Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 KASIM 2012 CUMARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 14 ? Amerika’nın en zengin 4 ailesinden biri olan Lazard’lara ait olan yatırım fonu İş Bankası’na 1.2 milyar lira yatırdı. Fon daha önce de bankadan yüzde 5’e yakın hisse satın almıştı. Fon, para yatırdığı şirketlerin yönetimine müdahale etmiyor. Ekonomi Servisi Dünyanın en zengin 10, ABD’nin en zengin dört ailesinden biri Lazard’ların sahibi olduğu yatırım fonu Lazard Asset Management, İş Bankası’na 1.26 milyar lira yatırdı. KAP’a yapılan açıklama EKONOMİ da, “Lazard Asset Management LLC firması olarak, müşterilerimizin elinde bulundurdukları hisselerle hisse sahibi oldukları firmanın kontrolüne yönelik ya da firmanın yönetime müdahale gibi bir Dünyanın en büyüklerinden İş Bankası’na 1.2 milyar lira amaçları yoktur” denildi. Lazard, Eylül 2009’da da İş Bankası’nda yüzde 5’e yakın hisse almıştı. Lazard, 1848’de ABD’de Fransız göçmeni Alexandre Lazard ve Elie Lazard tarafından kuruldu. Lazard’ın yönettiği fonların büyüklüğü ise 160 milyar dolar civarında. Bunun yüzde 83’ü hissede, yüzde 13’ü sabit getirili, yüzde 3’ü alternatif yatırımlarda ve yüzde 1’i de özel fonlarda değerlendiriliyor. İşçilerin Hazinesi İktidarın Stepnesi Sayıları resmi verilere göre 2.5 milyonu bulan işsizlerin, sayıları 12 milyona ulaşan kayıtlı ücretlilerin 10 yıllık birikimleri, kenarda bir hazineleri var. İşsizlik Sigortası Fonu’ndan söz ediyorum. 2002’de kurulan bu fonun 10 yılı geride kalırken kasasında, öyle böyle değil, 62 milyar TL birikmiş para var. Var da işsizlere ne faydası var derseniz, maalesef pek yok. Para işçilerden kesiliyor ama onların yararlanmasına pek imkân tanınmıyor. Fonda biriken paralardan büyük faiz gelirleri elde ediliyor. Primle, faizle gelirler biriktikçe birikiyor ama iş kullanmaya gelince işsizlerin fondan maaş almaları için engelli maraton koşmaları isteniyor. Çünkü, öyle barajlar getirilmiş ki, işsizlik maaşı almak için, bu şartları ancak sınırlı sayıda işçi yerine getirebiliyor. Bir kere, işsizlik sigortasından yararlanabilmek için; 1) Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak, 2) Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak; 3) Son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak gerekiyor… 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olana da en fazla 6 ay için işsizlik maaşı ödeniyor. Çoğu asgari ücretli gösterilen işçilere, işsizlik maaşı olarak da (2012) ayda 373 TL ödeniyor. Her işsizin bu şartların hepsine birden sahip olması kolay olmayınca fondan 373 TL’lik maaşı alan sayısı da devede kulak kalıyor. Örneğin, fonun 10 yıllık tarihinde işsizlik maaşı alanların sayısı 2.7 milyon kişi olarak belirlenmiş. Yani yılda ancak 270 bin, ayda 23 bin kişinin işsizlik maaşı alabildiğini anlıyoruz. 