Katalog

Çarşamba 12 Ağustos 2015 DUNYA nkara’nın Suriye’de baştan beri talep ettiği “güvenli bölge” konusunda ABD ile anlaştığını söyleyen Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’nun, IŞİD’in yanısıra PYD’nin de bölgeye girerse hem Türkiye hem de ABD tarafından vurulacağını söylediği iddia edildi. Önce Obama yönetimi böyle bir anlaşmayı yalanladı, ardından Dışişleri Sinirlioğlu’nun PYD’nin vurulmasından söz etmediğini savundu. Dün akşam Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Genelkurmay Başkanı Necdet Özel’e Devlet Şeref Madalyası verilmesi töreninde, Sinirlioğlu’nun “Türkiye ile ABD 98 km uzunluğunda45 km eninde güvenli bölge inşasında anlaştı. PYD ve DAEŞ bu bölgeye girerse hem Türkiye hem de ABD tarafından vurulacak” dediği duyuruldu. Sinirlioğlu, bölgede Türkiye askerinin konuşlanıp konuşlanmayacağından söz etmedi, ancak ÖSO unsurlarının bölgede olacağını söyledi. Bir kaç saat sonra ABD Dışişleri’nin brifinginde sözcü Mark Toner’a Cumhuriyet’ten İlhan Tanır Sinirlioğlu’nun açıklamalarıyla ilgili soru yöneltti. Toner, Ankara ile Kralın beyni sulandı Tayland’da hakaret etmenin 30 yıla varan hapisle cezalandırılmak anlamına geldiği 87 yaşındaki Kral Bhumibol’a beyin omuriliği sıvısının artması ve akciğer iltihabı teşhisi konuldu. BM krala hakaretten hapistekilerin bırakılmasını istedi. EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ TASARIM: BETÜL BERİŞE Kuzen Esad gözaltında Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın, Lazkiye’de geçen hafta trafikte tartıştığı bir albayı öldürmekle suçlanan kuzeni Süleyman Esad’ın güvenlik güçlerince gözaltına alındığı bildirildi. Albayın öldürülmesi Lazkiye’de protesto edilmişti. RUSYASUUD ‘Esad’la birlikte çalışmayız’ Sinirlioğlu fırtınası Müsteşarın “ABD ile güvenli bölgede anlaştık. PYD’yi birlikte vuracağız” sözüne önce Washigton sonra Türk Dışişleri’nden jet yalanlama geldi 9 A Türkmen polisinin maaşı kimden? Amerikan haber sitesi Daily Beast, Obama yönetiminin kamuoyu önünde açıklamasa da, 500 milyon dolarlık bütçe ayırdığı eğitdonat programından çıkacak “Yeni Suriye Gücü”nden umudu tümüyle kestiğini duyururken, Ankara’nın Suriye’nin kuzeyinde planladığı tampon bölgeye “Türkmen polis” aranıyor. Diken’in aktardığı Zaman Al Wasl’ın haberine göre, “Türkmen polisinin” maaşlarını Türkiye devleti ödeyecek. Suriye Türkmen Kalkınma Partisi’nin 7 Ağustos’ta Facebook’ta yayınladığı iş ilanıyla 1835 yaş arası Suriyeli Türkmenleri tampon bölgede polislik yapmaya çağırdığını aktaran Arapça site, ayda 500 dolar maaşı Türkiye’nin finnase edeceğini belirtti. AKP’nin desteğiyle haziranda Osmaniye’de kurulan partinin, ilanı yayınlanmasının ardından, Suriyeli Türkmen çevrelerden “Tampon bölgeye sadece Türkmenler yerleştirilirse, Suriye bölünür” endişesiyle tepki aldığı kaydedildi. Ortadoğu pokeri rtadoğu’da baş döndürücü bir diplomasi trafiği var. Doha’da ABDRusyaSuudi masası kuruluyor... Tahran’da İranRusyaSuriye... Mascat’ta SuriyeİranKörfez... Moskova’da İranSuriyeKörfez... Bu ülkelerin dışişleri bakanları bir orada bir burada, kâh ikili, kâh üçlü görüşmede. Türkiye’yi boşuna aramayın. HHH İran’la nükleer anlaşmanın tetiklediği bu diplomasi oyunu adeta bir “poker masası”. Asli oyuncuları ABD, Rusya, İran ve Suudi Arabistan. Suriye ile Kürtler destekçilerinin elini izlerken sandalye değiştirip