Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 EYLÜL 2012 ÇARŞAMBA 4 HABERLER Başbakan Erdoğan, 2014’te Köşk’e çıktıktan sonra başkanlık sistemine geçilmesini planlıyor Gül’süz bir yapı peşinde ‘İşkenceciler yargılansın’ ? ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) 12 Eylül’ü Yargılama Platformu, dönemin Mamak Cezaevi Müdürü Raci Tetik’in yargılanması için Mamak Askeri Cezaevi önünde eylem yaptı. Grup adına konuşan 78liler Girişimi üyesi Metin Uzunöz, “Mamak cehenneminde olup bitenlerden, cezaevinin ‘ünlü’ müdürü Tetik’in ifadesiyle Kenan Evren, Tahsin Şahinkaya ve diğer darbe şefleri sorumlu. Ama onlar, Mamak suçlarından yargılanmıyor” dedi. ERDEM GÜL Ekonomik Kriz Silah Piyasası Küresel kapitalizmin yapısal krizi, iki mali çöküşle (1997, 2007) sarsılarak yoluna devam ederken, geçen günlerde yayımlanan araştırmalar, bu dönemde şiddet olaylarında, savaşlarda görülen artışı anlamamıza yardım edecek veriler sunuyordu: Dünya ekonomisi bir krizin pençesinde kıvranır, işsizlik, yoksulluk, toplumsal, bölgesel eşitsizlikler artarken, silah endüstrisinin, özellikle ABD’de adeta altın çağını yaşadığı görülüyor. New York Times’ın, ABD İstatistik Bürosu’nun topladığı verilere dayanarak yayımladığı bir grafik (31/07/09) mali krizin başladığı, dünya ticaretinin hızla daralmaya başladığı 20072009 yıllarında, ABD dayanıklı tüketim malları ihracatı da gerilerken, silah sanayii malları ihracatının hızla arttığını ortaya koyuyordu. Grafikte, 2007 yılında, dayanıklı tüketim malları ihracatındaki artış, 2000 yılı ortalamasının yüzde 10 üstünde bir yerde seyrederken, 2009 yılına gelindiğinde, 2000 yılının yüzde 25 altına gerilemiş olduğu görülüyordu. Grafik, aynı dönemde savunma malları ihracatında 2000’e göre yüzde 50 artış düzeyinden yüzde 125 düzeyine yükseldiğini gösteriyordu. ABD Kongre’sinin partiler üstü Araştırma Servisi’nin geçen hafta yayımlanan raporu, ABD silah ihracatının 2011’de tarihsel bir rekor kırarak bir önceki yıla göre yüzde 300 arttığını ortaya koyuyordu. Bir önceki tarihsel rekor da 2009 yılına aitmiş. NYT’den aktardığım grafik, ithalatın 2009 yılında, bir önceki yıla göre yüzde yüzden fazla arttığını gösteriyordu. Kongre Araştırma Servisi verileri ABD silah ihracatının 2009’da 31 milyar dolardan 2011’de 66.3 milyar dolara çıkarak, 85.5 milyar dolarlık küresel silah piyasasının üçte ikisine ulaştığını gösteriyor. Hemen arkasından gelen Rusya’nın toplam içindeki payı yalnızca yüzde 5.6. Avrupa’nın toplam payı da 2010’da yüzde 12.2’den yüzde 7.2’ye gerilemiş. Araştırma Servisi’nin raporu, 2011 yılı ihracatının ağırlıklı olarak, uçaklarla, füze savunma sistemlerini kapsadığını, Ortadoğu’ya, Körfez ülkelerine yönelik olarak gerçekleştiğini aktarıyor. Suudi Arabistan 84 yeni F15 alırken, filosundaki 70 F15 uçağının sistemlerini yenilemiş. Birleşik Arap Emirlikleri 3.49 milyar dolarlık füze savunma sistemi, 1 milyar dolar ödeyerek de 16 Chinook helikopteri almış, Umman da 18 F16 satın almış. Araştırma bu silahlanma eğiliminin arkasında, İran korkusunun yattığını vurguluyor. ANKARA Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, partisinin büyük kongresinde oluşturmaya çalıştığı yeni yapılanma, 2014 sonrası planlarında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e yer olmadığının açık işaretlerini taşıyor. Erdoğan, bu dönem gerçekleşmemesi durumunda bile 2014’te Köşk’e çıktıktan sonra başkanlık sistemine geçilmesini planlıyor. Bu nedenle parti yönetimini, kendisine yakın isimlerden oluşturacak. Erdoğan, Ankara’ya çağırdığı milletvekilleriyle bugün bir toplantı yapacak. Erdoğan, partinin öne çekilirse gelecek yıl yapılacak yerel seçimler, 2014’teki Cumhurbaşkanı seçimi ve 2015’teki milletvekili genel seçimlerinin de içinde olduğu üç yıl boyunca ABD’YE GÜL’ÜN YERİNE ERDOĞAN GİDİYOR ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Kurulu çalışmalarına katılmak üzere 22 Eylül’de ABD’ye sürpriz bir ziyaret gerçekleştirecek. