Katalog

31 MART 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B KAVŞAK ÖZGEN ACAR Doruklar Ayı Nisan! Nisan ayı, gerek dünya ekono- misi, uluslararası ilişkiler, gerek bu konularla bağlantılı Türkiye için son yılların en önemli doruklarına sahne olacak. 2 Nisan ‘G-20’ Londra’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katılacağı “G- 20’ler” doruğunun hazırlıklarında Türkiye’yi Devlet Bakanı Mehmet Şimşek temsil etmişti. Küresel ekonomi bunalımının ar- dından, dünyanın en büyük (zengin değil) 20 ekonomisini oluşturan G- 20’lerin bu buluşması hakkında “para sihirbazı” George Soros, çare bulmada “son şans” diyor. ABD ile Avrupa ve ayrıca AB üye- leri arasındaki farklı görüşler, dağın fare doğurması beklentilerine yol açıyor. Ekonomilerde saydamlık, ban- kalara yön verilmesi, korumacılık- tan uzaklaşılması, dünyada yüzde 2 oranında büyüme sağlanması, 19 milyon kişiye iş bulunması, Ulus- lararası Para Fonu (UPF) ile Dünya Bankası’nda esnek yapılanmaya gidilmesi, Afganistan’a, Pakistan’a yardım gibi konular doruğun gün- deminde. İlk ABD dışı gezisini bu toplantı nedeniyle yapacak olan ABD Baş- kanı Barack Husein Obama, bu- nalımdan çıkmak için Avrupalılara pamuk ellerini ceplerine atmalarını, yetersiz “kamu kurtarma paketleri- ni” fazlasıyla hizmete sokmalarını öneriyor. Almanya Başbakanı Angela Mer- kel “yeterince kamu borcu oldu- ğunu, böylesine bir paketin borç- larını daha da ağırlaştıracağını” söy- lerken, AB Dönem Başkanı Çek Başbakanı Mirek Topolanek de Obama’yı “cehennemin yolunu” göstermekle kınıyor. Bazı Avrupa- lılar, küresel sorunun küresel ön- lemlerle değil, her ülkenin kendi öl- çeğinde alacakları ek önlemlerle çö- zümlenebileceğini söylüyorlar. Başbakan’a göre bunalımın “te- ğet geçtiği”, Londra çıkışlı haber- lerde G-20’lerin “ikinci liginde” denilen Türkiye’nin bir önlem pa- keti bulunmuyor. Hazırlık toplan- tısında kaleme alınan bildirge tas- lağının Alman Der Spiegel dergi- sine sızdırılması ortalığı karıştırdı. 2 trilyon dolarlık küresel kurtarma paketinde Türkiye’nin 35 milyar dolarlık bir paketi gerçekleştir- mesi öngörülüyor. Bakalım Londra “zirvesi” mi yok- sa Londra “zırvası” mı olacak! 3-4 Nisan KAAÖ Almanya’nın Kehl-am-Rehien ve Fransa’nın Strasbourg kentlerinde yapılacak KA- AÖ’nin 60. yıl- dönümü doruğu hakkında, geçen hafta iki yazı yaz- dığım için Türki- ye açısından şu üç noktayı özet- leyeceğim: 1. KAAÖ Başkomutanlığı’na Yu- nan kökenli Amerikalı Oramiral James Stavridis’e onay verilecek mi? 2. Genel Yazmanlığa aday, te- röre prim veren, İslamiyet karşıtı Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen veto edilecek mi? 3. Türkiye’nin AB’ye girişini ön- leyen Fransa’nın KAAÖ’ye dönü- şüne Türkiye “evet” diyecek mi? İznini almadığım için adını yaz- madığım bir profesör okurumun şu önerisine katılıyorum: “Fransa, Türkiye’nin AB üyeliğini halkoyla- masına sunuyor, Türkiye de Fran- sa’nın askeri kanada dönüşünü halk oylamasına sunmalıdır!” Askeri kanada üye olmayan Fransa’nın Türkiye’nin Afganis- tan’a “jandarma” görevi yapacak 550 asker daha göndermesi iste- ğini bakalım Ankara nasıl karşıla- yacak! 