Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 21 TEMMUZ 2008 PAZARTESİ
12 EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr
B
m
Mttrm*
MADENCİÜK
ParktltkMıdcııalık
CIDA.IÇKlVETÜrÜN
Al n v l l
ÜİkerBÎsUvi
BlDVt
Coca Cola
EıaıGA
FnpıPıUhda
kcnlGıda
KcnvjUtGKb
Konfnıl Gıda
Knslal Kokı
LioYıJ
Mcıko Gıda
PlrurElVtUn
l'cngııcn GıJa
PınarS»
Pınar Sül
Sckfi PİÜÇ
Tal Koraovt
T luborg
T*»
0
bp-fk
2.25
0.45
2.H
2.9(1
10.50
0.53
0,18
45.00 '
10,00
2.2»
ıı 'i,1
;
0.55
2.45
J.ll
0.97
5.70
4.28
2.40
3.1!
1.75
0.62
V»ntt
DOKUMA. GIY1M ESYASI VE DER1
AkılTckslil 0,13
.AkınTtksrıl 1.39
Akıu Irılık 0 97
' Allınyıldız
ATsanTdottl
BısaıTtkaıl
•(.75
Bussı
Ccyian Giyım
Ccyla)Mldaıcılık
Dciıınni
DcaıBtn
Mplnli
Udıılplik
KntsııTdslil
Kudu
LlıkıKaılıfc
Mcndcrcslckslil
Mctısa McriMical
Mnemtela
Söktt;
Sâoncz FUameai
Tkı Kıınfcksivıııı
Yalaı
Yiınsı
5.60
1 1"
0.6H
1,05
1.72
2.15
2.82
0.6!
4.90
(1.70
2.88
0,8.3
1.88
1.77
0.)5
0.49
0.45
4.Ö
0.91
1.65
1.35
1.0.1
OI1MAN ORÜNIERİ V t MUHİLYA
Alkıırt kiıgıl
EJafaıı üa;«cilik
ücnlas
Kdcbck Mobîlya
BıkAmbılıı '
AfnBuntl
nnmrı Fttıgiiıı B,ı<ım
lyklnr Ambalaj
Kaplamm
"Kanonuıı
kıra l)avc(w
Olmuksa
lırcKulsın
.VıkmfKaîıl
1.26
!.!(.
1,13
0.41
2.17
2.54
0.51
5.20
56.00
4.52
4.80
(.90
0.68
R S
nrn
rttü
9,70
•8.43
1|S
•3.(«
-1.97
1.50
•18.65
•03
•!9.«4
•15.71
119
•16.3!
•70.41
3.46
•32.44
4.(13
2.13
•6.03
0.74
•501,10
•36.67
6.4)
•6.18
-1813
•4.76
•5.11
-2,476.1
7,35
•18,93
•1,27
•0,85
•0.83
•7.84
•2.85
-11.48
-2.33
360
-11.85
•0M
•8,76
•14.23
-.3.06
•1.47
45.69
•8.81
•0.59
0.7.1
2.31
1.8i
-21.63
465
3.11
•60.11
0.04
-1.65
4.93
16,22
»61
-17,55
-42,40
M
<m m
1.70
108
097
1.56
2.88
09!
1.41
5.56
•2.31
0.98
060
0.83
943
0.64
:.3i
123
0.66
1.47
291
•53.83
1.05
124
0.27
0.31
0.50
1.51
0.44
1140
1.68
1.03
124
0,47
175
0.20
0.5»
039
057
1.6!
11»
057
0.9!
0.56
0.75
•0.94
0,46
041
0.74
09!
0.73
146
O.S!
