Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 MART 2012 PERŞEMBE kultur@cumhuriyet.com.tr 16 KÜLTÜR Almanya’da çağdaş Türk edebiyatına yer vermeyi hedefleyen Binooki Yayınevi’nin kurucularından İnci Bürhaniye: Arka Oda’da İstanbul konuşulacak ? Kültür Servisi Haydar Ergülen’in yönetiminde İstanbul Edebiyatı dizisiyle devam eden Arka Oda Toplantıları, bugün tarihin en eski kültür kentlerinden biri olan İstanbul’un edebiyatla ve edebiyatçılarla ilişkisi üzerine şekilleniyor. İlhan Berk’ten Ece Ayhan’a, Salâh Birsel’den günümüz edebiyatçılarına sokak sokak İstanbul’un konuşulacağı etkinlik saat 18.30’da İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde. ‘Edebiyatın devleti olmaz’ rının yapıtları da ilgi alanınıza giriyor mu? ? İlk olarak Oğuz BERLİN Berlin’de kurulan ve Türk Avrupa’nın çeşitli dillerinde yazan edebiyatının çağdaş örneklerini Alman Atay ve Alper Türk yazarları Avrupa toplumu içinde okurun önüne çıkarmayı hedefleyen yaözel bir konuma sahip. Bu yazarlar AvCanıgüz’ün yınevi “Binooki”, ilk büyük etkinliğini rupa’ya göç etmiş Türk yurttaşlarının külyapıtlarını 17 Mart’ta Leipzig Kitap Fuarı’ndaki kentürel gelişimini ve yaşamlarını yansıtıyor. yayımlayan di standında okurlarla bir araya gelerek Ancak biz öncelikle Türkiye’deki yaşam gerçekleştirdi. Mart ayında Oğuz Atay’ın ve kültür açısından “klişelerden arınmış Binooki, “Korkuyu Beklerken” ve Alper Canıbir alan” yaratmak istiyoruz ve şuna inaönümüzdeki güz’ün “Oğullar ve Rencide Ruhlar” kinıyoruz: aylarda da Yazgülü taplarını yayımlayan, önümüzdeki aylarda Özellikle Türkiye’de yaşayan yazarise Yazgülü Aldoğan’ın “Kiralık ların kaleme aldığı günümüz edebiyatı, Aldoğan ve Emrah Adam”, Emrah Serbes’in Behzat Ç. dibugünkü Türk kültürünün ne kadar çeşitli, Serbes’in zisinden “Her Temas İz Bırakır” ve yabanıl, ciddi ve hoş, bakımlı olduğunu kitaplarını Alman “Son Hafriyat” kitaplarını okur karşısıgöstermektedir. Buradan hareketle, sadece okurlara sunacak. na çıkaracak olan Binooki’nin, kız karbu ölçütleri yerine getiren ve bizi heyedeşi Selma BürhaniyeWels ile birlikcanlandıran şeyleri yayımlıyoruz. Ama İnci Bürhaniye, ‘Biz te kurucusu ve yöneticisi olan İnci Bürgelecekte başka yollara girebileceğimihem edebiyatı, hem haniye, çok umutlu olduklarını söyledi. zi de tümüyle gözden ırak tutmuyoruz. de kendi başına Almanca konuşulan dünyada hak ettiği Aldığınız ilk tepkiler nasıl oldu? Kidüzeyde bilinmeyen çağdaş edebiyatıtapların dağıtımı hangi yolla gerçekokuma eylemini mızın güncel ve seçkin örnekleriyle yeleştirilecek? seviyoruz’ diyor. ni köprüler kuracağını savunan Bürha Kitap satışına mart ayı ortasından itiSelma BürhaniyeWels niye, “www.binooki.com” adresli site İnci Bürhaniye baren resmen başlayabiliyoruz. Bu ne‘Qimago’ lerinden hareketle dijital olanaklara özel denle yankılar ve tepkiler hakkında pek bir ağırlık vereceklerini belirtti. İnci Bürhani nulduğunu saptadık. kız kardeş olarak bizler, Binooki kitaplarıyla bir şey söyleyemeyiz. Ama kitaplarımızla bir 2011 Haziranı’nda da, çağdaş Türk edebi Türk kültürünün, tüm basmakalıp düşüncele biçimde bağlantı kurmuş olan herkes, bundan ye, Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı: yatını Almanca olarak yayımlamayı amaçlayan rin ötesinde, bugün ne kadar zengin bir çeşit büyük keyif aldı. Dağıtıma gelince: Kitapları Binooki nasıl bir ihtiyaçtan doğdu? Yayınevimizin adı Binooki. Türkçede bi “Binooki Yayınevi”ni (binookiVerlag) kur lilik içerdiğini gösterme ihtiyacı içindeyiz. mız seçkin kitapçılar ve kendi online dükkânoki, burnun üzerine sıkıştırılan çift camlı duk. Çünkü biz hem edebiyatı, hem de kendi Aynı zamanda da genç Türk yazarlarını nımız (www.binooki.com) üzerinden dağıtıma gözlüklere verilen addır. Tek camlılara da başına okuma eylemini seviyoruz. keşfetmek, onlara Almanca bir ses vermek, teş veriliyor. Sadece basılı değil dijital kitap taBizim için edebiyat “devletsiz” bir şeydir. vik etmek, Alman okurlarını heyecanlandır leplerini de karşılıyoruz. Klasik kitap zaman ötemonoki (monocle) deniyordu. İşte biz, buradan ve Türk edebiyatını Almanca okuma ihtiyacı Edebiyatın devleti olmaz. Ama biz devletsiz de malarını sağlamak ve Türk edebiyatında nele sidir, hiç bitmeyecektir, ama gelecek gerçekmızdan hareketle, Almanca konuşulan dünya ğiliz. Türk anne ve babadan Almanya’da do rin yattığını ve nelerin mümkün olduğunu ten de dijital olanda. Bu nedenle kitaplarımız, daki çeviri Türk edebiyatına bir piyasa olarak ğup büyümüş, tüm yaşamlarını iki kültür ve iki göstermek istiyoruz. yayınevinin “OnlineShop”u üzerinden ekikendi “binoki”mizle bakınca çok az şey su yurdu kendi içinde birleştirmekle geçirmiş iki Avrupa dillerinde yazan Türk yazarla tap olarak da satışa sunulacak. OSMAN ÇUTSAY ‘Qimago’ Senarist Guerra yaşamını yitirdi ? Kültür Servisi Ünlü İtalyan şair, yazar ve senarist Tonino Guerra 92 yaşında hayatını kaybetti. Guerra, Michelangelo Antonioni (Macera, Gece, Güneş Çarpması, Kızıl Çöl, Cinayeti Gördüm, Zabriskie Point), Federico Fellini (Amarcord), Andrei Tarkovsky (Nostalgia), Theo Angelopoulos (Puslu Manzaralar, Sonsuzluk ve Bir Gün) ve Francesco Rosi (Mattei Olayı, Lucky Luciano) gibi dünya sinemasının önemli ustalarına senaryolar yazdı. Madik Kalesi zarar gördü ? İSTANBUL (AA) Suriye’de devam eden çatışmalarda tarihi eserlerin de zarar gördüğü bildirildi. Shaam News Network adlı internet sitesinde, Suriye ordusunun 10 günden bu yana sürdürdüğü operasyonlarda tank mermilerinin tarihi Madik Kalesi’ne isabet etmesi sonucu kalede meydana gelen hasarı gösteren görüntüler yayımlandı. MÖ 300 yılında Romalılar tarafından inşa edilen Madik Kalesi, Hama şehrinin 60 kilometre kuzeyinde bulunuyor. Kalenin de içinde yer aldığı Afamya antik kenti, UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. ‘Ayaz’ın gösterimi ertelendi ? Kültür Servisi Yönetmenliğini Hakan Kurşun’un üstlendiği “Ayaz”ın gösterim tarihi ertelendi. Başrollerini Cemal Hünal, Çiğdem Aysu, Arda Kural ve Gökhan Tepe’nin paylaştığı ‘Ayaz’ bu hafta gösterime girecekti. Filmin galası ise önceki gün Nişantaşı City’s Citylife Sineması’nda gerçekleştirilmişti. ALİ POYRAZOĞLU TİYATROSU’NUN YENİ OYUNU ‘BENİ YENİDEN SEV’ Kıskançlık ve tutkular üzerine bir oyun Kültür Servisi Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu’nun yeni oyunu “Beni Yeniden Sev” bugün Saat 20.30’da Kozyatağı Kültür Merkezi’nde seyirciyle buluşuyor. 