Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 ŞUBAT 2015 CUMA 8 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Anka’dan ikna olmayana kamulaştırma tehdidi TekfenRönesans İzmir projesinin 2015 sonunda satışa çıkarması planlanıyor. 38 bin 781 metrekare alan üzerinde yükselen projede alışveriş merkezi, residence daireler ve ofisler bulunuyor. 38 bin 781 metrekare alan üzerinde yükselen projede alışveriş merkezi, residence daireler ve ofisler bulunuyor. EAA Emre Arolat Architects imzalı proje TekfenOZ ve Rönesans’ın yüzde 50 ortaklığı ile hayata geçiriliyor. İzmir Karşıyaka, Konak ve Bornova çevre yollarının kesiştiği kavşakta yer alacak TekfenOZRönesans İzmir projesinde 140 bin metrekare büyüklüğünde alışveriş merkezi, 60 bin metrekarelik rezidans ve ofis blokları bulunuyor. Projede 2 adet konut ve 1 adet ofis kulesi yer alıyor. TekfenRönesans İzmir projesi geliyor Kuru Korumak Olanaklı mı? TCBM, döviz kurunu belirleyebilir, koruyabilir mi? Günlük piyasa hareketlerini izleyerek, teknik analiz yaparak, bu soruya sağlıklı yanıt vermek zor. Ancak kapsamlı temel analiz yaparak, kurdaki genel eğilim, yön belirlenebilir. Ekonomimizin kur tahminine yardımcı olabilecek, görünümü, yapısı şöyle özetlenebilir: l Yüksek cari işlemler açığı: 2014 yılında cari işlemler açığının 45.8 milyar USD’ye gerilemesi genelde olumlu bir izlenim yarattı. Cari işlemler açığının, GSYH oranı, bizim gibi parası tam konvertibl olmayan, ulusal parası, küresel kambiyo piyasalarında kolaylıkla yabancı paraya çevrilemeyen, ürettiği mal ve hizmetlerin önemli bir bölümü dış ticarete konu olmayan bir ekonomi için anlamlı bir gösterge değildir. Cari işlemler açığının, yıllık döviz gelirine, daha sağlıklı ihracat gelirine oranlanması daha anlamlıdır. Türkiye ihracat gelirinin üçte biri düzeyinde cari işlemler açığı veriyor. l Yüksek dış borç: Yıl sonu kesin rakam açıklanmamış olmakla beraber Türkiye’nin dış borç tutarının 400 milyar USD’yi aştığı hesaplanıyor. Yukarıda belirtilen nedenlerle, Dış Borç/GSYH oranı da bizim gibi ekonomiler için anlamlı gösterge değil. Dış borç tutarı yıllık ihracat gelirimizin yaklaşık üç katı. Dış borcun tutarı, oranı kadar vade yapısı ve alacaklılar da önemli. Borçların yaklaşık üçte biri, 130 milyar USD’yi aşkın kısmı kısa süreli olduğu gibi, uzun süreli olarak nitelendirilen borçlar orta vadeli bile değil. Ayrıca dış borç ağırlıklı olarak yabancı ticaret bankaları ile yurtdışında yerleşik kişileredir. Finansal, siyasal istikrarsızlık halinde, kredilerin geri istenmesi veya ancak yüksek maliyetle yenilenmesi olasılığı söz konusu. Dış borçların faizleri, ödemeler dengesinde cari işlemler hesabında yer alır, ana para taksit ödemeleri ise finans hesabında. Ülke finans hesabında da açık vermeye başlarsa, ödemeler dengesi krizi kaçınılmaz hale gelir. Dış borçların çevrilmesi de giderek zorlaşmaktadır. l Düşük ihracat/ithalat karşılama oranı: İhracat artışı övünme ve övgülerine karşın 2014 yılında ithalat azalışı nedeniyle karşılama oranı ancak yüzde 65’e yükseldi. İhracat önemli ölçüde montaj ağırlıklı sanayiye dayandığından, ihracat artışı da ithalata bağımlı. İhracatın ithalatı karşılama oranını da kısa sürede belirgin şekilde yükseltmek olanaklı değil. l Giderek sağlıksızlaşan cari işlemler açığı finansmanı: Cari işlemler açığı doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve/veya uzun süreli borçlarla fonlandığında genellikle daha sağlıklı olarak kabul edilir. Türkiye, cari işlemler açığını, kısa süreli sıcak para ve kısa süreli borçlarla fonlamaya başlamıştır. 