1197
3,94
1.05
(178
109
2.09
0.96
5.!S
2.01
KİMYA. PETROL, KAUCUK VE l'LASl İK ÜRÜNLERİ
Ata
Alkim Kıınva
AygK
Ulgflj
Bnsa
Deva Hüldmg
EgcGiibıt
Gtı«l-Ycar
Cîbır Fahnk,
Ilttlas
MnUI
l'rtkim
-PdrıılOrısi
Pımii
Advani;ı Say
Suto Saııııyii
Sclçlık Ec/:ı lİL'rHKiı
2.01
8.40
2.9(1
51,50
I3.U0
1.80
5650
13.10
49J0
1.09
9.30
5.30
5.40
2.06
O.JJ
1.13
1.49
TııraPtlnıl 4,52
Dyııüon 041
TAŞ. TOPRAÛA DAYAU SANAYİ
AdıraOmcnlolAI 414
AdanaÇinıcnlulBI 2,66
Adtoa Çimento (CJ
AfyıaıÇimcnlu
Akçmsıı
Anaıkılu Cam
Halısökc Çimenio
Halı Çııncffln
BııİN(,ıınciıl(i
Hıraljnratu
-Çimbcton
Çinratts
Çinsı
IVnİ7İıCam
îcncıbtjl Yorıı
Lpc Scramık
Gollaj (,'ınıcnlıı
Ha7ncd.il Rcfraklcr
Konya Çimento
Külahya Pnrcclcn
ManlınCııııcnl»
NnlHımcp.ln
TnkyıCını
•UsakSmm.k
(nve Cımcnlıı
METAIANA SANAYİ
Rtmın Mmm'sııı.™
Itaidık
llıırfdıl Vaııı
Cdıkllalal
Dıinıs.ii Itokıım
Ctımpııncntii !Xıkiımcü!ıık
ErcJliDmirÇtl
FcmS Alümınvum
Jnılr Demir Çclik
Knıdctııiı (A)
Ktrdtrıııı(W
Kaıdcmıı(D)
0.45
950.00
4.1(1
2,17
159
4.86
1.45
5,40
1740
5.111
5.02
2,78
2.4lı
091
34.50
2.04
15.20
40,75
5!0
478
13.90
1,43
0.87
4,54
8.40
15.60
0,8»
1 5(ı
.1,26
120
4,86
6.15
9.00
2.78
2.96
1..14
1,34
1.24
3,46
4.6!
-2.46
3!.!!
3,32
•6.55
1.81
532
5.40
947
10.90
-0.55
•Ul
-1.57
4.42
-4.57
1.07
6.17
5.14
•24.52
531
5.31
53!
439
1.17
162
002
0.46
5.42
874
•2.14
•5.94
ıı
-1,19
-13.29
İi!
2.69
4IJ
8.31
1.45
0.36
9.65
3,116
1,78
-I0.S9
6 75
6.72
•6.19
-7.5!
715
0.5li
0.13
837
2.66
312
709
1.0!
4.94
4.94
4.94
Saduvsan 258 2.(0
METÂl EJY A VE MAKİNA OEREÇ YAPIM
Alsrlııl'ıımcı
Aııaıkılıı Istını
Altcllk
GnınıliK Ekklnnik
' Bfficlı 1 k'lı S|..^ıııİL'n
BSH Ev Alclltri
»Hİtojjn
Egc F-iHİİstri
EmdEldlnk
Emnıı> Aınlıabj
E-M Izmıl Pısloil
E(ın] OlııiKin
GtrsanElcklrik
lUasEtAlclloı
Karan Oiormtıiv
K»elElckIn«ıik
Klimjun Klıma
Hııllı. Akû
l'arssn
Pnsnıı,nı ksblcı
T, ûcmır Doküm
itel Malinı
• Vcstel Bcya7 Esva
9,90
7.80
4,04
0,61
69.(10
24.00
2.62
8.75
040
4.82
1,415.1*
1000
0,67
3.40
1.52
1.21
5.01
2,41
2.16
3.08
5.35
0.78
3.38
DIÖERİMALAT SAMAYll
AdclMcmcilik
Qokb| KuyunKuluİE
Scıvc Kırtasıyc
ELEKrRlK.GAZVESU
AkEııenı
AUı Erıcriı
Aycn tncni
7,IH1U Encnı
5.35
1.57
1,511
11,40
!,96
2.11
4 90
INSAAIVEBAY1ND1RÜK
BoTOVlYipı O.-ll
Enkalnsa 12,90
TOFTAN TİCARET
LHıjiıii Olomoliı
lntcıııa
Sünkıı Pızarlama
PERAKENDETICARE1
AfM lilnı
BlMllıılcsıkMjjl
illıyrıcl M:!:'
1
,
1
;;:, lıl
CanefıniRa(A)
('ındnııullil
Tcscıı Kipa
Migıos
Mılpj
Vakkoklslıl
TIJRİZM
Eavoıi Dınlcnmc Ycr.
