Katalog

EKONOMİ 8 iyasaların merakla beklediği Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısından sürpriz bir şekilde faizleri değiştirmeme kararı çıktı. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımı kararının ardından Merkez’in de politika faizinde bir artışı beraberinde gePELİN tirecek bir sadeleşÜNKER me adımı atması bekleniyordu. Ancak Merkez Sadeleştirme adımını bir sonraki aya öteledi. Ağustosta küresel para politikalarının normalleşme sürecinde izleyeceği yol haritasını açıklayan Merkez, Fed’in ardından faiz koridorunun daraltılacağını açıklamıştı. Ancak PPK faiz artırım beklentilerine karşın kısa vadeli faizleri değiştirmemesi ise bankanın kredibilitesi ve bağımsızlığına dair soru işaretlerini artırdı. Artan belirsizlikle dolar kuru 2.95’i aştı. DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.9410 3.3 kuruş TASARIM: SERPİL ÜNAY 3.2290 7.2 kuruş 10.85 0.27 puan 73.102 226 puan 683.89 10.58 lira 101.95 1.6 lira EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ Çarşamba 23 Aralık 2015 Faiz artmadı dolar arttı Fed’in faiz kararının ardından adım atması beklenen Merkez Bankası, faiz artırmaktan kaçındı. Merkez’in bağımsızlığı bir kez daha darbe alırken dolar 2.95’i aştı P deninin ise siyasilerin düşük faiz istekliliği olabileceğinden endişe ediyorlar. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, faizleri indirmediği için şubat ayında TCMB Başkanı Erdem Başçı’yı vatan hainliğiyle suçlamıştı. Erdoğan’ın Başdanışmanı Yiğit Bulut ise geçen haftaki Fed kararının ardından Merkez Bankası’na faiz indirimi çağrısı yaptı. Merkez, faiz koridorunun alt bandı olan gecelik borçlanma faizini yüzde 7.25’te, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 7.5’te koridorun üst bandı olan gecelik borç verme faizini yüzde 10.75 seviyesinde sabit tuttu. Sayıştay’ın TOKİ raporu ayıştay’ın 2014 yılı denetim raporlarına Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ile devam ediyoruz. Henüz Meclis’te tartışılmayan Sayıştay’ın 2014 TOKİ raporu, bürokrasi ve ihale mevzuatı açısından ayrıcalıklı bir konumda bulunan kurumun, büyük bir fotoğrafını çekmiş. Önce temel verileri paylaşıp ardından rapordaki TOKİ’ye “borç takan” kurumları aktaracağız. Geçen yıl 7 milyar TL brüt satış hasıtalı elde eden TOKİ’nin net geliri 4 milyar TL. Bu rakam, önceki döneme göre yüzde 43.4 artışa karşılık geliyor. Gelirin yüzde 90’ı satıştan elde edilmiş. 7 milyar TL’lik brüt satışın 2.8 milyar TL’si konut ve işyeri satışından, 3.3 milyar TL’si arsa satışından, 578.2 milyon TL’si de gelir paylaşımı esaslı satıştan oluşuyor. 2023’e kadar ortaya çıkacak 6 milyon adet konut ihtiyacının dağılımı şöyle: 3.8 milyonu nüfus artışı, hızlı kentleşme 1.8 milyon adedi kentsel dönüşüm ve afet kaynaklı 450 bin adedi yenileme. TOKİ’nin mahkemelik olduğu davaların büyük bölümünü, alıcıların açtığı “geç teslim” dosyaları oluşturuyor. 130.1 milyonTL: Geç teslim nedeniyle açılan davalar en yüksek düzeyine 2011’de ulaşmış: 10 bin 062. Yapılan iyileştirici düzenlemeler ile dava sayısı azalmış. Ancak raporda, açılan davaların yüzde 98’inin TOKİ aleyhine sonuçlandığı vurgulanıyor. Ve dava sayısı gerilemesine karşın, ödenecek tazminatın artacağı belirtiliyor. 