Katalog

DUNYA Cumartesi 26 Eylül 2015 EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ TASARIM: BETÜL BERİŞE Obama’dan Çin lideri Şi’ye süper güçlere layık ağırlama ABD Başkanı Barack Obama, Çinli mevkidaşı Şi Cinping’i Beyaz Saray’da ‘süpergüçlere layık’ bir ziyafetle ağırladı. Yemek öncesi ikili görüşen liderlerin gündeminde ABD’nin Çin’i sorumlu tuttuğu siber saldırılar ile Pekin’in Güney Çin Denizi’nde inşa ettiği yapay adalar vardı. Dünyayı en çok kirleten iki ülkenin liderleri olarak Obama ile Şi küresel ısınma ile mücadele konusunda işbirliği yapacaklarını açıkladı. 7 Putin’den dobra dobra usya Devlet Başkanı Vladimir Putin, IŞİD’e karşı küresel savaş ve Suriye için çözüm planını sunmak için 10 yıl sonra New York’ta BM Genel Kurulu’na hitap etmesi öncesi Amerikan kamuoyuna seslendi. Putin, Ukrayna krizi yüzünden 1.5 yıldır kendisiyle görüşmeyi reddeden ABD Başkanı Barack Obama ile bir araya geleceği ABD yolculuğu öncesi CBS kanalından Charlie Rose’un sorularını yanıtladı. Rus askerinde Suriye korkusu lendi. Times’a göre bu ay Karadeniz kıyısına sevk edilen 20 askere “yılan dolu sıcak bir ülkeye” gidecekleri söylendi. Doğu Ukrayna’ya gönderileceklerini sanan askerlere gizli emirle Lazkiye yolculuğu bildirildi. nilgun@cumhuriyet.com.tr w Esad’ın kalesi ABD ziyareti öncesi CBS’ye çıkan Putin, ‘Suriye’ye askeri yığınağınız Rusya’nın Lazkiye’ye uçak, tank ve müyanı sıra asker de gönEsad’ı kurtarmak için mi’ sorusu üzerine ‘Haklısınız, aynen öyle’ dedi himmatın derdiği iddialarına yenileri ek R cılar. Açık fikirliliğinizi de beğeniyorum. İnsanların iç potansiyelini ortaya çıkarıyor. Bu sayede ABD’liler ülkelerini geliştirme alanında şaşırtıcı sonuçlar alıyorlar” yanıtını verdi. ABD’nin muhafazakâr kanalı Fox News’a göre RusyaSuriyeİran, Irak’ta da IŞİD’le savaş için harekete geçti. Rus, İranlı ve Suriyeli askerlerin Bağdat’ta IŞİD’le savaş kapsamında koordinasyon merkezi kurduğu, merkezin IŞİD’e karşı savaşan Şii milislerle birlikte çalışacağı iddia edildi. Esad’ın danışmanı Buseyna Şaban, “ABD ile Rusya’nın Suriye’ye çözüm için zımni anlaşmasından” söz etmesinin ardından, dün ABD Savunma Bakanı Ash Carter da Rusya ile birlikte çalışmanın yollarını araştıracaklarını dile getirdi. Beyaz Saray sözcüsü Josh Earnest “Başkan ABD’nin çıkarlarını ilerletmek için Putin ile yüz yüze görüşmeye değeceğine karar verdi” dedi. Hac faciasına Vahhabi bakışı akdiri ilahi”… “Güzel öldüler”… “Fıtrat” “Sorumluluk (disiplinsizlikten) ölenlerin!” Son 25 yılın en feci “hac faciasına” yapılan Suudi yorumlarda; “Vahhabi İslam”ın fotoğrafını dört dörtlük çekmek mümkün. 800’e yakın insanın yaşamını yitirdiği, bir o kadar insanın yaralandığı faciada Suudiler, sorumluluğu kendilerinden başka herkese ve her şeyin üzerine atmaya hazırlar. İnsan yaşamına karşı vurdumduymazlığın tavan yaptığı nokta “Vahhabilik”miş… demeden edemiyor insan. Konuya ilişkin en aydınlatıcı yazılardan birini dün New York Times’da okudum. “Şeytan Taşlama”daki izdiham ve ilkel itiş kakış ölümlerini irdeleyen NYT; Suudi Arabistan devlet TV’sinin “fıtrat” kontenjanından konuyu “Bu muazzam kalabalıkların toplandığı