M;mııans Maıiı
Nfl TuıLin
Îd-An Tıın/m
3.12
3.7»
2.5S
5.20
45.110
III
1170
10.80
7.25
20.20
103
0.81
2,58
790
0.60
0.60
0.93
2.64
4.79
2.12
•2.15
•6.56
1,03
•2.17
2.87
•2.1.33
'mı;
8.17
8.92
•0.27
•0.90
-9.08
203
•!.9«
2.99
6.34
3.44
•!3.24
-1.59
0.6!
13.Î6
3.61
•016
8.09
I.8S
5.5!
•21.68
-15.42
3.7!
-11,25
0.30
3.15
090
14.95
0.91
2V.39
»39
13.00
3.60
•5.11
-!,!4
-14,35
•!,I8
-5,81
•70.75
-3.16
0.34
1.92
063
2«1
II'«,
2.48
041
100
0,58
5,63
0,92
0.83
0.7!
1,14
1155
11,28
0,55
102
1.43
2.07
1.3)
0.22
203
1.12
116
0.41
0.92
1.06
27!
0.84
0.5!
II 'I
1
0.6!
1.14
054
(19!
U9
314
0.68
1.73
2.57
2.45
0.67
0.5H
! 1!
1.00
1.44
1»
08ü
1.69
049
l « l
0.69
1.74
161
1.22
1.38
IJI
ı Zlj
0.57
0.58
0.95
0.72
066
7.77
1,'JS
0.99
0.73
•3.38
216
16.94
1.86
062
3.0)
I.5J
042
2,46
1.20
0.74
0.96
2.99
1156
1!I
0.91
0.7)
1.17
1.76
0 76
•II.
1.7)
0.92
J.S9
0,85
1,01
0.96
128
14.53
1.95
125
1.16
1.42
236
1.91
0.67
028
1.08
063
0.61
2.00
ULA5T1RMA, HAflEKLEŞME VE DEPOUMA
1 SEKTÖR ENDEKSLERİ
HKB UUSAL100
i MKBUlUStLIÜM
IHKBULUSA130
: HKBIHUSM50
i KKGUIUSJUSIUİ
ımou,lCBS
MKB I H t l İ , Hfil
MKB OnkUN, KH9T, BASM
MKB KİMTA, PtTBOt PUS7ÎN
IMBUITIMU
MKBI»k««
MKBIflUEmiUlltU
MKBULIM HMILBI
•uprpMKB UMM
MiBiijpmu
MKBTlCffiET
MKBTURİZM
MlBüUBIL'IMlJ
muii
MHttORIIM(8lH«CMIIIfi.fAIII0t*C
MKBM«*BİUlt.O.
HKBH0U«CVIH[«M
HKB ULIİSHL TEKNOtOJ
liBBUM
HKBSrOI
•BHIMH
nuuMiMIBIBKUll(imr.O.
NKE KURUMSU rONETM
6HMI
Kapan
35,006
42İ419
84,88
32,1B8
40,873
4,321
20,968
23,538
3S.B86
DBjit
24,418
26,071
3,132
18,824
8,830
38,010
4,637
K,m
63,068
32,602
8,686
22,266
27,818
6,483
3,878
/5,745
22,673
10,023
10,748
3337
70.16
•5..16
5 59
3.7!
-468
4.41
23.91
•067
•16.59
•29.011
7.89
•771.6
•43,47
I0.5S
•46.11
18.19
5.06
-5,28
0.72
•44.15
-48.65
•2.38
6,04
•lO
-48.61
•11.76
•21.14
6159
2749
•13.03
•2543
•0.61
•2.45
A
m «n»tı
M U M M :
0,28
-0,1!
0,39
0.6!
0.5!
0.01
•0J3
0.66
1.15
O.!6
0.01
•0.11
•0,2!
0.74
•0.15
0.73
0.75
0.63
0.07
-0.47
•016
•0.01
0.27
•0.45
•0,52
0.13
-0,42
•800!
0.34
•014
•0.11
0.28
o.ıı
•37.92 .0.30
-14865 -0.18
-39.19 -1.46
•8.6S 0,04
7.63 0.17
-118.67 -«,13
•3.35 -0.1)3
-195,51 -0.1i
•102.66 - 0 ! 0
-12.1!
•(.61
0.59
•0,10
-28185 167
•15.06
•0.91
3.76
K.38
105!