2014 yılında finans hesabı fazlası cari işlemler açığını kapatmaya yeterli olmadığından TCMB döviz rezervini azaltmak zorunda kalmıştır. Cari açık finansmanı 2014 yılı için uluslararası rezerv azalışı 468 milyon USD önemli sayılmayabilir. Aralık 2014 ayında TCMB’nin 5.6 milyar USD rezerv azalışı yıl itibarıyla rezerv varlıkların işaretini eksiye dönüştürmüştür. Türkiye’ye doğrudan yabancı sermaye girişi ekonomik risklere, hukuki güvensizlik ve tek adam yönetimine yöneliş de eklendiğinde giderek azalmış; buna karşı özel kuruluşların yurtdışı yatırımları önemli boyutta artmış, dışarıya sermaye transferi hızlanmıştır. Türkiye’de yerleşiklerin yurtdışı yatırımları 2002 yılında 251 milyon USD iken, 2014 yılında 5.3 milyar USD’ye yükselmiştir. Türkiye’nin ülke riski artması, CDS (credit defaut swaps) kredi temerrüt svapları primine yansımış, primlerin yükselmesi Türkiye’nin borçlanma maliyetini artırmıştır. l Yetersiz uluslararası rezerv: TCMB’nin brüt döviz rezervi esas itibarıyla bankaların döviz yükümlülüklerine karşı TCMB’ye yatırdıkları zorunlu karşılıklardan oluşur. TCMB, zorunlu karşılık ve TL yükümlülüklerini zorunlu karşılıklarının bir bölümünün de ROM (rezerv opsiyon mekanizması) döviz olarak yatırılmasına olanak vermek yoluyla, bankaların TCMB’ye daha fazla döviz yatırmasını sağlamıştır. Bu tutar TCMB’nin pasifinde yer alır; TCMB’nin bankalara karşı yükümlülüğüdür. Aynı tutar hem bankaların döviz rezervine hem de TCMB’nin döviz rezervine dahil edildiğinde çifte sayım yapılmış olmaktadır. TCMB’nin kendisine emanet, zorunlu olarak yatırılan dövizleri satmaması gerekir. Aksi halde temerrüde düşebilir, yükümlülüklerini yerine getirmeyebilir. TCMB, bir yandan yüksek faiz diğer yandan sağlıklı olmayan döviz ihaleleri yoluyla kurun yükselişini frenlemeye uğraşıyor. Sürgit böyle bir politika yürütülmesine de olanak yoktur. Herhalde seçime kadar durum idare edilmeye çalışılıyor. Seçim sonrası kuru yüksek faizle de korumak mümkün olmayabilir, ciddi bir istikrar programının gündeme gelmesi zorunlu hale gelir. Aksi halde ekonomide kaos yaşanır. İstanbul Haber Servisi Kadıköy Fikirtepe’de 3 yıl önce başlayan kentsel dönüşüm projesinde kazmayı ilk vuran firma olan ve iflasın eşiğine gelen Anka Yapı Fikirtepe’de 3 yılda ikna edemediği Fikirtepe halkını kamulaştırma tehdidiyle haklarını devretmeye zorluyor. Çevre ve şehircilik İl müdürlüğünden 15 Şubat’ta yollanan ihtarnamede Fikirtepe Mahallesi sınırları içerisinde bulunan 6 adada Anka Yapı şirketinin yüzde 88’inde anlaşma sağlandığı gerekçe gösterilerek anlaşmayan yurttaşların şirketle 15 gün içinde Çevre ve şehircilik il müdürlüğünden 15 Şubat’ta yollanan ihtarnamede Fikirtepe Mahallesi sınırları içerisinde bulunan 6 adada Anka Yapı şirketinin yüzde 