Katalog

CMYB C M Y B 21 EYLÜL 2008 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 17 ESİNTİLER ZEYNEP ORAL Evet, Dali İstanbul’da! Evet, Salvador Dali İstanbul’da! “Evet”, vurgu- suyla, bu retrospektif serginin çoook geniş kapsamlı olduğunu ve Dali’nin bütünselliğini, yarattığı dün- yayı ve eserini bir bütün olarak bize sunduğunu vur- gulamak istedim! Sabancı Müzesi büyük bir iş başardı. Bugüne dek İspanya dışında açılmış en büyük ve en kapsam- lı sergiyi İstanbul’da açtı. Dile kolay, 400’lere ula- şan parça, eser, belge... Gerek müzeye gerek Mü- ze Müdürü Nazan Ölçer’e hayranlığımı daha ön- ce de belirtmiştim. Bu kez, sergiyi tüm ayrıntılarıyla dolaşıp gördükten sonra kocaman bir teşekkürü Metin Deniz’e borç biliyorum. Daha müzenin bahçesine girdiğiniz andan baş- layarak Metin Deniz’in düzenlemesiyle kendinizi Dali’nin doğduğu kasaba Figueres’deki tiyatro müzesinin büyülü dünyasının içinde buluyorsunuz... (Kulenin tepesindeki yumurtalara, sizi karşılayan sa- lonun döşemelerine, müzeye giriş koridorlarında du- var boyu kabartma ekmek(!) motiflerine dikkat!) Me- tin Deniz’in tiyatro tutkusuyla Dali’nin “oyun” tut- kusu mutlu bir buluşma gerçekleştirmiş! Sergide şu var, bu var, şu şu şu evreleri, dö- nemleri sunuluyor demeyeceğim; kronolojik ya da tematik ayrıntılara girmeyeceğim! Birkaç ipucu ver- mekle yetineceğim: Sergiyi mutlak görün! Ayağınıza gelen nimetten yararlanın. Giriş bölümünde yaşamöyküsüyle dünya olay- larının, en telegrafik biçimde, kısa ve özlü verildi- ği bölümde oyalanın, sonra göreceğiniz eserlerden daha çok keyif almanın yolu bu. Dikkat! Dali’nin yaşamöyküsüne ya da “çılgın- lıklarına” saplanıp, “deliliğinin” daha doğrusu “il- ginçliğinin”, eserlerinin, yaratıcılığının önüne geç- mesine izin vermeyin! Ama Salvador Dali’nin yaşamını bilirseniz, eser- lerini “keşfetmek” daha keyifli olur. Çünkü bütün o resmettiklerini “rüyasında” görmedi, yaşamından, deneyimlerinden kurguladı! Dali, resim, yazı, der- gicilik, tiyatro, opera, bale, sahne tasarımı, mima- ri, illüstrasyon (Dante’nin “İlahi Komedya” ve Cervantes’in “Mancha’lı Don Quijote” eserleri için yaptıkları) sinema, grafik, tümü üzerine çalış- tı. Resimdeki ustalığı öteki alanlardaki başarısını göl- gelemiş olabilir. Ama bütün bu alanlarda hep Da- li’ce var oldu; “bütüncül sanat”a ulaşmak için sü- rekli kendini yeniledi ve yeniyi aradı Salvador Da- li. Bu sergide bunu muhteşem bir biçimde göre- bilirsiniz. Tüm önyargılardan sıyrılıp, sanki ilk kez karşı- laşıyormuşsunuz gibi bakmaya çalışın sanatçının eserlerine de, yaşamına da. Yarım kalmış bir mektup, Lorca’nın bir tümcesi, “Endülüs Köpe- ği”nin bir imgesi size yeni ufuklar açabilir... Sergiyi görün ki, günümüzde “popüler kültür” di- ye size yutturulmaya