10 yılda ödenen para da 5.3 milyar TL. Yani işçi başına yılda ancak 2 bin liraya yaklaşan bir para. Fona parayı verenlerin düdüğü çalamadıklarını görmek için fotoğrafı daha büyütelim. İşçilere koklatılmayan hazinenin nereye aktığına da bakalım. İŞSİZLİK SİGORTASI FONU GELİRGİDER VE VARLIĞI, Milyar TL 2009 2010 Toplam Gelirler 9.7 9 Toplam Giderler 6 5.1 İşsize 1.3 0.9 Merkezi Bütçeye 4.1 3.6 Gelirden İşsize, % 13.4 10.0 Gelirden Bütçeye, % 68.3 70.6 Fon Varlığı 42.1 46 Varlıkta Artış, % 9.3 Kaynak: İşkur, 2012 Tahmin Her ay 100 lira ödeyene devlet 25 lira katkı yapacak. Miktar her yıl asgari ücret ölçüsünde artacak BES’te yeni dönem ? Bireysel emeklilik sistemine katılanlara yeni yıldan itibaren devlet katkısı geliyor. Sisteme para yatıranlar, tutarın yüzde 25’i kadar devlet katkısı alacak. Bu paranın tamamı ancak emekli olunca alınabilecek. Ekonomi Servisi Bireysel emeklilik sistemi 1 Ocak 2013’ten itibaren değişiyor. Meclis’in geçen yasama döneminde çıkardığı yasasının uygulama yönetmeliği de tamamlandı. Yeni yıldan itibaren sisteme yatırılan paranın yüzde 25’i kadar devlet katkısı olacak. Ancak devlet katkısı, aylık 222 lirayı, yılda da 2 bin 264 lirayı geçmeyecek. Bu tutar, her yıl asgari ücret ölçüsünde artırılacak. Sistemde yer alan diğer uygulamalar şöyle: ? Devlet katkısından yararlanmak için bireysel emeklilik sisteminde en az 3 yıl kalmak gerekiyor. Üç yıldan önce sistemden ayrılanlar, devlet katkısı hesabından para alamayacak. ? Üç yıldan sonra çıkanlar, devlet katkısının yüzde 15’ini, 6 yıldan sonra çıkanlar yüzde 35’ini, 10 yıldan sonra çıkanlar da yüzde 60’ını alabilecek. ? Katkı payları üzerinden aza BES’te hesapta biriken devlet katkısının tamamı, sadece 56 yaşını doldurup emekli olunması halinde alınabilecek. mi yüzde 2 oranında yönetim gider kesintisi alınabilecek. Ayrıca, prim ödemesine ara verilmesi halinde ara verme süresi boyunca katılımcının birikiminden, ara verilen her tam ay için 2 TL’yi aşmayacak şekilde ek yönetim gideri kesintisi alınabilecek. ? Emekli olanlara ödeme için farklı seçenekler var. İsteyen parasını toplu alabilecek, isteyen de aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık periyotlarda olmak üzere maaş gibi bir programlı ödeme sistemi belirleyebilecek. Aylıklar, fondaki para bitince sona erecek. ? 1 Ocak 2013’ten önce sisteme dahil olanlar da yeni hükümlerden yararlanabilecek. ? Birikimin ve ödenen katkı paylarının fonlar arasındaki dağılımı veya tutarları, bir yılda azami 6 kez, emeklilik planı da bir yılda en fazla 4 kez değiştirilebilecek. ? Katılımcının sistemde bulunduğu ay sayısı ile haciz, rehin veya iflas tarihinde geçerli brüt asgari ücret tutarının çarpımına karşılık gelen birikim tutarının üzerindeki tutar nafaka borcu alacaklılarının hakkı saklı kalmak kaydıyla haciz ve rehin ile iflas masasına dahil edilebilecek. 19 Kasım 2012 gece yarısından itibaren satışa sunulacak olan Xbox, Türkçe mönüsü ve Türkiye’ye özel servisleriyle Türkiye’deki oyunseverlerin karşısına çıkacak. Xbox kullanıcıları sadece önyüzde değil, tüm içerik, servis, oyun ve üyeliklerin TL ile satın alınabildiği Xbox mağazasında da Türkçe dil seçeneğini destekliyor. Tanıtımla birlikte 4 GB ve 250 GB Xbox 360 konsollarının yanı sıra 320 GB Limited Edition konsol da Türkiye’deki oyunseverler ile buluşacak. Halo4, Forza Horizon, Nike Training, Call of Duty Black Ops 2, Kinect Disneyland ve Kinect Sports gix bi beğeni toplayan oyunları da Xbo 360 ile birlikte satışa sunulacak. 