Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 MART 2014 CUMARTESİ 14 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Ukrayna’ya bağlı özel statüye sahip şehir, Moskova’ya bağlanmak amacıyla referanduma gidiyor Sivastopol da ayrılık istiyor Dış Haberler Servisi Kırım parlamentosunun Ukrayna’dan ayrılıp Rusya’ya bağlanma kararının ardından, özel statüye sahip Sivastopol (Akyar) kenti meclisi de Moskova’ya bağlanma amacıyla referanduma gitme kararı aldı. Özel statüsü ile doğrudan Ukrayna’nın merkez yönetimine bağlı olan Sivastopol kent meclisi olağanüstü toplanarak Kırım Özerk Cumhuriyeti parlamentosunun Rusya’ya bağlanma kararının halkın onayına sunulacağı, 16 Mart’ta yapılacak referanduma katılmayı kararlaştırdı. Kırım Yarımadası’nın güneybatısında bulunan, Rusya’nın Karadeniz Donanması’nın konuşlandığı Sivastopol, aynı zamanda Ukrayna Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na da ev sahipliği yapıyor. Kırım yine yol ayrımında Dış Haberler Servisi Tarihi boyunca çeşitli devletlerin denetimine giren Kırım, yine yol ayrımında. Ukrayna’ya bağlı bölgenin parlamentosu önceki gün Rusya’ya katılma kararı aldı. 16 Mart’ta yapılacak referandumla bu karar halkın onayına sunulacak. Karadeniz’in kuzeyindeki Kırım Yarımadası, 15. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Kırım Hanlığı ve Osmanlı İmparatorluğu, 18. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Rus İmparatorluğu, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya, 20. yüzyılın geri kalanında Sovyetler Birliği, daha sonra Rusya ve Ukrayna’ya bağlı oldu. Kırım Hanlığı’nı oluşturan Kırım Tatarları bugün nüfusun yüzde 13’ünü oluşturuyor. Sovyetler Birliği döneminde Stalin tarafından sürgün edilen Kırım Tatarları, Sovyetler’in dağılmasının ardından Kırım’a geri dönmeye başladılar. Nüfusun yüzde 58.32’sini Ruslar, yüzde 24.32’sini Ukraynalılar, yüzde 1.44’ünü Beyaz Ruslar oluşturuyor. Bölge adını Altınordu devletinin başkenti olan “Kırım” şehrinden almış. Kırım’ın Türk tarihiyle ilgisi MÖ 430’lu yıllara dayanıyor. Türk boyları bölgede hâkimiyet kurarken TürkMoğol devleti Altınordu parlak bir döneme damgasını vurdu. Fatih Sultan Mehmet 1475’te Kırım limanlarında hâkim olan Cenevizlilerin üzerine Gedik Ahmet Paşa komutasında kuvvetli bir donanma gönderdi ve Cenevizliler tarafından hapse atılan Mengli Giray kurtarılıp hanlığa getirildi. Osmanlı’ya tabi olan Kırım Hanlığı 300 yıl sonra Rusya’nın egemenliğine girdi. 1917’de Kırım Tatarları bağımsızlık ilan edip devlet kurdularsa da bu devlet ancak üç yıl yaşadı ve bölge Sovyetler Birliği’ne bağlandı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra bazı Kırımlıların Alman kuvvetlerine katıldığı iddiasıyla Kırım halkı önce Sibirya’ya, ardından Orta Asya steplerine sürgün edildi. Kendi Adınıza Utanmayacak mısınız? Derya Sazak, RTEDemirören kayıtlarında geçen diyaloglar için “Başbakan adına utanıyor!”… Hasan Cemal de kader utansın edasında: “Meslek ve siyaset” adına utanç yaşıyor. Ne ilginç değil mi? “Yetmez ama evet”çiler sürekli olarak başka bir şeyler adına ve hep başkaları adına utanıyorlar da… Kendileri adına utanmak, sıkılmak, üzülmek hiç akıllarına gelmiyor. Başbakan’ın durumunu “aşırı kibir” anlamına gelen “hubris” sendromuyla açıklayanlar bulunuyor ya… Bu da “yetmez ama evet”çilerin “hubris”i aslında... Kendilerini öyle farklı ve öyle her şeyin, herkesin üstünde bir konuma yerleştirmişler ki… Sade başkaları ya da hep başka bir şeyler; yaşanan büyük hezimetin sorumlusu oluyor. Gelinen noktada, kendilerini sorumluluktan azade görüyorlar. Birinin de çıkıp alçakgönüllülükle şöyle dobra dobra “Özür dilerim!” dediğini gördünüz mü? Ya