Katalog

DUNYA Çarşamba 8 Nisan 2015 ABD ile Küba liderleri kavuşacak ABD ve Küba liderleri Barack Obama ile Raul Castro, bu hafta Amerikalar Zirvesi’nde yüz yüze tarihi bir görüşme yapacak. Öncesinde ABD’li yetkililer Küba’nın ‘terör sponsoru ülke’ listesinden çıkartılacağını söyledi. EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ TASARIM: BETÜL BERİŞE Müslüman katiline idam istemi ABD’nin K. Carolina eyaletinde 3 Müslüman genci öldürmekle suçlanan Craig Stephen Hicks’in davası başladı. Savcılığın delillerini yeterli bulan yargıç Hicks’in idamla yargılanmasına hükmetti. Nefret suçu da soruşturuluyor. ABD Obama’dan Bibi’nin İran talebine ret ABD Başkanı Barack Obama, İran’la nükleer çerçeve anlaşmayı kamuoyu ve Kongre’ye benimsetmek için medyayı dolaşıyor. Bağımsız haber radyosu NPR’a konuşan Obama, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun nihai anlaşmaya İran’ın İsrail’i tanıması şartının konulması talebine yanıt verdi: “İran’ın nükleer silah edinmemesini amaçlayan ve uygulaması denetimle teyit edilecek bir anlaşmaya İsrail’i tanıma şartı koymak aslında ‘İran rejiminin doğası tümüyle dönüşmeden anlaşma imzalamayız’ demektir. Bence bu temelden yanlış bir hüküm. İran’ın nükleer silah sahibi olmamasını tam da rejimin doğasının değişeceğine bel bağlayamadığımız için istiyoruz.” Obama Umman Sultanı Kâbus ile telefon görüşmesinde İran’ın “istikrarsızlaştıcı faaliyetlerine karşılık vermek için bölgesel ortaklarla çalışma” sözü verdi. Erdoğan, İran’ı kızdırması sonrası Tahran’da ‘Vuruşanları bir araya getirelim’ dedi. Yemen için birlikte çalışılacak umhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İran’ın bölgeyi domine ettiğini söyleyip Suriye, Irak ve Yemen’den çekilmesi çağrısı yapmasıyla kopan krizin üzerine dün Tahran’ı ziyaret etti. İranlı milletvekillerinin Erdoğan’ın gelmemesi ya da özür dilemesi için baskı yaptığı İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Sadabad Sarayı’nda limuzinden inerken karşıladığı Türk mevkidaşıyla kırmızı halıda el ele yürüdü. Ortak basın toplantısını besmeleyle açan ve Ruhani’ye “kardeşim” diyen Erdoğan, Suudi Arabistan’ın İran nüfuzuna saldırdığı Yemen’i anmasa da, görüşmeden Yemen için ortak çalışma çıktı. Bölgede uzlaşı mesajı veren Erdoğan, İran gazının ucuzlamasını ve ticaretin artmasını talep etti. İşbirliği Konseyi’nin toplanıp önemsiz 8 anlaşma imzalanmasının ardından Erdoğan İran’da her konuda son sözü söyleyen dini lider Ayetullah Ali Hamaney’le görüştü. IRAKSURİYE: Erdoğan, Şam ve Bağdat’ın müttefiki Tahran’da şöy Ankara’da başka Tahran’da başka C Ruhani’nin eşlik ettiği Erdoğan Hamaney ile 1 saat görüştü. Erdoğan’ın beraberindeki kadın koruma va gazateci İran’ın kuralları gereği başlarını örttü. 21 ‘Salman Doktrini’ ürkiye ‘Cumhurbaşbakanı’nı ağırlayan İran’da reformcu Şehrvend gazetesi, “Erdoğan burnunun ucunun ötesini göremiyor, fakat biz Türkiye’yle stratejik çıkarlarımızı korumalıyız” diye yazmış. Bu gidişle İran dünya güçleriyle nükleer anlaşmaya çok yaklaştı, diye dövünen bizim yandaş medyadaki aklıevvellerin olmayan akılları daha da karışacak. İranlılar ülkeler arasındaki ilişkileri “aşk/nefret ilişkisi” diye algılamıyorlar. Nükleer anlaşma yapılır da uluslararası yaptırımlar kalkarsa, sonuçlarının bal gibi Türkiye’ye de yarayacağını biliyorlar. Türkiye ile İran dediğimiz bir nevi Avrupa’nın “Fransa ile Almanyası”. Geçen haftaki yazıda izah ettiğimiz üzere bölgenin iki olmazsa olmazı… HHH İranlılar “Cumhurbaşbakanı”nı dün bu