Katalog

23 KASIM 2012 CUMA CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR Kerem Kurdoğlu’nun oyununa ödül ? Kültür Servisi Kerem Kurdoğlu’nun geçen sezon İstanbul Devlet Tiyatrosu’nca sahnelenen “Ve Hep Birlikte Soldan Çıkarlar” adlı oyunu, Avrupa Tiyatro Konvansiyonu ETC tarafından bu yılın “En İyi Çağdaş Avrupa Oyunları Kataloğu”na seçildi. Katalogda, uluslararası düzeyde ve iki yılda bir yapılan değerlendirme sonucunda bu yıl 41 ülke arasından 119 oyun yer aldı. 17 33 YIL SONRA AYNI KAVGA: Karaca Tiyatrosu yıkılmasın! B elleğim, aklım, vicdanım isyan ediyor! Sanata, birikime değil, sadece şan şöhret, mal mülk, çıkar ve rant ilişkilerine geçit veriyoruz! Bu sayfadaki şu fotoğrafa bakın! 1979 yılının güneşli bir sonbahar sabahı çekildi bu fotoğraf. (Foto: Ali Bostancı) Ekimin ilk haftasıydı. Biliyorum, çünkü oradaydım. Önayak olmuştum. Kimler yok ki! Soldan başlıyorum: Genco Erkal, Yıldız Kenter, Zafer Önen, Müşfik Kenter, Aliye Uzunatağan; hemen önlerinde Toto Karaca, Mürüvvet Sim, Şükran Güngör, Gülriz Sururi, Engin Cezzar; en ön sırada Metin Deniz, Zeynep Irgat, Ulvi Alkacakaplan… Bu fotoğrafta görünmüyorlar ama Rutkay Aziz, Müjdat Gezen, Ali Taygun, Mehmet Akan, Savaş Dinçel de oradaydı. Fotoğrafta en sağda beyaz bir kâğıt. Anımsıyorum, o kâğıdı elinde tutan, zehir zemberek bildiriyi okuyan Candan Sabuncu… 1954’te Muammer Karaca kurmuştu kendi olanaklarıyla. En müthiş oyunlarını burada oynadı. 1959’da Muhsin Hoca’ya kapılarını açtı. Muhsin Ertuğrul iki genci, Yıldız ve Müşfik Kenter’i davet etti buraya. “Küçük Sahne”nin “eski”leri de geldi. 1961’de Kenter’lerin sürekli tiyatrosu oldu. Sonra Münir Özkul, sonra Tevhid Bilge ve Ulvi Uraz, topluluklarını burada kurdu. Ali Poyrazoğlu, Müjdat Gezen tiyatronun “gençleriydi”. Sonra Beklan Algan Ali Taygun yerleşti buraya; sonra Nisa Serezli Topluluğu… Ve son 23 yıldır da Dostlar Tiyat rosu’nun mekânıydı Karaca Tiyatro! Kapanacak Olan ‘Duru Tiyatro’ Değil! Hayır! Kadıköy Anadolu Lisesi tarafından kapatılmak istenen, Duru Tiyatro değil. Bir tiyatromuzun uğradığı taciz karşısında haklı tepkilerimizi dile getirirken, dil yanlışı yüzünden o tacize cüret edenlerin ekmeğine yağ sürmeyelim. Onları, tarih boyunca hiçbir zaman sahip olmadıkları bir iktidarın sahibiymiş gibi göstermeyelim. Çünkü tiyatronun tarihi boyunca iktidarların gücü, tiyatro salonlarını kapatmaya yetmiştir; tiyatro insanlarını türlü yollarla taciz etmeye ve yıldırmaya yetmiştir; hatta kimi zaman öldürmeye bile yetmiştir. Ama hiçbir iktidar, tiyatro kapatabilecek kadar güçlü olamamıştır. Çünkü tiyatro, doğası gereği, bir sanat dalı olmasının yanı sıra, aynı zamanda bir toplumsal kurumdur. Dolayısıyla, toplumun ihanetine uğramadığı sürece, bir tiyatronun yalnızca herhangi bir iktidarın gücüyle kapatılabilmesi, söz konusu değildir! Duru Tiyatro’yu, yalnızca onun yaratıcısı olan Emre Kınay kapatabilir. O böyle bir girişimde bulunmadığı sürece, Duru Tiyatro yolunu sürdürür. Bir sürü salondan geçerek sürdürür. Yerleşik bir yere sahip olmaksızın da sürdürür. Kadıköy Anadolu Lisesi ise, tiyatroya asla dokunamaksızın, kendi yaptığıyla kalır. Bugüne kadar ‘bünyesinde tiyatro da olan bir eğitim kurumu’ olmanın onurunu paylaşmışken, bundan sonraki yoluna ‘bünyesindeki bir tiyatronun salonunu elinden almış bir eğitim kurumu’ olmanın ayıbı ile devam etmeyi seçebilir. Hatta bu seçimi nedeniyle, bugün iklimlerimize egemen olmaya çalışan zihniyetten alkış da alabilir. Ne var ki, resmi nitelikte olsun ya da olmasın, her zaman kendi yasalarını kendisi koyan gerçek