da şunun gibi bir şey; “Yahu lanet olsun! Keşke kolum kırılsaydı da Erdoğan’a ‘evet’ demeseydim” dediğini duydunuz mu? “Vicdan azabı çekiyorum! Başbakan’ın, her türlü dengefren algısını yitirmesinde maalesef bizim de doğrudan katkımız oldu. Bu kadar geç kalınmadan ona, çok önce ‘yeter’ demeliydik!” diyen birilerine hiç rastladınız mı? Samimi itirafta bulunmak neden acaba bu kadar zor? Geçende Cengiz Çandar’ın bir yazısında yalnız şöyle bir pasaja rastladım: Cengiz, Batılı bir kaynaktan önce şu uzun alıntıyı yapıyor: “Türkiye’nin siyasi sisteminin oturmuş bir demokrasiye ya da Türk hükümetinin kullanmak istediği herhangi bir sıfata uygun olduğu yalanını bir yana bırakalım. İster altınların ağırlığından ötürü İran’dan havalanmakta güçlük çeken Şah’ın uçağı olsun, ister Zeynel Abidin bin Ali’nin mülkleri olsun; ceplerini doldurmak için hazineyi soyan diktatörlere alışığız. Ama AB’ye girmeye çalışan ve başarılı Müslüman demokrasisi olarak selamlanan bir ülkede üç seçim kazanmış bir Başbakanın, görev sırasında bir milyar dolar istiflediğini görmeyi aklınızdan geçiremezssiniz. Bu, Erdoğan’a yönelik bir suçlama olduğu kadar, ondan çok daha da fazla, Türk sisteminin kendisine yönelik bir suçlamadır. Zira gerçekten saydam kurumları olan işlevsel bir demokrasi asla böyle bir yolsuzluğun üzerinde yükselemez. Örneğin ABD’de.. göz önünde on yılı aşkın bir süredir, böyle bir şeyin oluşabilmesini hiç kimse tasavvur bile edemez!” “Erdoğan nasıl oldu da göz göre göre bu noktaya geldi” sorusuna aslında bir gönderme olan bu uzun alıntıdan sonra nihayet Çandar, sadede gelerek şu itirafta bulunuyor: “Doğru. Son on yılın bu şekilde oluşumunda ben dahil birçoğumuzun değişik oranlarda payı var!” (Radikal, 28 Şubat 2014) RTE ve Demirören’e ait olduğu iddia edilen kayıtlarla karşılaşınca, uykum kaçtı. Kayıtları üst üste defalarca dinlerken.. Çandar’ın kaleminden çıkan bu “Son on yılın oluşumunda birçoğumuzun değişik oranlarda payı var!” itirafını düşündüm. Şunu hakikaten çok merak ettim… Acaba Derya Sazak… 9 ay öncesine dek yönettiği gazetenin patronuna “Benim senden isteyeceğim.. bu adamların, bu namussuzların hepsine ne yapacaksan yapman lazım. İşyerinizde birisi bir namussuzluk yapsa bir saat tutar mısınız? Hemen kapıya koyarsınız!” diye direktif veren ve kendisi dahil basın mensuplarına gıyaplarında ağız dolusu “ahlaksız, adi, kepaze herif.. terbiyesiz” sözlerini sarf eden Başbakan’ı dinlerken her şeyin bu derece zıvanadan çıkmasındaki “kişisel payını” aklına getirip hiç değerlendirmiş midir? Bu ürkütücü, tüyler ürpertici diyaloğu “hazin ve acıklı” bulan Hasan Cemal… Gerçekten de çok ama çok hazin olan bu tablo içindeki kişisel payını ayna karşısında olsun kendisine acaba hiç itiraf etmiş midir? Gazete patronlarını bugün telefonda ağlatan Başbakan’ın “12 Eylül 2010 Referandumu” öncesinde de patronlara uluorta ayar verdiğini hatırlamış mıdır örneğin? Referamduma gidilen o kritik 2010 yılının daha ilk aylarında gazete sahiplerine Başbakan; “Ne yapayım köşe yazarı, hâkim olamıyorum diyemezssin!” diye atarlanıyordu: “Diyeceksin arkadaş. Burada (icabında) sana yer yok diyeceksin. Herkes vitrinine layık olanı koyar!” diye muhaliflerin aynı bugün olduğu gibi! göz göre göre “kapı önüne konmasını” talep ediyordu. Sizler “Durmak yok. Yola devam!” dercesine bu işaretlere rağmen Erdoğan’a destek vermeye devam ettiniz. Onun için diyeceğim ki… Bugün onun bunun adına utanmaya hakkınız yok. Önce bir kendi adınıza utanın! “Başbakan’ın gazete patronunu ağlatacak kadar hakaret etmesi korkunç bir şeydir. Bunun anlamını gelecekte daha iyi anlayacağız!” diyor şimdi Hasan Cemal. Bu çok doğru. Gelecekte olan biten