Katalog

EKONOMİ 8 Cari açık mayısta 3.99 milyar dolarla tahminlerin üzerinde çıktı. Açığın 1.8 milyar dolarının kaynağı belirsiz parayla finanse edilmesi ve rezervlerdeki erime Türkiye’nin kırılganlığının arttığını gösterdi. ari işlemler açığı mayıs ayında 3.99 milyar dolar ile beklentileri aştı. Ekonomistlerin beklentisi açığın 3.53 milyar dolar olacağı yönündeydi. Cari açık, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.4 arttı. Merkez Bankası’nın (TCMB) açıkladığı verilere göre, 17.3 milyar dolarlık ithalata karşılık, 11.9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirilirken, ticaret açığı 5.4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Açığın finansmanında yine net hata noksan önemli oynadı. Açığın neredeyse yarısı kaynağı belirsiz döviz girişi ile finanse edildi. Yıllık cari açık mayısta 44.3 milyar dolardan 44.7 milyar dolara yükseldi. TCMB açıklamasında, “Ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 127 milyon dolar azalarak 5.37 milyar dolara gerilemesine rağmen, hizmet DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.6620 0.13 kuruş 2.9970 0.42 kuruş 9.37 0.04 puan 83.030 1553 puan 663.36 5.29 lira 99.45 0.8 kuruş EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Cumartesi 11 Temmuz 2015 Cari açıkta kırmızı alarm C ler dengesinden kaynaklanan net gelirlerin 272 milyon dolar azalarak 2.14 milyar dolar ve birincil gelir açığının 147 milyon dolar artarak 814 milyon dolar olarak gerçekleşmesi cari işlemler açığının artmasında etkili oldu” denildi. Zahid Akman hâlâ Armada’nın ortağı rmada, Ankara’da kurulan ilk büyük alışveriş merkezi. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Nusret Turhan, Ahmet Akpınar, Hüseyin Akyüz, Salih Bezci, Osman Tokur, İhsan Ayrancıoğlu, Fikret Eskiyapan’ın hissedar ve yönetici olduğu ve adresleri aynı iki şirketin iç içe yönettiği bir AVM. Şirketlerden biri Armada İşletmecilik. Diğeri ise bu şirketin büyük ortağı olan Söğütözü A.Ş. Deniz Feneri olayı bundan 6 yıl önce patladığında, eski RTÜK Başkanı Zahid Akman ile Kanal 7 Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Karaman’ın Armada ile hissedarlık ilişkisi gündeme geldi. Akman o dönem, ortağı olduğu Hayat Yapı’nın, Armada pay ilişkisini önce reddetse de kardeşi ve şirket ortağı Turgut Akman’ın açıklamasıyla kabul etmek durumunda kalmıştı. Karaman ile Akman hakkında açılan davalarda beraat ve zamanaşımı sebebiyle düşme kararları çıktı. Dün Alican Uludağ’ın “Türkiye Akladı Almanya İtiraz Etti” haberini başlığıyla okuyunca, aradan yedi yıl geçtiğini anımsayarak Zahid Akman ile Zekeriya Karaman’ın Armada ortaklığındaki son durumu merak ettim. Ticaret Sicili kayıtları, çok ilginç bilgiler söyledi. Onları sizlerle paylaşayım: 18 Temmuz 2014 Zahid Akman, Zekeriya Karaman, Turgut Akman ve Hamide Ceylan’ın ortağı olduğu Hayat Yapı Ticaret ve Yatırım Ltd. Şti., kısmi bölünmeye gidiyor. Hayat Yapı bölünüyor. Hayat Arasta İnşaat İşletmecilik Ticaret A.