattı: “İlk olarak bugünlerde bir otelin bu Yavuz Çetin’in ‘İlk’ albümü bu kez pikapta 2001 yılında genç yaşta hayatını kaybeden ülkemiz blues ve rock müziğinin özgün sanatçılarından Yavuz Çetin’in “İlk” albümü, 18 yıl sonra Rainbow45 Record etiketi ve EMİUniversal Müzik Türkiye dağıtımıyla ilk kez plak formatında yarın müzikseverlerle buluşuyor. Ercan Saatçi ve Aykut Gürel’in prodüktörlüğünde ve Yavuz Çetin’in süpervizörlüğünde yapılan albümde sanatçının kendisine ait 12 şarkı bulunuyor. EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK 7 Eylül 1955’in hatırlanmasıyla ilgili birçok yerde etkinlikler düzenlendi. Acıları paylaşmak, hatırlamak, yeniden yaşanmaMEHMET ması için yapılan bu etkinlikKESKİN lerden belki de en ilginci, önceki akşam yaşandı. Referansla kayıt yapılan İstanbul 4. Levent’teki etkinlikte, tarihimizin bu karanlık dönemi “zifiri karanlıkta” hatırlandı. Karanlıkta çeşitli etkinliklerin düzenlendiği “Karanlık İşler”de yapılan etkinlikte 6 7 Eylül 1955’te yaşananlar hatırlandı, hatırlatıldı; bu topraklardan çıkmış Rum müziklerinden örnekler seslendirildi. Katılanlar arasında Sürya Zifiri karanlıkta 67 Eylül... Aralarında tarihçi Ayşe Hür’ün de yer aldığı ve çeşitli kültürlerden gelen katılımcılar, önceki akşam İstanbul’da ve zifiri karanlıkta 6 7 Eylül olaylarını anımsamaya girişti. Duygu yüklü etkinliğin yapıldığı binanın önünde bir de fotoğraf dizisi vardı. lunduğu yerdeki Haylayf Pastanesi’nin camını indiriyorlar. Kamyonlarda, hepsi aynı tornadan çıkmış gibi sopalar bulunan insanlar Şişli, Pangaltı, Taksim, Kurtuluş’ta önceden işaretlenmiş mekânlara saldırmaya başlıyorlar...” Hür’ün konuşmasından sonra İstanbullu Rum müzisyen Stelyo Berber ve müzisyen arkadaşları, önce 11. yüzyıla ait bir Bizans şarkısı, sonrasında ise özellikle Rumların şarkılarından seçtikleri bir repertuvarı seslendirdi. 19 ‘Türkçem 50 sene evvelki Türkçe’ Bu gece için Yunanistan’dan gelen, olaylar yaşandığında 17 yaşında olduğunu söyleyen İlya Kuranedis konuşmasını “Benim Türkçem 50 sene evvelki Türkçe” sözleriyle başladı. Bunun da “1964 Kararnamesi”yle babasının yurtdışına gönderilmesi nedeniyle olduğunu söyledi ve ekledi: “Maalesef 50 seneden beridir de Yunanistan’da yaşıyorum.” Kuranedis, olayları 10 gün öncesinden anlatmaya başlarken, yaşadıkları mahalledeki 14 Rum evinin olaylardan zarar görmemesini kendisini minnetle anarak komşuları Hasan Yıldız’ın sağladığını söyledi. Katılımcıların da kendi hayatlarından 6 7 Eylül ve diğer olaylara yönelik anlatılarından sonra, çeşitli milletlerden 6 7 Eylül tanıklarının ses kayıtları dinlendi. Gece, “Rembetiko” filminden “To Dixty” şarkısıyla son buldu: “...Eğer tuzağa düşersen / Seni kimsenin kurtarmayacağından emin ol / Çıkışı kendi başına bul / Mücadele edersen / Yeni bir başlangıç yaparsın...” En çok ihtiyaç olduğu sırada, mizah TÜYAP’ta 34. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın teması ‘Mizah: Hayata Gülümseyerek Bakmak’ olacak. Geçen yıl 503 bin ziyaretçiyi ağırlayan fuarın bu yılki ‘Onur Konuğu’ Romanya, ‘Onur Çizeri’ ise Tan Oral. Fuar 7 Kasım’da başlayıp, dokuz gün sürecek. EZGİ ATABİLEN Fotoğrafçı Yavuz hayatını kaybetti dana’da bir süredir kanser tedavisi gören fotoğraf sanatçısı ve gazeteci Mesut Yavuz 53 yaşında yaşamını yitirdi. Hürriyet gazetesinin eski çalışanlarından olan ve Adana Devlet Tiyatrosu’nda yaklaşık 10 yıl sahne fotoğrafçısı olarak görev alan Yavuz aynı zamanda, Adana Fotoğraf Amatörleri Derneği Yönetim Kurulu üyesiydi. Yayınlanmış kitapları da bulunan sanatçı, son olarak, 20 Mart – 20 Nisan arasında “Adana Devlet Tiyatrosu A u yıl 7 Kasım’da başlayıp, dokuz gün boyu yayıncılık sektörü, yazarlar, çevirmenler ve okurları bir araya getirecek 34. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, dün Taksim Divan Otel’de yapılan toplantıyla basına tanıtıldı. Bu yılki teması ‘Mizah: Hayata Gülümseyerek Bakmak’ olan etkinliğin ‘Onur Çizeri’, Tan Oral olarak açıklandı. Fuar süresince Oral’ın da katılımıyla, çeşitli etkinlikler düzenlenecek. Fuar için, Oral’ın yaşamı, çalışmaları ve eserlerinden seçmelerin bulunduğu bir kitap ve küratörlüğünü Sadık Karamustafa’nın üstlendiği bir sergi de hazırlanacak. Öte yandan TÜYAP Kültür Fuarları Genel Koordinatörü Deniz Kavukçuoğlu, Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı ve gazetemiz yazarı Metin Celâl, Romanya Kültür Bakanlığı Koordinatörü Alexandru Popescu ve Nadia Tunsu’nun konuşmacı olarak katıldığı toplantıda, fuarın ‘Onur Konuğu: Romanya’ programı, davetli yazarlarla ilgili detaylar ve fuar programı konuşuldu. Metin Celâl, ‘Onur Konuğu: Romanya’ programı hakkında, “Dünyada Romen edebiyatının sembolü Ionesco, Türkiye’de ise Panait Istrati’dir. Ayrıca Zaharia Stancu’nun hemen tüm kitapları da Türkçeye çevrilip tanıtıldı. Ancak bunlar dışında Ro B men edebiyatına Türkiye’deki ilgi eksiktir” açıklamasında bulundu. Romanya Kültür Bakanlığı Koordinatörü Alexandru Popescu ise, “Fuarda kullanacağımız sloganımız şu: ‘Size bazı kelimeler borçluyuz’. Çünkü Romencenin kelime dağarcığında Türkçeden çokça sözcük yer alıyor. Sanırım bu fuar çok güzel bir arkadaşlığın başlangıcı olacak” dedi. Fuarın ilk dört günü, yani 710 Kasım tarihleri arasında açık olacak Uluslararası Salon’da kurulacak Romanya ülke standında, Romanya edebiyatı ve kültürü tanıtılacak. Onur Konuğu etkinlikleri kapsamında söyleşi, panel, şiir dinletileri, müzik dinletisi, yayıncılarla profesyonel buluşmalar ve çocuk etkinliklerinin yanı sıra, Romanya’nın ünlü yazarları da Türkiye’deki okurlarla buluşacak. Fuara konuk olacak Romen yazarlar ise şöyle: Matei Visniec, Dumitru Tepeneag, Mircea Dinescu, Dan Lungu, Octavian Soviany, Radu Vancu, Carmen Muşat, Daniel CristeaEnache, Florin Bican, Gabriela Adameşteanu ve Florin Irimia. Ayrıca fuara, yurtdışından katılacak