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün kulağındaki rahatsızlık nedeniyle katılamadığı programda Erdoğan, Suriye ile ilgili önemli ikili görüşmeler yapacak. Erdoğan bu ay 3 ayrı yurtdışı gezisine daha çıkacak. Erdoğan, ilk ziyaretini 11 Eylül’de Azerbaycan’a yapacak. Erdoğan, 1213 Eylül’de Kiev’de TürkiyeUkrayna Yüksek Düzeyli Stratejik Konseyi toplantısına katılacak. 14 Eylül’de Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde Yalta Avrupa Stratejisi 9. yıllık toplantısına katılacak Erdoğan, 14 Eylül’de de Bosna Hersek’e geçecek. Erdoğan’ın New York temaslarına Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da katılacak. turuluyordu. Ancak 12 Haziran seçimlerinde ilk kez kendisine çok yakın isimleri milletvekili yapan Erdoğan, büyük kongre ile de parti yönetimine tam olarak hâkim hale gelecek. Milletvekillerine anket görev alacak AKP’nin yeni yönetimini oluşturma çalışmalarına hız verdi. 30 Eylül’deki kongrede oluşacak yeni yönetim, partinin kuruluşundan bu yana ilk kez doğrudan Erdoğan damga Aile danışmanlığı yaşama geçiyor ? ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın bir süredir üzerinde çalıştığı “her aileye bir danışman” projesi yaşama geçiriliyor. Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Danışma Merkezleri yönetmeliğine göre merkezlerde, sosyal hizmet, psikoloji, sosyoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, tıp, hemşirelik ve çocuk gelişimi alanları mezunları hizmet verecek. YAYLADAĞI’NDA EVLERİ BOŞALTIN TALİMATI İĞNELİ FIRÇA Sığınmacılara dokuz gün süre AKIN BODUR Erdoğan, geçen hafta kongrede çoğunluğu değişecek olan AKP’nin 50 kişilik merkez karar ve yönetim kurulu ile (MKYK) son toplantısını yaptı. Erdoğan, MKYK üyelerine teşekkür ve veda ederek yarıdan fazlasını değiştireceğinin sinyallerini verdikten sonra, dağıttığı bir anket formuyla kurul üyelerinin yeni oluşacak yönetim listesine sı taşıyacak. Daha önceki kongrelerde isim önermelerini istedi. Erdoğan, buparti yönetimleri, Abdullah Gül, Bü gün de “Genişletilmiş grup toplantılent Arınç başta olmak üzere parti için sı” adıyla milletvekilleri ve parti kudeki değişik gruplaşmaların gözetil rucularıyla bir araya gelecek. AKP mesiyle belli ölçüde dengelerle oluş Genel Merkezi’nde yapılacak toplantıda Erdoğan, partinin yeni yapılanmayla yeni bir döneme girdiğini anlattıktan sonZAFER TEMOÇİN ra milletvekilleri ve kuruculara da anket formu dağıtarak, yeni MKYK’de görmek istediği “partili, başka partilerden, partisiz, iş, sanat, spor dünyasından isimleri” önermelerini isteyecek. Kriz mi? Ne krizi? Köşk’te başkan Edinilen bilgilere göre Erdoğan ve kurmayları, yeni anayasa sürecinde başkanlık sistemine geçilmesi için ısrarcı olacak. Ancak AKP, muhalefetin buna karşı direnmesi durumunda başkanlık sistemini anayasa sürecinin olmazsa olmazı haline getirmeyecek. Bu durumda Erdoğan, partiyi de kendisine yakın isimlerle dizayn ettiği için 2014’te Cumhurbaşkanlığı’na aday olacak. Erdoğan, Köşk’e çıkacak yüzde 50’nin üzerinde oyu yakalaması durumunda, ilk olarak yeni bir anayasa değişikliğiyle başkanlık sistemine geçilecek. Köşk için alınacak yüzde 