Katalog

CMYB C M Y B 21 OCAK 2009 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 9dishab@cumhuriyet.com.tr 44. Başkan Barack Hussein Obama ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - 4 Kasõm’daki baş- kanlõk seçimlerinde büyük bir zafer elde ederek ABD’nin ilk siyahi başkanõ olarak tarihe geçen Barack Hussein Obama dün Washington’da düzenlenen törende yemin ederek göreve başladõ. Obama, Kongre’de, 1861’de başlayan Amerikan İç Savaşõ döneminde başkanlõk yapan Abraham Lincoln’e ait İncil’e el basarak, “Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’nı esirgeyeceğine, koruya- cağına ve savunacağına” dair yemin ettikten sonra başkanlõk görevini George W. Bush’tan devralarak resmen ABD’nin 44. Başkanõ oldu. Yüksek Mahkeme Yar- gõcõnõn, “Barack H. Obama” olarak ça- ğõrmasõ üzerine, orta adõnõn “Hussein” ol- duğunu vurgulayarak yemin ettikten son- ra milyonlara seslenen Obama, konuş- masõnda umut ve özgürlük mesajlarõ ve- rerek ABD’lileri zorluklara karşõ mücadele etmeye çağõrdõ. Törenin başlarõnda sakin görünen Obama’nõn, bir ara heyecanlanarak sözlerini karõştõrdõğõ görüldü. ‘Amerika’yı yeniden yaratmalıyız’ ABD’nin bir kriz döneminden geçtiğini, ülkenin sa- vaşta olduğunu ve ekonominin kötü bir biçimde za- yõfladõğõnõ ifade eden Obama, “Bugün size karşı- laştığımız zorlukların gerçek, ciddi ve pek çok ol- duğunu söylüyorum. Bunlar kısa süre içinde ve ko- laylıkla aşılamayacak. Ama şunu bil Amerika: bun- lar kesinlikle aşılacak” dedi. Obama, “Bugün umudu korkuya, hedef birliğini çatışma ve uyum- suzluğa tercih ettiğimiz için buradayız” diye ko- nuştu. ABD’nin kurucularõnõn büyük yokluklar için- de bu ülkeyi yarattõklarõnõ anlatan Obama, “Bugün- den başlayarak kendimizi toparlayıp, silkinip Amerika’yı yeniden yaratma işine başlamalıyız” dedi. ABD’de siyahlara uygulanan õrkçõ uygulamalara gönderme yapan yeni başkan, “60 yıl önce lokanta- ya oturamayanların artık başkanlık yemin töre- ninde yer aldığına” işaret etti. Obama’nõn görevi dev- raldõğõ Bush’a gönderme yaparak, “Ortak savunma konusunda biz güvenlik ve ideallerimiz arasındaki yanlış seçimi reddediyoruz” diyerek, terörle savaş adõ- na insan haklarõnõn geri plana atõlmasõnõ eleştirmesi dik- kat çekti. 8 yõl sonra göreve gelen ilk Demokrat Par- tili ABD Başkanõ, dünyayõ aytõnlatan ideallerden çõkarlar uğruna vazgeçmeyeceklerini ifade etti. Müslüman dünyasına da seslendi Obama ABD’nin tüm uluslarõn dostu olduğunu söyleyerek, “Bir kez daha liderlik yapmaya hazırız” derken, terörü yayan ve masumlarõ katledenlere de, “Bi- zim ruhumuz daha güçlü ve kırılmaz. Bizden daha çok ayakta kalamazsınız, sizi yeneceğiz” diye mey- dan okudu. Müslüman dünyasõna da seslenen Obama, “Ortak çıkar ve ortak saygıya dayalı yeni bir yol he- defliyoruz” diye konuştu. Obama konuşmasõnõ “yeni bir sorumluluk döneminin” başladõ diyerek ta- mamladõ. Öte yandan, törene, “çok olağanüstü durumlarda” ABD’nin liderliğini üstlenmesi için görevlendirilen Sa- vunma