•50.91
121
7.01
0.11
-3.9.1
!!04
38.68
1.81
-18.011
•27.4.
10.02
16.47
-178
32,31
7,46
•30.5
15,37
9.98
6,13
681
26,76
-2.11
-368
•1.20
• I5İ
•12.9
.1.44
4,77
191,3
•30.7
39.08
3
q
.O8
1908
51.04
5,17
4.80
015
2.0!
IUI
17.57
•3.85
-49.7
7.31
-4,71
•18.4
•33.5
152*
-460
18.94
14.07
0.87
39.51
1641
1.63
-15J
3699
6.27
•6.57
•19.5
]9 5ı
0.78
0.21
13.4'
4.97
14.94
IO.S0
1.26
1IJ7
11.57
11.57
1.33
9.21
6.60
3.40
•2.7?
•3.25
1.3!
«5
4.3»
,001
0.02
0.1!
ıı İK
0,17
-0.11 •
0,1!
0.37
-0,87
0,16
ıı m
14,12
0.84
0.78.
•0.34
-0.1!
0.18
0,75
• I.İ6
24.13
'1.0.1
1146
259
656
2.38
2.12
0.20
1,07
0.01
0.90
0.30
-0.23
0.06
0.3!
0.14
-0.14
1-50
1.07
0.15
100.34
0.12
0.2(1
0.16
0,56
0.36
0.68
•0,0.1
0.70
129
-11,15
-0.97
•0.03
•1.28
-0.08
2.13
9.81
-0.01
0.96
1.42
0,27
-11,11
0,89
2,10
•0.54
-0.2!
0 30
0İ4
0.05
0,29
0.98
067
0.18
0.40
0.23
0.23
0.23
044
1,95
IJ4
0.J4
•0.31
-0.25
2,05
o.«0.46
• 1582 0.00
•61), 1
15.4
8.29
•0.52
•3.64
1 .0.51)
20.59
1.63
0.04
0.06
•13,98 U.0I
741
•2.13
3.85
27.2
2.76
•19.0
-2«1
1.30
240
0.1.1
•0.71
2!.6(
ıı,'»
-0.20
0.27
0.39
0.4.1
7 -0.56
-0.22
«S
1,48
0 22
0,08
•0.1)
161) 2 00»
4!.7 0.27
•.14,69 -065
7.55
S.66
0.06
• iıı
0K0
3.63
0.46
39.5
59.5
•6,3'
4.77
-5 71
-0.14
0.63
0.11
n m
0.07
•0.10
1.59
0.15
3.46
.146
•0.66
3,23
-011
(1,50
•1.179.54-0.21
•46.01 -051
-14.05 -0.06
•2.8
1
7I5-O2S
-0111
Sbn"
; Kapanı;
37,847
37,446
4MH
37,277
33,480
42,873
«7J
22,253
87,1»
66,201
26,610
26,306
8,117
20,027
3,837
»,188
4,877
62,187
71,873
88,771
8,408
2 2 * 6
28,542
6,563
3,343
/4.086
22,778
15,418
11,312
86,174
7.94
•3.20
1.33
-1 50
•1193
1,47
•4 99
II 16
• 5.61
•5.33
0 , 9 8
•3,91
-8,77
2 . 6 4
•9.92
! . S 7
1.46
•2 26
0.25
-7.13
•7.(1
-0.45
2.57
•3 7 !
•6.31
•2.00
-280
104
5 37
• 4 67
•1.17
•0 34
• 0 50
•1.13
• 1.99
• 4 5 7
• 1.54
1.84
•7,13
• 0 39
-2.3(1
•7 81
•1.54
• 1.37
1 Ul
•3 10
•0.2.1
0 56
1,36
1.68
-8 46
•033
2 12
-6 56
0 110
•1,24
4 10
9 , 7 2
0 49
•4,85
•6 26
2 . 2 9
2 8 8
•1 40
1579
2 . 0 6
•3.77
1.53
2.77
3 29
3.35
7.36
-114!