50’nin üzerindeki oy da dikkate alınarak başkanlık sistemi için partilerden direniş olması durumunda referanduma gidilecek. AKP’nin planladığı başkanlık modeline göre de Erdoğan sistemin tek patronu olurken partisiyle bağlantısı sürecek. Yetkileri az olan bir başbakan bizzat Erdoğan tarafından atanacak. Partiye de yine Erdoğan’ın “emanetçisi” bir genel başkan seçilecek. Partideki bu planlar, 2014 sonrası Erdoğan’ın çizdiği modelde Gül’e yer olmadığının işaretleri olarak değerlendiriliyor. Şüpheli teslim oldu ? İstanbul Haber Servisi Mecidiyeköy metro istasyonunda pazar günü çıkan kavgada G.Saray maçına giden Uğur Fakılı’nın (19) bıçaklanarak öldürülmesine ilişkin olarak Muhammed Yakup İ. (20), Bahçelievler Polis Merkezi’ne teslim oldu. Muhammed Yakup İ. olay nedeniyle pişman olduğunu söyledi. Olay gecesi kavgaya karıştıkları öne sürülen Uğur Y. ve Murat Ç. de adreslerine yapılan operasyonda yakalandı. YAYLADAĞI Suriye’den gelen ve Yayladağı’ndaki evlerde kalan sığınmacıların evleri boşaltması istendi. Suriyeliler, farklı kentlerde AFAD kamplarına gönderilecek. Evlerde kalanların sayısının iki bine ulaştığı biliniyor. Çadır kentlerin taşınması için de çalışmalar başladı. Yayladağı Öğretmenevi’nde Suriyeli sığınmacıların temsilcileriyle görüşen Yayladağı Kaymakamı Tolga Polat, kentte kiralanacak boş evin kalmadığını ve eğitimin başlaması ile ilçeye gelecek öğrencilerin kalacak yerinin olmadığını belirterek sığınmacılara kaldıkları evleri boşaltması için 9 gün süre tanıdı. Suriye Türkmenleri BayırBucak Kültür Derneği adına açıklama yapan Sadettin Molla, “Bizleri buradan kaldırırlarsa, sınırın ötesinde kalanlarla bağımızı keserler” dedi. [email protected] ‘Merkez’den ‘çevre’ye Araştırma, dünya ekonomisindeki yeniden daralma eğilimlerine de işaret ederek silah piyasasında rekabetin sertleşirken ihracatçıların, ülkelerdeki ve bölgelerdeki potansiyel (gelecekte oluşması olası) pazarlar üzerinde yoğunlaştığına işaret ediyor. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün, (SIPRI) silah piyasasında alıcılar ve tedarik yolları üzerine yaptığı eğilim araştırması (ISN, 3/09/2012) Batı’nın sattığı silahların esas olarak gelişmekte olan ülkelere ve enerji ihracatçısı ülkelere gittiğini ortaya koyuyor. SIPRI savaşlarda siviller arasındaki can kaybının yüzde 90’ına neden olduğu hesaplanan hafif silahların satışlarında yaşanan artışlara da dikkat çekiyor. Bu da bizi Cenevre kaynaklı bağımsız bir araştırma kurumu, SAS’ın geçen hafta yayımladığı Hafif Silahlar Araştırması 2012 raporuna getiriyor. Dört yıllık yoğun ve kapsamlı bir çalışmaya dayanan araştırma, 52 ülkeye yapılan yasal silah satışlarının 2006’dan bu yana yüzde yüz artarak 8.5 milyar dolara ulaştığını saptıyor. Ancak Afrika, Asya ve Ortadoğu devletlerinin şeffaflık düzeylerinin düşük olmasından hareketle araştırma gerçek ihracatın daha yüksek olduğunu düşünüyor. Araştırmayı hazırlayan kuruluşun yöneticisi Eric Berman’a göre yasadışı silah ticareti de muhafazakâr bir tahminle 2 milyar dolara ulaşıyor. Araştırma, hafif silahlar alanında, yıllık 100 milyon dolardan daha fazla ihracat yapabilen ABD, İtalya, Almanya, Brezilya, Avusturya, Japonya, İsviçre, Rusya, Fransa, Güney Kore, Belçika ve İspanya gibi ülkelerin pazara egemen olduğuna, uluslararası silah ticaret anlaşmasının da bizzat bu ülkeler tarafından engellendiğine işaret ediyor. Asya krizini, Kosova savaşları, 11 Eylül olayı, terörizmle savaş, Afganistan ve Irak savaşları izlemişti. 