6-7 Nisan Uygarlıklar “Uygarlıklar Çatışması” yerine İs- p a n y a B a ş b a - kanı Luis Rodrigu- ez Zapa- tero’nun önerisiyle başlatılan “Uygarlıklar Bağlaşması” doruğu İstanbul’da yapılacak. ABD Başkanı Obama’nın yanı sıra BM Genel Yazmanı Ban Ki-Mun, Tür- kiye-İspanya gibi “eşbaşkan” baş- bakanlar, “veto” korkusundaki Ras- mussen’in yanı sıra bazı cumhur- başkanları, başbakanlar ve bakan- lar katılacak. Dorukta, ülkeler arasındaki an- laşmazlıkların ulusların dinsel inanç- larından değil, daha çok siyasal gö- rüş ayrılıklarından kaynaklandığı düşüncesinden hareketle, soru- nun giderilmesi için toplumsal, siyasal ve kültü- rel alanlarda ya- pılması gereken- ler irdelenecek. 5 Nisan’da iki “eşbaşkan” do- ruk toplantısının ön görüşmelerini yapacak, ayrıca iki ülke arasın- daki ekonomik ilişkileri değer- lendirecekler. Madrid’de tutuklanan PKK’nin kasası Remzi Kartal’ın ko- şullu serbest bırakılması da görü- şülecek. 6-7 Nisan Obama Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un Ankara’da açıkladığı Obama’nın zi- yareti, ABD’nin “Ilımlı İslam” siya- sasında değişiklik açısından önem taşıyor. AKP hükümetinin yerel se- çimde gerilemesi nedeniyle Oba- ma’nın 6 Nisan Pazartesi günü TBMM’deki konuşmasında ne gibi bir değişiklik yapacağı bilinmiyor. Obama’nın aynı tarihte “Uygarlıklar Bağlaşması” toplantısına koşut olarak İslam dün- yasına da seslenmesi olasılığı da bu konuşmanın bir başka özelliğini oluşturabilir. Obama, Cumhurbaşkanı Abdul- lah Gül ve Erdoğan ile iki ülke ara- sındaki ilişkileri ve uluslararası bağ- lantıları değerlendirecek. Kuşku- suz Türkiye’nin KAAÖ’deki üç ko- nuda izleyeceği siyasa da görüş- melere etki yapacak. Görüşmelerin ağırlık noktasını, Irak’tan çekilecek Amerikan asker ve silahlarının Türkiye üzerinden geç- mesi, K. Irak’ta PKK varlığı, Afga- nistan’a asker göndermesi; Filistin- İsrail, Suriye-ABD, İran-ABD ilişki- lerinde Türkiye’nin kolaylaştırıcılığı; ABD donanmasının Karadeniz’e açılımı, Kıbrıs sorunu gibi konular ele alınacak. Obama, İstanbul’da üni- versite öğrencilerine konuşma yapıp soruları yanıtlayacak. Anlaşılan Obama da Bayan Clin- ton gibi Atina’ya uğramayacak, Fe- ner Patrikhanesi’ne gitmeyerek Bartholomeos ve İstanbul Müf- tüsü Mustafa Çağrıcı’yı kabul edecek. Patriğin sonra Vaşing- ton’a gitmesi ve patrikhanenin “evrenselliğini” orada görüşmesi de gündemde. 