her yerde, böyle kazalar olur” diye topladığını ve “güzel öldüler” makamından “zaten ölenlerin cennete gittiğini” ilave ettiğini yazıyor. Nasıl, tanıdık değil mi? Ruslar Bağdat’ta! Uçakların melodisi “T Irak, Libya örneği Putin, Charlie Rose’a “Esad’sız çözüm yok” mesajı verdi. Meşru yönetimleri devirmenin sonuçlarını Libya ve Irak’ta gördüklerini, bu ülkelerdeki tüm devlet yapılarının çöktüğünü hatırlatan Putin, “Devlet yönetimlerini güçlendirmeli ve terörle mücadelede destek vermeliyiz. Suriye krizi için başka bir çözüm yok” diyerek ekledi: “Aynı zamanda Şam yönetimine, aklı başındaki muhalefetle olumlu diyaloga geçmesi ve reformlar yapması için çağrıda bulunmalıyız.” Esad’ın gitmesini isteyenlerin Suriye halkına başvurması gerektiğini, Suriye’yi kimiz yöneteceğine halkın karar verebileceğini belirtti. Rus lider “ABD’de bazı kesimlerce kendisine çar denmesini doğru bulmadığını, ancak önemli olanın kendisine ne denildiği değil, kendisinin ülkesi için ne yaptığı olduğunu” söyledi. ABD’de en çok saygı duyduğu şey sorulduğunda, “ABD’liler, bir sorunla karşılaştıklarında çok yaratı Esad’ın kontrolündeki bölgeye yığdığı uçak, silah ve askerle dengeleri değiştiren Rus lider, Rose’un “Rusya’nın Suriye’de askeri varlığını güçlendirmesi Esad’ı kurtarmak istemesinden mi” sorusunu “Haklısınız, aynen öyle. Esad’ın başında bulunduğu Şam yönetimini kurtarmak hedeflerimizden biri” diye yanıtladı. Rus yönetimi bugüne dek Esad’ı değil, Suriye halkının seçtiği meşru yönetimi desteklediğini söylüyordu. ‘ABD’liler yaratıcı’ Resmi emir olmaksızın Suriye’ye gidip yaralanmaları veya ölmeleri halinde ailelerine tazminat ödenmeyeceğinden yakınan askerler, İnsan Hakları Konseyi’ne şikâyette bulundu. Ama “sevkıyatı ortaya çıkardıkları için vatana ihanetle yargılanabilecekleri” yanıtı aldılar. Suriyhe’ye yalnızca askeri uzmanlar yolladığını savunan Kremlin’in Esad safında savaşan en az 3 bin askeri olduğu bile iddia ediliyor. Lazkiye halkı ise Rus varlığından memnun. Havalimanı yakınında oturan 46 yaşındaki Nafaa, “Sabahları balkonda kahve ve nargile içerken, Rus uçaklarının melodisini dinlemek harikulade” diyor. AFP muhabirinin Lazkiye’deki bir otel lobisinde gördüğü 5 kaslı ve dövmeli Rus “Yalnızca turistiz” dese de, otel yöneticisi “Size Rusların burada olduğunu söyleyemem ama onlar kargo pilotu” diye fısıldıyor. Sırf ‘para’ baştacı Taş atan Filistinliler için vur emri verildi srail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun Kudüs’teki Mescidi Aksa protestolarında polisle çatışan Filistinlilere ağır ceza uygulanacağını açıklamasının ardından, güvenlik kabinesi harekete geçti. Polise geniş yetkiler veren kabine, bundan sonra taş ve molotofkokteyli atanların vurulması ve 420 yıl arası hapse çarptırılması kararı aldı. İsrail polisi, bugüne dek sadece kendi hayatı tehlikede olduğunda kullanabildiği gerçek mermiyle ateş açma yetkisine artık üçüncü bir kişinin hayatının tehlikeye girmesini gerekçe göstererek de başvurabilecek. Askerler gibi polisler de taş atanlara keskin nişancı tüfeğinden gerçek mermiyle ateş açabi İ lecek. Düzenlemeyle 1418 yaş arasındakilerin de hapse