Katalog

Pazartesi 7 Eylül 2015 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ ekonomi 11 ‘Gelecek büyük çatışma’ eçen hafta, Çin Halk Cumhuriyeti’nin “Zafer günü” kutlamalarını medyada izlerken, aklıma 2008’de yayımlananThe Next Great Clash (Micaheil L. Levine, 2008) başlıklı çalışma geldi. Levin, Çin ile ABD arasında bir çatışmanın kaçınılmaz olduğunu anlatıyordu. İtiraf etmeliyim, o zaman ikna olmamıştım. “Zafer Günü” gösterilerinde sergilenenleri izledikten sonra, artık o kadar emin değilim! Bu “büyük çatışma” üzerinde düşünmeden önce, bu olasılığı yaratan maddi zemine kısaca bakalım. “Büyük Depresyon” (1930) yıllarından bu yana “en şiddetli” olarak tanımlanan bir mali kriz yaşandı. Dünya ekonomisinde, gittikçe yayılarak “Yükselen Piyasaları”, hatta Çin ekonomisini etkisi altına alan bir kronik “düşük büyüme” eğilimi yerleşti. Bu kronik eğiliminin arkasında, birbiriyle ilişkili üç etken vardı. Ürettiği mallara yeterli pazar/ talep bulamayan kapasite (fazlası); gelir dağılımındaki hızlı bozulmayla ilişkili yetersiz talep; bunları desteklemek için ve en derinde işleyen kârların düşme eğilimine reaksiyon olarak, büyümüş mali sermaye. Dünya ekonomisinde hem mallar hem de birikmiş mali sermaye kendilerine, gittikçe daralan (kronik yavaş büyüme) bir zeminde değerlenecek pazarlar arıyor. Rekabetin giderek sertleşmesi kaçınılmaz. Şimdi bu resmin içinde, Çin kapitalizminin dünya piyasalarına ihracatçı, stratejik mallar ithalatçısı ve yatırımcı, kredi kaynağı (sermaye ihracatı) olarak ileri derecede nüfuz etmekte olduğunu gösteren (geçen hafta aktardığım) verileri koyalım. Dış kaynak ve ihracat pazarı bağımlılığının çoğu kez siyasi bağımlılık getirdiğini de ekleyelim: Çin kapitalizminin, ABD, Avrupa, Japonya kapitalizmlerini, onların değerlenme alanlarını daraltarak sıkıştırmakta olduğunu kolaylıkla söyleyebiliriz. Bu dinamik aynı zamanda Çin kapitalizminin kendi, değerlenme gereksinimlerine ilişkin taleplerinin ABD merkezli düzenin içinde ve onunla çelişerek yükselmeye başladığına, yerleşik düzen içindeki güçlerin kendi durumlarını bu taleplere göre, yeniden değerlendirmeye başlayacaklarına işaret eder. Bu yeniden değerlendirmeler, örneğin Asya Altyapı Yatırım Bankası üyeliklerinde olduğu gibi, ABD’nin arzuları yönünde de olmayabilir. Bu tür ekonomik, siyasi gelişmelerin mutlaka askeri çatışmalara yol açması gerekmez. Askeri çatışmalar hemen her zaman bu tür gelişmelerden kaynaklanır. Özellikle pazarlık yapmakta olan güçlerin arasındaki askeri dengelerin değişmeye, bir “parite” olasılığı şekillenmeye başladığı dönemlerde... “Zafer Günü” kutlamaları işte bu zeminde sergilendi. Bu kutlamalara ilişkin üç noktaya dikkat çekmek istiyorum. Birincisi devlet başkanı Xi, “hegemonya peşinde olmayacağız, geçmişte yaşadığımız acıları başka halklara tattırmayacağız, dünya barışını koruma kutsal görevine sadık kalacağız” gibi ifadeler, uzlaşma mesajları içeren konuşmasını yaparken, üzerinde kravat, takım elbise değil, Mao ceketi vardı. İkincisi, Xi konuşmasını, MarksizmLeninizm ve Mao Zedong, Deng Siaoping düşüncesine bağlılığını vurgulayarak bitirdi. Üçüncüsü, kutlamalarda son derecede etkileyici bir askeri kapasite sergilendi. İlk ikisi anlamlı simgesel jestler, ama ben üçüncüsü, özellikle de ilk kez sergilenen, Dongfeng (Doğu Rüzgârı) 21D isimli, “uçak gemisi öldüren” balistik füze üzerinde durmak istiyorum. ABD hegemonya doktrininin oluşmasında