24 Nisan Kongre’de Soykırım ABD Kongresi’nde çoğunlukta olan Obama’nın partisince sunu- lan ve kendisinin seçim öncesin- de yazılı destek verdiği “Ermeni Soykırım Tasarısı” da önemli bir gündem oluşturacak. Obama’nın ziyareti “Demokles’in Kılıcı” ko- numundaki bu olaya tam çeyrek yüzyıl sonra bakalım ne gibi bir çö- züm getirecek! Gül’ün “futbol maçı” ziyareti ile başlayan Ankara-Erivan diyalo- ğunu, iki ülke dışişleri bakanları İs- tanbul toplantısı sırasında da sür- dürecekler. Vashington çıkışlı ha- berlere göre Türkiye, Ermenistan sınır kapısını yakında açacak! UPF’den 25 Milyar Dolar Seçim nedeniyle ertelendiği söy- lenen, gerçekte KAAÖ’de Türk vetosu olasılıkları ve Obama’nın is- teklerine verilecek “olumlu” ya- nıtlara göre 25 milyar dolarlık UPF kredisinin nisanda devreye sokulacağı anla- şılıyor. Bu yar- dım, Irak işgalin- de TBMM’den tezkerenin geçmesi durumunda Türkiye’ye borç ertelemesi ve ay- rıca 8.5 milyar dolarlık yardım ola- yını anımsatıyor. Kürt Konferansı Nisan ayının Türkiye açısından en önemli bir başka toplantısı da Erbil’de yapılacak. Gül’ün Bağdat ziyareti öncesinde PKK’nin davet edilmediğinin söylenmesine karşın, Kuzey Irak’tan gelen son haberler, “Kürt Konferansı”na terör örgütü PKK’nin de katılacağı yönünde… Elmek: oacar@superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 Ankara’da Rasmussen çatlağõ Dış Haberler Servisi - Almanya Sa- vunma Bakanõ Franz Josef Jung, Da- nimarka Başbakanõ Anders Fogh Ras- mussen’in NATO Genel Sekreteri ol- masõ konusunda Ankara’dan gelen fark- lõ yaklaşõmlarõ, hafta sonu düzenlenecek NATO zirvesinde konuşacaklarõnõ söy- ledi. Jung, Alman Yabancõ Gazeteciler Cemiyeti (VAP) tarafõndan düzenlenen toplantõda, Rasmussen konusunda NA- TO üyeleri arasõnda anlaşma sağlanõp sağlanmadõğõnõn sorulmasõ üzerine, Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül ve Baş- bakan Recep Tayyip Erdoğan’õn yap- tõğõ açõklamalarda farklõ görüş belirttiğini hatõrlatarak “Bu konuyu NATO zirve- sinde ele alacağız. Daha sonra da bu konuda karar vereceğiz” dedi. Jung, zirvede bir sonuç alamazlarsa, yaza ka- dar vakitleri olduğuna dikkati çekti. Gül geçen haftaki Brüksel ziyareti dö- nüşünde, Türkiye’nin herhangi bir ada- ya karşõ olmadõğõnõ söyleyerek Ras- mussen için “Kendisi tabii ki Avru- pa’nın önemli ve en başarılı başba- kanlarından birisidir” demişti. AB ile işbirliği de gündemde Erdoğan ise cuma günü bir televizyon kanalõnda, Rasmussen ile telefonda gö- rüştüğünü anlatarak PKK çizgisindeki Roj TV’nin yayõnlarõ ve Hz. Muham- med’i yeren karikatürlerin yayõmlanmasõ nedeniyle Danimarka’ya Müslüman ül- kelerden yoğun tepki olduğunu hatõr- latmõştõ. Erdoğan’õn, “Fransa’da yapı- lacak toplantıda bizim tavrımız belli- dir. Ben sizin NATO Genel Sekreter- liğinizi halkıma anlatamam. Sizin bu konuda yıpranmanızı istemiyorum” sözleri, Türkiye’nin veto hakkõnõ kulla- nacağõ yorumlarõna sebep olmuştu. Alman Savunma Bakanõ ayrõca, NA- TO zirvesinde AB ile işbirliği konusu- nun da ele alõnacağõnõ belirterek Türki- ye ve Kõbrõs Rum yönetimi arasõndaki anlaşmazlõklarõn, bu alanda ilerleme sağlanmasõnõ engellediğini savundu. Danimarka Başbakanõ’nõn NATO Genel Sekreterliği’ne getirilmesi konusunda, Başbakan Erdoğan ve Cumhurbaşkanõ Gül’ün farklõ açõklamalarõnõn netleştirilmesi bekleniyor Çeçen lidere suikast Dış Haberler Servisi - Rusya’nõn desteklediği Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov’un muhaliflerinden Sulim Yamadayev, Birleşik Arap Emirlikleri’nde uğradõğõ suikast sonucu hayatõnõ kaybetti. Eski bir direniş lideri olan ancak daha sonra Rus yanlõsõ bir tutum benimseyen 36 yaşõndaki Yamadayev, seçkin bir birliğin komutanõyken görevden alõnarak kaçmaya zorlanmõştõ. Yamadayev’in, Dubai’deki evinin yeraltõndaki garajõnda vurulduğu, saldõrganõn henüz belirlenemediği bildirildi. Sulim Yamadayev, kardeşi Ruslan Yamadayev’in geçen eylülde Moskova’da vurularak öldürülmesinden sorumlu tutulmuştu. İsrailli Araplar işten atıldı Dış Haberler Servisi - İsrail’de yayõmlanan Jerusalem Post gazetesi, devlet demiryollarõnõn 40 İsrailli Arap’õ, sadece askerlik yapanlarõn demiryollarõnda çalõşabileceği gerekçesiyle işten attõğõnõ bildirdi. İsrail demiryollarõ ise çalõşanlarõna ayrõmcõlõk uyguladõğõ yolundaki suçlamalarõ reddederek ordudan atõlan ya da dini nedenlerle askerlik görevini yapmayan Yahudilerin de işe alõnmadõğõnõ duyurdu. İsrail’de nüfusun yüzde 20’sini oluşturan Araplar askere alõnmõyor. Romanya’dan protesto notası Dış Haberler Servisi - Romanya Dõşişleri Bakanlõğõ, yüzlerce Rumenin Moldova sõnõrõndan geri çevrilmesi üzerine bu ülkeye protesto notasõ verdi. Yetkililer son üç gün içinde 240 kişinin Moldova’ya alõnmadõğõnõ duyurdu. Moldova’ya giremeyen Rumenler de AIDS olmadõklarõnõ ispatlayamadõklarõ için geri çevrildiklerini bildirdiler. Tabu yıkan dergi Dış Haberler Servisi - Lübnan’da ilk kez cinsel konulara değinen bir dergi yayõmlanmaya başladõ. Arap dünyasõnda da bir ilk olan “Beden” adlõ dergide, eşcinsellik gibi tabu olarak görülen bir dizi konuda yazõlara yer veriliyor. Şimdiden tartõşmalara neden olan derginin kurucusu yazar ve şair Cumana Haddad, “Derginin Arap dünyasõnda bir ilk olduğu doğru. Bu nedenle derginin kapağõnda ‘Beden’ kelimesinin yanõna açõk kelepçe koyduk” diyor. Kiliseden ayrılma hareketi M. KEMAL ERDEMOL LONDRA - 100 binden fazla İngilizin, Hõristiyanlõktan çõkmak amacõyla internet- ten “vaftizi ret” belgesi indirdikleri belir- tildi. Tanrõ inancõnõ benimsemeyenlerin bir araya geldiği Ulusal Seküler Topluluğu (NSS) Başkanõ Terry Sanderson, tanesini 3 Sterlin karşõlõğõnda sattõklarõ parşömen kâ- ğõda basõlõ belgelerden ise 1500 adet satõl- dõğõnõ belirterek, bunun yurttaşlarõn konu- ya önem verdiğini gösterdiğini söyledi. Kampanyaya ilk katõlanlardan 58 yaşõn- daki John Hunt, 5 aylõkken vaftiz edildi- ğini, bunun karar vermek için çok erken bir yaş olduğunu vurguladõ. Bir sağlõk kuru- munda bakõcõ olarak çalõşan Hunt, kiliseye adõnõn silinmesi için