Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 HAZİRAN 2013 SALI kultur@cumhuriyet.com.tr 18 KÜLTÜR Ute Lemper’den, Neruda’nın aşk şiirlerinin büyüleyici şarkılarını dinledik Gezi Parkı kırılma noktası... ‘Sanki büyük AKP legosunun parçaları monte ediliyor, edilmek isteniyor bütüne’ u Başbakan, pazar sabahı yaptığı konuşmada umursamazlığın yeni bir örneğini verdi ve Atatürk Kültür Merkezi’nin (AKM) yıkılacağının yerine modern bir opera binası yapılacağının altını çizdi. Yanılmıyorsam, sonra da kültür merkezi içinde bir opera salonundan söz etti. Anlaşılan o ki, daha ne yapılacağı belli değil. Belli olan, AKM’yi yok etmek... Günlerden Pazar, 2 Haziran 2013... Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Osmanlı Arşivleri Yeni Hizmet Binası açılış töreninde konuşuyor... Beş gündür Taksim Gezi Parkı’ndan Türkiye’nin dört bir yanına sıçrayan olayları adeta “yok” farz ederek program akışını asla bozmayan ana haber kanalları canlı yayında veriyorlar bu konuşmayı! Bu arada, devamlı canlı yayın yapan Halk TV’ye teşekkürler... Konuşmasında, Sayın Erdoğan bir kez daha vurguluyor Topçu Kışlası’nın Gezi Parkı’na yapılacağını! Dahası, Gezi Parkı’nda pırıl pırıl gençlerin önderliğinde başlatılan bu barışçıl eylemi bir avuç çapulcunun gösterisi olarak nitelendiriyor! Üslup yine aynı üslup... “Alkolikler”, “ayyaşlar”, “çapulcular”... Siyasal iktidarın ve Başbakan’ın toplumu, toplumun değerlerini hiçe sayan bu tavrıdır yaşanan olaylara zemin hazırlayan. Başbakan’ın dozu giderek artan küçümseyici, otoriter, buyurgan tavrıdır gençyaşlı onca insanın sabrını taşıran ve “Siz, Sayın Başbakan, benim onurumu çiğneme hakkına sahip değilsiniz” dedirten. Bu anlamda, Gezi Parkı bir kırılma noktasıdır. Ne var ki, devlet güçlerinin gençlere uyguladığı böylesi sınırsız şiddet sanki bilinçli olarak olayları körüklemektedir. Devlet böylesine itici, körükleyici olmamalı. Gerçekleri görmeli artık! Başbakan, pazar sabahı yaptığı konuşmada umursamazlığın yeni bir örneğini verdi ve Atatürk Kültür Merkezi’nin (AKM) yıkılacağının, yerine modern bir opera binası yapılacağının altını çizdi. Yanılmıyorsam, sonra da kültür merkezi içinde bir opera salonundan söz etti. Anlaşılan o ki, daha ne yapılacağı belli değil. Belli olan, AKM’yi yok etmek... 2008 Mayıs sonunda onarım nedeniyle kapısına kilit vurulan AKM’nin 29 Ekim 2013’te kapılarını açması beklenirken, önce onarım durduruldu ve bir hafta sonra da bu açıklama yapıldı: AKM yıkılacak! Bütün dünyada önemli tiyatro, opera binaları, konser salonları, müzeler, sinemalar o kentlerin simgeleridir. Korunurlar. Yenileri yapılsa da korunurlar. Bu anlamda AKM de korunması gereken çok önemli bir örnektir. Elbette bu kente yakışacak bir opera binası inşa edilmeli, ama yakın tarihimizin Özgürlük için bir feryat rı: “Ellerin”, “ Beni Unutursan”, “Yokluk”, “Umutsuz bir Şarkı”. İspanyolca, Fransızca LONDRA Ute Lemper olağanüstü sahve İngilizce söylüyor Lemper, vokal doğaçlane performansı ve kendine özgü sesiyle tamaları nefesimizi kesiyor. nınmasının yanı sıra politik farkındalığıyLa Isla Negra’yı