Katalog

Pazartesi 16 Kasım 2015 söyleşi SELİN ONGUN selinongun@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 13 Bİ SORMAK LAZIM PKK, HDP’ye ‘yok öyle’ dedi, Türkiyeleşmeyi önemsemedi Birikim Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Ömer Laçiner: Kandil’dekiler, AKP’ye ‘senin savaş oyununda yokum’ deseydi, HDP büyük bir manevrayla inisiyatif sahibi olacaktı iyarbakır’ın Silvan ilçesinde altıncı kez ilan edilen sokağa çıkma yasağı 12 gün sürdü ve Silvanlıların cefalarının yanına bir de o rakam eklendi: Bölgedeki en uzun süreli sokağa çıkma yasağı boyunca 10 bine yakın insan ilçeyi terk etti. Türkiye’deki toplumsal ve siyasal gelişmeleri uzun yıllardır sayfalarına taşıyan Birikim dergisinin kurucusu ve genel yayın yönetmeni, yazar Ömer Laçiner’le Silvan gündemi üzerine söyleşmemizin ardından bir ‘yasak’ haberi de Fransa’dan geldi: “Paris’teki IŞİD saldırılarının ardından ülkede olağanüstü hal ilan edildi. Tüm sınırlar kapatıldı...” Laçiner’e Silvan’dan Paris gündemine uzanan günceli sorduk. D nBu kez Silvan, şehir savaşının merkeziydi. PKK’nin şehirlerdeki cephe açma stratejisine dair çok soru var gündemde. Sizin ‘dikkat’ dediğiniz kısım ne taraftan? Bilindiği gibi 7 Haziran seçimi kampanyasında HDP güçlü ve inandırıcı bir söylemle barışın, halkların bir arada ve eşit olarak yaşamasının mümkün olabileceğinin propagandasını yaptı, çok da etMadımak’tan bu yana... kili oldu. Ve aldığı oyun kat kat üzerinnBirikim’deki yazınızdan alıntılıyode bir sempati halkası oluştu HDP’nin etCAN EROK ruz: “AKP kadroları ve çekirdek seçrafında. AKP, hem bu partinin kendisinmeni ile Ankara katliamının hedefinden oy transfer etmesi hem de geniş topde olanlar artık aynı milletin unsurları lum kesimleri nezdinde topladığı sempaÖmer Laçiner, HDP’den yükselen “artık silahlı mücadele kapanmalıdır” gibi açıklamaların, PKK’de “bunlar bize şerefli değil. Bir ‘milletimiz’ var mı artık?” ti nedeniyle 7 Haziran sonrası stratejibir emeklilik öneriyorlar” şeklinde karşılık bulduğuna dikkat çekiyor. Ortak acılar ve sevinçler millet tarifisini HDP’yi durdurmak, geriletmek üzeDiyarbakır’da terör eylemlerine girişmesi lık ilanı kapsamına girer. Bir devletin bu diler: “Dizginlerin bizim elimizden gitnin ayrılmaz öğeleridir. Ankara Katliamı rine kurdu. İşin kritik noktası, AKP’nin memesi için manevra sahanı bizim belirbaşka türlü açıklanamaz. PKK’nin bu eynun karşılığında “pes ediyorum, geri çegibi bir olayda dahi, hayli büyük bir keHDP’ye karşı yürürlüğe koyduğu bu sallememiz lazım.” Dolayısıyla öyle bir yol lemlerinin HDP’ye olumlu bir yansıması kiliyorum” demesi de mümkün değildir. simde “oh oldu” demenin sınırlarında dodırı ve yıpratma stratejisi karşısında seçtiler ki, HDP bundan böyle barıştan, olmayacağı apaçıktı. PKK’yi yöneten inHer devlet buna karşılık verir. Bu saldılaşan sözler ediliyor, bunlara pek de itiPKK’nin nasıl bir tavır alacağı idi. Gözbirlikten ve demokrasiden bahsettiğinde sanların, Kandil’in bu noktayı görmemerıyı püskürtmek de mevcut durum ve koraz edilmiyorsa “bir millet olduğumuz” den kaçıyor, henüz Suruç katliamı olmaona “bu PKK ile mi, onun her an kullanasi mümkün değildi. HDP’nin uğrayacağı şullarda mümkün değil. Azami halk dessözü pek de geçerli değil demektir. Armışken, KCK baraj ve kalekol yapımlarıbileceği silah kozu orzarar göze alındı, önemsenmedi. teği bulunsa bile, ki olmadığı görülüyor, kadaşlarını ve dostlarını bahane ederek çatışmasızlığa son vertada dururken mi” diye nBuradan ne hedefliyorlar? ağır bir zayiat bilançosu çıkar ortaya. Mahallenin nı kaybedenlerin konuşdiğini açıklamıştı zaten. Böylece PKK yöSiyaset ve savaşın iç içe geçtiği böylesi Eğer amacınız Kürt halkına “bu devlet yi itiraz edilmesinin, söynetimi, bu kararın AKP tarafından naortasına hendek malarını dahi “ağlayarak leminin gölgelenmesiortamlarda hiçbir güç açık açık, biz şunu ne gaddarlığını gösterdi” dedirtmek ise oy isteyen vampirler” disıl kullanılacağını bile bile hükümetin 1 kazıp patlayıcı hedefliyoruz, demez. Ancak PKK’nin 7 Ha bunu başarmış olursunuz. Ama bu devlet nin bahanesini sağlaye sunabilen medya ayKasım seçimlerine bir savaş ortamı içinziran sonrasındaki tercihlerinin temelin gaddarlığı dolayımı ile Kürt halkının Tür mış oldular. HDP’yi bir gıtlarına ses edilmiyorde gitme hazırlıklarına düzeneklerle, de HDP’nin sunduğu barış kiye toplumunun diğer bileşenleri ile bir tür sakatladılar. sa, Cumhurun Başı kat“ben de varım” demiş ‘buraya devlet n Öcalan meleseye çıl, kapsayıcı perspektif ve likte yaşayabilme umudunu karartmayı Ankara katliamı liam alanına ancak üç oldu. Benim sorum şu: otoritesini sokmam’ gün sonra, üstelik yabanPKK tarafından mı, projenin Kürtler, Türkiye da göze almış olursunuz. Barikatları kuHDP, Kürt olmayan kedahi ortak yasımız ve bölge nezdinde güç ka ran, hendekleri kazan gençleri buna ikyoksa “PKK, HDP’ye cı bir devlet başkanı ziyasimlerde de gayet andemek özyönetim eksi yazdı” kısmınzanma ihtimalinden duyu na etmek için geçmişten gerekçe bulmak olamıyorsa nasıl ve ret ettiği için, usulen gilamlı bir destek edinkapsamına değil, dan mı bakar? lan bir tür rahatsızlık var. zaten hiç zor değil. Devletin yakıp yıktığı debiliyor ise biz de sormişken PKK’nin sineden bir aradayız? 7 Haziran öncesinbağımsızlık ilanına mak zorundayız: Sahiden Çünkü HDP’nin sunduğu si mezarlıklar, şehir ve kasabaların halkılahlı mücadeleyi başBir toplum ortak acıda yaset ve çözüm perspekti na ‘ayrım gözetmeden’ uyguladığı ağır ve de değil ama şimdi bir millet miyiz biz? Böylatmasının mantığı ne girer. bir karar verme nokfinin belirleyici olduğu bir kontrolsüz şiddet de cabası. le bir katliam dahi ortak olabilirdi? birleşemezse bunun tasına gelindi. Öcalan zeminde bir müddet sonra yasımız olamıyor ise biz nNasıl bir yanıt şimdiye kadar alternatif yolların ikisisonu iç savaşa kadar PKK bile lüzumsuzlaşabi HDP’yi sakatladılar nasıl ve neden bir aradayız, bir olmak zobuldunuz buna? ni de gözeten bir tutum izledi. Konuşma lir. HDP’nin içinden yüksenHDP, bu noktada “Ordu ve polis rundayız? Özetle ifade edergider. Tehlikeli olan lebilecek “Artık silahlı mü Silvan’da ortak operasyon yapıyor” kıs imkânı bulursa yine aynı tutumu sürdünAnkara katliamının daha önce orsem; PKK, 7 Hazida bu. receğini, hem HDP’yi hem Kandil’i eleşcadele devri kapanmalıdır” mının altını haklı olarak çizerken netak başsağlığında bulaşamadığımız diran’daki HDP’nin oytireceğini tahmin ediyorum. Ama bengibi sözlerin PKK’de “Bun den sivillerin yaşam alanlarına açılan ğer acılardan farkı neydi? ları üzerinden bir okuce meselenin esasını unutmamak gelar bize şerefli bir emekli o hendekli cephelerin varlığını da aynı Madımak katliamında da “Aziz Nesin ma yaptı. Kandil’deki rek: PKK, “HDP’nin Türkiyeleşmesi çok de ama neler dedi, hak etmişlerdi” gibi yönetim