2010 yılında 20.7 milyon TL geç teslim tazminatı ödeyen TOKİ’nin toplam tazminat yükümlülüğü; 2011’de 54.4 milyon TL, 2012 yılında 35.4 milyon TL, 2013 yılında 13.8 milyon TL, 2014 yılında 5.8 milyon TL olmak üzere toplam 130.1 milyon TL’ye ulaşıyor. Geç teslimin yanı sıra “eksik ve kusurlu işler” için açılan davalarda da büyük artış var. 2011’de 889 adet olan dava sayısı 2014’te açılan 1590 davayla birlikte toplam 4 bin 842 adede yükselmiş. Bunun için ödenen tazminat tutarı ise 11.7 milyon TL. Raporun bu bölümünde dikkat çeken ayrıntı ise, geçen yıl açılan 1590 davanın neredeyse üçte birini, Ankara Yukarıyurtçu 1. Etap Projesi oluşturmuş. S İtibar kaybı büyük Nomura Stratejisti Timothy Ash, “TCMB’nin bağımsızlığına dair büyük soru tekrar yükseliyor. TCMB bahsettiği, Fed’in artışı sonrası normalleşme politikası nerede? TCMB sadeleşmenin fiyatlardaki dalgalanma bittiğinde başlayabileceğini tartışıyor, bu açıkça söylemek gerekirse sıkılaştırmamak için başka bir mazeret” diyerek kararı anlamakta zorlandığını ifade etti. Londra merkezli Spiro Sovereign Strategy Direktörü Nicholas Spiro ise “Yatırımcıların gözünde Merkez Bankası’nın kaybettiği itibar büyük” diye konuştu. Merkez Bankası’nın Para Politikası Kurulu kararı öncesi 2.9170 seviyesinde olan dolar/ TL 2.95 seviyesini aştıktan sonra serbest piyasada 2.9410 TL’den kapandı. Piyasalarda sert satış Piyasa beklentilerinin aksine faizlerin sabit tutulması piyasalarda da sert satış baskısını beraberinde getirdi. TL yüzde 1’e yakın değer kaybetti, borsada kayıplar ise yüzde 1’i aştı. Analistler doların bu hafta 3 TL’ye çıkabileceğini öngörüyor. ALB Forex Araştırma uzmanı Enver Erkan “Her ne kadar normalleşme yapacağına dair daha önceki toplantılarında sinyal vermiş olsa da, Fed’in ilk faiz artırımı sonrasında piyasadaki sakin işleyiş ve oynaklığın azalması Merkez Bankası’nın elini genişletti. Fakat, kur tarafında bir miktar baskı oluşması muhtemel gözüküyor” dedi. TÜSİAD Başkanı Cansen BaşaranSymes ise Bloomberg HT’ye yaptığı değerlendirmede, “Merkez’in bağımsızlığına gölge düşürecek yorumlardan kaçınmak gerekir çünkü ekonomi için son derece önemli bir kurum” dedi. Geç teslim tazminatı Siyasilerin ısrarı Para politikasının yükselen enflasyonla mücadele edebilmekten gittikçe uzaklaştığını belirten analistler, TCMB’nin daha önce politika faizinde artış içeren sadeleşme adımlarıyla ilgili piyasaya verdiği mesajları uygulamaktan çekinmesinin ne Jet Fadıl cezaevinde Devir sonrası, sözleşmelilerin işini kaybedeceği belirtildi. Devremülk yolsuzluğundan tutuklanarak cezaevine konulan Akgündüz, bir süre önce Erdoğan’a mektup yazarak yardım istemişti Kaynağı varmış Mağdurların CANAN COŞKUN Eksik iş tazminatı 11.7 milyon ‘Santralın devri kabul edilemez’ T kayıplarını giderecek kaynağı olduğunu söyleyen Akgündüz, “Bunlar seçimden sonra açılan piyasada çözüme kavuşacaktır” dedi. ürk EnerjiSen Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Tümer, AfşinElbistan Termik Santralı’nın Avusturya’nın en büyük