Katalog

12 MART 2014 ÇARŞAMBA CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA KÜLTÜR 15 Venedik Bienali Mimarlık Sergisi’nde Türkiye Pavyonu’nda yer alacak projenin küratörü Tabanlıoğlu Çok Yaşa Büyük Usta! Önce Sözcükler dergisinin “100. doğum yılında Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday Özel Sayısı” yayımlandı. Geçen cuma da Radikal Kitap “Garipçiler 100 Yaşında” kapağı ile çıktı. İkisinin de kapağında aynı fotoğraf var. Garip’in üç şairi yan yana oturup gülümseyerek poz vermişler. Fotoğraftaki dördüncü kişi arkadaşları Şinasi. Çok bilinen, unutulmaz fotoğraflardan. Orhan Veli 13 Nisan 1914, Oktay Rifat 10 Haziran 1914, Melih Cevdet 13 Mart 1915 doğumlu. Üç arkadaş şiire Ankara Gazi Lisesi’nde okurken başlamışlar. Okulun “Sesimiz” adlı dergisinde şiirleri birlikte çıkmış. Melih Cevdet’in dergilerdeki ilk şiiri 21 yaşındayken 1936’da Varlık’da yayımlanmış; “Ukde”. 1938’de yine Varlık’ta Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet imzalı “Ağaç” yayımlanıyor. Yeni, değişik bir şiir. Üç arkadaşın “özgür koşuk”la yazdıkları şiirlerinden oluşan kitapları “Garip” 1941’de yayımlanıyor. Önsözde şiirin “insanın beş duyusuna değil, kafasına hitap eden bir sanat” olduğu söyleniyor. Şairanelik reddediliyor. Geleneksel şiir anlayışına, ölçüye, uyağa karşı çıkılıyor. Orhan Veli 1950’de genç yaşta ölmeseydi Garip Şiiri devam ederdi diye düşünen çoktur. Ama henüz Orhan Veli yaşarken Melih Cevdet farklı sulara doğru akıtmış şiirini. 1946’da yayımlanan ikinci kitabı “Rahatı Kaçan Ağaç”ta Garip anlayışındaki şiirlerin yanında sesi, uyumu, uyağı önemseyen şiirleri de var. Melih Cevdet, geleneksel şiir anlayışına tamamen sırt çevirmediği gibi tüm olanaklarından da yararlanıyor. Garip’le getirdikleri yenilikleri geleneksel şiirle karıp kendi şiirini kurmaya başlıyor. 1940’ların toplumcu yönelimlerine de uzak durmamış. Garip Şiiri’nin büyük ve çarpıcı etkisi ile yetinmemiş, şiirde her zaman yeniyi, farklıyı aramış bir şair Melih Cevdet. 1962’de yayımladığı “Kolları Bağlı Odysseus”la okurunu bir daha şaşırtmış. Mitolojiden kaynaklanan, ilk okunduğunda kendini ele vermeyen, çağrışıma açık şiirler bunlar. Sonraki şiirlerinde mitoloji hep olacak ama ona felsefi bakışı da ekleyecek. Hümanizmi... Dünya şiirindeki yenilikleri izleyip şiirine katkılar sağlayacak. Yaşamın anlamını, insanın varlığını sorgulayacak. Troya’dan Gılgamış’a uzanacak. Tam mitolojiye fazla kapıldı diye düşünülürken “Karacaoğlan’ın Bir Şiiri Üzerine Çeşitlemeler” ile gelecek. Yıl 1984, 70 yaşına basmak üzere. Şiir belli yaşlarda yazılır diyenleri haksız çıkaracak şekilde 80 yaşında, 1994’de yayımladığı “Yağmur Altında”ki şiirleri “bilge bir lirizm” diye nitelenecek. Gerçekten de “bir yapı ve ses ustası”. Melih Cevdet, Çağdaş Türk şiirinin büyük ustalarından. Böylesine büyük bir şiir ister istemez diğer emekleri, eserleri gölgeliyor. Melih Cevdet’in 7 romanı, 10 oyunu yayımlanmış. İyi bir romancı, oyun yazarı. Söz ustası denecek kadar büyük bir denemeci. Türkçeye büyük katkıları var. Önerdiği sözcükleri kullanıyoruz. Başta Cumhuriyet olmak üzere gazetelerde onlarca yıl köşe yazarlığı yaparken birbirinden güzel denemeler yazmış. 17 deneme, bir günlük ve bir gezi kitabı yayımlanmış. Gazetelerde, dergilerde kalmış denemeleri de Sevengül Sönmez’in emeği ile Everest Yayınları’nda kitaplaşmaya devam ediyor. Melih Cevdet’in çevirmenliği ise en çok göz ardı edilen özelliği. 