burada HDP’nin güç kazanan bir lik öneriyor” diye algılanması normaldir. oranda öne çıkarmıyor? önemli, bu elimizi kuvvetlendirir” diyen Buna karşılık hedefine bir Kürt ulus devBu tıpkı şunun gibi: Abdurrahim Boykatliamı haklı çıkarmaya yönelik benzer muhalefet partisi olmasını, ülke çapında bir yol tuttursaydı, hele hele Suruç’tan leti koyan perspektifte, PKK’nin ve silahlı nukalın Hürriyet’i bastığı vakit kimi tutumlara şahit olmuştuk örneğin. Yani sempati yaratmasını, özetle ‘Türkiyeleşsonra AKP’ye “ben senin savaşında yomücadelenin belirleyici konumda kalması, AKP’lilerin alçak sesle “Yahu böyle iş olAnkara katliamı ortak kederde buluşmamesini’ değil, HDP’nin Kürtlerin yaşadıkum” deseydi, ne olacaktı? Kürtlerle birOrtadoğu’nun mevcut durumunda bir zo maz, bu kabul edilemez” dediğine tanık yı başaramadığımız tek hadise değildi. ğı bölgelerde yüzde 80 civarında bir deslikte tüm toplumun gözleri HDP’ye çevrirunluluk olarak kolayca empoze edilebilir. olabilirsiniz. Ama bunu açıktan söyleyeFakat bu kez daha önce ortak acıda birletek edinmiş olması olgusunu önemsedi, lecekti. HDP büyük bir manevra kabiliye şememenin toplumda nasıl yaralar açtınBuradaki sorulardan biri şu fasılmezler. Bu mesele de onun gibi. En başta esas aldı. Silahlı mücadeleye geçiş karatiyle inisiyatif sahibi olacaktı. PKK’ye ardan: Şehrin içinde hendekler, barikatsöyledim. HDP’nin yüzde 13 oy aldığı ve ğını bilmemize rağmen aynı insafsız tavrı da bu gücü konsolide etme, pekiştirme tık rahatlıkla, “Sizin filanca yerdeki gelar, özel patlayıcı sistemler... Bu strateTürkiye’de büyük prestij kazandığı durı onaylayan hayli geniş bir kesimle yeniteşebbüsü idi. Suruç’ta AKP ve hükümet jiden ne umuluyor? rumda genel manzaraya birlikte aynı çatı rillalarınız şunu yapmış, bunlar olmamaden karşılaşınca o yaraların kapanmasıbüyük bir şaibe altında kalmışken, güBir kere, bir mahallenin ortasına henaltında eşit ve ortak yaşam imkânını bes lı vs.” bile diyebilecekti. Ama Kandil’denın pek de mümkün olmadığını sezdik. venlik açığından bölgedeki IŞİD varlığına kiler özetle “yok öyle” dediler. Bunu uydek kazıp çeşitli patlayıcı düzeneklerleyen yönlerinden bakıyor olsanız, 7 HanBir toplum ortak acıda birleşemezve eylemlerine dolaylı desteğe kadar, hügulamaya koyarken de silahlı eylemleziran sonrası silahlı harekete başlamazse bunun sonu nereye gider? kümete yönelik onlarca soru gündemdey le, “buraya devlet otoritesini, polisi, janrin hoş karşılanacağı öfkeli gençliğe hidarmayı sokmam” demek söylendiği gisınız. Kandil’dekiler silahlı harekete deİç savaşa kadar gider. Tehlikeli olan ken, PKK’nin adeta bu soruları geri platap ettiler. Şu anda barikatlarda çarpıvam ederek HDP’ye bir nevi şunu söyleda bu. na itercesine Ceylanpınar’da ve ardından bi özyönetim kapsamına değil bağımsız HDP’ye zarar göze alındı şanlar da onlar. PKK’nin bile zaptedemediği söylenen, çatışma yıllarının kahredici havasında şekillenmiş, insani yeteneklerini geliştirme fırsatı bulamamış, bu imkânlar kendisinden esirgenmiş bir gençlik bu. Bu gençlik diğer halklarla barış içinde yaşamak gibi söylemlere duyarlı olacak deneyimlerden mahrum kaldı. Onlar için Türk devleti ile savaşıyor olmanın meşruiyeti tartışılmaz. Şu anda PKK’nin hendek stratejilerinin taraftar bulduğu kesimde bu gençler ön planda. Buna kaygıyla bakan Kürt kesimleri ve HDP de bu gençleri karşılarına alamıyorlar. nNeden alamıyorlar? Çünkü