diğerlerini “dikizliyor”. Eller dönüyor, kartlar alınıp açılıyor, blöfler yapılıyor. Türkiye masanın “garsonu”, “bahşişlerinin” peşinde. Blöfler arasında yok yok: “Rusya ile İran Esad’ı terk etmeye yakın”, “İran Halep’e uluslararası güç istiyor”, “Rusya Ukrayna’yı alıp Suriye’yi verecek”, “Suudiler dış maşaları radikal İslamcıların kendilerini vurmasından panikleyip çark etti”, “ABD Kürtleri sattı”... Oyunun üst başlığı “IŞİD ve radikal İslamcılıkla savaş”, altbaşlık “Suriye için 2012’de Cenevre1’de konulan “Esad’lı mı Esad’sız mı olacağı açık bırakılmış siyasi çözüm”. Sonunu kestirmek için tarafları iyi anlamalı. 1 Rusya: IŞİD’le savaş için bölgesel aktörlerle sahadaki vekil güçleri, Suriye ve Irak hükümetleriyle Kürtleri içeren cephe paketi sundu. Bir Rus diplomatın deyişiyle, “Esad kendiliğinden kaybolmayacak. Başkan sorusu sadece seçimlerle çözülür. Bu paketin bütününe bağlı. Onlar da bir şeyler almak durumunda.” Rusya, İran yüzünden ABD’ye kırgın Suud’la enerji merkezli “stratejik işbirliği” oyununu kuruyor. Ama Suud’a para karşılığı “eyvallah” diyeceğini sanan yanılır. ABD’ye karşı Ukrayna kartı da var. 2 İran: IŞİD’e karşı Irak ve Suriye’de sahada. “Yumuşak güç” olarak Körfez’in Katar ve Kuveyt’ine uzanıyor, Riyad’ı “teskin” mesajları yolluyor. Suriye ve Yemen için BM’ye öneriler sunuyor. Çerçevesi: “Ateşkes, ulusal birlik hükümetleri, etnik/mezhep haklarını garantileyen anayasal reformlar, uluslararası gözetim altında seçimler”. Suriye ve Lübnan’da elini zayıflatacak formülleri kabul etmesi hayal. Kürt kartını en iyi kullanan ülke. Barzani’yle anlaşma ile Ruhani’nin İran Kürdistanı’nı ziyareti son tezahürleri. 3 Suud: Petrol fiyatlarını dibe vurdurarak açtığı “petrol savaşı” Yemen’le birleşip kendini vurdu. Rusya kartını açtı. Asli hedefi İran’ın etkisini zayıflatma, Suriye’yi “Arap hattına” döndürme. Esad’ı Rusya’ya sepetletme. Mısır ve Türkiyeli Sünni Cephe’si “ölü doğmuştu”. Yemen’de batağın ucu yok. Suriye’ye “demokrasi” telkinleri güldürürken, tavize zorlanan kanat. 4 ABD: IŞİD’le savaştaki başarısızlığını İncirlik karşılığında Türkiye’ye direndiği “tampon bölge” ile telafiye çalışıyor. “Görece ılımlı İslamcılar” pazarlaması, sahadaki radikallerin “temizliğine” dayalı stratejinin risklerinin farkında. Türkiye’nin Kürt kartı da işini zorlaştırıyor. Yeni hamle için “sonsuz süre” tanımayacak, hatta “İncirlik buna değmez”e varabilir. “Başarı” hızlı gelmezse seçenekleri açık. Suriye’nin bölünmesi riskinin idaresi dahil. HHH Hal böyleyken, sahanın ateşli savaşçısı Türkiye, “canlı cenaze” Suriye politikası tümden gömülmesin diye Kürt kartıyla iki cephede savaşa girdi. İncirlik kozuyla, yapboz’a dönmüş İslamcı gruplarıyla Halep’i fethedip işi Suriye’yi böldürme tehdidine vardırdı. Geçici Başbakan Davutoğlu’nun şubatta CNN’de Amanpour’a söylediği, “Herkes üzerine düşeni yaparsa Türkiye, Suriye’ye kara güçlerini koymaya hazır” sözü ortadayken, durumun bumeranga dönmesi işten değil. Blöflere bakıp iş bitiyor sanmayın. ABD ve Suud esnek oyuncular. Rusya ve İran aslen satranççı. En başta Esad’a somut alternatif bulmadan bu masadan rest çıkmaz. O Suudi Arabistan’ın Savunma Bakanı ve 2. Veliahtı Muhammed Salman’dan sonra Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr de Moskova’yı ziyaret etti. IŞİD’e karşı savaşta tüm bölge ülkelerinin Suriye hükümetiyle