Katalog

K A M İ L M A S A R A C I K Ü L T Ü R Ç İ Z İ K KEDİ GÖZÜ VECDİ SAYAR İnsan Neyle Yaşar? İnsan Neyle Yaşar? Sayın Baylar, bize hep ders verirsiniz: “Aman, günah, ayıp, kötü, yanlış.” Aç karnına kuru öğüt çekilmez. Önce doyur beni, sonra konuş. Sende göbek, bizde ahlak nedense. Şimdi bizi iyice dinle bak; İstersen şöyle düşün, istersen böyle: Önce ekmek gelir, arkadan ahlak. Artık vermek gerek, unutmayın sakın, Tüm nimetlerden, payını yoksulların. İnsan neyle yaşar? İnsan neyle yaşar: Ezip hiç durmadan. Soyup, dövüp, yiyip yutarak insanları. Yaşayabilmek için hemen unutmalı, İnsanlığı unutmalı insan. Katı gerçek budur, kaçınılmaz Kötülük yapmadan yaşanamaz. Efendiler bize ahlaksız dersiniz Kötü kadın, utanmaz fahişe Aç karnına suçlanmak hiç çekilmez Önce doyur beni ondan sonra söyle Sende şehvet, bizde edep nedense Şimdi bizi iyice dinle bak: İstersen şöyle düşün, istersen böyle: Önce ekmek gelir, arkadan ahlak. Artık vermek gerek, unutmayın sakın, Tüm nimetlerden, payını yoksulların. İnsan neyle yaşar? İnsan neyle yaşar? İnsan neyle yaşar: Ezip hiç durmadan. Soyup, dövüp, yiyip yutarak insanları. Yaşayabilmek için hemen unutmalı, İnsanlığı unutmalı insan. Katı gerçek budur, kaçınılmaz. Kötülük yapmadan yaşanamaz.(*) Dün 12 Şubat’tı. Ahmet Kaya’nın İstanbul’da Magazin Gazetecileri Derneği Ödül töreninde, “Kürtçe klip yapmak istiyorum” dediği için çatal yağmuruna tutulduğu o meşum gecenin 10. yıldönümü! O günden bugüne bazı şeyler de- ğişti. Devlet Kürtçe yayın bile yapıyor. Ama, değişmeyen ne çok şey var… Kötülük hâlâ kol gezmiyor mu ortalıkta? Hırsızlar, komisyoncular, sahtekârlar, hiçbir şeyden anla- madığı halde her şeyi bildiğini sananlar, her devrin adam- ları hâlâ ahkâm kesmiyor mu? İnsanlığını unutmamakta di- renenler nasıl yaşayacak bu ortamda? Sanat, belki de tek sığınağımız… Bertolt Brecht’in 1928’de ilk kez sahnelenen eseri “Üç Kuruşluk Opera”nın bu ünlü şarkısı gündemden hiç düş- müyor… Vatan kurtarıcıların sayısının giderek çoğaldığı, at izinin it izine karıştığı bir ortamda, toplumsal sorumluluk- larını unut-a-mayan sanatçılar Brecht’in ışığından yarar- lanmayı sürdürüyor. Tiyatro Pera’nın kurucusu - temel direği Nesrin Ka- zankaya’nın yazıp yönettiği “Rahat Yaşamaya Övgü” adlı müzikli oyunu sakın kaçırmayın diyeceğim… İnsanın emek verdiği bir yapıtı övmesi kolay değil; en iyisi siz ken- di gözlerinizle görün. Oyuncu kadrosundan orkestrasına nasıl bir takım oyunu çıkardıklarını… Nesrin Kazankaya, Brecht’in üç oyunundan (“Schweyk İkinci Dünya Savaşında”, “Arturo Ui’nin Tırmanışı”, “Üç Kuruşluk Opera“) ve “Faşizm Üzerine Yazılar”ından etkileyici bir kurgu çıkarmış. Yıllar- dır ara verdiğim sahne tasarımına Kazankaya gibi usta bir yönetmenle dönüş yapmaktan çok mutluyum doğrusu… “İnsan Neyle Yaşar?” sorusunu önce Tolstoy sormuş (öy- kü kitabını alıp, okumanızı öneririm). Tolstoy’un sevgiyi ve mistisizmi temel alan yapıtı insanlığın ölümsüz değerleri- ne işaret ediyor etmesine de, bu idealizmi aşıp gerçeklerle yüzleşebilmek için Brecht’in bakışına ihtiyacımız var. Bu ihtiyacı, İstanbul Bienali’nin de duymuş olması çok güzel; bir o kadar da düşündürücü… Önümüzdeki bienalin ‘motto’su olarak “İnsan Neyle Yaşar?” seçilmiş. Bakalım, dört kadın küratörün (dördü de Hırvat) kurduğu WHW Ko- lektifi Brecht’i nasıl yorumlayacak ? Günümüze dair sözü olan pek çok oyun var sahneleri- mizde, şu sıralar. Sadri Alışık Tiyatrosu’nda Yiğit Sert- demir’in sahnelediği Memet Baydur’un “Yeşil Papağan Ltd.”, Orta Oyuncular’ın sahnelediği Ferhan Şensoy’un “Boş Gezen ve Kalfası“ (Rasim Öztekin’e acil şifalar dili- yorum. Bir an önce sahnede görmek dileği ile), Garajİs- tanbul’da Kerem Kurdoğlu’nun Kafka’dan yola çıkarak yazdığı ve yönettiği “İstanbul’da Bir Dava”, toplumsal ya- şamımıza ilişkin önemli saptamalar içeriyor. Hepsi de iz- lenmeye değer yapıtlar. Bu ülkede insan nasıl yaşar, da- ha doğrusu nasıl ‘yaşayamaz’ diye düşünüyorsanız, gidip görmenizi öneririm… İstanbul Şehir Tiyatroları’nda izledi- ğim “Meraklısı için Öyle Bir Hikâye” de hararetle tavsiye ede- ceğim bir başka oyun. Sait Faik’in öykülerinden ve yazı- larından Savaş Dinçel’in derlediği oyunu bu kez Ergün Işıl- dar yönetmiş, Naşit Özcan oynuyor. Sevgili Savaş’a en güzel armağan, Naşit’in unutulmaz incelikler taşıyan oyu- nu… İstanbul’un yitip giden değerlerini (ve insanlığınızı) unut- mamanız için tavsiye edilir. (*) Çeviren: Tuncay Çavdar vecdisayar@yahoo.com kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B Kültür Servisi - Kocaeli Şehir Tiyatrolarõ Bosnalõ yazar Meşa Selimoviç’in dünyaca ünlü yapõ- tõ “Derviş ve Ölüm”ü sahnele- meye hazõrlanõyor. 19 Şubat’taki ilk gösterime, oyunu uyarlayan ve şu anda Sõr- bistan Kültür Bakanõ olan Ne- bojsa Bradic, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanõ Ertuğrul Günay, Ohri Yaz Festivali Genel Sanat Yönetmeni Gjorgji Jolevski, Oh- ri Yaz Festivali Genel Müdürü To- ni Simonovski, bir önceki Ma- kedonya Kültür Bakanõ ve NETA (Yeni Avrupa Tiyatro Aksiyonu) Başkanõ Blagoja Stefanovski, Teknik Müdür Bosna Ferid Sokolovic ile Makedonya ve Hõrvatistan’dan iki oyun- cu Bajrush Mjaku, Mu- hammed Bahonjic de katõla- cak. Bilge Emin’in çevirdiği oyunun dekor, kostüm ve õşõk ta- sarõmlarõ aynõ zamanda oyunun yönetmeni olan M. Nurullah Tuncer’e ait. Etkili bir dram olan “Derviş ve Ölüm” 19 Şubat’tan başla- yarak Süleyman Demirel Kül- tür Merkezi’nde izlenebilecek. (www.kocaeli.bel.tr) Kültür Servisi - Evin İl- yasoğlu’nun ‘Zaman İçin- de Müzik’ adlõ kitabõnõn 10 CD’li 8. baskõsõnõn ta- nõtõm toplantõsõ, önceki ak- şam Ortaköy Lavanta Res- toran’da yapõldõ. Müzik, basõn, edebiyat ve iş çev- relerinden birçok önemli kişinin katõldõğõ toplantõda Doğan Hızlan kitabõ tanõ- tõcõ bir konuşma yaptõ. Remzi Kitabevi tarafõndan basõlan, sanat yönetmenli- ğini Ömer Erduran’õn üstlendiği kitabõ, Evin İl- yasoğlu baştan aşağõ yeni- lemiş. 21. yüzyõlõn da ek- lendiği ve zaman şeritleri- nin de yer aldõğõ kitabõn 9. CD’sindeki müzikler Na- xos firmasõnõn nitelikli ka- yõtlarõndan alõnmõş. 10. CD ise yeni kuşaklarõn da ek- lendiği bir çağdaş Türk müziği seçkisi. 13 ŞUBAT 2009 CUMA CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 15 E V İ N İ L Y A S O Ğ L U ’ N U N K İ T A B I KocaeliŞehir Tiyatroları’dan yenioyun:‘DervişveÖlüm’ ‘ZamanİçindeMüzik’insekizinci baskõsõ tanõtõldõ