88’inde anlaşma sağlandığı gerekçe gösterilerek anlaşmayan yurttaşların şirketle 15 gün içinde anlaşması istendi. anlaşması istendi. Şirket tarafından hazırlanan sözleşmenin de ek olarak yollandığı ihtarnamede anlaşmaya gidilmediği takdirde evler hakkında acele kamulaştırma kararı alınacağı belirtildi. Fikirtepe ve Çevresi Kentsel Dönüşüm Dernek Başkanı Yasin Bektaş kentsel dönüşüm sürecinde tüm şartların yurttaş aleyhine işlediğini belirterek, “Fikirtepe’nin ‘Tabut ev stoku bitmeli’ İNDER Başkanı Türkiye’de her yıl 500 bin civarında konut satılıyor. Ancak ilk kez konut almak isteyenlerin yüzde 80’i bu ticaretin dışında kalıyor. yata geçirmesini istiyoruz” dedi. Bursa İnşaat Zirvesi’nde konuşan Durbakayım, Türkiye’de her yıl gerçekleştirilen ilk el konut satışının ortalama 500 bin civarında olduğunu ve ilk kez konut almak isteyenlerin yüzde 80’nin bu ticaretin dışında kaldığını vurguladı. Dumankaya, ilk kez konut almak isteyenlere dönük konut projelerinin desteklenmesi ve damga vergisi, KDV, harç gibi muafiyetler sağlanması gerektiğini aktardı. genelinde aynı sorun var. İkna olmayanı kamulaştırmayla tehdit ediyorlar. İnsanlar 60 yıldır orada yaşıyor. Tapuları var. Adil bir sözleşme istiyor. Sözleşmede insanların ne alacağı belli değil. İnsanlara güven verilmiyor. Projenin başlangıç ve bitişi belli değil. Tüm maddeler de şirketi koruyor. Zaten buradaki amaç insan sürmek ti. Burada hepimizin geliri belli. Aidatlarını dahi kimse ödeyemez” diye konuştu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile bugün randevuları olduğunu belirten Bektaş, “Gene mağduriyetimizi anlatacağız. 3 yıldır direniyoruz. Adalet süreci de çok pahalı. Dava sürecinde giderler konusunda bizlere indirim yapılmalı” dedi. 50 bin metrekarelik üç ayrı adada bine yakın kişiyle sözleşme imzalayan Anka Yapı, 31 Aralık 2013’te Gebze 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne iflas erteleme başvurusunda bulunmuştu. Akıllı Yıldızlar 31 bin kişiye ulaştı SOYAK’ın ilkokul öğrencilerinde enerji tasarrufu bilincini arttırmayı hedefleyen Akıllı Yıldızlar Enerji Tasarrufu Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projesi’nin ilk yılı tamamlandı. Proje kapsamında 17 okulda toplam 23 bin 800 öğrenciye, 490 eğitimciye ve 6 bin 300 veliye ulaşılarak toplamda 105 bin saat bilinçlendirme yapıldı. 30 Soyak Gönüllüsü de eğitimler sırasında 700 saat gönüllülük hizmeti verdi. İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, gerçekleştirilen projelerin hammadde, harç, vergi ve bürokratik işlemler nedeniyle geciktiğini ve maliyetli olduğunu belirterek, “Sayıları milyonları bulan tabut ev stokunu ortadan kaldırmak ve Türkiye’de herkesin konut sahibi olması için biz üzerimize düşeni yapmaya hazırız. Bundan sonraki dönemde devletin mikro bazda etki sağlayan uygulamaları ha Barış Dumankaya (soldan), Uğur Dumankaya ve Al Mazaya Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rashid Al Nafisi, Ritim İstanbul ortaklığındaki ayrıntıları açıkladı. Oyak Çimento bu yıl 154 milyon TL yatırım yapacak Ortadoğu’nun en büyük gayri* Rusya Gayrimenkul Geliştiricileri ve Yöneticileri menkul geliştiricilerinden olan