tarih, yolunu hep alkışlara aldırmaksızın sürdürür. Peki ama, neden bütün bunlar? Yani Emre Kınay gibi hiçbir özveriden kaçınmayan bir tiyatro insanının çabalarıyla kurulan ve beş yıldır yoluna tiyatro yaparak devam eden bir toplumsal kurumun salonu, neden o insanın elinden alınmak istenir? Kadıköy Anadolu Lisesi’nin sade suya tirit gerekçelerini bir yana bırakırsak, asıl neden bence Sayın Pelin Su Pir’in şu söyledikleriyle dile gelmiştir: “Mahallemizin tiyatrosunu korumaya geldik. Çocukların sanatla beraber büyümesinden daha güzel ne olabilir ki? Hem seyirci olarak, hem tiyatrocu olarak çok üzülüyorum.” Evet, asıl neden, değerli sanatçımızın soru tarzındaki ikinci cümlesinde belirginleşiyor. Duru Tiyatro’nun mekânı bir lisenin çatısı altında ve lisenin öğrencilerini düşündürme sınırları da bir yandan ‘müfredat’la, öte yandan da ‘talim terbiye’ ile çizilmiş. Bu sınırlar varken çocuklarımızı bir de tiyatro aracılığı ile düşündürmeye kalkışmak, hadsizlikten başka ne olabilir? Çünkü tiyatro, düşündürür. Seyircisini olup bitenler karşısında tavır alması, her şeye eleştirel bakması için yüreklendirir ve kışkırtır. Kısacası, ‘talimsiz ve terbiyesiz’ bırakır. Beş yıldır onuruyla tiyatro yapan Duru Tiyatro’nun elinden salonunu almak için, bundan iyi gerekçe mi arıyorsunuz? Şairlerden İsrail’e tepki ? Kültür Servisi Dünya Şiir Hareketi topluluğu, İsrail’in Gazze’ye saldırılarını kınayan bir açıklama yaptı. Aralarında ABD, Yunanistan, Hindistan, Güney Afrika’nın bulunduğu ülkelerden çok sayıda şair, İsrail’in Filistin’i bombalamasının “savunma” olarak nitelendirilemeyeceğini belirterek saldırıların bir an önce durdurulmasını istedi. Tahliye ve rant hesapları Gelin görün ki 33 yıl önce durdurulan yıkım, şimdi yeniden sahnede. Buram buram rant hesapları kokuyor. (Off be! 33 yıl sonra aynı kavga! Yetti artık!) Beyoğlu Belediyesi “idari ve teknik nedenlerle” boşaltılmasını istedi. Zaten son yıllarda, “Kutlu doğum haftası”, dini toplantılar nedeniyle ancak haftada bir iki gün yararlanıyordu Dostlar Tiyatrosu! Şimdi o da yok! Genco Erkal’a kulak veriyorum: “Başka herhangi bir uygar ülkede olsa bu salona kentin gözbebeği gibi bakılır... Beyoğlu Belediyesi buraya bir çivi dahi çakmadığı, bakımına hiç özen göstermediği gibi, burayı siyasi toplantılara verip, günün moda deyimiyle ‘çok amaçlı salon’ olarak kullanmakta direniyor. Muammer Karaca Tiyatrosu’nu yok etmek kültürel bir cinayettir. Tiyatromuza sahip çıkalım ve onu açgözlü sermayeye peşkeş çekmek isteyenlere geçit vermeyelim. İlgililere sesleniyorum: AKM gibi Muammer Karaca Tiyatrosu da onurumuzdur. Onları siyasi emelleriniz için kullanmaktan vazgeçin! Kirli ellerinizi kültürel değerlerimizin üstünden çekin!” Bu arada Genco Erkal kendisiyle yarışmaya devam ediyor hâlâ: Ve dünyada bir ilki gerçekleştiriyor: 5 akşam peş peşe, dördü tek kişilik 5 ayrı oyun oynuyor. Ankara’dan sonra şimdi de Caddebostan Kültür Merkezi’nde. Kaçırmayın! Tolkien’in mirasçıları mahkemelik ? WELLINGTON (AA) Ünlü İngiliz yazar J.R.R. Tolkien’in ailesi, “Yüzüklerin Efendisi” ve “The Hobbit” filmlerinin yapımcılarına, yazarın eserlerini ticari meta haline getirdikleri iddiasıyla dava açtı. Aile, internette oynanan kumar makineleri dahil birçok üründe, yazarın ve yarattığı fantastik dünyanın karakterlerini kullanarak Tolkien’in saygınlığına gölge düşürmekle suçladığı Warner Bros film şirketinden 80 milyon dolar tazminat istiyor. stanbul’un ilk tiyatro salonlarından Bundan tam 33 yıl önce o ekim sabahı Beyoğlu’nda Karaca Tiyatrosu’nun önünde toplandık. Ses