Ş adıyla, yine ortakları aynı olan ikinci bir şirket kuruluyor. Bölünme sözleşmesi planına göre Hayat Arasta adlı yeni şirkete, sermaye olarak bir arsa konuluyor. Arsa, bölünen şirketin ortaklarına, hisseleri oranında pay ediliyor. Sicil kayıtlarında 13786 ada 3 parsel olarak geçen bu arsa, aslında Armada AVM’nin alanı. Bölünmeden sonra yapılan “ayni hisse” dağılımda hissedarların payı şöyle oluyor: Zekeriya Karaman: 124 bin 452 TL, Zahid Akman: 153 bin 471 TL, Hamide Ceylan: 124 bin 452 TL, Turgut Akman: 69 bin 481 TL. Toplam bedeli 471 bin 848 TL olarak kayda geçen bu kıymetli arsa ile yeni şirketin sermayesinin tamamı “ayni” olarak, yani mal ile karşılanmış oluyor. 8 Aralık 2014 Söğütözü İnşaat Yönetim Kurulu kararı Ticaret Sicili’nde yayımlanıyor. Söğütözü A.Ş., o tarihten dört ay önce kurulmuş olan Hayat Arasta ile birleşiyor. Söğütözü A.Ş., Hayat Arasta’yı, tüm aktif, pasif ve borçlarıyla birlikte devralıyor. 24 Kasım 2014 tarihli bu kararın altında, yukarıda aktardığım büyük ortakların imzaları var. Önemli bir ayrıntı: 67.5 milyon TL sermayeli bir şirket olan Söğütözü A.Ş., Armada İşletmecilik’in en büyük ortağı. (12 Haziran 2006 tarihli Ticaret Sicili kayıtlarında 50 milyar TL sermayeli Armada İşletmecilik’in 48 milyar TL’lik kısmı Söğütözü’nün.) Böylece Söğütözü A.Ş., daha önce TMMOB’un yargıya taşıdığı Armada AVM alanı “13786 ada, 3 parsel”in, sahibi oluyor. Bu sahiplik, Akman ile Karaman’ın ortak olduğu Hayat Arasta şirketiyle birleşme yoluyla gerçekleşiyor. Buraya kadar aktardığım bilgiler, iç içe girmiş bu arsa ve şirket operasyonunun, açık kayıtlarda görünen kısmı. Siz, Armada AVM alanının karşılığı olarak görünen, 471 bin TL’lik ayni sermayenin, bugünkü emlak rayiçleri dikkate alındığında gerçek bedeli yansıtıp yansıtmadığını sorabilirsiniz. Muhtemeldir ki, böyle bir akıllı operasyon, Zahid Akman, Turgut Akman, Zekeriya Karaman, Hamide Ceylan’ın malvarlıklarına çok daha fazlasıyla yansımıştır. Kesin olan ise bugün Almanya’nın itiraz ettiği Deniz Feneri davası eski sanıklarından Akman’ın, Armada ile ticari ilişkisinin sürdüğüdür. A Turizm düştü Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, hizmetler dengesi ve birincil gelir dengesi kalemlerinin geçen yıla göre daha kötü olduğunu söyleyerek, “Hizmetler dengesi içinde bavul ticareti Rusya’daki kriz nedeniyle daraldı. Yine muhtemelen Rusya nedeniyle turizm gelirlerinde geçen yıla göre azalma var. Doğrudan yatırım giderleri geçen yılın üzerinde. Dolayısıyla tahminlerden sapma var” dedi. l Ekonomi Servisi Kaynağı belirsiz 8.8 milyar dolar geldi Net hata noksan kaleminde mayısta 1.8 milyar dolarlık giriş oldu. Seçim öncesi ocakmayıs döneminde ise net hata noksan 8.8 milyar dolar oldu. Cari açığın yüzde 47’si kaynağı belli olmayan para ile finanse edildi. OcakMayıs 2014 döneminde net hata noksanın cari açık finansmanının yüzde 37’sini oluşturuyordu. Nisanda 1.9 milyar dolar giriş olan rezerv varlıklarda da mayısta 2 milyar dolar çıkış olması finansmanın niteliğini bozan bir başka ayrıntı olarak göze çarpıyor. Reformları sunan Atina çözüme yakın Yunanistan, Avro Bölgesi liderlerine, içinde vergi artışlarının da bulunduğu bir reform planı sundu. Kreditörler önerileri olumlu karşılarken nihai karar bugünkü Avro Bölgesi Maliye Bakanları toplantısında verilebilir. unan hükümeti, Avro bölgesi kreditörlerine yeni reform önerilerinin bulunduğu bir paket sunarak temerrüde düşmenin önüne geçmeyi hedeflerken, reform önerilerini ilk etapta olumlu bulan kreditörler bugün Avro Bölgesi Maliye Bakanları toplantısında nihai kararı vermeyi