2007’de patlak veren finansal krizi, Arap Baharı, Libya ve Suriye olayları, Sünni, Şii kamplaşmasının, “İran nükleer silah yapıyor” korkusunun körüklenmesi izliyor. Şimdi silah piyasasında ihracatçı ülkelerin potansiyel ülke ve bölgelere odaklandığına ilişkin saptamadan kalkarak “Acaba bundan sonra neresi?” diye düşünmeye devam edebiliriz… CHP ve BDP’nin gitmediği Apaydın Kampı’nı MHP’li Kaya anlattı: Sorular cevapsız kaldı AYŞE SAYIN Mühimmat patladı: 1 ölü ? BİNGÖL (Cumhuriyet) Bingöl’ün Yedisu İlçesi Elmayı Köyü Yukarı Salkımlar Mezrası’nda dün Fermali Sağlak, eşi Sıdıka Sağlak ile Arif Sal, hayvanlarını otlatmak için köy yakınlarındaki kırsal alana götürdü. Fermali Sağlak, arazide bulduğu bir cismi kurcalarken patlama meydana geldi. Patlamada Fermali Sağlak olay yerinde yaşamını yitirirken eşi ile Sal ağır yaralandı. Şahin’i protestoya 6 tutuklama ? HAKKÂRİ/ VAN (Cumhuriyet) İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin’i Hakkâri ziyaretinde protesto edenlerden 17 kişi’den 6’sı tutuklandı. 11 şüpheli ise tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. 209 gündür eylemdeler ? İstanbul Haber Servisi Maaşlarını ve tazminatlarını alamadıkları için işten çıkarılan ve 209 gündür direnişte olan Hey Tekstil işçileri, İkitelli’deki fabrika önünde eylem yaptı. Eyleme sanatçı Pınar Aydınlar da destek verdi. ANKARA CHP’li milletvekillerinin girişine izin verilmeyen Suriye’den kaçan muhalif askerlerin kaldığı Hatay’daki Apaydın Kampı’nı “özel izinle” ziyaret eden TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu heyetinde yer alan tek muhalefet partili olan MHP’li Atilla Kaya, Özgür Suriye Ordusu komutanı Riyad el Esad ve yardımcısı Maliki el Kürdi’nin de kampta kaldığını belirterek kampın “Daha çok haberleşme, planlama gibi lojistik amaçlı kullanıldığı” izlenimi edindiğini bildirdi. Kalanların kamptan istedikleri gibi ayrılıp dönebildiklerini belirten Kaya sorulara tatmin edici yanıtlar alamadıklarını söyledi. TBMM İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, AKP Milletvekili Cemal Yılmaz Demir, AKP Milletvekili Kerim Özkul ve MHP Milletvekili Atilla Kaya, Hatay Valiliği’nde brifing aldıktan sonra Apaydın Kampı’na gitti. Kampa yanlızca AA alındı. CHP ve BDP’li komisyon üyelerinin protesto etmesi nedeniyle yer almadığı heyetteki tek muhalefet partili üye olan MHP’li Kaya, izlenimlerini Cumhuriyet’e değerlendirdi. ‘Hepsi uyarılmış gibi konuştular’ Kamptakilerin sorulara verdiği yanıttan “sanki hepsi uyarılmış gibi” izlenimi edindiğini söyleyen Kaya, “Türkiye’de son 10 yılda yapılanları takdirle karşıladıklarını söylüyorlar. Hepsi ‘Ulusa Sesleniş’ programının sıkı takipçisi gibi konuşuyorlar. Türkiye’yi, hükümeti sıkıntıya sokacak açıklamalardan kaçınıyorlar” diye konuştu. Fotoğraf: AAAYKUT ÜNLÜPINAR GÜNEŞ: ZİYARETİN ANLAMI YOK Davutoğlu hakkında gensoru hazırlığı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP, Suriyeli muhaliflere “askeri eğitim” verildiği iddia edilen ve Başbakan Tayyip Erdoğan’ın “izni” üzerine AKP ve MHP’li TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinin ziyaret ettiği Apaydın Kampı ve izlenen Suriye politikası nedeniyle Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu hakkında gensoru önergesi vermeye hazırlanıyor. CHP’li Hurşit Güneş, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, ziyaretin hiçbir anlamı olmadığını ve bir şey çıkmayacağını belirterek, “O zaman bize niye izin verilmedi, şimdi verildi” sorusunu yöneltti. Cumhuriyet tarihinde ilk kez sadece AKP hükümetinin bir başka ülkenin telkinleriyle komşusuyla ilişkilerini düzenlediğine işaret eden