çevreleyen deniz ve yola da ünlü bir şarkıcı ve oyuncu. Belki de en sun kokusu, dalgaların sesi, havadaki nem, çok Kurt Weill bestelerinin yorumlarıyla bikumda kalan ayak izleri, rüzgârın uğultulinen bir şarkıcı. Ancak Lemper’in yeni prosu, Neruda’nın ruhu, aşkın acısı ve keyjesi “Ute Lemper Pablo Neruda Söylüyor: fi, Neruda’nın şiirini ayrıcalıklı kılan her şey Aşk Şiirlerinin Şarkı Döngüsü” bence onu Lemper’in sesiyle içimize işliyor. apayrı bir düzeye taşıyor. İzleyiciler konseri dinlerken, Lemper’in büSouthbank Centre mekânlarının ikinci en yüleyici sahne performansını izlerken şarapbüyük sahnesi olan Queen Elizabeth Hall’da larını yudumluyorlar. Böylesine içten şiirlerin Ute Lemper’den Neruşarkılarını dinlerken içmemek da şiirlerinin bestelenmiş Neruda’ya haksızlık olur herhalu Neruda şiirlerinin uyarlamalarını Londra’da de diye düşünüyorum. havanın yağmurlu ve puslu bestelenmiş uyarlamalarını Hem Lemper’e hem de olduğu bir günde dinlemek, Neruda’ya yeniden âşık oluyoLondra’da havanın yağmurlu Şilili ozanın dizelerinin tatruz. Aşkımız alkışlarımızın seve puslu olduğu bir günde lı ve acı güneşini içimize sinde saklı. Müthiş bir alkışlı dinlemek, Şilili ozanın çekmemizi sağladı. sevgi selinden sonra Lemper ve Londra Edebiyat dizelerinin tatlı ve acı güneşini müzik dostları sahneye geri döFestivali’nin bir parçası nüyorlar. içimize çekmemizi sağladı. olarak düzenlenen konserLemper bu konserin onlara de Lemper’in Neruda uyarne kadar heyecan verici ve zorlamaları çağdaş, yenilikçi ve ışıl ışıldı. lu bir dönem yaşattığını söylüyor, ne de olsa Bu sanatsal projenin fikir anası Lemper, bu konserde Neruda şiirlerini sahnede ilk kez müzik ise Lemper ile Marcelo Nisinman’ın baştan sona seslendiriyorlar. Albüm kaydı yeortak çabası. Konser başlıyor, sahne sade ve ni bitmiş. siyah. Lemper’in müzik dostları teker teker Bis parçaları olarak Weill’dan “Bilbao”yu sahnedeki yerlerini alıyorlar; piyanoda Vaseslendiriyor. Dans ediyor, gülümsemena Gierig, bandeneon’da Victor Villena, gisi yüzünden hiç eksilmiyor. Yine müziğini tar ve ukulelede John Benthal, perküsyonWeill’ın bestelediği, sözlerini Brecht’in yazda Lemper’in eşi Todd Turkisher, kemanda dığı “Mack the Knife”ı Almanca versiyonunFrank Reinecke. dan alıp “swing”e dönüştürüyor. Arada bir Lemper usulca sahneye çıkıyor, gülümseye “Hayat bir kabaredir” diye sesleniyor bize rek selam veriyor. Müzik usulca devam ederve hiç ara vermeden, ilk olarak 1975’te sahneken, Neruda’yı şiirsel bir konuşma sesiyle an ye uyarlanan Chicago müzikalinin en bilindik latmaya başlıyor. Neruda’nın yapıtlarının “öz şarkısı “All That Jazz”le konserini patlayıcı gürlük için bir feryat” olduğunu vurguluyor, bir sona vardırıyor. hayat hikâyesini irdeliyor, üçüncü eşi Matilde Lemper 28 Mayıs akşamı olağanüstü şiirler Urrutia’ya duyduğu aşktan söz ediyor. eşliğinde birbirinden güzel şarkılar söylerken, Neruda’nın belki de en ünlü şiirlerinden bir bizi ağlattı, güldürdü, ama daha da önemlisi seçki sunuyor Lemper’in şarkı uyarlamaladüşündürdü… (hande.eagle@gmail.com) HANDE EAGLE AKM’nin son hali... Önceki