planlıyor. Y Türkiye sağlıkta yine sonuncu oldu Türkiye’de sağlığa GSYH’nin sadece yüzde 5.1’i ayrıldı. Bu oranla da Türkiye, OECD üyesi ülkeler arasında sağlık harcamalarının GSYH’ye oranı sıralamasında sonuncu oldu. PINAR YILDIZ Yunanistan’ın ise bir parlamento oylamasıyla beraber bu acil önlemlerin kabul edilmesini hedefliyor. Ana muhalefetteki muhafazakârlar Çipras hükümetinin sunduğu önerileri destekleyeceğini duyurdu. Avrupa Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker, Avrupa Merkez Ban kası Başkanı Mario Draghi, Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde ve Avro Grubu Başkanı Jeroen Dijsselbloem önceki gece geç saatlerde Yunanistan tarafından iletilen önerinin ilk değerlendirmesini yaptılar. Liderlerin gerçekleştirdiği telekonferansın ardından Dijsselbloem, Avro Bölgesi maliye bakanlarının acil fonlama için Yunanistan’ın verdiği önerilerin değerlendirmek üzere bugün yapılacak toplantıda ‘önemli bir karar’ alabileceklerini belirtti. Dijsselbloem önerinin detaylarına inmeyi reddederken, sunulan taslağın ‘detaylı bir metin’ olduğunu belirtti. Dijsselbloem gazetecilere “Yunanistan’da büyük bir desteğin olması öneriye güvenilirliği artırıyor ama buna rağmen taslağı dikkatle inceleyip rakamların tutup tutmadığına bakmamız gerekiyor” dedi. Avro Grubu bakanları bugün Brüksel’de Türkiye saati ile 16.00’da toplanmayı planlarken, taslağı bu toplantıdan önce gözden geçirecekleri belirtiliyor. Avro Bölgesi liderleri pazar günü yapacakları toplantıda bakanların vardığı sonuçları değerlendirecek. Reuters’a bilgi veren kaynaklara göre anlaşma olsa da Yunan bankalarının 14 milyar Avro’ya daha gereksinimi var. Anlaşma halinde önerilerin yasalaşmadan önce bir kez daha oylanması gerekecek. Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande “Sunulan program ciddi ve güvenilir, Yunanlar artık Avro bölgesinde kalmaya dair kararlılıklarını gösteriyor” dedi. Avrupa hisse senetleri, Yunanistan’ın kreditörlerin birçok talebi ile örtüşen programını sunması sonrasında, yükselişi ikinci güne taşıdı. Portekiz, İtalya ve Fransa borsaları yüzde 2’nin üstünde yükseldi. l Ekonomi Servisi ürkiye’de sağlık harcamaları son 10 yılda 2.5 kat artış göstermesine rağmen, sağlığa harcanan para 3 bin 343 dolar olan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülkeleri ortalamasının oldukça altında kaldı. Buna göre Türkiye’de kişi başına sağlık harcaması yılda sadece 941 dolar oldu. Aynı zamanda Türkiye, OECD üyesi 34 ülkede sağlık harcamalarının GSYH’ye oranı sıralamasında sonuncu oldu. Türkiye’de sağlığa GSYH’nın yüzde 5.1’i ayrılırken; OECD ortalamasında bu oran yüzde 8.9 oldu. Bununla birlikte raporda Türkiye’nin son 14 yılda halkın cebinden çıkan sağlık ödemesini yarı yarıya düşürdüğünün altı çizildi. OECD’nin yayımladığı 2015 Sağlık İstatistiklerine göre Türkiye’de kişi başına sağlık harcaması üç yıllık negatif büyümeden sonra 2013’te yüzde 5.4 oranında arttı. Rapora göre gerçek fiyatlarla Türkiye’nin yakın dönemdeki sağlık harcama artışlarına bakıldığında; 2009/10 döneminde yüzde 1.2 azaldı, 2010/11 döneminde yüzde 1.2 arttı, 2011/12 döneminde yüzde 0.7 azaldı, 2012/13 döneminde yüzde 5.4 artarak Şili’den sonra en yüksek artışı oluşturdu. Türkiye’de sağlık harcamalarının yüzde 78’si ise kamu kaynaklarından kar T şılandı. Bununla birlikte 2015 OECD sağlık istatistiklerine göre birçok Avrupa ülkesinde de sağlık harcamalarında azalma görüldü. 