yazarlar arasında, birçok kitabı New York Times çok satanlar listesinde yer alan kitapları Arkadya yayınlarınca çevrilen yazar Sarah Jio ile Yunan yazarlar Vassilis Papatheodorou ve Yannis Kalpouzos da yer alıyor. Sahne ve Festival Fotoğrafları MS:10 20052015’’ adlı sergiyi açmıştı. Evli ve bir çocuk babası olan Mesut Yavuz için 8 Eylül saat 10.00’da Adana Devlet Tiyatrosu’nda bir tören düzenlenecek. Yavuz’un cenazesi daha sonra Kabasakal Mezarlığı’nda toprağa verilecek. l Kültür Servisi Oyuncu Jean Seberg’in ölümünün 36’ncı yıldönümü. Aranızda Jean Seberg’i unutmayan var mı? ugün, Fransız yönetmen JeanLuc Godard’ın çektiği ‘A Bout de Souffle’ (1960) filminin ‘ikon’ oyuncusu Jean Seberg’in ölümünün 36’ncı yıldönümü. Iowa eyaleti Marshalltown doğumlu olan Amerikalı aktris, yönetmen Otto Preminger tarafından keşfedilmişti. Çalkantılı ve ilginç yaşamıyla gündemde olan ve bir süre kendisinden 24 yaş büyük yazar, senarist ve yönetmen Romain Gary ile evli kalan Seberg, kariyerinde Meksikalı yazar Carlos Fuentes ile olan ilişkisi ile olduğu ka B Kapoor’un heykeline ikinci saldırı ırkçılardan int asıllı İngiliz heykeltıraş Sör Anish Kapoor’un imzasını taşıyan ‘Dirty Work’ / ‘Kirli İş’ isimli heykel, haziran ayından bu yana ikinci kez saldırıya uğradı. Eserin dış yüzeyi bu kez, Yahudi karşıtı sloganlarla bezendi. Eser geçen haziran ayında beyaz boya ile kirletilmişti. Üç ay önceki girişim üzerine heykelin temizlenmesi çağrısında bulunan Kapoor, toplumdaki hoşgörüsüzlüğe dikkati çekmek amacıyla bu kez heykel üzerindeki yazıları silmeyeceğini ifade etti. “Heykel bu kez tekrarlanan saldırının yaralarını üzerinde taşıyacak. Bu hoşgörüsüzlük ve şiddet eyleminin silinmesine izin vermeyeceğim,” diyen Kapoor, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kirli köşe şimdi nefretle damgalandı ve ben bu yaraları söz konusu acılı geçmişin anısı olarak koruyacağım. Sanatın kazanacağına olan inançla tam ola dar, Kara Panterler’e verdiği destek üzerinden kendisini takibe alan FBI ile de gündem yaratmıştı. Seberg, giysileri ve kısacık saçlarıyla da dünya kültürüne bir ikon olarak damgasını vurmayı bilmişti. Carlos Fuentes ile olan birlikteliğinden hamile kaldığını bilen FBI, doğacak bebeğin babasının bir zenci olduğu söylentisini yayarak, Kara Panterler’e verdiği desteği önlemek istedi. Yaşadığı bunalım nedeniyle erken doğum yaptı. Bir basın toplantısında bebeğin beyaz ve cansız bedenini gazete cilere göstererek dedikodulara son verdi. Yaşadığı bunalımlı günlerden sonra depresyona giren Seberg film çevirmeye devam etti. Fakat sık sık intihar teşebbüslerinde bulunuyordu. En son 1978 yılında Paris metrosunda bir trenin altına atlamaya çalıştı. Bir hafta ortadan kaybolduktan sonra 8 Eylül 1979’da Paris’in dışında bir yerde arabasında ölü bulundu. Yanında boşalmış bir kutu uyku ilacı ve bir intihar no Arabasında ölü bulundu tu vardı. Ölümüyle