her şeyi çok daha iyi anlayacağız ve sizleri de içeren büyük resmi çok daha iyi kavrayacağız. uma: Kırım’ın kararına saygı duyulmalı Rusya alt meclisi Duma Başkanı Sergey Narışkin de Kırım ve Sivastopol halkının özgür ve demokratik seçimini destekleyeceğini bildirdi.Narışkin, Kırım Yüksek Konseyi Başkanı Vladimir Konstantinov ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, Kırım halkının güvenliğini sağlamaya yönelik çabaları anlayışla karşıladıklarını belirterek “Kırım yönetiminin, Kırım halkının görüşlerini esas alarak referandum yapma arzusu doğal ve anlaşılabilir” dedi. ABD Başkanı Barack Obama, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i telefonla arayarak gelişmeleri değerlendirdi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre Obama bir saat süren görüşmede, Rusya’nın, Ukrayna’nın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne yönelik eylemlerinin, “kendilerini Avrupalı ortaklarıyla işbirliği içinde bazı adımlar atmaya ittiğini” söyledi. Obama’nın, “Ukrayna ve Rusya hükümetleri doğrudan görüşmeler yapabilir, uluslararası toplumun yardımıyla, uluslararası gözlemciler, etnik Ruslar dahil tüm Ukrayna halkının haklarını sağlayabilir, Rus askerleri üslerine geri dönebilir ve mayıs ayında seçimlere hazırlanan Ukrayna halkını desteklemek için uluslararası toplum birlikte çalışabilir” dediği de aktarıldı. Moskova, iki ülke arasında görüş ayrılıklarının sürdüğünü bildirdi. Önceki gün Ukrayna geçici yönetiminin başbakanı Arseniy Yatsenyuk’u Brüksel’den Kiev’e dönüşü sırasında taDuma, Kırım’ın referandum kararının doğal ve anlaşılabilir olduğunu bildirirken, Kiev’de Rusya büyükelçiliği önünde Rusya’nın Kırım’a müdahalesini protesto için eylem yapıldı. (Fotoğraf: REUTERS) D şıyan uçağa yönelik terör ihbarı yapıldığı ve uçağın Viyana Havaalanı’na indirildiği bildirildi. Avusturya medyasında çıkan haberlere göre yapılan incelemeler sonucu ihbarın asılsız olduğu anlaşıldı. Aşırı milliyetçi Sağ Sektör’ün lideri Dmitriy Yaroş’un, devlet başkanlığı seçimlerinde aday olacağı açıklandı. Sağ Sektör örgütünün lider yardımcısı Andriy Tarasenko’nun, Ukrayna’da aslında yönetim değişikliği yaşanmadığını, sadece yönetimdeki isimlerin değiştiğini savunarak geçici yönetimle aralarına mesafe koyması da dikkati çekti. Tarasenko, “Dış saldırganlığa karşı hazırlanıyoruz” diye konuştu. şartlar arasında Ukrayna’nın NATO ile hiçbir şekilde ilişki içinde olmaması, Ukrayna ordusunun silahlarına sınırlama getirilmesi, Rusların korunması amacıyla yerel askeri yapılar oluşturulması da bulunuyor. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, Rusya’ya yönelik yaptırımların etkili olmaması halinde özellikle Rus şirketleri ve yöneticileri ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakın kişilere yönelik yaptırımlar uygulanabileceğini söyledi. Göz önünde nasıl buraya gelindi? SS Truxtun Boğazlar’dan geçti ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi de “Rusya’nın Ukrayna’nın egemenlik ve toprak bütünlüğünü ihlal eden askeri müdahalesini” kınayan ve bu ülkeye yaptırım çağrısında bulunan tasarıyı onayladı. Ukrayna ve Rus gemilerinin ardından ABD savaş gemisi “USS Truxtun” dün Çanakkale Boğazı’dan geçti. Marmara Denizi’ne doğru seyreden geminin Karadeniz’de demirleyeceği bildiriliyor. U üze savunma sistemi pazarlığı F İsrail istihbaratına yakınlığıyla bilinen DEBKAfile sitesi ise ABD’nin Ukrayna’ya füze savunma sistemi ve radar sistemleri kurmayacağı konusunda garanti vermesi halinde, Moskova’nın Ukrayna’ya yönelik askeri adımlardan vazgeçeceğini öne sürdü. DEBKAfile’a göre Putin’in öne sürdüğü USS Truxtun Sarkozy’nin yargıya müdahalesi dinlemeye takıldı