3 ayda 10 milyon adet satarak Guiness Rekorlar Kitabı’nda yerini alan Kinect de Xbox 360 ile birlikte Türkiye’ye geliyor. İnsan bedeninin ses ve hareket özelliklerini algılayarak konsolla iletişimde herhangi bir ekstra cihaz ihtiyacını ortadan kaldıran Kinect, sadece oyunlar için olağanüstü bir deneyim sunmakla kalmıyor aynı zamanda çocukların motor fonksiyonlarının gelişimi, eğlenerek öğrenme süreçlerini hızlandırıyor. Oyun ve eğlence devi Xbox Türkiye’de 2011 2012* 10.2 11.7 2.6 3.7 0.8 0.9 1 1.4 7.8 7.7 38.5 37.8 53.4 62 16.1 16.1 VakıfBank’ın 9 aylık net kârı 1 milyar TL Ekonomi Servisi Va? Genel Müdür Kalkan, kaynakları çeşitlendirip kıfbank’ın üçüncü çeyrek maliyetleri de azaltarak net kârlarını bir önceki net kârı, iyi gelen net faiz çeyreğe göre yüzde 7 artırdıklarını belirtti. gelirleri ve bankanın bu çeyrekte ticari kâra geçmesinin de etkisiyle beklentilerden 7.3 artış gösterirken 9 aylık net kârı ise iyi gelse de, ayrılan karşı 1 milyar liraya ulaştı. lıklar ve düşen ücret koKAP’a gönderilen solo mali tablolara misyon gelirlerinin et göre, net faiz gelirleri üçüncü çeyrekte gekisiyle bir önceki yılın çen yıl aynı döneme göre yüzde 43.6 araynı dönemine göre tışla 1.04 milyar lira oldu. Vakıfbank’ın yüzde 3.4 düşüşle krediler ve alacaklar kalemi de 3. çey305.2 milyon lira ol rekte 2011 sonuna göre yüzde 12.3 ardu. Bankanın yılın tarak 64.4 milyar lira oldu. Aktif toplaüçüncü çeyreğinde mını 98.2 milyar liraya yükselen bannet kârı bir önceki kanın toplam mevduatları da 64 milyar döneme göre yüzde lira seviyesine ulaştı. Vakıfbank Genel Müdürü Süleyman Kalkan, net kârlarını bir önceki çeyreğe göre yüzde 7 artırdıklarını belirterek “Bunun altında, kaynaklarımızı çeşitlendirmek suretiyle maliyetlerin düşürülmesi, KOBİ ve bireysel odaklı kredi büyümesi ile sağlanan getirinin artırılması sayesinde net faiz gelirlerimizin artması yatıyor” dedi. Süleyman Kalkan TEB’den kâr artışında rekor Ekonomi Servisi TEB 9 ayda net kârını yüzde 198 artırarak 370 milyon TL’ye çıkardı. Bankanın toplam mevduatı ise 27.9 milyara yükselirken aktif toplamı da 42.5 milyara ulaştı Üçüncü çeyrek bilançolarını açıklayan TEB, net kâr artışında rekor kırdı. 485 milyon TL vergi öncesi kâr elde eden banka, net kârını ise yüzde 198 artırarak 370 milyon TL’ye çıkardı. TEB’in aktif toplamı da yılın başından itibaren yüzde 12 artarak 42.5 milyar TL’ye ulaştı. Bankanın toplam mevduatı ise 27.9 milyar TL’ye yükselirken özkaynaklarındaki artış da dikkat çekti. Bankanın özkaynakları yüzde 11 oranında artarak 4.7 milyar TL’ye ulaştı. TEB Genel Müdürü Varol Civil, KOBİ bankacılığı alanındaki öncü faaliyetlerinin devam ettiğini ifade etti. Civil, TEB Aile Akademisi’yle ailelere finansal durumlarını iyileştirebilecekleri