FBI’ın bağlantısının olup olmaması hep tartışmalı oldu. Montparnasse Mezarlığı’na gömüldü. Eski eşi Romain Gary, Jean’in ölümünden kendisini sorumlu tutuyordu ve 1980’de o da intihar ederek yaşamına son verdi. Son olarak, sanatçının gizli yanlarını açığa çıkaran “Movie Star: The Secret Lives of Jean Seberg” adlı belgesel de, IMPA tarafından ödüle değer görüldü. Belgesel önümüzdeki aylarda DVD olarak da yayımlanarak, çeşitli festivallerde ve TV kanallarında izlenebilecek. l Kültür Servisi H Kaygı garantili zaman makinesi: SALT 1980’lerin kültürel ve toplumsal belleği, SALT’ın iki mekânında paylaşıma açıldı. 29 Kasım’a dek yer alan ücretsiz sergide, günümüzle benzerliği kaygı uyandıran yasaklı kitaplardan ‘Siyahlı Kadınlar’ eylemine, ‘Aydınlar Dilekçesi’nden bir dönemin aktivist ruhlu ‘Sokak’ dergisine değin pek çok sosyal ve entelektüel unsur yer alıyor. Ocak 1980 ve 12 Eylül darbesinin etkisiyle ortaya çıkan toplumsal dönüşüme odaklanan, Türkiye’nin yakın geçmişini irdeleyen “Nerden Geldik Buraya” sergisi SALT Beyoğlu ve SALT Galata’da açıldı. 29 Kasım’a kadar devam edecek sergide Halil Altındere, Serdar Ateşer, Aslı Çavuşoğlu, Barış Doğrusöz, Ay Siyahlı kadınlar eylemi 1989. şe Erkmen, Esra Ersen ve Hale Tenger’in işleri yer alıyor. rı, “Siyahlı Kadınlar Eylemi”, Askeri vesayetin gölgesin1988 Olimpiyatları’nda Naim de serbest piyasa ekonomisiSüleymanoğlu’nun altın madalne geçişin yaşandığı döneme yayı kazanması, 80’li yılların odaklanan sergide, Aziz Nesin başında günümüzde de nereöncülüğünde hazırlanan “Aydeyse aynı başlıklarla yapılan dınlar Dilekçesi”, Taşkışla’nın 3. köprü tartışması sergiyi izotel yapılması tartışmalalemeye gelenlere hatırlatılıyor. 24 rak doluyum.” Öte yandan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande da, saldırıyı ‘Nefret dolu ve Yahudi karşıtı” olarak niteledi. Versailles Sarayı geçmişte Fransız Devrimi esnasında kafası giyotinle kesilen Marie Antoinette’nin yaşadığı yer olarak bulunuyordu. Kapoor üç ay önce, eseri “iktidara gelen kraliçenin vajinası”na benzetmiş, ancak daha sonra bu yorumundan uzaklaşmış ve eserin yoruma açık olduğunu savunmuştu. l Kültür Servisi İstanbul’u merkez alan sergide, 1993’e kadarki süreçte üretilen reklam filmi, dergi, fotoğraf, video gibi arşiv materyallerinden örnekler yer alırken “Anayurt Oteli”, “Hakkâri’de Bir Mevsim”, “Ah Belinda” filmleri de gösteriliyor. 80’lerin sonlarında yayın hayatına başlayan ve muhalif duruşuyla basın tarihinde haklı bir yeri olan “Sokak” dergisi de serginin ana malzemelerinden bir tanesi. Serginin SALT Galata’ya uzanan kısmında ise daha çok yayıncılık ve basın dünyasına odaklanılarak 80’lerdeki Cağaloğlu’nun yayıncılık haritası, bu dönemin olmazsa olmazlarından ansiklopediler ve yasaklanmış kitaplar yer alıyor. Burada ayrıca 1997’de Artpace San Antonio’da gösterilen Sandık Odası da ilk kez gösteriliyor. l Kültür Servisi C M Y B