Amiral Mahan’ın (18401914) denizlerin kontrolüne verdiği önemin, Prof. MacKinder’in (18611947) “ada güçleri”, “kıta güçleri” ayrımının kritik rol oynadığı söylenebilir. ABD hegemonyası açısından deniz ve hava gücünü birleştiren, uzak coğrafyalara, güç yansıtmasına olanak veren en önemli platform devasa ve rakipsiz uçak gemileridir. “Dongfeng 21D” doğrudan bu platformları hedef alan bir silah. Durdurulması son derecede zor 21D, ABD’nin Güneydoğu Asya’da bir yerel savaşı, nükleer çatışmayı göze almadan kazanma şansını çok azaltıyor, böylece ABD’nin bölgede müttefiklerine güvenlik sağlama kapasitesi üzerine bir soru işareti koyuyor. ABD’nin, Çin’in dayattığı bu yeni güçler dengesini kabul edeceğini sanmıyorum! Garanti Bankası Genel Müdürü Erbil, “Bankalar olarak baktığımız göstergeler, faiz ne olacak, enflasyon ne olacak, büyüme ne olacak. 2016 çok kolay bir yıl olacak demiyorum” dedi aranti Bankası’nın yeni Genel Müdürü Ali Fuat Erbil, 1 Kasım’da tekrarlanacak seçimlerin ardından ‘mutlaka bir hükümet’ çıkacak diye beklediklerini söyledi. “Tek parti hükümeti mi, koalisyon hükümeti mi olacak, Olcay ş bunu hep bea t k ü y Bü raber göreceğiz. Bundan sonrasında bizler için en önemli olan istikrardır, yapılması gerekli olan reformların devam et 2016 yılı ZOR OLACAK G tirilmesidir... Önümüzdeki dönemin daha ılımlı bir ortamda geçmesini bekliyoruz. Bankalar olarak her türlü sonuca göre hazırlanıyoruz” diye konuştu. Erbil, “Bankalar olarak baktığımız göstergeler, faiz ne olacak, enflasyon ne olacak, büyüme ne olacak. 2016 ile ilgili daha iyimserim. Hepimizin temennisi de bu yönde. İyimserim derken çok kolay bir yıl olacak demiyorum ama Türkiye açısından iyimserim diyorum” dedi. Garanti Bankası Genel Müdürü Ali Fuat Erbil, 2 Eylül’de devraldığı görevine lezzetli bir başlangıç yaptı. Erbil, ilk haftasında yoğun geçen gündüz mesaisinin ardından 4 akşam üst üste dünyanın en iyi restoranı seçilen İspanyol El Celler De Can Roca’nın sahibi 3 kardeşin, İstanbul’da Garanti Bankası müşterileri için hazırladığı özel akşam yemeğine katıldı. Aynı zamanda Garanti Bankası’nın ana ortağı İspanyol BBVA’nın El Celler De Can Roca ile gerçekleştirdiği ‘The Cooking Tour Experience 2015’ isimli gastronomi dünya turu kapsamında Türkiye’ye gelen Roca kardeşler, geçtiğimiz hafta Salt Galata’da, Erbil’in de evsahipliği ile 200’ün üzerinde misafiri ağırladı. İspanyol BBVA geçen ekim ayında Garanti Bankası’nın Doğuş Grubu’na ait yüzde 14.89 hissesini daha alarak yüzde 39.9 hisse ile ana ortak oldu. Ali Fuat Erbil G Maddi zemin 200 misafir Kârlılıkta düşüş Türkiye’nin son 23 yılına bakıldığında mevduatın daha yavaş büyüdüğünü, kredilerin biraz daha hızlı gittiğini kaydeden Ali Fuat Erbil, sektöre ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “Mevduatlar dolar lehinde ilerliyor, krediler de TL lehinde ilerliyor. Sonuç kârlardaki düşüş devam ediyor. Ama sektör bu yılı bütçelediğine paralel bir şekilde kapatır diye düşünüyorum. Kredilerde vadeler uzarsa o zaman taksit tutarı bir miktar düşeceği için onay verilen kredi başvuruları artabilir.” Ali Fuat Erbil, El Celler De Can Roca’nın sahibi 3 kardeşin yemekleriyle misafirlerini ağırladı. 