2 perdelik güldürü “Beni Yeniden Sev”, aşkın, tutkunun, sevginin çeşitli yüzleri, kıskançlık ve tutkular üzerine bir yapıt. Alphonso Paso’nun yazdığı Ali Poyrazoğlu’nun çevirip uyarladığı oyunun yönetmeni Özdemir Çiftçioğlu. İspanyol tiyatrosunun Çehov’u olarak anılan Alphonso Paso’nun ölmeden önce yazdığı 100. ve son oyunu “Beni Yeniden Sev” evliliğe, aşk olgusuna, farklı kuşakların bakışından yola çıkarak insan ilişkilerine odaklanıyor. Ali Poyrazoğlu, Bülent Kayabaş, Neriman Uğur, Ümit Kantarcılar, Nur Gürkan, Güneş Emir, Hakan Bulut ve Nur Eraslan’ın rol aldığı oyun, yarın saat 20.30’da ve 25 Mart’ta 15.30’da Şişli Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu’nda sahneleniyor. (Kozyatağı Kültür Merkezi: 216 658 00 15, Şişli Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu: 0 212 240 43 3344) K A M İ L M A S A R A C I K Ü L T Ü R ? Ç İ Z İ K ‘Ateş ve Düğün’ video sergisi 21 Nisan’a kadar Tütün Deposu’nda izlenebilecek ‘SÖZÜNÜ SAKINMADAN’IN KONUĞU ENİS BATUR: Görüntünün gücü ve bellek AYŞEGÜL ÖZBEK Artıkişler ve Karahaber Video Kolektifi, 1990’ların başında Hakkâri’den zorunlu göçle Ankara’ya gelen kâğıt işçilerini 10 yıldır kayıt altına alıyor. 2001’de başlayan çekimler, 2006’da Alper Şen tarafından “Hakkâri’den Ankara’ya Kâğıtçılar” belgeseline dönüştürülmüştü. Yaklaşık 10 yıldır toplanan bu görüntüler, Tütün Deposu’nda “Ateş ve Düğün” adıyla bir video sergi olarak yer alıyor şu günlerde. Videolar, geri dönüşü? On yıldır mün karanlık tarafını, zorunlu göçü, Kürtletoplanan re yönelik ayrımcılıgörüntüler, ğın farklı boyutlarını, Hakkâri’nin sokağa attığımız çöpKotranıs lerin ardındakileri anlatıyor. “Zorunlu köyünden Göçten Kimlik MüAnkara’ya cadelesine Uzanan göçmek zorunda 10 Yıl” alt başlığıyla ve Koza Görsel Külbırakılanların tür ve Sanat Dernehayatlarına ği’nin organizasyoodaklanıyor. nuyla oluşturulan sergi, 21 Nisan’a kadar açık. Videolarda; düğün, cenaze, kâğıt ardiyesinin yakılması, ev içi kayıtlar, Ankara merkez çöplüğü gibi görüntülerin aralarında bulunduğu, Hakkâri’deki köyleri Kotranıs’tan (Ördekli) Ankara Türközü’ne göçen ve yeni yerlerinde kâğıt işçiliği yaparak hayatta kalmaya çalışan bazı kâğıtçıların yaşamları üzerine izler var. Kâğıtçılardan bir bölümü de zaman içinde eline kamerayı alıp kendi hayatlarını ve tanıklıklarını video ile ifade etmeye başlamış. Selami Çelikkol onlardan biri... Ankara’da Artıkişler ve Karahaber ekibinden Oktay İnce ve Alper Şen’le tanışmış ve ardından o da “kayıtçı” olmuş. Zaman içinde, kâğıtçılık dışında Ankara’da köylülerin düğünlerini çekmiş. Son iki yıldır geri döndüğü memleketi Hakkâri’de yaşıyor. “Kâğıtçılıktan emekliye ayrıldım” diyor. Artık Hakkâri’de bir hastanede çalışıyor, hafta sonları da düğünleri kameraya çekiyor. Şu an Hakkârili 120 ailenin Türközü’nde yaşadıklarını