işbirliği yapmasına dair Rus planına darbe indiren Cubeyr, Esad’la birlikte çalışmanın “imkânsız” olduğunda ısrar etti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la ortak basın toplantısı düzenleyen Cubeyr, “Suudi Arabistan’ın Suriye hükümetiyle işbirliği yapacağı bir koalisyon ihtimal dahilinde değil. Pozisyonumuzda değişiklik yok. Suriye’nin geleceğinde Esad’a yer yok. Esad’ın çözümün değil, sorunun parçası olduğunu düşünüyoruz. Bilinmeyen kaynaklardan Suudi Arabistan’ın Suriye politikasını değiştirdiğine ilişkin yapılan kehanetler veya açıklamaları tamamen reddediyoruz” dedi. Nusra’nın çıktığı bölgeye Türkmenler konuşlandırılıyor. Türkiye’nin üslerinin genişletilmiş kullanıma açılmasıyla ilgili anlaşma yaptıklarını, güvenli bölge anlaşması yapmadıklarını söyleyerek ‘’Türkiye’nin PYD’ye saldırmasını kabul etmeyiz” dedi. Pentagon sözcüsü Laura Seal de “Bu konuda söyleyecek yeni bir şeyimiz yok. Türkiye, IŞİD’e karşı operasyonları artırmak için ABD’ye Türk üslerine genişletilmiş erişim verdi. Hava operasyonlarının ötesinde Türkiye ile sınırları da dahil olmak üzere IŞİD’le savaşmanın en etkin yollarıyla ilgili seçeBaşbakan Ahmet Davutoğlu BBC’ye verdiği mülakatta “Türkiye’nin IŞİD ve Suriye hükümet güçlerinden kaçan sivilleri korumak için uçuşa yasak bölge fikrini yeniden gündeme getireceğini” söyledi. “ABD’yle İRANSURİYE Halep’le ilgili iddialar uçuşuyor İsrail’de Yedioth Ahranoth’un El Arabi el Cedid’in Türkiye’den geçtiği haberden aktardığına göre, İran’ın çözüm planı Suriye’de idarenin hükümet güçleri ve isyancılar arasında paylaşılmasını öngörüyor. Her iki taraf halihazırda ellerinde tuttukları bölgeleri kontrol edecek. Çatışmaların sürdüğü Halep ise uluslararası güçlerin denetimine geçecek. Rejim ve isyancı güçler, “IŞİD ve diğer terörist gruplarla” mücadele için işbirliği yapacak. Taraflar milli birlik hükümeti kurulması için müzakerelere başlayacak. Esad’la seçimlere gidilecek. nekleri değerlendiriyoruz” yanıtını gönderdi. Türk Dışişleri’nden de kendi müsteşarına jet yalanlama geldi: “Sinirlioğlu, IŞİD’den arındırılacak bölgenin Suriye Muhalefeti Kuvvetlerince korunacağını, bu güce gereken hava korumasını ve desteğini ABD ve Türkiye’nin sağlayacağını söyledi. di. Sinirlioğlu’nun açıklamasn bunlarla sınırlıydı.” Obama yönetimi bu plandan “Türkiye’nin Suriye sınırında IŞİD’den arındırılmış bölge” diye söz ediyor. birlikte çalışacağından” söz eden Davutoğlu, Suriye’ye Türk askerinin gönderilmesi konusunda da “Tabii ki, Türkiye’nin çıkarlarına, ülkemize yönelik bir tehdit olursa. Türkiye’ye kim saldırırsa, kuşkusuz ona kar Davutoğlu BBC’de de uçuşa yasak bölge istedi şı, her türlü güce başvuracağız, bazen hava kuvvetlerine, bazen diğer kuvvetlere...” dedi. “Suriye’deki ılımlı güçler yeterince kuvvetli olursa, Türkiye dahil diğer ülkelerin asker gönderme gereği olmaz” diye ekledi. Irak yolsuzluğa karşı birlik oldu rak meclisi, Başbakan Haydar İbadi’nin sunduğu yolsuzlukla mücadele için reform paketini oybirliğiyle kabul etti. 325 milletvekilinden 297’sinin katıldığı oylama öncesi konuşan Meclis Başkanı Selim Cuburi, “Halk, reformların gerçekleşmesi için yanlarında durmanızı istiyor” dedi. Cuburi, elektrik kesintileri ve diğer hizmetlerdeki aksaklıklar karşısında haftalardır Bağdat ve Basra sokaklarına dökülen göstericilerle onlara desteğini açıklayan