Bakanõ Robert Gates’in katõlmadõ. “Kenya’nın oğlu” olarak adlandırdıkları Obama’nın yemin töreni öncesinde Kenya sokaklarında çeşitli kutlamalar düzenlenirken yeni ABD Başkanı’nın babasının köyü Kogelo’da yapılan kutlamaya 2 binden fazla kişi katıldı. Yemin törenini dev ekrandan canlı olarak izlemek üzere toplanan Kenyalılar, yaşadıkları yoksulluğu bir süreliğine unutarak dans ve şarkılarla eğlendi. Japonya’nın küçük balıkçı köyü Obama’da da yeni ABD Başkanı’nın göreve gelişini kutlamak amacıyla yerel bir tapınakta toplanan onlarca kişi, dünya barışı için dua etti. (REUTERS) YENİ BAŞKANDAN BEKLENTİLER YÜKSEK En iyimser ülkeler İtalya ve Almanya Dış Haberler Servisi - ABD’nin yeni başkanõ Barack Obama görevine dünya kamuoyunun iyimser beklentileriyle başlõyor. İngiliz yayõn kuruluşu BBC’nin, aralarõnda Türkiye’nin de yer aldõğõ 17 ülkede, yaklaşõk 17 bin kişiyle yapõlan araştõrmaya göre, katõlõmcõlarõn yüzde 72’si Obama’nõn öncelikle mali krizle mücadele edeceği düşüncesinde. Katõlõmcõlarõnõn yüzde 50’si Obama’nõn öncelikleri sõralamasõnda ikinci sõrada ABD askerlerinin Irak’tan çekilmesini, yüzde 46’sõ küresel õsõnmayla mücadeleyi, yüzde 43’ü Ortadoğu’da barõş çabalarõnõ ve yüzde 29’u Taliban’a karşõ Afgan hükümetine destek vereceğini belirtti. ABD’deki katõlõmcõlarõn yüzde 75’i de Obama’nõn ilk önceliğini mali kriz olarak görürken yüzde 46’sõ yeni liderlerinin Taliban’a karşõ Afgan hükümetini destekleyeceği inancõnda. Yüzde 60 ise ülkelerinin dünyanõn geri kalanõyla ilişkilerini geliştirmesi konusunun Obama’nõn öncelikleri arasõnda yer alacağõnõ belirtti. Araştõrmada, Rusya ve Japonya dõşõnda, katõlõmcõlarõn yüzde 67’si Obama’nõn ABD’nin diğer ülkelerle ilişkilerini güçlendirmesine olanak sağlayacağõ yönünde görüş bildirirken yüzde 19 ilişkilerin aynõ düzeyde kalacağõnõ, yüzde 5 ise daha da kötüleşeceğini düşünüyor. Obama dönemine yönelik en fazla iyimserlik İtalya ve Almanya’da. BBC 6 ay önce yapõlan benzer kamuoyu yoklamasõnda Obama dönemiyle ilgili umutlu olanlarõn oranõ yüzde 47’ydi. Türkiye’de umutluların oranı arttı Obama dönemine yönelik iyimserliğin çoğunlukta olmadõğõ iki ülke ise yüzde 47 ile Rusya ve yüzde 48 ile Japonya. Yine 6 ay önceki araştõrmada Türkiye’deki katõlõmcõlarõn sadece yüzde 11’i Obama liderliğindeki ABD’nin dünyanõn geri kalanõyla ilişkilerini geliştirip iyileştireceği görüşünü taşõrken son araştõrmada bu yönde düşünenlerin oranõ yüzde 51’e çõkmõş durumda. Mõsõr’da da yüzde 58 Obama döneminden umutlu. Araştõrma İngiltere, Şili, Çin, Mõsõr, Fransa, Almanya, Gana, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Nijerya, Rusya, İspanya, Türkiye ve ABD’de yapõldõ. Mõsõr ve Hindistan dõşõnda diğer ülkelerde yürütülen araştõrma İsrail’in Gazze saldõrõlarõ öncesinde tamamlandõ. WASHINGTON (Cumhuriyet) - ABD’nin ilk siyah başkanõ olarak tarihe geçen Barack Obama, göreve ABD halkõnõn büyük desteğiyle geliyor. ABD’de yapõlan son kamuoyu araştõrmalarõ, Amerikan halkõnõn büyük