atılması, 18 yaşın altındaki eylemcilerin ailelerinin ağır para cezasına çarptırılması yürürlüğe girdi. Netanyahu, kabinenin oy birliğiyle aldığı kararı “Bu katil nesnelerin atılması önlemsiz ve karşılıksız kalmayacak” diye övdü. Polislere zam Ekonomi Bakanı Moşe Kahlon Aksa protestolarının ardından polislere yıllık 10 bin şekel (770 TL) zam açıkladı. Zam kararı “uzun çalışan polislere moral ve kolluk kuvvetlerine yeni katılacakları teşvikle” gerekçelendirildi. Taş atan gençler İsrail işgaline karşı Filistin direnişinin simgesi. e d ir b a r a ıl c a m Sığın k a c a r u v a v a h k soğu M Avrupa’ya günde 8 bin Suriyeli ve Iraklı sığınmacı aktığını belirtirken, her gün yeni bir trajedi yaşanıyor. Yunan Sahil Güvenliği dün Ege’de bir kayalığa sığınmış 30’u kadın ve çocuk 115 Suriyeli kurtardı, ama Kos Adası açıklarındaki faciada 7 sığınmacının kayıp olduğunu açıkladı. The Guardian’ın İstanbul ve İzmir’de görüştüğü 7 insan kaçakçısı deniz kuvvetlerinden değil, kötü hava şartlarından endişelendiklerini söyledi. Suriyeli aracı Muhammed kasımda hava yüzünden geçişlerin yüzde 90’ının duracağını söyledi. Diğerleri artık şişme botlar yerine dört katı fazla insan taşıma kapasitesi olan ahşap dökük tur teknelerini kullanacaklarını anlattı. Muhammed, geçişlerin haftada üç geceden bir geceye düşeceğini, bayramdan sonra iki hafta içinde seyahat edecek para bulamayanların altı ay daha bölgede kalacağını belirtti. “Takdiri ilahi”nin bu en “bağnaz”, “akıl fukarası”, “gerici” yorumuna ilave olarak ABD yayın organı; Suudi Kraliyeti’nin, mevcut güvenlik organizasyonunu iyileştirmeye çalışmak yerine “hacılarla” ceplerini doldurduğunu anlatıyor. Gazete, Dr. Al Raşid isimli bir kadın antropologdan görüş almış… Suudi Arabistanlı antropolog kadın; hacılara sözüm ona daha çok yer açmak için Mekke’yi sürekli inşaa ettiklerini ama bunun hacılara değil yalnız Kral’ın ailesine yararı olduğunu; bu amaçla yapılan yapım faaliyetleri ve toprak istimlaklerinden sadece Suudi prenslerin kazançlı çıktığını, servetlerine servet kattıklarını anlatıyor. Sorumluların arkadan “merhum hacıları cennete havale etmek suretiyle” hesap vermekten kaçındığını bildiriyor. NYT, Sami Angawi adında bir mimarla da konuşmuş. “Hac” konusunda ihtisaslaşan mimar da şunu ilave ediyor: “Hacıları karşılamaya çok para harcanıyor. Ama çözüm (Suudilerin başvurduğu gibi!) hep daha çok köprü ve yollar yapmak değil. Kalabalıkları yönetebilmek ve yönlendirebilmekte...” İmkân içinde yüzen Suudiler, Amerikalıların “crowd control / kalabalık yönetimi” dedikleri şey yerine sade yağlı ballı ihaleler, “inşaatlara” para harcıyorlarmış. Niye? Vahhabi bakışın temelinde çünkü zaten “insan” hiç yok ki. Sade “güç” var. O güç kâh “kara altın” petrolden elde edilen “gelirler” oluyor. Kâh “ümmet”e endeksli “siyasi etki” ve “nüfuz”. Bir “ümmetin yüceltilmesi” ibadeti olarak da yaşanan “hac”da 800 hacı ölmüş ne yazar… diye bakılıyor meseleye. Koca İslam ümmeti yanında 800 hacının lafı mı edilir? Allah rahmet eylesin deyip konu kapatılıyor. Öyle kapatılıyor ki, cenazeler bile geri alınamıyor. Ölen hacılar, bilinmeyen mezarlara defnediliyor. B PAPA BM’DeN