ücretsiz eğitimler vereceklerini belirtti. Yeni Rakı’nın sahibi Diageo, Hindistan pazarında Ekonomi Servisi Dünyanın en büyük alkollü içecek şirketi Diageo PLC, Hintli United Spirits Limited’in (USL) yüzde 53.4 hissesini satın almak için anlaşmaya vardı. Hisse başına ortalama 111.67 Hindistan Rupi’si olmak üzere toplam 1.29 milyar GBP (İngiliz Sterlini) ödeyecek. Satın alma sonrasında USL Başkanı Vijay Mallya görevini devam ettirecek. Diageo’nun Hintli şirket için görüşmelerini 2008’den bu yana devam ettirdiği belirtildi. İngiliz Diageo, geçen yıl Yeni Rakı’nın üreticisi Mey İçki’yi satın almak için de Ekonomi Servisi İngiliz Ryanair Havayine yaklaşık olarak 2 milyar doların üzerinde yolu’nun CEO’su Michael O’Leary, uçuş kepara harcamıştı. 1 Avro’ya ayakta uçuracak Şekerbank kredilerde büyüdü Ekonomi Servisi Açıkladığı konsolide olmayan mali tablolara göre Şekerbank, bir önceki yılın aynı dönemine göre kârını yüzde 219 artırarak yılın ilk dokuz ayında 178 milyon TL net kâr elde etti. Kredi hacmini ilk dokuz ayda yılbaşına kıyasla yüzde 9.6 artırarak 9.6 milyar TL’ye ulaştıran Şekerbank’ın aktif büyüklüğü ise 14.7 milyar TL olarak gerçekleşti. Şekerbank Genel Müdürü Meriç Uluşahin, şunları belirtti: “Reel sektör yatırımlarını, üretimi destekleme stratejimizi çok daha planlı yürütüyoruz. Bu doğrultuda, yıl sonunda ulaşmayı planladığımız aktif yapımızın yüzde 65’inin kredilerden oluşması hedefine ilk 9 ayda ulaştık ve bu kalemde geçen yılın aynı dönemine göre 6 puan yükseliş sağladık. Aynı amaç çerçevesinde, aktif portföyümüzdeki menkul kıymetleri geçen yılın aynı dönemine Meriç Uluşahin göre yüzde 25 azalttık.” merlerinin kaza sırasında kimsenin hayatını kurtarmayacağını, ayakta yolcu seçeneğiyle 1 Avro’ya bilet satacağını söyledi. Uçuş yoğunluğunun olIberia 5 bin kişiyi duğu tatil zamanlarında yolişten çıkaracak cuların uçakların arkasında ayakta seyahat edebilmeleİspanyol havayorine izin verilmesi gerektiğini lu şirketi Iberia’da işde söyleyen O’Leary, uçak gücü yüzde 25 azaltılaları kanatlı otobüsler olarak cak. Buna göre şirket 5 kabul ettiğini itiraf etti. bin kişiyi işten çıkaracak. Ryanair CEO’su, “Uçak Iberia’nın ana ortağı Interta bir kazanın olması national Consolidated Airdurumunda, allahaşkına lines Group SA’nın yönekemer mi sizi koruya tim kurulu, Iberia’da işgücünün yüzde 25 azaltılcak” dedi. masına ilişkin planı Cnbce’nin haberine göre, onayladı. Şirket haliRyanair CEO’su öğrenciler hazırda günde 1 milve ucuz uçak bileti arayanlar için ayakta seyahat seçeneğinin yon Avro zarar ediyor. üzerinde ciddi çalışmalar yaptıklarına da dikkat çekti. Son 4 yıla bakıldığında, fona yılda ortalama 10 milyar TL girdiğini görüyoruz. Bu gelirlerin yüzde 35’i primlerden oluşurken yüzde 50’si biriken fon kaynaklarının sağladığı faiz gelirlerinden, diğeri de devlet katkılarından oluşuyor. Giderlerin üstünde kalan gelirlerin sonucunda fonun varlığı her yıl enflasyonun çok üstünde büyüyor ve 2012 sonunda 62 milyar TL’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Her