1 I
1
•0.67
• 1 81
•!,8I
0 . 6 6
2 . 3 1
4 . 9 9
•4.84
4 . 0 6
4 06
4 . 0 6
3.73
0 . 6 8
0.71
0.0 2
0 11
4 . 0 6
4 . 5 6
• 1.87
•3.37
0.68
-083
•4.72
•4.99
2:116
-1 39
5.97
İ.19
0.22
5 . 8 1
2 , 9 7
1.19
•2.71
4.04
2.16
• 1.66
•4.35
6 0 1
0 J 2
0.07
4.83
1.43
!.IO
2.88
0,65
2.68
2.68
2.61
0 99
1.16
2.19
0.75
•0.6!
•1.73
0.4.1
• 1 39
1.49
• 4 20
•7.63
7 . 3 2
5 116
•0.20
• 0.58
•4.65
1.43
•0.56
1.62
4 2 7
1.44
-3.70
•0.51
0 . 3 6
6 28
0 95
•0.13
5.03
1.67
2.32
•3.81
-8 85
1.41
-3.29
0 04
161
0.3 1
4 , 3 6
0 . 2 1
11.84
18.84
•5.60
2.0!
• 2 48
•1 38
•5.43
•1 68
-2.58
•27.91
• 2 4 7
A N
M
Mltrlırtl
Cclcbi
TbkllmYollan
Rcyyş Uııstik
Uıas
HABHI.rŞME
Tutall
Tflrt Tdckrtıı
A L
nnt I M » F
9.05 •697
5.75 5.(9
4.80 -455
13 1630
7.75 8.0)
4.10 6.24
Î1BBİ VE DtÖER SAÛLIK H1ZMETLER1
AcıbadcmSaflık 8 . » - 4 0 6
SPORHİZMETLHU
Bt)iklasFıılMY,ıl. 2 54 -9.95
EcrcrtobfcSiKinif
d l m n n y Spoflif
ftlbsmpcf Sportıf
145.00 31.44
3,6 3 91
BANKALAR VE ÖZEL EINANS M U M L A R 1
Akbuk
A l b m b Tiıık
AllttnalılBank
Dcnırbank
fatil Bank
1 inaııslıank
(lırand Bankası
IjBankısılAI
l| Bink» (B)
liBankaMlCI
TMııımaBank
T.S.K.B,
T Ekonomi Bank
Msliltank
Vakıllat Bankası
YapıveKmtıltak.
llalk Baııkatı
SIÛORIASIRkETLEM
Akıigoftı
Anaıkılu Slgıırla
Amtdolu ilayal Emck
Aviva Sigoıta
GiintiSıgıifU
Yapı Kıı'dı Sı^ıım
S.60 616
3,12 5
115 5.09
8,25
1.01
7
' S *
510 .1,01
154 646
20,00000 6 02
(7500 602
4.82 6.02
4.56 3.00
099 4.16
,27 7.11
2.05 1.76
,77 3.81
233 9.22
645 663
4.52 I.M
11,96 104
2 41 300
14.60 6.16
3.04 1.7!
5,'» 2, 3
i
m
2.43
0.48
2.08
067
2.3!
2,25
6.90
7.27
21.23
1.9I
6.75
!.(>.'
I69
ı.o:
4.11
0.64
2.13
S
,9S363
26178
1.44
1,55
0.72
4!
1.60
0.17
1.87
1.78
0.72
0.61
207
489
2.52
491
RavSıgıntı
FINANSAL KIKALAMA VE FACTOKINO SİRKET1.ERI
(iaıuıılı FtldoriRg
Fınans lin. Kir.
IsFinKil.
Scktı lın Kıı
Tdslillin Ktı
Creditvesı Fakıoımf!
Yapı Ktcılı Fın Kıı.
VıkıfF'ın Kir
2.11 4.94
3 38 4.42
0,62 9,92
041 7.52
06 4.08
476 6 î
2 37 6.99
M
HOLDINOLER VE YATIRIM 51
AlarkolMdınn !,70
BonranYall'a;, 3,20
DojMHolfaj 1.47
Ecanblfl Yatııım 2. "
Gsl) Holding
IntellnlJiiıf
Kaı Dm.Pu.Tic.
K;\ IHJlllî
Ndlloldıııi!
Şiic Cam
IjOiriflın
TAV Havalımanlıın
S:*ancıll»ldınf
VıkıfOirifİDi
Ya/ınlar Holthnp
Glı+al Ynl Holdınf
TdtaıHnldnın
B11.İSİM
Arcn.1 Bil,zı.sayaı
AlcalclTdıiıs
Escnri Crmıpulct
Aml ldckonı
hıdds Bügiuyır
Link Bılgisayaı
Logo Yarılım
NolısTddom
SAVİSMA
1.5!