çalışılanların kültürle ilgisi ol- madığını kavrayın. Salvador Dali, popüler kültüre yönelirken yaratıcılıktan güç alıyordu, yaratıcılığın sınırlarını zorluyor ve önünde yeni yollar açıyordu. Sergi boyunca oynatılacak filmler, verilecek konferanslar (Dali ve Kitle Kültürü, Yazar olarak Da- li, Gerçeküstücülük ve Dali, Dali ve Sinema, Dali ve Mimarlık, vb.) çocuklar için atölyeler, bu dev ser- ginin ayrılmaz parçaları ve kolay rastlanmayan ni- metler... Bu nimetlerden yararlanın. Daha dört ay var sergiyi nasılsa görürüm demeyin sakın. Zaman, Dali tablolarındaki gibi kanatlı, uçup gidiverir, ne zaman bitti diye şaşakalıverirsiniz! “İstanbul’da bir Sürrealist: Salvador Dali” sergi- si 20 Ocak’a dek sürecek. Akbank’ın 60. yıldönümü, Gala-Salvador Dali Vak- fı’nın çabaları, Nazan Ölçer’in azmi, Metin Deniz’in ustalığının bir araya gelmesi, hem Dali’nin hem de bizim mutluluğumuz! e-posta: zeynep@zeyneporal.com faks: 0 212 257 16 50 Katillere, canilere, canlõ bombalara bu sefer hedef gösterilen Mickey Mouse’tan başkasõ değil İşte dünyamõzõn işleri!..İşin aslõnõ ararsanõz, ben size bu hafta Ahmet Rasim’in “Ramazan Hasbihalleri”nden söz edecektim!.. Ne var ki, geçen perşembe günü Milliyet gazetesinde okuduğum bir haber, yazõ planõmõ altüst etti. Söz konusu haberin başlõğõ şöyleydi: “Mickey Mouse Öldürülmeli”. Ka- tillere, canilere, canlõ bombalara bu sefer hedef gösterilen, ünlü çizgi roman kahramanõ Mickey Mouse’tan başkasõ değildir!.. İyi de, suçu ney- miş bu hayal kahramanõnõn? Sevimli farenin ka- bahatinin neler olduğunu haberden okuyoruz: “Arap ülkelerinde yayın yapan El Mecd TV’deki bir programda, İslam dininin fare- lere yaklaşımı hakkında bir soruyu yanıtla- yan Şeyh Muhammed Munacid, ‘Şeriata göre fa- reler tiksindirici ve pis yaratõklardõr. Bu hayvanlar şeytanõn askerleridir’ dedi. Suudi Arabistan’ın Washington Büyükelçili- ği’nde görevli eski bir dip- lomat olan Munacid, prog- ramda, ‘Bu korkunç varlõklarõ çocuklara sevdiren Mickey Mouse’un mutlaka öldürül- mesi gerekir’ dedi.” Eduardo Galenao’nun “kapitalizmin cana yakın hayvanat bahçesi” olarak gördüğü Dis- ney’in çizgi film kahramanlarõnõ eleştirdiğini bi- lirdim… Ama, Uruguaylõ yazar, Latin Ameri- ka’nõn özgürlük harekâtõna karşõ olarak, sö- mürgeciliği dayatan diktatörlerin ekmeğine yağ sürdüğü için şüpheyle yaklaştõğõ Disney’in çiz- gi film kahramanlarõna karşõ yasak ya da şiddet uygulanmasõnõ önermemektedir. Oysa, okudu- ğum haberde, Mickey Mouse’un öldürülmesi iz- leyiciye verdiği mesajlar yü- zünden değil, yalnõzca doğada- ki kimliğinden dolayõ isteni- yordu. Yani, o “tiksindirici” ve “pis” bir fareydi ve de, bu yüz- den yok edilmesi gerekiyordu. Fareler, temizlik alõşkanlõğõ- nõn olmadõğõ dönemde veba mikrobunu yay- dõklarõ için tehlikeliydiler. Bu yõllarda insanlar onlardan şeytan görmüş gibi korkuyorlardõ.. Tüm bunlar eskide, orta çağda kaldõ... Sahi kal- dõ mõ gerçekten?.. Üstelik, orta çağda insanlara verdikleri zararlardan dolayõ suçlanan fareler he- men infaz edilmez, kiliselerde yargõlanõrlardõ; mahkemede farenin haklarõnõ savunan bir avu- kat da bulunurdu!!! Kaynaklar, Walt Disney’in bir gün çalõşõrken, masasõnõn üstünden geçen bir fareden ilham ala- rak, 1928’de Mickey Mouse’u çizdiğini söyler. Oysa, bu olaydan iki yõl önce, Amerika sokak- larõnda “Performo” adlõ oyuncak fabrikasõ ta- rafõndan üretilen tahta bir oyuncak fare satõl- maktadõr. Bu oyuncak farenin göğsünde “Micky” yazmaktadõr!.. Ne dersiniz, Walt Disney ünlü çiz- gi film kahramanõnõ masasõnõn üstünden geçen canlõ, hakiki bir fare olarak mõ gördü, yoksa onun- la sokakta satõlan bir oyuncak olarak mõ karşõlaştõ? Walt Disney’in 1930’da ürettiği ilk oyuncak fare ve ona ilham veren ilk oyuncak farenin en- der bulunan birer örneği, İstanbul Oyuncak Mü- zesi’nde yan yana sergilenmektedir. Tarihi bir gerçeği gün õşõğõna çõkaran bu birlikteliği, Or- lando’daki Disney Müzesi’nde dahi göre- mezsiniz. Pen, Leyla Erbil’i konuk ediyor Kültür Servisi - Pen Kadõn Yazarlar Komitesi edebiyatõmõzõn öncü ustalarõndan Leyla Erbil’i “Edebiyattan Hayata: Leyla Erbil... Hallaç etkisi” etkinliği ile konuk ediyor. 27 Eylül Cumartesi günü 14.00 - 17.00 saatleri arasõnda İstanbul Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampusu BS2 salonunda düzenlenecek etkinlikte Füsun Akatlõ, Önay Sözer ve Selim İleri panel köşesinde, “Leyla Erbil’in Edebiyatõmõzdaki Hallaç Etkisi”ni masaya yatõrõrken, Feryal Tilmaç, Gönül Kõvõlcõm, Karin Karakaşlõ, Reyhan Yõldõrõm ve Sezer Ateş Ayvaz, Erbil’in edebi yaklaşõmõ ve edebiyatõmõzdaki yerini tartõşacak. Özlem N. Yõlmaz, Müge İplikçi, Nalan Barbarosoğlu ve Nazan Haydari ise yazarõn yapõtlarõnõn günümüzdeki etkisini vurgulayacaklar. Etkinlikte yönetmenliğini Nuri Kaya’nõn yaptõğõ “Kendi Anlatõmõyla Leyla Erbil’in Edebiyat Anlayõşõ” filmi de gösterilecek. Şahin’den renkli dünyalar Kültür Servisi - Ressam Aynur Şadiye Şahin’in 5. kişisel resim sergisi, Vakõfbank İstanbul Bölgesi Fuayesi’nde açõldõ. Sanatçõ, Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Plastik Sanatlar Bölümü’nde sanat eğitimi almasõnõn yanõ sõra, yurtdõşõnda da çalõşmalar yaptõ. Şahin, daha önce de Büyükada Kültür ve Yardõmlaşma Derneği, Mimarlar Odasõ Tarõk Akõltopu Sanat Galerisi ve The Marmara Oteli Sergi Salonu’nda yapõtlarõnõ sergilemişti. Rengin öne çõktõğõ, dõşavurumcu soyut figürlerin yer aldõğõ, zaman ve mekân kavramlarõndan bağõmsõz yapõtlardan oluşan sergi, 26 Eylül’e dek cumartesi ve pazar günleri dõşõnda görülebilir. (ksanat@vakifbank.com)