zihniyetle ağırladı. Türkiye’de artık mezhepçi faşizan bir kliğin sövüp saymasına malzeme vermenin ötesinde sadece dünyanın dönüp Türkiye’deki bu mezhepçi damara bakmasına hizmet edecek şekilde “esip üfürülmesine” rağmen… İran yönetimi, milletvekilleri ve ileri gelenlerin “İran ulusuna hakaret edenlere kırmızı halı sermeyelim” çağrılarına aldırmadı. Ziyaret 2 günlük planlanıyordu, artık Tahran’da bir “sakatlık olur” kaygısıyla mı bilinmez “günübirliğe” dönüştürüldü, o kadar. Sadabad Sarayı’nın önünde ayyıldızlı bayrak taşıyan at da gezdirildi, yere serilen kırmızı halı “toza toprağa” de nispet süpürüldü. HHH Henüz perde arkasını bilmiyoruz. Geçen haftaki “İran’ın bölgedeki etkisine tahammül mümkün değil”, “IŞİD’in çıkarıldığı yere Şia yerleşiyor”, “İran Suriye, Irak ve Yemen’den çıkmalı” temalı retorik, görünüşte yerini “Irak ve Suriye’de birlikte ateşi dindirmeye” bıraktı. “Cumhurbaşbakanı” şöyle buyurdu: “Kim öldü? Müslümanlar. Beni ne Şii ne Sünni ilgilendirir. Ben Müslüman öldü diye bakarım... Bizim bir araya gelerek, müzakere yaparak kana, ölüme son vermemiz lazım. Birbiriyle vuruşanları bir araya getirelim. Ne kadar arabuluculuk yapabiliyoruz, buna bakalım.” Acıklı belki ama bu İran’ın başından beri Suriye’deki pozisyonu. Son dönemde de Suudi monarşisinin peşine taktığı Sünni blokla saldırdığı Yemen’deki duruşunu yansıtıyor. Maalesef Türkiye’nin değil. Bu retorik en iyi niyetle manasını olsa olsa Türkiye’nin İran’a doğalgaz bağımlılığında yahut bu gazı daha ucuza alma arzusunda bulabilir, daha ötesi değil. HHH Peki, bölge liderliği iddiasını Obama’ya nispet sonu pek meçhul “militarist macerasıyla” taçlandıran Suud’un “tamamlayıcı” ortağı kim? Türkiye! Ne manidar ki, “Cumhurbaşbakanı” Tahran’a gitmeden evvel sarayında Suudi İçişleri Bakanı ve veliaht vekili Prens Nayef’i ağırladı. İnsanın aklına kaçınılmaz olarak Suud’un “Salman doktrini” diye andığı bölge perspektifinin görüşüldüğü geliyor. Ben kaçırmışım, Suudi yönetimine danışmanlık da yapmış emektar Suudi gazeteci Jamal Khashoggi’nin geçen hafta El Arabiya’daki yazısında hayli detay var. Khashoggi, Yemen saldırısının Riyad’ın ABD’yi artık “dikkate almayacağının” göstergesi saymakla kalmıyor, Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın’a atfen aktardığı cümlelerle, bölgede ABD’ye rağmen “kendi işini görecek” ülke olarak Türkiye’yi saymış. HHH Khashoggi her yerde! Britanyalı gazeteci Patrick Cockburn’ün aktardığına göre, İran’la nükleer çerçeve anlaşması öncesi Suriye’de kuzey ve güneyden artan cihatçı saldırıların arkasında Türkiye ile Suudi Arabistan var. İdlib’in, El Kaide’nin Suriye kolu Nusra Cephesi liderliğindeki radikal cihatçılarca ele geçirilmesinde SuudiTürkiye derin işbirliğini anan Khashoggi, New York Times’a “Türk ve Suudi istihbaratları arasındaki işbirliği hiç bu kadar iyi olmamıştı” buyurmuş. Kıssadan hisse... Siz bakmayın Tahran’daki kırmızı halıların süpürülmesine. “Cumhurbaşbakanı”nın Tahran ziyaretine buradan bakın… T SURİYE BM: Yermuk’a giriş izni verin BM Güvenlik Konseyi büyük kısmı IŞİD’in eline geçen Şam’daki Filistin mülteci kampı Yermuk’a insani yardım ulaştırılması için giriş izni talep etti. Yermuk’taki insani kriz gündemiyle olağanüstü toplanan Konsey’in dönem başkanı Ürdün, kampta çatışmaların durmasıyla insani yardımların ulaştırılması ve sivillerin tahliye edilmesi çağrısı yaptı. Bir BM yetkilisi, 18 bin mültecinin yaşam savaşı verdiği kamptaki durumu insanlık dışı diye niteleyip “Yiyecek, su yok, ilaç çok