bırakın uzak geçmişi yakın dönemde AKP iktidarı dolayımında yaşadıkları ağır zulümler, 6 Haziran Diyarbakır komplosu, batıda Kürt kişi ve işyerlerine yapılan saldırı ve linç girişimleri karşısında öne sürebilecekleri olgusal kanıtlar maalesef fazla değil. Ayrıca PKK’nin onyıllardır sürdürdüğü mücadeleye çok şey borçlu olduklarını düşünüyorlar. Ona açtıkları kredi tükenmiş değil. Bölgenin tarihini, insanlarının çektiklerini bilenler bunun anlaşılabilir olduğunu teslim ederler. NSA FRA İAMI L KAT UMU: YOR nParis’teki IŞİD katliamlarının ar Türkiye, süreci minimum zayiatla atlatamaz kaçınılmaz. IŞİD’e katılanlar bu dünyada kazanılacak kalıcı bir zafer veya gerçekleşecek bir siyasal hedef için orada değiller. Böyle bir beklenti kesinlikle söz konusu değil. Çünkü IŞİD El Kaide mantığında kâfir öldürmenin ve hele de bunu yaparken kafir tarafından öldürülmenin bizatihi kendisi zafer. Bu dünyada medeni nitelikler, beceriler edinerek kendine onur duyacağı bir varoluş kurmaktan umudunu kesmiş, cenneti hak edecek bir yaşamın uzun yoluna tahammülsüz insanları içine düştükleri ağır kompleksli ve zahmetli durumdan ‘kurtaracak’, kestirmeden cennetin en mutena katlarına gönderecek bir yol sunuluyor onlara. Ve maalesef içinde debelendiğimiz neoliberal dünya düzenleri içinde bu davete kulak verecek özellikle genç insanlar az değil ve koşullar onları ‘üretecek’ yönde işliyor. nFransa Cumhurbaşkanı Hollande “Bu bir savaş ilanıdır” dedi. Suriye’de Batı’nın da kendi savaşını başlatacağı bir dönem mi var ufukta? Öyle gözüküyor. Önümüzde Suriye ve Irak’taki IŞİD egemenliğindeki sahaya yönelik zaten sürdürülmekte olan harekâtın daha da şiddetlendirileceği ve asıl önemlisi şimdiye kadar mümkün olduğunca aşılmamasına çalışılmış, örneğin şehir ahalilerine saldırılmaması gibi, bazı çizgilerin de hükümsüz addedileceği ‘intikam operasyonları’ ile dolu bir süreç olacağı ihtimali kesin gibi görünüyor. n Böylesi bir resimde Türkiye’yi neler bekliyor? TC. devleti IŞİD’e ve benzer örgütlere karşı başlatılacak bu dünya ölçeğindeki seferin dışında kalamayacağı gibi, coğrafi konumu nedeniyle de o seferin başlıca üslerinden biri olma mecburiyetinde kalacaktır. IŞİD’in bu ülke de hiç de azımsanamayacak bir destek ve sempati halkasına sahip olduğu da bilindiğine göre bu örgütün Türkiye’de zaten var olan Paris’tekine benzer eylemler yapma tehlikesi ve tehdidi daha da artacak, hatta kaçınılmaz demektir. TC. devleti istihbarat ve güvenlik aygıtlarının şimdiye kadarki IŞİD ve benzerlerinin eylem ve örgütlenmesi bahsindeki performansı dikkate alındığında “bu süreci minimum zayiatla atlatırız demek” zor ama bunu ummak ve beklemek zorundayız. dından aklınızdan en çok ne geçti? Birçok açıdan korkunç. Ama bir bakıma şaşırtıcı değil. Çünkü IŞİD, El Nusra, Boko Haram gibi ilk kez El Kaide’nin eyleme dönüştürdüğü zihniyet yapısı içinde hareket eden örgütler, daha önceki ‘terör örgütü’ denilenlerin istisnalar dışında aşmamaya çalıştıkları çizgileri bile geçersiz sayan tutumları ile aslında “terör ötesi” diye nitelenmesi gereken örgütler. Her şeyden önce, İslamınki de dahil, tüm uygarlık kıstaslarının tam karşısında yer alıyorlar. Bu yer alış o kıstaslar karşısında duyulan ağır bir yenilmişlik duygusundan, aşağılık kompleksinden kaynaklanıyor. O kaynak kirliliğinin beslediği negatif enerjinin vahşete, hudut tanımaz bir şiddete dönüşmesi de C M Y B ‘ ‘ ‘ ‘