Dış Haberler Servisi Eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin, eski Libya lideri Muammer Kaddafi’den seçim yardımı aldığı iddialarını araştıran hâkimlerce dinlendiği ve bunu engellemek için bir başka hâkimi “satın aldığı” ortaya çıktı. Fransa, Nicolas Sarkozy hakkında birbiri ardına patlak veren dinleme skandalları ile çalkalanıyor. Fransız yargıçlar, Kaddafi’nin 2007’deki seçim kampanyasına milyonlarca Avro’luk yardım yaptığı iddialarıyla ilgili açılan resmi soruşturma çerçevesinde Sarkozy’nin telefonlarını geçen yıl dinlemeye başladı. Le Monde’un haberine göre hâkimler, Sarkozy’nin yanı sıra en sağlam iki adamı eski İçişleri bakanları Brice Hortefeux, Claude Gueant ile avukatı Thierry Herzog’u da dinlemeye aldı. Aralıkta Sarkozy ile avukatı Herzog’un özel görüşmeler için ikinci birer telefon edindikleri anlaşıldı. Bu telefonların dinlenmesiyle yeni bir soruşturma için zemin açılmış oldu. Telefon görüşmelerinden birinde Sarkozy ile avukatı, yüksek hâkimlerden birini kendi yanlarına çekmekten söz ediyor. Dış Haberler Servisi Malezya’da muhalefet liderlerinden Enver İbrahim hakkında, fiili livata suçlamasıyla verilen 5 yıl hapis cezası temyiz mahkemesi tarafından onaylandı. Enver, kararın ardından yaptığı açıklamada, “Bu yargının yozlaşmasıdır. Biraz cesaret göstereceklerini düşünmüştüm” dedi ve Başbakan Necib Rezzak’ı kendisine siyasi kariyerini bitirmek amacıyla komplo düzenlemekle suçladı. Enver, temyiz mahkemesinin kararını, ülkenin en üst yargı makamı Federal Mahkeme’ye götürmeyi planlıyor. Federal Mahkeme kararı bozmazsa hapse girecek olan Enver’in milletvekilliği de düşecek. Kim’in keyfine diyecek yok (Fotoğraf: AFP) A dı, acımasız uygulamalarla anılan Kuzey Kore lideri Kim Jongun’un ilginç fotoğraflarına bir yenisi eklendi. Resmi Kore Merkezi Haber Ajansı’nın dağıttığı fotoğrafta Kore Halk Ordusu’nu ziyaretinde kadın pilotlar tarafından çevrilen Kim, pek keyifli görünüyor. Dünya Kadınlar Günü öncesi dağıtılan fotoğrafın ne zaman çekildiği belirtilmemiş. ‘Hazin tablo!’ Caracas’ta kanlı protesto Dış Haberler Servisi Venezüella’ın başkenti Caracas’ta yönetim karşıtı grupların eylemleri sürerken önceki günkü şiddet olaylarında 2 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi. Kimi kaynaklar başkentin doğusundaki bir bölgeye yaklaşık 100 motosikletli kişinin girdiğini, muhaliflerin kurduğu barikatları kaldırmaya çalıştıklarını, bu sırada çevrede sakinlerinin tepkileriyle karşılaştığını duyurdu. Motosikletli gruptan bazılarının çevre Ülkede bir aydır süren olaylarda ölenlerin sayısı 20’ye sakinleriyle gerginlik yaşadığı, şiddet olaylarının çıktı. (Fotoğraf: REUTERS) patlak verdiği, Ulusal Muhafız Birliği mensubu bir kişi ve bir motosiklet sürücüsünün kim tarafından durumda. Yaklaşık son bir aydır yapılan gösterilerde atıldığı belli olmayan kurşunların hedefi olduğu meydana gelen şiddet olaylarında Maduro yandaşı kaydedildi. Kimi yetkililer çevredeki binalarda oturan ve karşıtı en az 20 kişi hayatını kaybetti. Bu arada Maduro yönetimi karşıtlarının gruba taş attıklarını, önceki gün Caracas hükümetinin Panama ile ilişkilerini ateş açtıklarını duyurdu. Ülkede muhalefet; yüksek kestiğini açıklamasının ardından bu ülkenin büyükelçisi enflasyon, suç oranının artması, kimi temel ihtiyaç ve 3 diplomatının 48 saat içinde Venezüella’dan malzemelerinde yaşanan kısıntılara yönelik protestolar ayrılmasının istendiği de duyuruldu. Maduro, Panama’yı çerçevesinde son dönemde Devlet Başkanı Nicolas Venezüella’ya müdahale etmek isteyen ABD ile işbirliği Maduro yönetimine karşı eylemlerini yoğunlaştırmış içinde olmakla suçlamıştı. Enver İbrahim’in cezasına onay