az. İnsanlar evlerinden çıkamıyor” dedi. Filistin’in BM Büyükelçisi Riyad Mansur kamptakilerin Suriye içinde yahut dışında başka yere yerleştirilmesi için girişimde bulunduklarını aktardı. FKÖ heyeti Şam’la insani koridor açılmasını ele alacak. Erdoğan’ı sarayda Türkiye bayrağı taşıyan atlı askerler karşıladı. le konuştu: “Irak kan ağladığımız bir yer. 100 bini aşkın insan öldü. Tarih katledildi. Suriye’de 300 bin öldü. Beni ne Şii ne Sünni ilgilendirir. Müslüman öldü, insan öldü diye bakarım. Bu kadar ölümü kabullenmek mümkün değil. Bir araya gelip müzakere yaparak ölümlere son vermemiz lazım. Birbiriyle vuruşanları bir araya getirelim. Ne kadar arabuluculuk yapabiliyoruz, bakalım, bir netice alalım.” Ruhani de “Tüm bölgede istikrar ve emniyetin yeniden inşasında hemfikiriz” dedi. YEMEN: Ruhani, Erdoğan ile Yemen’i ayrıntılı görüştüklerini belirtip “İran Yemen’de tam ateşkese ulaşılması için üçüncü ülkelerin saldırılarının durmasını talep ediyor. Yemen’de en kısa za manda savaşın bitmesi, kanın durması konusunda Türkiye ile hemfikiriz. Kapsayıcı hükümete birlikte yardımcı olmayı umuyoruz” vurgusu yaptı. Cumhurbaşkanlığı kaynakları, Yemen için ortak çalışma konusunda mutabık kalındığını duyurdu. Ateşkes ve insani yardıma koşut, siyasi müzakere amaçlanıyor. Bölge ülkeleriyle bir mekanizma belirlenip mutabık kalınan konular hayata geçirilecek. Ankara arabulucu değil kolaylaştırıcı olacak. Daha önce Riyad ve İslamabad’la görüşen Erdoğan, Ruhani’ye “Gerilimi düşürmek için herkes üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli” demiş. GAZ: Erdoğan “İran’ın gaz ihracatının yüzde 95’i bize. En pahalı gaz ithalatımız İran’dan. Fiyat aşağıya çekilse gaz alımını artırırız. Kardeşlik bunu gerektirir” dedi. TİCARET HACMİ: Erdo ğan “30 milyar dolar hedefinden uzak kalındı. Yaptırımlar yüzünden 14 milyarlık hacmin 10’u İran’dan bize. Yeni dönemde dayanışma içinde farklı adımlar atalım” dedi. DolarAvro baskısı altında kalmadan yerli paralarla ticaret istedi. Ama hala sonuç çıkmadığını belirtti. KIRMIZI HALI: İranlı üst düzey bir vekilin “Ülkeyi aşağılayan Erdoğan’ın ayaklarının altına kırmızı halı sermek utanç verici” çıkışına karşın, görevliler kırmızı halıyı hararetle süpürdü. Devrim Muhafızları’ndan anlaşmaya destek Büyük güçler ile İran arasında varılan nükleer çerçeve anlaşmaya Tahran’da muhafazakarların tepkisi kuvveden fiile geçerken, İran’ın en güçlü kurumu Devrim Muhafızlarının müzakereleri desteklediği açıklandı. Devlet televizyonu, Devrim Muhafızları komutanı general Muhammed Ali Caferi’nin “Allah’ın lütfuyla İslami İran’ın devrimci çocukları, İran ulusunun haklarını savunmada başarılı oldu. İran ulusu ve Muhafızlar onların dürüst siyasi çabalarını takdir ediyor” dediğini aktardı. Destek açıklaması, İran meclisinin kapalı oturumda müzakere heyetine başkanlık eden Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’i cızbız etmesine koşut 200 muhafazakarın anlaşmayı “yenilgi” diye protesto etmesinin akabinde geldi. Seçim sonrasında müzakere başlıyor KKTC’de 19 Nisan cumhurbaşkanlığı seçimi için geri sayım sürerken BM Kıbrıs Özel Temsilcisi Espen Barth Eide, adada “önümüzdeki haftalarda müzakerelerin yeniden başlayacağını” duyurdu. Dün KKTC ve Rum liderleriyle görüşen Eide, iki tarafın da müzakerelerin başlaması için koşulların uygun olduğunda uzlaştığını, seçim sonrası masaya geri dönüleceğini söyledi. Rumların ada etrafındaki enerji aramalarına Türkiye Akdeniz’e Barbaros Hayrettin sismik araştırma gemisini göndererek