Derneği üyeleri, yerli ve yaban Kuveytli Al Mazaya Grup, Ducı, Ağaoğlu Maslak 1453’ü gezmankaya İnşaat’ın Ritim İstandi. Rus yatırımcılar Türkiye’de ve Rusya’da ortak yatırım olanaklarını bul projesiyle Türkiye pazarıOyak Çimento Grubu, bu yıl 154 milyon liralık yatırım na girdi. değerlendirecek. yapmayı planladığını bildirdi. Oyak Çimento Grubu’ndan Maltepe’de inşa edilen Ri* Alım, satım ve kiralama hizmetleyapılan açıklamaya göre grup, 5’i halka açık olmak üzere ri ile gayrimenkul değerleme ve geliş tim İstanbul projesi kapsa6 çimento ve bunlara dikey olarak entegre 2 beton ve kâğıt tirme konularında danışmanlık hizmeti mında Ritim İstanbul Anonim torba şirketinden oluşuyor. Oyak Otomotiv ve Çimento Gru veren Arthur & Miller Real Estate 2015 Şirketi kuruldu. Yüzde 5050 kadar İstanbul ve Anadolu’da bu Yönetim Kurulu Başkanı Celal Çağlar, 2014 sonunda iv sonunatoplam payla kurulan ortaklık, Ritim 20 ofis açacak. me kaybeden çimento talebinin 2015’te genel seçimler, de* MFZ Grup’un Çayyolu’nun Bey İstanbul’un bulunduğu ve Yavam eden altyapı yatırımları, büyük projeler, konut talebitepe ile birleştiği yerde inşaa edipı Merkezi’ne ait Maltepe’deki nin artması, kentsel dönüşüm gibi katalizörler ile artmasını ve len Allora Beytepe, 28 ve 35 kat arsayı 220 milyon TL’ye satın lı iki kule ve konut bloklarından aldı. Yüzde 45’i satılan ve topyıllık yüzde 5 büyüme beklediklerini belirtti. Çağlar, Denizli Çimento’nun alınması, atık ısı ve atıktan türetilmiş yakıt tesis bağımsız her biri 3’er katlı 13 lam satış değeri 800 milyon lira dükkânı ile çevreye faydaleri ve Ankara’a yeni inşa edilen fabrika ile 2014’ü 1 milyar 271 olarak belirlenen Ritim İstanbul’un lı olma iddiasıyla satışa milyon liralık yatırımla tamamladıklarını, 2015’te ise 154 milyon satışlarının 2017 başında tamamlansunuluyor. lira tutarında yatırım planladıklarını dile getirdi. ması planlanıyor. Projede, 134 bin sa Ritim İstanbul için Kuveytlilerle 800 milyon TL’lik anlaşma SEKTÖRDEN tılabilir inşaat alanı üzerinde 863 rezidans, 250 home Office, 114 ticari ofis ve AVM içi 146 mağazaişyeri olmak üzere toplamda 1373 bağımsız ünite bulunuyor. Projede, metrekare fiyatları 5 bin liradan başlıyor. Nisan 2014’te Kuveyt’te tanıştıkları şirketi 1 yıl geçmeden Türkiye’ye yeni bir oyuncu olarak kazandırdıklarına dikkat çeken Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Dumankaya, Al Mazaya Holding yatırım yapmaya ikna ederek Türkiye’ye 100 milyon dolar para girişi sağladıklarını söyledi. Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanvekili Barış Dumankaya, Dumankaya İnşaat ve Al Mazaya Grup olarak Türkiye’de yeni projeler üretebileceklerine dikkat çekti. KISA... KISA... * General Motors, üretim sürecinde yaptıkları bir hata nedeniyle 56 kişinin hayatını kaybettiğini kabul etti. Ateşleme anahtarlarındaki hata yüzünden motorları aniden durduğu anlaşılan araçları yaklaşık 10 yıldır geri çağırmayan şirket, mağdurlara yüklü tazminatlar ödemeye hazırlanıyor. * Ocak ayında köprü ve otoyollardan 31 milyon 160 bin 997 araç geçti, 66 milyon 906 bin 388 lira gelir elde edildi. Araçların 19 milyon 165 bin 311’i otoyolları