Şii lider Ayetullah Ali Sistani’ye de “sınırsız desteği” için teşekkür etti. Reformların en dikkat çekici olanı, etnisite ve mezheplere göre dağıtılen cumhurbaşkanı ve başbakan yardımcılığı makamlarının kaldırılması. Tüm üst düzey yetkililerin atanmasında mezhep kotalarının kaldırıl I SURİYE ‘Sultan Murat görünümlü TSK’ Suriye’ye önceki gün 17.00 sularında Babel Selam Kapısı’ndan girip Azez’e konuşlanan grubun ÖSO’ya bağlı Sultan Murat Tugayı görünümünde Türkiye askerleri oldukları iddia edildi. Sputnik’e konuşan Devrim Ordusu sözcüsü Ahmed Hisso, “600 kadar Türk askeri ÖSO’ya bağlı, Türkmenlerden oluşan Sultan Murat Tugayı görünümüyle Suriye’nin Azez kentine girdi. 600 asker ağır silahlarla doçkalarla geldi. Türk askerinin Azez etrafında konuşlandıkları bilgisini alıyoruz. Azez’in doğusuna 9 km uzaklıkta bulunan, ağırlıkla Türkmenlerin yaşadığı, Kfır Ghan ve Dalha köylerinde konuşlandıklarını biliyoruz. Azez’deki taraftarlarımız bu bilgiyi aktardı” dedi. Halkın yolsuzlukla mücadele eylemleri üzerine reformlar meclisten oybirliğiyle geçti. ması, tüm yolsuzluk dosyalarının bağımsız bir komisyonca yeniden incelenmesi, devlet kurumlarına tahsis edilen koruma orduları ve araçların kısıtlanması öngörülüyor. Meclis oylamasından bir gün önce istifasını sunan Başbakan Yardımcısı Baha Araji’nin yolsuzluk soruşturmasına dahil edileceği belirtiliyor. SURİYE IŞİD’den Mare’ye intihar saldırısı IŞİD, Halep’in kuzeyine başlattığı taarruzda, Ankara’nın AzezMare ile Cerablus arasında tampon bölge planladığı alanda ilerliyor. Türkiye sınırına 20 kilometredeki Mare köyüne patlayıcı yüklü 4 araçla intihar saldırıları düzenleyen IŞİD, Ankara’nın desteklediği Şam Cephesi gibi isyancı gruplara havan topu ve tanklarla saldırdı. Çatışmalarda 35 isyancı öldü, onlarcası yaralandı. Sputnik’e konuşan Suriye Türkmen Milli Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı Tarık Sülo Cevizci, intihar saldırılarını normal vatandaş görünümünde Mare’ye sızan 4 IŞİD üyesinin düzenlediğini belirtti. Cevizci, Hummoş köyünü ele geçiren IŞİD’in Mare ve Tel Rıfat köylerini yerle bir etme tehdidi savurduğunu hatırlattı. Ferguson’da yine OHAL ABD’de polisin silahsız siyah gençleri öldürmesi furyasında dönüm noktası olan Ferguson’da bir yıl sonra protestolara karşı yine OHAL ilan edildi. 18 yaşındaki siyah genç Michael Brown’ın polis tarafından öldürülmesinin 1. yıldönümünde eylemler sürerken, önceki gece aralarında insan hakları savunucuları ve Princeton profesörü Cornel West’in de olduğu yaklaşık onlarca kişi gözaltına alındı. Pazar gecesi protestolarda polis kurşunlarıyla ağır yaralanan 18 yaşındaki Tyrone Harris hakkında soruşturma başlatan savcılık, polise saldırı dahil 10 ayrı suçlama yöneltilen Harris için 250 bin dolar kefalet istedi. ‘Tüm Ruanda’yı saydık, sadece 10 kişi istemiyor’ Ruanda’da 2017’de görev süresi dolan Devlet Başkanı Paul Kagame’nin 3. kez seçilebilmesi için anayasayı değiştirme planlarına halk desteğini yoklamak üzere 12 milyonluk ülkeyi turlayan milletvekillleri, değişikliğe karşı çıkan yalnızca 10 kişi bulabildi. Meclise sunulan raporda, milyonlarca Ruandalının anayasanın başkanlığı 2 dönemle sınırlayan maddesinin değiştirilmesinden yana olduğu öne sürüldü. 1994’te Ruanda soykırımını bitiren Vatansever Cephe’nin lideri Kagame muhalefeti susturmakla da suçlanıyor. C M Y B