BARIŞA çAğIRDI BD’yi ziyaret eden Papa Françesko, Kongre’nin ardından New York’ta BM Genel Kurulu’na seslendi. Dünya liderlerine “Savaşları durdurun” diyerek yoksulluk ve iklim değişikliğiyle mücadele çağrısı yapan Papa, 11 Eylül saldırılarının kurbanlarının anıtını ziyaret edip Yahudi ve Müslüman liderleri biraraya getirdi. İstifa eden Japon bakan maaşının yarısını iade etti aponya’nın başkenti masıyla iptal edilmişti. Dün J Tokyo’da Olimpiyat kriJaponya Eğitim ve Spor Bakazi bitmiyor. İstanbul’u gerinı Hakubun Şimomura, stad de bırakıp 2020 Olimpiyatına ev sahipliğini kazanan Tokyo’da, Britanyalı mimar Zaha Hadid’e yaptırılan stadyum projesi, 2.1 milyar dolara mal olacağının ortaya çıkprojesinde yaşanan sorunlardan kendisini sorumlu tutarak özür diledi ve istifasını açıkladı. Şimomura, son 6 ayda aldığı maaşın yarısını da devlete iade edecek. A FİNLANDİYA’DA KU KLUX KLAN KARŞILAMASI inlandiya’da aşırı sağcı 30 kişilik bir grup Lahti kentindeki sığınmacı karşılama merkezine ulaşmaya çalışan otobüse saldırdı. Amerikan ırkçılarının Ku Klux Klan kıyafetini giyen Finlandiya bayraklı bir kişinin de olduğu grup, önceki gece sloganlar atarak taşlar ve havai fişeklerle 40 sığınmacının bulunduğu otobüsü tahrip etti. Sığınmacılar yara almazken, polis iki kişiyi “Mezar taşına” bile güya “put” diye geçit vermeyen Vahhabi anlayış, “şeytan taşlama” ritüelini beri yandan hoş görüyor… Soru yok… Sorgulamak yok… “Bu ne pehriz bu ne lahana turşusu” demek yok. Başlı başına değer olan “insan yaşamı” asla, hiç yok. Mina’da yüzlerce hacının böyle dünyanın gözleri önünde can verdiği sırada tam, Suudiler, rejime başkaldıran 21 yaşındaki genç bir aktivisti de idama hazırlanıyor. Riyad, suçu, üç yıl önce Arap Baharı’na destek vermekten ibaret olan Ali Muhammet el Nimr isimli muhalifi en vahşi biçimde yok edecek ve kafasından kopardığı Ali’nin bedenini çarmıha gerip kurda kuşa bırakacak… Sonra da IŞİD’e şaşıyoruz… Bu zihniyetten, hacdaki “izdiham ölümlerine” duyarlılık beklemek mümkün mü? Bir de IŞİD’e şaşıyoruz... ABD’de bir Suudi prensi cinsel saldırıdan yakalandı ABD’nin Los Angeles kenti Beverly Hills semtindeki malikanesinde Suudi prensi Mecid Abdülaziz, bir kadın çalışanı oral sekse zorlamaktan gözaltına alındı. Önceki geceyi hapiste geçirip 300 bin dolar kefaletle bırakılan 28 yaşındaki prens, 19 Ekim’de mahkemeye çıkacak. Duvardan atlamaya çalışan kanlar içindeki bir kadının yardım çığlığına polis gelmişti. Esir alıp darp da eden prens suçlu bulunursa 8 yıl hapis alabilir. F Obama’nın belalısı ekimde istifa ediyor gözaltına aldı. Güneydeki Kouvola kentinde de sığınmacı merkezine benzin bombasıyla saldırı düzenlendi. Hemen müdahale edilerek, yangın söndürüldü. ABD Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner, 5 yıldır yürüttüğü görevinden gelecek ay istifa edeceğini açıkladı. Boehner, Başkan Barack Obama ile sık sık ters düşmesine rağmen, Cumhuriyetçi Parti’deki aşırı muhafazakârlarca Obama ile uzlaşmakla suçlanıyordu. Bütçede uzlaşmayıp federal devleti kilitlemesi, İran’la nükleer anlaşmaya karşı İsrail liderini Kongre’ye davet etmesi ise Obama’yı kızdırmıştı. C M Y B