1943’ten itibaren Moliere’den Turgenyev’e onlarca önemli klasiği Türkçeye kazandırmış. Melih Cevdet Anday 87 yıllık yaşamı boyunca hiç durmaksızın eserler vermiş. Yarın 99. yaşını kutlayacağız! Çok yaşa büyük usta! Bakanlık ‘Hafızamı ‘sanatçı’ masaya yatırdım’ avında SELDA GÜNEYSU ANKARA Kültür ve Turizm Bakanlığı, eylemci sanatçı avına natçıların eylemi hukuksuz bir çıktı. Bakanlığın, 3 Mart’ta Anşekilde gerçekleştirmesi” oldukara’daki TÜRKSOY binasınğu dile getirildi. Bunun yanı sıra da düzenlenen, Devlet Tiyatroçalıştay sırasında orada bulunan ları (DT), Devlet Opera ve Balebakanlık çalışanlarının bazılarısi (DOB) ile Güzel Sanatlar Genın da sanatçıların kimler olduğunel Müdürlüğü’nü yok edip yenu öğrenmek için tespit yaptıkları ni oluşturulacak olan Türkiye Sakaydedildi. nat Kurulu’na (TÜSAK) devretmeyi u Kültür ve Turizm ‘Nazi öngören yasa tasarıBakanlığı, TÜSAK Almanyası’yla sı taslağı çalıştayıÇalıştayı’nı protesto eşdeğer’ nı protesto eden saeden sanatçıların natçıların isim listeKonuya ilişkin sini istediği öğrenil belirlenmesini isterken Cumhuriyet’e açıkladi. Kültür Sanat Sen Kültür Sanat Sen’den ma yapan Kültür Sanat Merkez Yürütme Sen Merkez Yürütme Yusuf Sağlam, Kurulu üyesi Yusuf Kurulu üyesi Yusuf sanatçıların eyleminin Sağlam, eylem kararıSağlam, bu duruma “kabul edilemez” demokratik ve anayasal nı çeşitli sivil toplum diye tepki gösterdi. kuruluşlarıyla birlikte bir hak olduğunu Kültür ve Turizm aldığını bevurgulayarak tepki sendikanın Bakanlığı, Müsteşar lirterek sanatçıların da gösterdi. Yardımcısı Nihat bu eyleme “yasal olaGül öncülüğünde, rak katıldıklarını” ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’ndeki “toplantı, yürüyüş, gösteri düçalıştayın ardından, 3 Mart’ta da zenleme hakkını kullandıklaAnkara’da, TÜRKSOY Toplantı rını” dile getirdi. “Sanatçılar o Salonu’nda, çeşitli sivil kuruluşgün orada demokratik haklalarının da katılımıyla bir çalıştay rını kullandılar” diyen Sağlam, düzenledi. Ancak çalıştay önce“isim isim sanatçıların isimlesinde Türkiye’nin hemen hemen rinin istenmesinin kabul edileher yerinden gelen opera, bale, ti mez” olduğunu vurguladı. yatro ve orkestra sanatçıları, çaDurumu “Nazi Almanyası’yla lıştayı TÜRKSOY binası önünde eşdeğer” olarak nitelendiren protesto eylemi gerçekleştirmişti. Sağlam, “Sanatçıların çalışÇalıştayı, pek çok sivil topma saatlerini aksattı gerekçesi lum kuruluşunun temsilcileri de diye bir şey söz konusu değil“TÜSAK’ı kabul edilemez buldir. Bu türlü bir fişlemeyi kedukları” gerekçesiyle yarıda bısinlikle kınıyoruz. Sanatçıların rakıp terk etmişti. Bakanlığın, o bu yönde kullandıkları demokçalıştayı protesto eden sanatçılaratik hakları, ILO sözleşmelerın isim listesini istediği belirtildi. rinde de yer alıyor. Ayrıca bu Bakanlığın gerekçesinin ise “saanayasal haktır.” TÜSAK çalıştayı sırasında eyleme katılan sanatçıların isim listesi istendi... Kültür Servisi Venedik Bienali 14. ti Tabanlıoğlu’nun mimarı olduğu Atatürk Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde bu yıl ilk Kültür Merkezi’ne (AKM) odaklanacak. kez yer alacak Türkiye Pavyonu’nda küratör Türkiye Pavyonu’nun hazırlanması için 3 Murat Tabanlıoğlu ve proje koordinatörü milyon Avro’nun üzerinde kaynak sağlandıPelin Derviş’in sergi ekibiyle beraber hazırğını belirten Tabanlıoğlu, “Bu yıl mimarlık ladığı “Hafıza Mekânları” bienaline katılım artacak (Places of Memory) başlıksanat bienali ile yarışacak, lı proje sunulacak. “Hafıza mimarların bir şovu olau ‘Hafıza Mekânları’, Mekânları”, 7 Haziran23 cak” derken aslında projenin Venedik’te bu yıl ilk kez Kasım günleri arasında gerde bir “Murat Tabanlıoğlu yer alacak kalıcı Türkiye çekleştirilecek Venedik şov” olacağına vurgu yaptı. Bienali’nin iki, ana sergi ala Pavyonu’ndaki ilk proje olacak. Tabanlıoğlu şunları söynından biri olan Arsenale’de ledi: Tabanlıoğlu, projede, babası tahsis edilen 20 yıllık kalıcı “Hayatımın farklı