başvurduğunu kayde- derek kilisenin kendisinden yasal olarak bu- nu duyurmasõnõ istediğini, bunun üzerine İn- giltere’nin haftalõk resmi gazetesi London Gazette’de kararõnõ açõkladõğõnõ ifade etti. Çok sayõda kişinin Hunt’õn geçen yõl yaptõ- ğõ bu duyurusundan sonra aynõ yolu takip et- ti. “Vaftiz edilmek, çocuğu taciz etmenin bir başka biçimi” diyen Michael Evans (66) ise Hõristiyanlõğa geçirildiği kiliseye şi- kâyet başvurusunda bulunduğunda, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurma- sı” yönünde yanõt aldõğõnõ kaydetti. Konuya ilişkin bir açõklama yapan İngil- tere Kilisesi, kayõtlarda değişikliğe gitme- lerinin resmi olarak mümkün olmadõğõnõ be- lirtti. Açõklamada, “Vaftizi reddetmek, bi- rey ile Tanrı arasında bir konudur” de- nildi ve İngiltere Kilisesi’nin üyelik sistemine sahip olmadõğõ belirtildi. Katolik ve Protes- tan mezheplerinin bazõ unsurlarõnõ benim- seyen İngiltere Kilisesi, Anglikan Hõristi- yanlõk kolunun ana kilisesi. Durham Üniversitesi’nden dinbilimci Paul Murray son dönemde Katolikliğin ve diğer inanç sistemlerinin kamu yaşamõnda ve çoğulcu alanlarda yer almaya başlayarak sekülerizmin karşõsõna çõktõğõna işaret edi- yor. Sanderson da, Avrupa’daki seküler ha- reketlerin kendi davalarõnõ da güçlendire- ceğini umuyor. İspanya’nõn Valencia ken- tinde Manuel Blat adlõ yurttaşõn, vaftiz ka- yõtlarõnõn silinmesi talebi yüksek mahkeme tarafõndan kabul edilmişti. Akõlcõ ve bili- nemezci felsefeleri benimseyen İtalyanlarõn kurduğu Rasyonalist Ateistler ve Agnostikler Birliği (UAAR) 2002 yõlõnda aynõ taleple aç- tõğõ davayõ kazanmõştõ. Latin Amerika’da- ki Katolik ülkesi Arjantin’de de “toplu din- den ayrılma” kampanyasõ başlatõldõ. Dış Haberler Servisi - Katar’õn başkenti Doha’da yapõlan Arap Birliği zir- vesine Libya lideri Mu- ammer Kaddafi’nin Suu- di Kralõ Abdullah’a yö- nelik sözlü sataşmasõ dam- gasõnõ vurdu. Dün başla- yan zirvenin açõlõşõ sõra- sõnda söz alan Kaddafi, Kral Abdullah’õ “İngiliz mahsulü ve Amerikan müttefiki” olarak nite- lendirdi. Kral Abdullah’õ her zaman yalan söyle- mekle suçlayan Kaddafi, “6 yıldır benimle yüz- leşmekten kaçıyorsun” ifadesini kullandõ. Bu sõ- rada oturumu yöneten Ka- tar Emiri Şeyh Hamid bin Halife el Tani, Libya liderini susturmaya çalõş- tõ. Kaddafi daha sonra söy- lemini yumuşatarak Suu- di Kralõ’na hitaben “Arap ulusunun iyiliği için ara- mızdaki kişisel sorunu aşmamız gerektiğini dü- şünüyorum. Karşılıklı birbirimizi ziyaret et- meye hazırım” diye ko- nuştu. Yakõn zamanda Af- rika Birliği başkanlõğõna seçilen Kaddafi, daha son- ra şu ifadeleri kullandõ: “Ben Arap dünyasının li- deriyim. Afrika kralla- rının kralıyım ve Müs- lümanların imamıyım.” Kaddafi’nin bu sözlerinin ardõndan oturumu terk et- tiği bildirildi. AA’da yer alan haberde, Kaddafi’nin zirve öncesi aile fotoğrafõ çekimine de katõlmadõğõ, oturumu terk