elektrik üreticisi olan Verbund firmasının da içinde bulunduğu ERGVerbund ortak girişimine devredilmesine tepki gösterdi. Sözleşme gereğince firmanın devlete herhangi bir bedel ödemeyeceğini ileri süren Tümer, “Firma iki ünite daha yapacak, karşılığında mevcut santral ve kömür sahalarına para ödemediği gibi, devletin kurumu TETAŞ üretilen elektriği 20 yılda yaklaşık 17 sentten almak zorunda kalacak” dedi. Mustafa Tümer, tamamen yerli linyit kömür ile beslenen AfşinElbistan Termik Santralı’nın yabancı sermayeye teslim edilmesinin; Türkiye’nin elektrik enerjisi güvenliğinin sürekliliği açısından da kabul edilemez bir durum olduğunu ifade etti. l Ekonomi Servisi Fadıl Akgündüz ‘İslami otele ödül aldım’ kgündüz hâkimlikteki ifadesinde, Dünya İslam Konferansı’nda da dünyanın ilk İslami otelini yapmış kişi olarak ödül aldığını belirtti. Bayrampaşa’daki projesinin 7 hilal sertifikası aldığını aktaran Akgündüz, “1300 odalı bir otel, bu otelin arsasını Caprice almış, proje gelirinin yüzde 20’sine tekabül eden odaları ayrampaşa’daki “Caprice Gold” ve “Caprice Gold Maldivler” projelerini bitiremeyen ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yazdığı mektupla yardım isteyen kamuoyunda Jet Fadıl olarak bilinen Fadıl Akgündüz hakkında başlatılan devremülk yolsuzluğu soruşturması kapsamında tutuklandı. İstanbul 9. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından ‘tacir veya şirket yöneticileri ile kooperatif yöneticilerinin dolandırıcılığı’ suçlamasıyla tutuklanan Akgündüz hâkimlikte ticari zararı telafi edebilecek kaynağı olduğunu öne sürerek, “Bunlar bu seçimden sonra açılan piyasada çözüme kavuşacaktır” dedi. Akgündüz Türkiye’nin otomobilini yaptığı için karalandığını savundu. Kendini 56 yaşına gelmiş Türkiye’nin tanıdığı kişilerden olarak tanıtan Akgündüz, şunları söyledi: “Türkiye’nin otomobilini yaptığım kişi olduğumdan başka kişiler tarafından karalanmaktayım. Bu şirkette yetkili de değilim. 20 yıldır doğuda 5 vilayette 5 otomobil fabrikası kurulması için 284 milyon Avro para harcadık. Bir fabrikanın inşaatı 1999 yılında Siirt’te başladı.” B Karalanıyormuş A devremülk olarak satışa açmış, Nisan 2014’e kadar da bu yüzde 20’lik kısmın yüzde 17’lik kısmını satmış. Buradan elde edilen gelirin Maliye Müfetttişliği’nce de burada kullanıldığı saptanmış” dedi. Akgündüz, “Bu projenin nakit sıkıntısına girdiği tarihten sonra toplam 8400 yatırımcısı olan projenin 350 kişi şikâyetçi olmuşlardır. Bu kişiler de projenin bitirilmesini istemektedirler” dedi. Akgündüz, projenin bitmesi için 70 milyon Avro’luk kaynağa ihtiyaç olduğunu aktararak, “Ancak 1 Kasım seçimlerinden sonra piyasada ciddi rahatlama olduğunu gözlemlemekteyiz” dedi. Seçim atfı Sayıştay’ın TOKİ raporu, bazı kamu kurumlarının borcuna sadık olmadığını da belgeliyor. Raporda, TOKİ’nin kamudaki alacaklarının biriktiği ve tahsilatta sıkıntı yaşadığı tespiti yer alıyor. Denetimin yapıldığı Haziran 2015 tarihinde TOKİ’nin kamudan alacak tutarı, toplam ihale bedeline göre 10.2 milyar TL, hakedişlere göre ise 4.3 milyar TL. Borçlu kurumların listesi ise şöyle: Sağlık Bakanlığı: 897 