100 bin tabak yemek hazırladılar spanya’nın ikinci büyük bankası ve Garanti’nin hissedarı BBVA, 2 yıldır “Dünyanın En İyi Restoranı” unvanına sahip “El Celler de Can Roca” ile “Cooking Up A Tribute” isimli gastronomi dünya turunu gerçekleştiriyor. Bu birlikteliğin sırrı, El Celler de Can Roca ve BBVA’nın, müşterilerini yaptıkları işin merkezine yerleştirmelerinde yatıyor. Tur, 3 Michelin yıldızlı bir restoranın mutfağını, ruhu İ nu ve 40 kişilik profesyonel ekibini Girona’nın dışına çıkarırken bu yılki duraklar; Arjantin’de Buenos Aires, ABD’de Miami, Birmingham, Houston ve Türkiye’de İstanbul olarak belirlendi. Restoranın sahibi Roca Kardeşler ve 40 kişilik ekibi, turnenin genelinde, 20142015 boyunca 6 ülke ziyaret edilip 100 bin tabak yemek hazırlandı. El Celler de Can Roca’nın baş şefi Joan Roca’nın, Türkiye’deki keşif turunda özel likle ‘yoğurt’u büyüleyici bulduğu belirtilirken Ramazan Bayramı’nın yemek kültürünü keşfetmek amacıyla da kardeşlerin en küçüğü şef Jordi Roca da Türkiye’ye geldi. Turne, ziyaret edilen ülkelerin damak zevkine bir övgü niteliği taşıyor ve bu kapsamda bir belgeseli hazırlandı. Belgeselin ikinci kısmı ise kardeşlerin Türkiye’ye yaptığı keşif turlarında çekilmeye başlandı. Parasal daralma dönemi ed’in bu ay faiz artışına yaklaştığı düşünülürken Ağustos ayında piyasalarda yaşanan volatilite merkez bankalarının rezervlerinde erimeye neden oluyor. Sert sermaye çıkışları ya da para birimi değer kayıplarına karşı tampon rolü oynayan verilerine göre rezervler geçen yılki 11.98 trilyon dolarlık seviyeden ağustos sonunda 11.43 trilyon dolara indi. Rezervlerin azalmasında birçok etken var. Çin’deki de F 65 milyon liralık unutkanlık ankalarda 10 yıldır işlem yapılmayan hesaplarla ilgili yapılan çağrılar fayda etmedi, mudiler yaklaşık 65 milyon lira valüasyon, Fed’in faiz artışına yaklaşması, düşen petrol fiyatları, İsviçre’nin kararı ve Japonya’nın kur müdahelesi başlıca nedenler. B Para girişi azaldı Bütün önlemler merkez bankalarının kur ayarlaması ya da sermaye çıkışlarını dengelemeye çalıştığı anlamına geliyor. Her ne olursa olsun sonuç şu: finansal sisteme artık çok daha az para girişi var. l Ekonomi Servisi ‘Dongfeng 21D’ yı yine bankalarda unuttu. 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nun 62. maddesine göre, bankalardaki mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklardan hak sahibinin en son talebi, işlemi veya herhangi bir yazılı talimatı tarihinden başlayarak 10 yıl içinde aranmayanlar zaman aşımına tabi oluyor. Bankalar bu çerçevede zaman aşımına uğrayan mevduat, emanet ve alacaklara ilişkin duyurularını şubat ayın dan itibaren internet sitelerinden yayımlamış, zaman aşımı listesinde isim ve hesap bilgileri yer alan müşterilerin 15 Haziran 2015 tarihine kadar hesaplarının bulunduğu şubeye kimlik belgeleri ile başvurmaları gerektiğini duyurmuştu. Hatta Türkiye Bankalar Birliği, zaman aşımına uğramış mevduat, emanet ve alacakların listesini yayımlamıştı. Ancak bu çağrılar ve duyurular fayda etmedi. l Ekonomi Servisi YENİ KIA cee’d. %100 KESİNTİSİZ SÜRÜŞ, %35 YAKIT EKONOMİSİ. Yeni KIA cee’d’in 7 ileri DCT şanzımanı, %35’e varan yakıt ekonomisi ve üstün donanımı olmadan yola çıkmak mı! Hangi devirde yaşıyoruz ki... www.kia.com.tr Çiftçi için düzenleme şart Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üreticilerin sıkıntılarını hafifletmek ve üretimin devamı için çiftçinin tüm banka ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan kredi borçlarının faizsiz olarak 45 yılda ödenebilmesini sağlayacak yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu bildirdi. /kiaturkiye www.kiamore.com C M Y B