etmesinin ardõndan Doha’daki İslam Eserleri Müzesi’ni ziyarete gittiği belirtildi. Kaddafi ve Kral Abdul- lah, 2003’te ABD’nin Irak’õ işgalinden kõsa süre önce düzenlenen Arap zir- vesinde de karşõlõklõ sert sözler söylemişlerdi. Lib- ya ve Suudi Arabistan ara- sõndaki ilişkiler, 2004’te Amerikan ve Suudi basõ- nõnda çõkan Kaddafi’nin Kral Abdullah’a yönelik suikast planõ yaptõğõna yö- nelik haberlerin ardõndan iyice gerginleşmişti. Bu arada zirvede konu- şan İslam Konferansõ Teş- kilatõ (İKT) Genel Sekre- teri Ekmeleddin İhsa- noğlu, “İsrail’in açgöz- lülüğü nedeniyle Ku- düs’ü yok etmeye çalış- tığını ve Gazze’de eşi gö- rülmemiş katliamlar dü- zenlediğini” söyledi. Pakistan’ın Lahor kentinde bir polis eğitim merkezine 10-12 kişilik bir grup tarafından düzenlenen saldırıda 20 kişi öldü, 89 polis yaralandı. Militanlardan üçünün kendilerini polis merkezinde havaya uçurduğu, ardından binadaki diğer militanlarla polis arasında çatışma çıktığı, durumun 8 saat sonra kontrol altına alındığı açıklandı. Polis, 4 militanın öldüğünü, 3’ünün yakalandığını duyurdu. (Fotoğraf: AFP) Lahor’da hedef polis merkezi Paris’te dün yapılan gösteride taşınan pankartlarda ise “Kumarhane ekonomisinden çıkalım” ve “Sizin krizinizin bedelini ödemeyeceğiz” gibi sloganlar dikkat çekti. (Fotoğraf: AA) Dış Haberler Servisi - Küresel sistemin omurgasõnõ oluşturan 20 ül- kenin liderlerini ve ekonomi kur- maylarõnõ bir araya getiren G20 zir- vesi öncesinde Avrupa çapõnda pro- testolar düzenleniyor. Zirveye ev sahipliği yapacak Lon- dra’da on binlerce kişinin katõldõğõ bir yürüyüş düzenlenirken, Fransa ve Almanya’nõn birçok kentinde sen- dikalar, çevreciler ve küreselleşme karşõtõ gruplar tarafõndan yapõlan gösterilerde yoksulluk, işsizlik ve kü- resel õsõnma öne çõktõ. Perşembe günkü zirveye katõlacak ABD Başkanõ Barack Obama’ya, 200’ü gizli servis ajanõ 500 civarõnda personel ile çok sayõda zõrhlõ limu- zin ve helikopterin yer aldõğõ dev bir konvoyun eşlik edeceği bildirildi. Yarõn Londra’ya ayak basmasõ bek- lenen Obama’nõn yanõnda, Beyaz Saray mutfağõ ekibi de yer alacak. Obama’nõn yardõmcõlarõndan biri, “Başkan seyahate çıktığında, bi- neceği arabaya, içeceği suya, yi- yeceği yemeğe kadar, Beyaz Saray da onunla birlikte seyahate çıkar. Amerika halen tek süper güç ve Başkan her yerde ve her zaman herhangi bir krizi ele alabilmeli” diye konuştu. Obama’nõn başkan se- çildikten sonraki ilk Avrupa gezisi öncesinde İngiltere polisi, terör ey- lemi hazõrlõğõ içinde olduğu iddia edilen 5 kişiyi gözaltõna aldõ. Bebeklikleri döneminde İngiltere Kilisesi’nde vaftiz edilerek Hõristiyanlõğa geçirilen 100 bini aşkõn İngiliz, kiliseden ayrõldõğõnõ resmi gazeteyle duyuran yurttaşõ örnek alõyor. Ulusal Seküler Topluluğu, İspanya ve İtalya gibi ülkelerdeki benzer hareketleri örnek alõyor. Obama‘orduyla’geliyor ARAP BİRLİĞİ ZİRVESİNDE KADDAFİ ŞOVU