gün Taksim Meydanı’nda yüzlerce İstanbullu Atatürk Kültür Merkezi’nin içine girerek çatısına çıktı. AKM’nin içinden son görüntüler de bu şekilde kayıt altına alınmış oldu. (Fotoğraf: AYŞEGÜL ÖZBEK) simge yapılarından biri olan AKM de en kısa zamanda yeniden soluk almaya başlamalıdır. Hoş, ondan çok daha eski olan Emek Sineması yıkıldıktan sonra... Bir yanda alkolle ilgili kısıtlamalar ve “ayyaş” edebiyatı ortalığı karıştırırken, öte yanda, AKP’nin “Türkiye’deki Sanat Kurumlarının Oluşumu ve İşleyişi” başlıklı yeni yasa tasarısı taslağı hazırladığı haberlerini okuduk. Anlaşılan o ki Devlet Tiyatroları, Devlet Opera ve Balesi ve Devlet Güzel Sanatlar Müdürlükleri’nin kapatılarak Başbakanlık bünyesinde kurulacak bir “Sanat Konseyi”ne bağlanması öngörülüyor bu taslakta. Hiçbir sanat kurum ve kuruluşunun görüşleri alınmadan hazırlanan taslak sanki kocaman bir AKP legosunun bir parçası gibi bütüne monte edilecek; Başbakanlık kontrolü elinde tutacak. Zaten, uzun zamandır yaşananlar Devlet Tiyatroları’nın ve bu kurumun başarılı genel müdürü Lemi Bilgin’in başında kara bulutların dolaştığı sinyallerini veriyordu. İlk adım, Sayın Lemi Bilgin’in görevden alınmasıyla atıldı. Devlet Tiyatroları, Cumhuriyetin en güçlü, en köklü kültür kurumlarından biridir. Bugün, 20’nin üstünde ilde yerleşik sahneleriyle ve bu Ve de Devlet Tiyatroları Ve AKM ralardan çevre illere düzenlediği turnelerle Türkiye’nin sanat haritasında çok önemli bir yere sahiptir... Devlet Tiyatroları’nın bir hafta önce verdiği gazete ilanlarına bakıyorum: “Sadece bu sezonda 430.000 km. yol kat ettik, 81 ilimize gittik, 149 farklı oyunla 6180 temsil verdik.” Böylesine köklü bir sanat kurumunu silkelemek, eritmek ve Başbakanlık’a bağlamak, sonra da bir Sanat Konseyi ve Sanat Kurulu’ndan (Arts Council!) söz etmek ne denli sağlıklıdır acaba? Ne denli doğrudur? Ne gereği vardır? Eğer, Shakespeare’in ülkesindeki bu köklü mekanizma bu taslağı hazırlayanlara esin kaynağı olduysa, işleyişin çok detaylı bir biçimde incelenmesi gerekir. Çünkü, Arts Council asla bağımlı/bağlı bir kuruluş değildir. Kimsenin dümen suyuna gitmeyen bir oluşumdur. Devletin görevi kültürü, sanatı, bilimi desteklemektir. Devlet Tiyatroları sisteminde aksayan yönler yok mu? Tabii ki var. Var ama, önemli olan bu aksayan yönlerin onarılması ve yeniden yapılanması doğrultusunda ciddi adımlar atılmasıdır. AKP’nin bu yasa tasarısı eğer hayat bulursa Türkiye’nin kültür iklimini yeniden şekillendirecektir. Bu nedenle, umarım söz konusu taslak, adet haline geldiği üzere, bir gece yarısı ansızın Meclis’ten geçirilerek karşımıza gelmez. ETKİNLİKLER İPTAL EDİLİYOR Kültür Servisi Bugün açıliklerini yapmayı doğru bulmuyor lış konseriyle başlaması planlanan 41. İSTANBUL MÜZİK FESTİVALİ ve bu nedenle, açılış törenini ip41. İstanbul Müzik Festivali, Taktal ederek açılış konserini de başsim Gezi Parkı’nda başlayan ve ka bir tarihe erteliyoruz.” AçıTürkiye’ye yayılan olaylar nedelış etkinlikleri sonrasındaki konserniyle iptal edildi. Başka bir tarihe lerin planlandığı gibi devam edeertelendiği duyurulan