Tiyatrosu’ndan sonra İstanbul’un en eski ikinci tiyatro salonu olan Muammer Karaca Tiyatrosu binasını İstanbul Sular İdaresi yıkmak istiyordu. Tiyatronun yıkımını durdurmak için TİSAN Tiyatro Sanatçıları Birliği önderliğinde, buraya emeği geçmiş, burada sahneye çıkmış tüm sanatçılar bir araya gelip bir kampanya açtılar. Hep birlikte sanatçısı, izleyicisi, basını öyle bir haykırdık ki, o yıkımı durdurduk… İ Rothko’nun onarımı 18 ay sürecek ? Kültür Servisi Tate Modern’de sergilendiği sırada saldırıya uğrayarak tahrip edilen Rothko’nun “Black On Maroon” adlı eserinin onarımının, 18 ay kadar süreceği açıklandı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, eserin sanıldığından çok daha kötü bir şekilde tahrip edildiği, bu nedenle onarımının bu kadar uzun süreceği belirtildi. Sertab Erener’den Darüşşafaka’ya destek konseri ? Kültür Servisi Annesi veya babası vefat etmiş, maddi durumu yetersiz olan yetenekli çocuklara eğitim veren Darüşşafaka’ya bir destek de Türk pop müziğinin güçlü sesi Sertab Erener’den geldi. Sertab Erener, TIM Show Center’da bu akşam saat 20.00’de şarkılarını bu kez “eğitimde fırsat eşitliği” için söyleyecek. Sanatçı bir şarkısını, Darüşşafakalı öğrencilerden oluşan koro eşliğinde söyleyecek. Ghetto’da funky bir gece ? Kültür Servisi Ghetto, bugün Avrupa’nın önde gelen caz ve funk tromboncularından Nils Landgren’i konuk ediyor. Avrupa cazının en üretken müzisyenlerinden Landgren, Ghetto’ya en canlı projesi “Funk Unit”le geliyor. Sanatçı, 2004’te Abba’nın hit parçalarını funk düzenlemelerle yorumladığı “Funky Abba” albümüyle geniş kitlelere ulaşmıştı. 32. ULUSLARARASI ARCO ÇAĞDAŞ SANAT FUARI İspanya’nın onur konuğu Türkiye EVRİM ALTUĞ Türkiye, İspanya’nın başkenti Madrid’de İspanya’daki kamusal kültür kuruluşu İFEMA’nın imzası ile 1317 Şubat 2013 tarihleri arasında düzenlenecek 32. Uluslararası Arco Çağdaş Sanat Fuarı’na (ARCOmadrid) Türkiye’den 10 sanat galerisi ve birçok kültür sanat kurumu ile çıkarma yapmaya hazırlanıyor. 30 ülkeden 202 galerinin buluşacağı etkinliğe Türkiye’den katılacak galeriler, SALT Araştırma ve Programlar Direktörü Vasıf Kortun’un seçkisi ve yazar sanatçı Lara Fresko’nun katkılarıyla ‘FOCUS Türkiye’ programı altında, ‘Onur Konuğu’ sıfatı ile görücüye çıkacak. Etkinlik, dün İstinye’deki Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilciliği’nde bir resepsiyonla kamuoyuna duyuruldu. Toplantıya Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Büyükelçi Naci Koru’nun yanı sıra Büyükelçi Mehmet Dönmez, İFEMA Başkanı Luis Eduardo Cortes ve ARCOmadrid Direktörü Carlos Urroz’un yanı sıra, İFEMA Genel Müdürü Fermin Lucas ve Cervantes Enstitüsü Müdürü Antonio Gil de Carasco küratör Kortun’da katıldı. Buna göre, ARCOmadrid’e bu yıl katılacak şu ana kadar temsil edilmesi kesinleşen galeri ve sanatçılar, Dirimart (Ramazan Bayra koğlu), Elipsis Galeri (Özant Kamacı), Maçka Sanat Galerisi (Serhat Kiraz), Galeri Mana (Kutluğ Ataman), Galeri Nev İstanbul (Ali Kazma), Galeri Non (henüz açıklanmadı), Pilot (Bashir Borlakov), Rampa İstanbul (Servet Koçyiğit), Rodeo (Banu Cennetoğlu) ve xist (Canan). ARCOmadrid’e bu yıl Türkiye’yi temsilen gidecek kültür kurumları arasında İstanbul Modern, Sakıp Sabancı Müzesi, Pera Müzesi, Proje 4L Elgiz Çağdaş Sanat Müzesi ile SAHA Kültür Derneği gibi imzaların da yer alacağı öğrenildi. Yanı sıra fuar nedeniyle Madrid’de yer alan 2 de Mayo Sanat Merkezi’nde Halil Altındere kişisel sergisinin ve La Casa Encendida’da ise Ali Kazma’nın yapıtlarının görücüye çıkacağı açıklandı. Bilgi: www.arco.ifema.es