kullanırken, Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinden 11 milyon 995 bin 686 araç geçti. * ABD’de işsizlik maaşı başvuruları geçen hafta beklenenden az gerçekleşerek, istihdam piyasasının toparlanmayı sürdürdüğünü ortaya koydu. İşsizlik maaşı başvuruları 14 Şubat’ta sona eren haftada 21 bin azalarak 283 bin oldu. Fed iyimserliğini Almanya bozdu Fed tutanakları ile başlayan iyimserlik Yunanistan belirsizliğiyle azaldı. Dolar/TL yeniden 2.45’i aştı. Ekonomi Servi si ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tutanaklarında faiz artışının ötelenebileceği şeklinde algılanan yorumlarıyla yönünü aşağı çeviren dolar/TL Yunanistan belirsizliği ile yükseldi. Sabah saatlerinde 2.43 seviyesine gerileyen dolar gün sonunda 2.45 seviyesini aştı. Fed’in erken bir faiz artışının ülke ekonomisindeki toparlanma sürecine olumsuz etkileri konusundaki endişelerini dile getirmesi, gelişen para birimlerinde değer kazancına neden olmuştu. Almanya’nın Atina’nın mali yardım programını altı ay uzatma teklifini kabul etmemesi kurdaki yükselişin ana nedeni oldu. Dolar/TL bu endişelerle günün en yüksek seviyesi olan 2.4560’ye yükseldi. Serbest piyasada dolar 2.4550 TL’den günü tamamladı. Fed’in faiz artırımı konusunda sabırlı olacağına yönelik taahhüdünü koruduğu, 2728 Ocak Federal Açık Piyasalar Komitesi toplantı tutanaklarında “Birçok üye sıkılaştırmaya zamanından önce başlanmasının ekonomik aktivite ve istihdamda sağlanan güçlü artışı zayıflatabileceğini öngörüyor” denildi. Bu da komite üyelerinin faiz artışında acele edilmemesinden yana olduğuna işaret etti. Ancak uzmanlar güçlü gelen ABD istihdam verisinden sonra Fed Başkanı Janet Yellen’in 24 Şubat’ta yapacağı konuşmanın daha da önem kazandığını belirtiyor. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 20 ŞUBAT 2015 DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 2.4418 1.8946 0.37343 2.7841 3.7648 2.5786 0.29011 1.9532 8.2130 0.32206 0.65088 2.4462 1.9070 0.37526 2.7892 3.7844 2.5951 0.29311 1.9620 8.3205 0.32422 0.65205 ALIŞ 2.4401 1.8859 0.37317 2.7822 3.7622 2.5747 0.28991 1.9460 8.0898 0.32183 0.64600 EFEKTİF SATIŞ 2.4499 1.9184 0.37612 2.7934 3.7901 2.5990 0.29378 1.9695 8.4453 0.32497 0.65694 Akaryakıta tavan fiyat geldi Ekonomi Servisi Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), akaryakıt dağıtım şirketlerinin belirlenen fiyat metodolojisine uymamaları nedeniyle tavan fiyat kararı aldı. Kurul, benzinde rafineri çıkış fiyatının üzerine eklenecek kâr marjını litrede 34 kuruş, motorinde ise 37 kuruş olarak sınırlandırdı. Böylece benzin ve motorinin pompa fiyatında litrede 910 kuruş indirim olacak. EPDK’den yapılan açıklamada, tespit edilen kâr marjlarının en az yüzde 60’ının bayilere verileceği belirtildi. Alınan karar Resmi Gazete yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek. Öte yandan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Diyarbakır’da tarımsal abone sulama sayısının 2 bin 234 olduğunu ve 27 Ocak 2015 itibarıyla bu abonelerin şirkete 13 milyon 63 bin 182 TL ana para ve 2 milyon 391 bin 189 TL gecikme faizi olmak üzere toplam 15 milyon 454 bin 371 TL borçları bulunduğunu açıkladı. C M Y B