açılış konseceği duyurulan festivalde yarın İsrinin iptali ile ilgili İstanbul Kültanbul Üniversitesi OMAR Türk tür Sanat Vakfı şu açıklamada buMüziği İcra Heyeti’nin “Hüsnü lundu: “Taksim Gezi Parkı’nda Aşk” konseri Galata Mevlevihanebaşlayan ve gelişen olaylardan si Müzesi’nde saat 20.00’de izledolayı büyük üzüntü duyuyoruz. nebilir. Gönül Paçacı’nın şef olduToplumsal hassasiyetin çok üst düzeyde olduğu böyle ğu konserde Ahmet Özhan, Münip Utandı ve Leonidas bir dönemde, 41. İstanbul Müzik Festivali açılış etkinAsteris solist olarak yer alıyor. Açılış konseri ertelendi, festivale devam Kültür Servisi Taksim Gezi Parkı’nda başlayıp ülke çapına yayılan protestolar nedeniyle çeşitli kültür sanat etkinlikleri iptal edildi. Sanat kurumları etkinliklerle ilgili beklemede, internet sitelerinde anlık değişiklikleri, iptalleri duyurmaya çalışıyorlar. Çıplak Ayaklar Kumpanyası 10. yılı nedeniyle 4 23 Haziran tarihleri arasında kutlayacakları festivali erteleme kararı aldı. Çıplak Ayaklar Kumpanya’sı “Yapmayı planladığımız ‘Çıplak Ayaklar Festivali’ hayal ettiğimizden de büyük bir festivale dönüştü. Şimdilik sahnemiz sokaklar, hareketle kalın!” açıklaması yaptılar. Tiyatro Pera, yeni oyunu “Akdeniz”in 1 Haziran’daki ilk gösterimini iptal etti. Yaptıkları açıklamada “Ülkesine, insanına, sanata, sanatçıya düşman bir iktidara karşı verilen bu büyük ve beklenmedik mücadele, bizi yeni oyunumuz “Akdeniz” müzikalinin genel provasında yakaladı. Prömiyerimizi yapamadan sezonu kapatıyoruz. Üç gündür eylemin içindeydik, şu an Atina`da turnede olduğumuz için Taksim`de değiliz. Ve biliyoruz ki yeni sezonları görebilmek, perdemizi açabilmek için de bu iktidarla, bu çağdışı zihniyetle mücadele etmek zorundayız” diyen Tiyatro Pera sezonu kapadı. “Sanatorium, Burcu Aksoy’un “00:00” adlı sergisinin açılışını 11 Haziran saat ‘Şimdilik sahnemiz sokaklar, hareketle kalın’ 18:30’a erteledi. ArtSümer, “ilk gösterim” adlı sergisinin açılışını daha sonraki bir tarihe erteledi. İBB Şehir Tiyatroları, “Yaz Günleri” kapsamında 31 Mayıs Cuma günü sahnelenmesi planlanan “Kösem Sultan” oyununu, 5 Haziran Çarşamba günü Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi’nde saat 20.30’da sahnelenecek. Yıldız Teknik Üniversitesi Vedat Kosal anma konserinin tarihi henüz belli değil. Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası’nda 3 4 Haziran’da yapılması planlanan ve iptal edilen konserlerin bilet paralarının hafta içi banka vasıtasıyla geri ödeneceği, nakit ödeme yapanların ise paralarını gişeden alabilecekleri duyuruldu. Süreyya Operası’nda dün ve bugün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nın “Tiyatro Müdürü Zahide” temsilleri iptal edildi. Sabancı Holding’den AKM açıklaması AKM’nin yıkım sürecine girdiği yönündeki haberler üzerine Sabancı Holding, konuyla ilgili, “Sabancı Holding olarak, Kültür Bakanlığı ile yaptığımız protokol, Atatürk Kültür Merkezi’nin sadece restorasyonunu kapsamaktadır” açıklamasında bulundu. Bilindiği gibi Sabancı Holding AKM’nin restore edilmesi çin 30 milyon liralık katkıda bulunmayı üstlenmişti.