bölümünün ülkenin gidişatõndan endişe duymasõna karşõn Obama konusunda iyimser olduklarõnõ ortaya koydu. Washington Post ve ABC televizyonu tarafõndan yapõlan son ankete göre, Amerikan halkõnõn yüzde 80’e yakõnõ Obama hakkõnda olumlu görüşlere sahip. Aynõ anket, ABD’lilerin yüzde 94’ünün ülke ekonomisinin “kötü” olduğunu düşündüğünü ve yüzde 75’inin ise Obama’nõn önerilerinin ekonomiyi düzelteceğine inandõğõnõ gösteriyor. New York Times ve CBS televizyonunun son anketi de Obama’nõn başkanlõğõna yönelik benzer sonuçlar ortaya koydu. Bu ankete göre, ABD halkõnõn yüzde 79’u Obama’nõn başkanlõğõ konusunda iyimser. Bu sayõ ABD’de son 30 yõlda Obama’nõn bir başkana verilen en büyük halk desteğine sahip olduğunu gösteriyor. Buna karşõlõk anket, Obama’nõn selefi George W. Bush’un ise ABD halkõ arasõndaki popülaritesinin yüzde 22 ile tarihin en düşük seviyesinde kaldõğõna işaret ediyor. Halk desteği 2001 yõlõnda George W. Bush için yüzde 64, önceki başkanlar Bill Clinton için yüzde 70, George Bush için yüzde 68 ve Ronald Regan için yüzde 69 idi. 2 milyon kişi katıldı 2 milyon kişinin katõldõğõ tahmin edilen açõlõş töreni kutlamalarõ kentte bayram havasõ yarattõ. Buna karşõn Washington Bush karşõtõ gösterilere de sahne oldu. Washington Barõş Merkezi (Washington Peace Center) tarafõndan düzenlenen savaş karşõtõ eylemde göstericiler, Iraklõ gazeteci Muntazar el Zeydi’nin Bağdat’taki protesto eyleminden esinlenerek, Beyaz Saray’a ayakkabõ fõrlattõlar. Yaklaşõk 500 kişi, Beyaz Saray’a doğru yürüdü bahçe duvarõna yaklaşõk 40 çift ayakkabõ fõrlattõ. 3 gün süren yemin töreni kutlamalarõ için olağanüstü güvenlik önlemleri alõndõ. 8 bin polis, 7500 asker ve 10 bin ulusal muhafõz ile gizli servis elemanlarõ başkentteki anayollarõ trafiğe kapadõ ve 3 kilometrekarelik yüksek güvenlikli bir alan oluşturdu. Keskin nişancõlar tüm yüksek binalarõn tepelerindeki yerlerini alõrken, Washington semalarõnõ askeri helikopterler, Potomac Nehri’ni gambotlar kontrol altõna aldõ. Kimyasal veya biyolojik saldõrõ olasõlõğõna karşõ tõbbi yardõm ekipleri hazõr tutuldu. Obama’nõn geçit töreni güzergâhõ olan ABD Kongresi ile Beyaz Saray arasõndaki 2.5 kilometrelik yolun civarõnda 5 bin seyyar tuvalet kuruldu. Obama’ya geçit töreninde, 242’si atlõ 13 bin kişinin eşlik ettiği kaydedildi. Yemin töreninden sonraki 2 gün boyunca, balo ve yemeklerle sürecek kutlamalarõn maliyetinin 100 ile 150 milyon dolar arasõnda olduğu tahmin ediliyor. Kenya’nın oğlu Bush Ankara’daki dostlarını unuttu Eski ABD Başkanõ Bush’un Beyaz Saray’da son gününde teşekkür için telefonla görüştüğü liderler arasõnda Erdoğan ve Gül sayõlmadõ Dış Haberler Servisi - ABD’nin 43. Başkanõ George W. Bush, koltuğunu Barack Obama’ya devretmesine saatler kala, bir düzine ülke liderini telefonla arayarak vedalaştõ. Bush’un vedalaştõğõ liderler arasõnda, birçok kez bir araya geldiği Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan yer almadõ. Ulusal Güvenlik Sözcüsü Gordon Johndroe, Bush’un