yanıt verince, Rum Yönetimi müzakereleri askıya almıştı. Geminin geri dönüşü müzakerelerin işareti sayılmıştı. KIBRIS Yemenli çocuklar hedef M Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Suudi Arabistan ’ın Yemen savaşının bedelini sivillerin ödediğine dikkat çekti. Kararlı Fırtına operasyonunun başladığı 26 Mart’tan beri çoğunun kadın ve çocuk 100 binden fazla kişinin yerinden olduğunu rapor eden UNICEF, en az 74 çocuğun öldüğünü, 44 çocuğun sakat kaldığını belirtti. Yemen’de öldürülen çocuk sayısının tespit edilen rakamın çok üzerinde olduğunun tahmin edildiği vurgulandı. Bu açıklamanın akabinde Yemen’in güneybatısındaki İbb’e düzenlenen Suudi hava saldırısında 6 öğrencinin öldüğü haberi geldi. Güneyin stratejik limanı Aden’de Suudi destekçileriyle Husiler arasındaki çatışmalarda 24 saatte 150’den fazla kişi ölürken, sokakları kaplayan cesetler üzerinden atlanarak yürünebiliyor. Kızılhaç savaşa takılan yardım uçağını başkent Sanaa’ya günler son B Tıkrit’te toplu mezar dehşeti rak’ın Tıkrit kentinde IŞİD’in katlettiği çoğu Şii yüzlerce askerin gömüldüğü sanılan 12 toplu mezar bulundu. Eski ABD üssü Camp Speicher’ın yakınında bulunan cesetlerin geçen yıl IŞİD’in esir aldığı 1700 askere ait olduğu sanılıyor. IŞİD haziranda Tikrit’e girdiğinde askerler ABD üssüne doğru kaçmaya çalışırken militanlarca ele geçirilmişti. IŞİD sosyal medyada elleri arkadan bağlı yüzlerce askeri katlettiğinin görüntülerini yayımlamıştı. Önceki gün kurban aileleri cenazeleri alabilmek umuduyla bölgeye gitti. Buldozerlerin kazı yaptığı alanda askerler, kurban yakınları gözyaşları içinde çalışmaları izledi. Dua edilip saygı duruşunda bulunuldu, çiçekler bırakılıp mumlar yakıldı. I FRANSA Yolsuzluk davasında ‘onur intiharı’ Fransa’nın Tours kentinde belediye başkanı olduğu dönemde yolsuzluktan yargılanan Sosyalist senatör Jean Germain, evinin yakınında ölü bulundu. Dün duruşmaya çıkması beklenen 67 yaşındaki Germain, arabasında bulunan notta davayı “cadı avına” benzetip “Zimmetime tek kuruş geçirmediğime emin olabilirsiniz” diyor. Germain’ın içine düştüğü durumu “yüz karası gördüğü” belirtildi. Germain, Çinli turistlerin kentte sembolik düğün yapmaları karşılığı şahsi çıkar sağlamakla suçlanıyor. Enkaza dönen Yemen’de yaralı seline hastaneler yetişemiyor. Su ve kanalizasyon sistemleri de çöktü. ra indirebildi. Kızılhaç acil ateşkes ve 3 bin yaralıyı tedavi edecek 48 ton yardımın geçişi içim tüm rotaların derhal açılmasını istedi. Lübnan Hizbullahı’nın lideri Hasan Nasrallah, Suriye’nin el Ahbariyye kanalına “Suudi Arabistan’ın Yemen’deki yenilgisi büyük olacak ve bu kraliyet ailesine yansıyacak” diye konuştu. Nasrallah, İran’la nükleer anlaşmayı “Bölgesel savaş korkusu uzaklaşacak” diye överken “Suriye için savaşmak, bölgeyi savunmaktır; Suriye’de yönetim devrilip Kaide hakim olsaydı Irak ve Lübnan’ın kaderi ne olurdu, bir düşünün” dedi. ‘Suud yenilecek’ Tecavüz olaylarıyla sık sık gündeme gelen Hindistan’da bu kez vahşetin hedefi küçük bir erkek çocuk oldu. Hindistan basınındaki haberlere göre, cumartesi günü Mumbai kenti yakınlarındaki Bhiwandi kasabasında yiyecek almak için dışarı çıkan 7 yaşındaki çocuk, iki genç saldırgan tarafından yakalanıp tenha bir yere götürüldü. Çocuğa tecavüz eden ikili, direnmesi üzerine çocuğu canlı canlı ateşe verdi. Vücudunun yüzde 30’u yanan talihsiz çocuk nasıl olduysa kurtuldu ve hastanede tedavi altına alındı. Polis zanlıları arıyor. 7 yaşında çocuğa tecavüz edip canlı canlı yaktılar C M Y B