•U9|
KEUERI
4.U1
3,04
•2,38
. 0.55
2,33
•4.33
2 26 -«.().!
,180 2,1.)
160 1652
137 U 6
20 :ıl
7,40 -9.72
4 54 10.40
710 51
7.21) 3.34
1 S'i - 1 4 2
8.10 8.91
1 95 5 15
28
-23
2 9
-5.21
0.12
3,79
1,13 099
1.8 3,75
ı: os
14 «1 0.19
4.58 067
GAVRİMENKULYAT.ORT.
AkmakKG.MYO.
AlarkııGMVU
AlahıKİ.MYO
IkıfıiiGEGMYO
llGMYO
NıralOMYO
SıjlnnOMYO
Siopajl'.VO
ûScıOMYO
VakılliMYO
PcnOMYO
YapıKrrdıkımyüMYt
34-25 10.15
20.0
1.38
(.82
103
7.04
2.81
•1.86
2.1)
2 1 ! 2 54
0.63 005
4 44 [2
114 9.9J
1,56 2.1!
143 -176
2.36 -3.19
MENKULKlYMETLERYATIIllMOm
Ak Yal M
AllcnıatifYnl Ori
Aıa YaL Oti-
AltaosYalOn.
AıteVıı.On
AvrasyaVal.Oli
BittailYıl.Oa
Uumcnııı^ Yal. 0(1
IX'ni7Y.ılOrt.
Ecüicıbası Yat, ()n
Gcdık Yal üıt
EımVıLOrt,
FuıııTıcnılYalOn
EVC Yal On.
EgdıCo YılDıt.
liııaıısYal.Oıl
Garalılı Ya! I h l
HolcfYsl Oll
Infu Ya! Oa
Indmend Yal (M
l| 1 al (1H.
M. VıliMO Y«. Oıt.
MartıasllTıpıYalOn
Melro Yal Ürt.
MateBTİpiYıLOn
Oval Yal Ort.
TSKBYalOn
TatYalOn.
Taksım Ynl. (In
Tadrlcr YatOct
Vakll Yal (İıı.
Yalınm Fın Ya(. (>n.
VariıkVu. 0 1
Yapı Kıcdı Yıl ()n
ARACIKURUMLAR
lş^ McnlV^
1 IS 205
0 53 -11.18
0,5 49lı
0,51 -4279
0,57 -11,90
0,19 3875
055 -2.16
0,50 -8,77
1.05 -921
0.51 -15.18
0,70 -2415
0.5 -2.S5
0.75 -2 00
(1.54 .20.22
0.7.1 -2781
0.9! -10.19
0/46 -1174
0,51 -10.10
0.47 -70.56
112 1.4!
0,74 -8.64
0 52 -)4 8J
1,2( 1,19
0.55 -36.83
070 -379
0.45 -17,38
0,47 1360
2,78 -20.8!
054 JI.60
(1,50 -2001
1 1! -1641
04» -11,18
0,89 -31,88
059 -10.11
1.52 -5.16
KtNCtULUSALPAZAR
LalkgtAJan(,"ın«.nKı
AlıınyuBB Çejnc
BtrdınTAaıl
Bıılik Mcnfucal
Danland
DOJUBD
tsrPrcfıl
Ipd Muhucüık
Mcgn Boyı
l'clıokcnl Tun7m
Söımcr.PımoHii
MclcmluıOıdcılık
Jcker Fın Kir.
McnGıda
SikcılıiK.Endütlıı
Fıın Fin Kir
6100 1S0
! . ( ! -392
IJ9 -3115
046 -3661
0,44 -10 58
1,33 -82.1
2,24 -8.57
1
2614
1)96 -16.81
11.50 -2603
1,08 -4.20
159 -11,73
047 7,52
0.81 -1147
0 76 -0.55
1210 16.86
YENİ EKONOMI I'A/ARI
Aıırunla Bilgiuyaı
DalajiaU- Bilgtayn
PlaMıkkaıt
185 -176
2 6d 140
1.82 -0.50
KURIMSAI YrtNETIM
Atya Kslıiım Banka^ı
Anadclu t t c
liıfaııYayınllııl
Dcnlas Ambalaj
Hiirrncl Ü7I.