Güneş, şunları söyledi: “Clinton ile Davutoğlu sıklıkla görüşerek Türkiye’nin Suriye politikasını dizayn etmişlerdir.” Güneş, Meclis açıldıktan sonra verecekleri gensoru gerekçesini, Türkiye’yi tehlikeli bir bataklığa sürükleyen hükümetin Suriye politikası olarak açıkladı. Kurtulmuş’la pazarlık Erdoğan’ın 2014 sonrası yeni yapılanma planı içinde eski DP Genel Başkanı Süleman Soylu ile birlikte AKP’ye katılması kesinlik kazanan Halkın Sesi Partisi Genel Başkanı Numan Kurtulmuş’la, geçen hafta sonu İstanbul’da gizli bir görüşme daha yaptığı öğrenildi. AKP’den de Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç başta olmak üzere, “Partilerin birleşmesi diye bir şey yok. Kurtulmuş bireysel olarak partisini kapatıp bize katılacak” açıklamaları yapılmıştı. Erdoğan, görüşmede bu açıklamalar nedeniyle baskı altında olan Kurtulmuş’la, AKP’ye katılımının şekli konusunu değerlendirdi. Görüşmede Kurtulmuş’un, “eziklik” yaşamaması için yanında kendisine en yakın isimler olan Teoman Rıza Güneri ve Şeref Malkoç’u da AKP’ye getirmesi görüşü benimsendi. Kurtulmuş’un başka isimlerle ilgili de pazarlık yaptığı belirtiliyor. Bu arada Kurtulmuş, 19 Ekim’de partisinin kongresini toplayacak. Bu kongrede partinin AKP’ye katılım için feshedilmesi karara bağlanacak. Bu karara karşı parti içinde ciddi bir direniş olması, bu nedenle kongrenin büyük tartışmalara sahne olması bekleniyor. Üstün: Diğerlerinden farkı yok Komisyon Başkanı Ayhan Sefer Üstün de kampın diğerlerinden bir farkının bulunmadığını, askeri eğitime uygun olmadığını söyledi. Üstün, “Bu bakımdan burada başkaca bir işlemin yapılması zaten mümkün değil. Kampın fiziki durumu da buna müsait değil” dedi. ‘Lojistik amaçlı’ Kampın fiziki koşulları ve hemen yakınında yerleşim yerleri bulunması nedeniyle, “askeri eğitim verilmesine uygun görünmediğini” belirten Kaya, kampta 2 bin 764 kişinin kaldığını, bunlardan 335’inin asker, geri kalanının kadın ve çocuklardan oluştu ğunu belirtti. Kampın daha çok lojistik faaliyetler için kullanılmasının mümkün olduğunu söyleyen Kaya “Kamptakilerin sabah Suriye’ye savaşmaya gittiği, akşam döndükleri yönündeki iddiaları sordum. Ancak hükümeti ve kendilerini sıkıntıya sokmamak için bu konuda bir şey söylemiyorlar, yani savaşa gidiyoruz demiyorlar. Ancak Suriye’ye günübirlik gidenleri sayısının bir elin parmağını geçmediğini söylüyorlar. Ama kamp yöneticisi (Altınözü Kaymakamı), ‘Başı ma bir şey gelirse sorumluluğu üstleniyorum’ yazılı kâğıdı imzalayanların kamptan istediği zaman çıkıp dönebildiğni söylüyor” dedi. Kendisini Özgür Suriye Ordusu komutanı olarak tanıtan Esad’ın da kampta kaldığını belirten Kaya, şunları aktardı: “Riyad el Esad’a, BBC’ye verdiği ‘Özgür Suriye Ordusu komutanı benim, ben yönetiyorum’ demeçlerini sordum, komutan olup olmadığını sordum, ancak kendisi ne doğruluyor ne de yalanlıyor, sorularımızı geçiştirdi.” Gürbüz Çapan’a 5 yıl hapis cezası ? İstanbul Haber Servisi Eski Esenyurt Belediye Başkanı Gürbüz Çapan, belediyedeki yolsuzluk iddialarına ilişkin 2001’den bu yana devam eden davada, 5 yıl hapis cezasına mahkum edildi. İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, Yargıtay’ın bozma kararının ardından, Gürbüz Çapan ve Çapan’ın yakınları dahil toplam 32 sanık yeniden yargılandı. Mahkeme, Çapan’ı “suç örgütü kurup yönetmek” suçundan 1 yıl 8 ay, “rüşvet almak” suçundan da 3 yıl 4 ay olmak üzere 5 yıl hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme, cezanın infazından sonra denetimli serbestlik maddelerinin uygulanmasına hükmetti. C MY B C MY B