milyon TL, Emniyet Genel Müdürlüğü: 333 milyon TL, Kuzey Ankara Kent Girişi Projesi 866 milyon TL, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü 674 milyon TL, Milli Eğitim Bakanlığı: 494 milyon TL, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü: 415 milyon TL. Sayıştay borçlu kurumlar arasında Kuzey Ankara Kent Girişi Projesi’ne özel bir yer ayırarak, 2012’de 688 milyon TL olan borcun, 866.7 milyon TL’ye yükseldiğini vurgulamış. TOKİ ile Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin ortak projesi olan Kuzey Ankara için “Dönem içinde söz konusu projeden herhangi bir gelir kaydı yapılmamıştır” notu var. Sayıştay, TOKİ’nin finansman sıkıntısı yaşamaması için alacağın tahsiline dönük bütçeden kaynak aktarılması uyarısında bulunuyor. Borç takanlar KISA... KISA... Boydak’tan açıklama: Kayseri Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Şubesi’nde “Cumhurbaşkanı’na hakaret” iddiasıyla şikâyet üzerine ifadesi alınan TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Boydak Holding Üst Yöneticisi Memduh Boydak açıklama yaptı. Söz konusu iddianın iftiradan ibaret olduğunu belirten Boydak, 2 yıl önce kurumundan ayrılan eski bir çalışanının şikâyeti üzerine ifadesinin alındığını belirtti. l Vietnam’da 13 işçinin ölümüne sebep olan iki Samsung C&T yetkilisine 3 yıl hapis cezası verildi. Ha Tinh eyaletinde mart ayında bir dalgakıran inşaatı sırasında yapı iskelesinin düşmesiyle 13 Vietnamlı işçi hayatını kaybetmiş ve 29 kişi yaralanmıştı. l 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi’nin etüt, proje ve mühendislik hizmetleri ihalesi bugün yapılacak. l Finansbank’ı Katar aldı örfez bölgesinin en büyük bankası Qatar National Bank (QNB), National Bank of Greece’in Finansbank’taki hisselerini aldı. Katar, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölgeleri’nin en büyük finansal kurumu QNB Group, Türkiye’deki Finansbank’ın 2.7 milyar Avro değerindeki (8.7milyar lira) yüzde 99.81’lik hissesini satın almak üzere Yunanistan Ulusal K Bankası ile nihai anlaşmaya vardı. QNB Group, 2017’ye kadar Ortadoğu ve Afrika’da bir ikon haline gelmeyi hedefliyor. Türkiye pazar payı, büyüme performansı, güçlü ekonomik ve finans sektör göstergeleri, nüfusu ve Avrupa ve Asya arasında bir köprü konumundaki kilit konumu ile QNB Group için stratejik bir pazar konumunda. l Ekonomi Servisi ksa Enerji, Van’da bulunan doğalgaz çevrim santralını kapatma karara aldı. 6 yıl önce kurulan santral için alınan kararın gerisinde, elektrik piyasasında yaşanan sıkıntılar yer aldı. Aksa Enerji’den Kamuyu Aydınlatma Platformu’na yapılan açıklamada şöyle denildi: “115 MW kurulu güçteki Van Doğal Gaz Kombine Çevrim santralımızın üretim lisan Aksa, Van’da kapandı A sı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yaptığımız başvuru sonucu iptal edilmiştir. Serbest piyasa koşullarında Türkiye sınırları içerisinde rekabetçi bir fiyattan elektrik üretimi gerçekleştirme imkânı gittikçe azalan santralın, yurtdışında dolar bazlı getiri ile yüksek marj sağlayabilecek potansiyel projelerde kullanılması planlanmaktadır.” l Ekonomi Servisi C M Y B