söylüyor Oktay İnce: “Kotranıslı Kürtlerin içine ‘kameralı adamlar’ olarak girdik. Selami’yle 2004’te bir düğünü çekerken tanıştık. İlk kez kamerayı o zaman eline aldı Selami. Ben çekim yaptığım zaman kimse benimle rahat konuşmuyordu. Ama Selami kamerayı eline al dığında kadınların içine dalıyor, herkes Selami’yle rahat konuşuyordu. O zaman tüm korkular ve çekingenlik yok oluyordu.” Şimdi Türközü’nde düğünleri Selami’nin kardeşi, aynı zamanda kâğıtçı olan Emin kayıt altına alıyor. “Ateş ve Düğün” başlığı ise Hakkârili kâğıtçıların Ankara’ya geldikleri zaman yaşadıklarıyla bağlantılı. Bunlardan biri de, kültürel alandaki düğünleriyle ilgili. Geleneklerini, dillerini, düğünleri de dahil yaşatmaya çalışıyorlar. Görüntülerde Hakkâri’de nasılsa Ankara’nın ortasında da aynı şekilde düğün yapıyorlar. Ateş kısmını ise İnce anlatıyor: “Ankara Büyükşehir Belediyesi ve valiliğin talimatıyla kâğıtların toplandığı, ayrıştırıldığı alan 2004 yerel seçimlerinden 1 hafta sonra çok büyük bir saldırıya uğradı. 1 saat boyunca o günü kaydetmiştik. Kâğıtçıların Ankara’da yaşadıkları baskıyı ve zorluğu aslında tümüyle en güçlü şekilde gösteren bir olaydı o. Ardiyenin yakılması ve yıkılması şiddetin hat safhaya vardığı görüntülerdi. Düğün dayanışmayı ve kendi kimliğini korumayı, ateş ise zorlukları ve ardiyedeki o yangını simgeliyor aslında.” İnce kaydettikleri görüntüleri politik olarak şöyle özetliyor: “Bizzat olayın olduğu yerde kameranın kaydı bizim yaptığımız. Kesinlikle sadık kaldığımız şey, görüntünün üretildiği gerçeklik. Sinemanın, estetiğin veya başka bir endüstrinin onu zedelemesine izin vermiyoruz. Derdimiz mümkün olduğunca doğrudan vermek, insanların hikâyelerine sadık kalmak. Biz görüntünün gücüne inanıyoruz. Görüntünün gücüne ve belleğe.” Artıkişler’den Alper Şen ise sosyolog Ulus Baker’den alıntı yapıyor: “Hayat nasılsa o. Biz de bunu çekmeye çalıştık.” 2001’de çektikleri ilk görüntüden itibaren kâğıtçı arkadaşlarından kopamadıklarını söylüyor Şen, “O günden sonra ‘yerinden edilme ve bunun sonuçları nedir’i daha iyi fark ettik.” ‘Türk edebiyatı verimsiz’ Kültür Servisi Sabit Fikir ve İstanbul Modern işbirliğiyle düzenlenen “Sözünü Sakınmadan”a bu ay yazar, şair Enis Batur konuk oldu. Sözünü Sakınmadan söyleşisinde eleştirmenler Semih Gümüş ve Ömer Türkeş, Enis Batur’u ağırladı. Eserleri ve sanat anlayışı üzerine soruları cevaplayan Batur, Türk edebiyatının verimli olup olmadığı sorusuna “verimsizdir” yanıtını veren Batur, bu durumun edebiyatımıza özgü olmadığını belirterek; “Düşünce sanat, bilim alanlarında da uluslararası kriterlerle bakıldığında verimlilik yok. Benim verimliliğimin istisnai olduğu izlenimi var, ama dünya ortalamasının üstünde değilim. Nicelik ve nitelik açısından bakılması gerekir. Doğru ölçü evrensel ölçüdür” dedi. 100’ün üzerinde nitelikli kitap ve yazı yazmasına rağmen yazarlığı bir meslek olarak görmediğini söyleyen Batur; “Yazarlığı geçim sağlamak değil bir uğraş olarak algılıyorum. Hayatımı kazanmak için yazmadım, nasıl yazmak istiyorsam öyle yazdım” dedi. C MY B C MY B