2013’te Yunanistan, İtalya ve Portekiz de sağlık harcamaları düşmeye devam ederken; Avrupa Birliği’nin pek çok ülkesinde de kişi başı sağlık harcamaları 2009’daki seviyenin altında gerçekleşti. Bununla birlikte Avrupa dışındaki ülkelerde sağlık harcamalarının 2010’dan itibaren yılda yaklaşık yüzde 2.5 arttığı gözlemlendi. Raporda sağlık harcamalarının genelde ekonomik büyümeyle başa baş gittiğini, böylece sağlık harcamalarının GSYH’ye oranının 2012’ye göre istikrarlı kaldığını belirten raporda son ekonomik krize gelirken bunun tersinin görüldüğü ve sağlık harcamalarının ekonominin kalan bölümünü güçlü şekilde geride bıraktığı bildirildi. Rapora göre, 2013’te yatırım hariç sağlık harcamaları OECD genelinde GSYH’ye oranı yüzde 8.9 idi ve oran Türkiye’deki yüzde 5.1’den ABD’deki yüzde 16.4’e uzanan bir yelpazede gerçekleşti. Avrupa Birliği dışındaki ülkelerde özellikle Asya ve Güney Amerika’daki hızlı büyümeylesağlık harcamaları 2013’te yüzde 2.6 büyürken; Şili ve Kore’de sağlık harcamaları yüzde 5’in üzerinde arttı. Taslak incelenecek Yapılan teklifin 26 Haziran’da kreditörlerin sunduğu teklife oldukça yakın olduğu görülüyor. Kamudan 12 milyar tasarruf sağlanacak eni hazırlanan öneri paketine göre, Yunanistan 2018’e kadar borçlarını karşılayabilmesi için 53.5 milyar Avro’luk bir yardım talebinde bulundu. Paketin ayrıntıları ise şöyle: 4 Kamuda 12 milyar Avro’luk tasarruf. 4 Borçlarının yeniden yapılandırılması 4 35 milyar Avro’luk büyümeyi destekleme paketi. 4 Toplu sözleşme sisteminin yenilenmesi 4 İlaç sektörü ve bazı sektörlerin rekabete açılması. 4 Emeklilik reformuyla tasarrufların 2016’da milli gelirin yüzde 1’i kadar artması. 4 KDV reformuyla tasarrufların 2016’da GSMH’nin yüzde 1’i kadar artması. 4 Savunma harcamala Y Sağlıkta ABD lider Yüzde 78’i kamudan rının 2016 sonuna kadar 300 milyon Avro kısılması. 4 En düşük ücretli emekliye yapılan devlet katkısının Mart 2016 Aralık 2019 arasında kademeli olarak kalkması. 4 Emeklilik yaşının 2022’ye kadar 67’ye yükselmesi. 4 Emeklilik reformuna Ekim 2015’te başlanması 4 Kurumlar vergisinin yüzde 26’dan yüzde 28’e yükseltilmesi. 4 Restoranlar için yüzde 23, oteller için yüzde 13 KDV. 4 Adalar için vergi muafiyetinin 2016 sonuna kadar kalkması. 4 Gemicilik şirketlerine yönelik vergilerin artması 4 Lüks vergisi ve TV reklamlarından alınan vergiye zam. 4 Liman, havaalanları ve telekom özelleştirmeleri. l Ekonomi Servisi Anadolu’ya Migros onayı Anadolu Endüstri Holding’in (AEH), dolaylı olarak Migros’un yüzde 40.25 hissesini satın almak üzere geçtiğimiz yılın ekim ayında başlattığı işlemler, Rekabet Kurulu’nun kararı ile onaylandı. Anadolu Grubu’nun perakende sektöründe gerçekleştirdiği ortaklıkta, hisse devir işlemlerinin 15 Temmuz’da tamamlanmış olması hedefleniyor. Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, “Etik yönetim anlayışımız ve kurumsal yönetim ilkelerine verdiğimiz önem ile, Migros’un yurt içi ve yurtdışında sağlıklı ve sürdürülebilir büyümesi için çalışmalarımızı yürüteceğiz. Ülkemize ve grubumuza hayırlı olmasını diliyorum” dedi. l Ekonomi Servisi C M Y B