yıl ortalama 10 milyar gelir elde edilmesine karşılık, işsiz maaşı ve diğer işçiler için giderlerin ancak yüzde 10 kadarı işsizlere gidiyor. Peki asıl gittiği yer neresi? AKP iktidarı, 2009 krizinde elini fona da uzattı ve GAP yatırımlarını finanse etme gerekçesiyle merkezi bütçeye, fon gelirlerini aktaracak bir düzenlemeye gitti. GAP’a, 20082012 döneminde yaklaşık 27 milyar TL harcanması öngörülürken, bu yatırımların önemli bir kısmının merkezi bütçe yerine işsizlerin fonundan karşılanması kararlaştırıldı. Bu amaçla fonun parası doğrudan merkezi bütçeye aktarıldı. Böylece 2009 ve 2010’da toplamı 8 milyar TL’ye yaklaşan, geçen yıl da 1 milyar TL bütçeye aktarıldı. Bu yıl da 1 milyar TL’nin biraz daha üstünde bir kaynak transfer edilmiş görünüyor. Böylece son 4 yılda fonun 10 milyar TL’yi aşkın kaynağının merkezi bütçeye akıtıldığı anlaşılıyor. ??? Varlığı yılda 78 milyar TL artarak şimdiden 62 milyar TL’yi bulan ve gelirlerinin ağırlığı işçilerden alınan primlerden oluşan İşsizlik Sigortası Fonu’nu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ona bağlı İşkur yönetiyor. Yani aslında iktidar tek söz sahibi. Ne işçileri temsilen sendikaların ne de işverenleri temsilen işveren sendikalarının fon üstünde söz hakkı var. Böyle olunca fon, merkezi bütçenin stepnesi gibi. Hükümetin sıkıştıkça gönlünce elini daldırdığı bir torba. İşsiz sayısı görünenden daha yüksek ama işçilerin çoğu güvencesiz, dolayısıyla fona paraları kesilse de işsiz kaldıklarında fonun şartlarını yerine getirememiş profildeler. İşsizken üç kuruşluk işsizlik maaşı bile çok görülüyor. Ülkemizdeki bir dizi çarpıklıktan biri de bu işte… Neremiz doğru ki? MERKEZ BANKASI KURLARI DÖVİZ CİNSİ 1 ABD DOLARI ALIŞ 1.7808 SATIŞ 1.7894 1.8606 10 KASIM 2012 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1.7796 1.7921 1.8400 1.8718 1ABD Doları: 0.9617 5.8611 0.9478 6.7248 79.28 1.0005 5.7360 3.7503 Avustralya Doları Danimarka Kronu 2.488.561 72.737 72.040 71.422 3.219.884 2.724.882 72.650 71.820 2.732.599 71.605 2.685.744 1.651.605 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8485 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU İsviçre Frangı İsveç Kronu Japon Yeni Kanada Doları Norveç Kronu Suudi Arabistan Riyali 0.30380 0.30530 0.30359 0.30600 2.2663 2.8400 1.8759 2.2772 2.8548 1.8880 2.2647 2.2806 2.8380 2.8591 1.8731 1.8908 2 Kasım 5 Kasım 6 Kasım 7 Kasım 8 Kasım 9 Kasım 0.26335 0.26609 0.26317 0.26670 1.7805 6.2606 1.7885 6.3431 1.7739 1.7953 6.1667 6.4382 SERBEST PİYASA ALIŞ SATIŞ ABD Doları 1.7870 1.7910 Avro 2.2730 2.2760 İngiliz Sterlini 2.8300 2.8750 İsviçre Frangı 1.8700 1.8950 24 Ayar Altın 99.40 99.75 Cum. Altını 666.00 669.00 1 Avro: 1.2726 ABD Doları 1 İng. S: 1.5954 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.5448 ABD Doları 0.30987 0.31196 0.30965 0.31268 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.47628 0.47714 0.47271 0.48072 100 JAPON YENİ 2.2423 2.2572 2.2340 2.2658 GECELİK FAİZLER 3 Günlük Repo 5.00 fonbul.com