Beyaz Saray’daki son gününde telefonla görüştüğü ülke liderlerine “8 yıl boyunca yürüttükleri ortak çalışmalar ve ziyaretlerinde gösterdikleri konukseverlik” nedeniyle teşekkür ettiğini açõkladõ. Johndroe’nun açõklamasõna göre Bush şu liderlerle vedalaştõ: İngiltere Başbakanõ Gordon Brown, Fransa Devlet Başkanõ Nicolas Sarkozy, Almanya Başbakanõ Angela Merkel, İtalya Başbakanõ Silvio Berlusconi, Danimarka Başbakanõ Aders Fogh Rasmussen, İsrail Devlet Başkanõ Şimon Peres, Gürcistan Devlet Başkanõ Mikail Saakaşvili, Japonya Başbakanõ Taro Aso, Güney Kore Devlet Başkanõ Li Myung-Bak, Brezilya Devlet Başkanõ Luiz Inacio Lula da Silva, Rusya Devlet Başkanõ Dimitri Medvedev ve Rusya Başbakanõ Vladimir Putin. Bush’un ayrõca Meksika’nõn eski Devlet Başkanõ Vicente Fox ile vedalaştõğõ belirtilirken Rusya’nõn iki lideriyle de görüşmesi dikkat çekti. Liderlerin Bush’a işbirliği nedeniyle teşekkür ettiği belirtilirken İsrail lideri Peres, Irak işgalini kutlayarak “Eğer dünya Hitler’e karşı sizin Saddam Hüseyin’e karşı yaptığınız gibi hareket etseydi, milyonlarca hayat kurtulurdu” ifadesini kullandõ. Johndroe, Bush’un başka telefon görüşmesi yapmayõ planlamadõğõnõ sözlerine ekledi. Erdoğan ve Gül’ü birçok kez Beyaz Saray’da ağõrlayan Bush, 2004’ün haziran ayõnda Ankara ve İstanbul’a gelmişti. Bush’un, NATO zirvesinin ardõndan arkasõna Boğaziçi Köprüsü ve Ortaköy Camisi manzarasõnõ alarak yaptõğõ konuşma, Büyük Ortadoğu Projesi’ne çağrõ olarak yankõ uyandõrmõştõ. Hemşerilerini affetti Bu arada Bush giderayak, bir Meksikalõyõ silahla vurduklarõ için hapis cezasõna çarptõrõlan iki sõnõr bekçisi için af ilan etti. Bush’un memleketi Texas’ta 2005 yõlõnda meydana gelen olayda, Jose Alonso Compean ve Ignacio Ramos, Meksikalõ bir uyuşturucu kaçakçõsõnõ silahsõz olmasõna rağmen kalçasõndan vurduklarõ için 11 ve 12 yõllõk cezalara çarptõrõlmõştõ. Ayakkabılı veda Washington Barış Merkezi tarafından düzenlenen savaş karşıtı eylemde göstericiler, Iraklı gazeteci Muntazar el Zeydi’nin Bağdat’taki protesto eyleminden esinlenerek, Beyaz Saray’a ayakkabı fırlattılar. Yaklaşık 500 kişi, Beyaz Saray’a doğru yürüdü ve bahçe duvarına yaklaşık 40 çift ayakkabı fırlattı. Bütün dünyada da Bush’un gidişini kutlamak için “veda” gösterileri düzenlendi. Bush’un basın toplantısında, “Al sana veda öpücüğü, köpek!” diyerek ayakkabılarını fırlatan El Zeydi halen hapishanede bulunuyor. Bush’un başkanlığı devralma törenine yalnızca 300 bin kişi katılmıştı. (Fotoğraf: REUTERS) Yeni ABD lideri halkõna sorumluluk ve yardõmlaşma, dünyaya ortak çõkarlar için birlik çağrõsõ yaptõ Rekor halk desteği Washington’da yüz binlerce kişinin huzurunda yemin eden Obama, ABD Başkanlõğõ koltuğunu Bush’tan devraldõ. Obama yemin töreninde orta adõnõn “Hussein” olduğunu vurguladõ. Konuşmasõnda ise ekonomik krize ve savaşlara gönderme yaparak ABD’lilere birlik çağrõsõ yaptõ. ABD Başkanõ tarihi konuşmasõnda “gerçekçi” bir üslubu tercih etti. Fotoğraflar:AP/REUTERS