TofıjOo Fab.
Tiipt!)
ritrklraklin
Ulokar
Stknlıaıık
VcBl
YKYOMYO
(KV.ALT1 PAZARI
Bııwan Tıiflil
Çh Boyı
EOSO.M.Y.O.
Hgcflaa
FscrııSpıırGıyiın
Makinaiakım
Ma.'har ZMIII Holdıııg
Olan Ttblil
CBSPrimıı
Scldık liıda
lloHİItkllııld.
Kımlcks
YİIISji milBİık
Dejerl Fark%
56,538 8.40
53,807 7.83
70,467 9.86
»,549 8.90
40,567 4.1»
53,2» 4.88
7,12i 5.83
86,351
30,346 7.50
64,988 4.95
69,389 « 4 7
36,941 4.47
34,106 4,92
3,082 -0.B0
31,131
14,201 11.41
41,848 5.81
8,477 5,17
81,822
118172 14.14
119,204 6.66
13,884 8.85
34,723 0.09
43,883 6.21
10,481 1.33
8,647 1.»
41,621
32,941 0.44
27,284 2.64
16,429 5.28
b5,406 8.64
Emtokıtorin 6n«W ve bu haftaU cum* günO ktpamf d*A«twt b u alınmftır.
232 419
11.80 1.7)
170 -966
»94 .194
156 -4.51
370 7.43
2875 0.91
975 556
11. ı l l . l l l
21! 6«8
1.69 -114"
0,87 -1311
0.16 31III
0.20 -10.91
0,40 41.67
0.74 -41 12
H51 .«II*
0.2 -1701
0.5 -2351
017 .7.63
029 -13.80
0.1S 8.JS
0 2 -75.13
0 2 -17 58
Yıilık
Fark%
316/
an33.8/
3Z.B9
• 1 7 *
18.44
3S.B?
«Jl
£41
11.57
30.94
?3.09
0./6
-3/70
3072
7.7B
42.4/
».71
-KUH
17.14
31.30
35.8?
3?.O3
3/.38
40.İS
/8.43
HJ7
43.49
31.11
mı
1.09
093
0.50
1.95
0.31
2,19
1.78
1.19
0.83
0,84
0.59
0.24
0.72
0.49
0.62
0.84
169
0.53
0,45
3.20
0.90
1,51
0.18
0.73
1.(4
0.71
1.45
0.63
1.5!
0,86
1.52
0,93
0,50
119
3,53
Olı*
0.53
0.59
0.5.1
0.43
0.61)
1.04
0,87
0,45
0.98
0.92
0.51
0.35
O.Sl
039
0,34
0.49
0511
(I.M
0.40
0)(.
0,77
0,47
0,74
047
0,(0
0,76
049
066
0,58
1,00
058
1.14
0.77
0,76
0,48
0,45
0,55
0.97
0.59
0.61
0.40
0.9|
034
0.79
2.24
0.70
-0.22
0.30
•0.07
212
162
U6
4.42
2,14
,,'M
1.95
1.18
0.71
0.98
1.08
1-56
1.85
2-34
2.67
0.(0
0.77
0.(6
1.64
1.73
1.57
1,77
094
0.26
1 11
3.04
-007
0.23
• 1,10
1.3!
0,2»
-0,22
0.39
0.35
0.29
0,45
•OJ3
z
m M U M M
• 1210
11.45
•1.53
«72
31.54
16.45
•15.07
•1.9(1
82.14
8149
11.87
.12.62
13.48
47.70
• 103
-3-51
0,64
-11,21
|91
131,55
17»
-d72.63
-2017
4866
15.69
-6818
17,6»
112
•2.99
0,31
1.137
0.35
19.08
175
105
2.00
9.1.10
271.74
13.08
-I16S5
114.43
I25.S6
5.28
5113
17169
67.75
•»21)2
•1585
•S.12
•25 72
-2022
•2.19
•3.04
41.111
16.52
•81.71
•15.29
•1.92
•0.27
•0.12
•0J6
•5.71
4.88
•16.52
•824
•0.46
0 0 !