evreHayati Tabanlıoğlu’nun mimarı lerinde mekândaki ilk proje olacak. eşik niteliği taşıyan olduğu AKM’ye odaklanacak. bu kent mekânlarını, bir Projeyle ilgili olarak İKSV Salonun’da düzenleanlamda hafızamı masanen basın toplantısında, küya yatırmak serginin kavratör Tabanlıoğlu, proje koordinatörü Derramsal yapısını belirleme yönünde atılan viş ve sergi ekibinde yer alan Ali Taptık, ilk adımdı. Alper Derinboğaz, Candaş Şişman, MeSergi ise bu kent mekânlarından haretehan Özcan ve Serkan Taycan proje hak ketle mekân kavramının kendisine odakkında bilgi verdi. lanarak ekipteki her bireyin öznel bakışıTabanlıoğlu, bienalin “Mimarlar değil, nı ortaya koymasına olanak veren bir temimarlık hakkında” konulu ana temasımel üzerinde yapılanıyor; farklı ölçeklenı bireysel algı ve deneyimler üzerinden ele rin içinde barındırdığı farklı kavrayışalacağını söyledi. lar ve ifade biçimleri üzerinden birbiriyle “Hafıza Mekânları” adlı projenin çıkış ilişkileniyor. noktasını, Tabanlıoğlu’nun hayatının farklı Bu çalışma sonunda ortaya çıkacak evrelerinde eşik niteliği taşıyan İstanbul’dahikâyenin ne olduğunu baştan yazmadık. ki üç bölge oluşturuyor; TaksimSalıpazaSonucu birlikte göreceğiz. Bu, bizi sürekli rı, Babıâli ve Büyükdere Caddesi. Tabangergin tutan, ama aynı zamanda potansilıoğlu, Taksim bölgesinde, babası Hayayeller barındıran bilinçli bir karar.” Sanat yasa durdu Kültür Servisi Polisin gaz fişeğiyle başından yaralaması sonucu 269 gün yaşam mücadelesi veren 15 yaşındaki Berkin Elvan’ın dün hayatını kaybetmesinin ardından pek çok sanat etkinliği iptal edildi. Kumbaracı50, Emek Sahnesi, İkinciKat, TiyatroD22, Mekân Artı, Sadri Alışık Tiyatrosu gibi özel tiyatro toplulukları ardı ardına oyunlarını iptal ettiklerini açıkladı. Kumbaracı50, resmi Twitter hesabından, “Katilcilik” oyununun iptal edildiğini “Bu akşam sahneye çıkıp ‘Katilcilik’ oynamak istemedik. Oyun iptal” diye duyururken, İkinciKat “Berkin gittiyse, bu işyeri de greve gider. Bugün seni anıyoruz, oyun oynamıyoruz güzel çocuk, sokaklarda ismini haykırıyoruz” dedi. Bugün de aralarında Talimhane Tiyatrosu’nun olduğu birçok topluluk “yas”ı sürdürerek sahneye çıkmayacak. Tiyatro oyunlarının yanı sıra dün birçok konser de iptal edildi. Babylon’daki “Dinar Bandosu” konseri ile Jolly Joker’da yapılacak Erdal Bayrakoğlu’nun konseri iptal edildi. İptal haberlerinin hemen ardından, Beyoğlu’ndaki müzik mekânlarından hiçbirinin müzik yayını yapmayacağı duyurusu Berkin Elvan’ın ölümü nedeniyle pek çok etkinlik iptal edildi u Kumbaracı50, ‘Katilcilik’ oyununun iptal edildiğini, ‘Bu akşam sahneye çıkıp Katilcilik oynamak istemedik’ sözleriyle duyurdu. geldi. Suzan Kardeş Gölcük’te vereceği konsere, Redd grubu Sakarya’daki konserine çıkmadı. Yazarlar da dünkü programlarına Yazarımızın katılmadı. Birçok Berkin Elvan’ın yaşadıkları yazısı elimize birçok sanatçıya da esin kaynağı söyleşi, imza günü ulaşmadığından oldu. Mert Tügen’in illüstrasyon iptal yayımlayamıyoruz. çalışması bunlardan biri. edildi. Yazar Altay Öktem, bugün Beyoğlu Aziz Kedi Kitabevi’nde yapılacak söyleşiyi, 7XUL]P%DNDQOÖâÖ%HOJHOL “Gelmeyi 6ÖQÖI5HVWRUDQ düşünen herkesi Berkin’imizin cenazesine bekliyorum” diyerek iptal ettiğini duyurdu. Berkin Elvan’ın okurlarına im ölümünün %10 indir ardından, dizi setlerindeki sanatçılar da çekimleri durdurdu. AlkollüAlkolsüz “Bugünün Saraylısı” dizisinin içecek çesitleri setinde çalışanlar, ellerindeki kartonlarda “Çocuklar ölürken 0(+0(76$ã75(6725$1 2&$.%$ä, değil uyurken sessiz olunur” %\NGHUH&DG(PODN%DQN%ORNODUÖ&%ORN$OWÖ.DQ\RQ$90.DUåÖVÖ /(9(17ã67$1%8/ yazan fotoğrafı Twitter’dan 7HOZZZPHKPHWVDLWFRP paylaştı. Levent’in Lezzet Bahçesi “Gizli Cennetiyiz”