•19.50
-9.41
0.26
-1.64
•0.10
-2.54
-11.63
•35.67
-0.71
•13.1
-13.80
• 14.49
-(70
-11,17
517
-3HI34
-44.06
-47İ3
-42.65
-510.39
-18 58
39.09
•23.73
•66235
-30.26
-56260
13.48
-1661
•1,10
324.9.1
•0.62
0 35
-2.21
5,2!
•1897
-12.11)
-15.11
642
06)
9.01
14,13
-11.68
856
•lOIJl
193,81
•25.69
119]
2,15
0.00
4105
0.19
0.00
•008
JI.07
1.96
15.21
0,99
0,73
0,35
0.21
024
0.14
0.29
057
54.13
2.74
1169
0,28
0)1
ıı II
0.12
0.40
0,2.1
0.96
04.1
011
0.20
0211
0.04
0.35
-0.05
037
069
0.32
004
0.27
0,51
0,35
•0,27
0,36
0,50
0.11
1.32
0.16
41.08
003
112
|l ,'H
II 2lı
0.0!
•0.34
1195
11.01
1.61
(1.01
000
06.1
0,05
0.00
015
0.18
11 ,'iı
042
1,32
1178
3.70
!62
0,17
0.15
0.14
076
0.03
023
015
11 >
005
014
003
0.01
-1)09
-IU6
0.09
-D.07
004
-003
0.35
m
•0.06
0.06
000
41.21
.11,14
•0.26
005
•11.05
•0,11
011
0,07
•024
0.16
-0.1!
4.01
-013
•0.02
•0.25
•0.3!
41.1!
IIIN
-0.01
-0.19
010
1.H
513
41.2!
-2.21
•0J9
0.17
43.13
m
0.72
-11,72
.3111
mı
•0,31
004
-0,17
•0,01
2 77
016
016
41.02
025
11.82
-0.12
002
0,13
046
4.86
1.60
2.24
0.38
41.40
•005
ll.lll
-II28
0,29
•0.15
•4.577.(1005
-12,34 -07!
-27.71
-9711
75.Iİ6
*5I9
•169.17
1ABD Doları:
1.029
4707/1
1.0216
5.9763
106.53
1.00159
5.0839
3.7495
-0,51
-OM
41.06
-0.28
•1.2?
-1)09
•2 45
2 , 2 1
-1,51
12.53
5 6 9
3 0 0
4 22
-0.7(
3 4 ( 1
15.47
26 43
0 85
0 . 6 5
0 61
0 10
0.44
0 32
0 63
It . (ı Iı
0 . 6 6
1.500 51
0.51
0.22
0 . 4 2
II 9 |
0 68
1.38
1 n
2
0 . 3 0
1 ( 9
II. 5 *
0.81
-1.11
0 2 5
0 . 8 7
2 , 0 6
0 4 8
1 .19
1 , 0 1
1 3 4
-11.11
2 . 0 4
3 I J ;
• 0.9!
0 54
0 2(ı
-1,94
•0.03
0 3 2
5 . 6 6
II 5 9
• 1.3!
-2.00
1 0 7
1 511
0 . 9 5
• 3 9 2
4 4 2
0 9 7
• 1.0!
0 . 0 7
1.15
0 2 5
3 . 1 1
0 2 4
0 13
0.21
10 16
5.7 3
2 , 7 9
-1.46
2 23
2 5 lı
0 . 0 3
1.00
9 7 !
2 : u
-2 96
•1.19
-1105
-1092
-14.73
-12 35
•31.56
•37.88
-2.12
•1.71
-9.19
• 13.90
•241
•!.76
•1.92
-!0,O9
06.84
•!993
•1169
•10,07
1946
1.37
-7.96
•3413
1 19
-35.72
•3.05
•16 79
•12.93
•2073
•24,65
-1992
1511
•18.32
•31.61
-10 71
• 0.13
1 25
• 3.30
•1673
• 1.45
•31.65
-4,80
•2.77
9 . 1 7
-4.40
• 5.80
•3,97
•4.39
0 . 4 8
-4)1
-0.35
5 1 4
-O.49
II 3!
.11.411
11,5 3
(1.7 4
•2 9 )
-2.41
• 1.76
2 . 3 4
0 . 3 1
2,48
5.13
0 9(1
2,65
•1.27
3 . 0 0
-1394
-0.51
•6.21
•9.07
• 3.00
-6.45
•1.411
•3.28
5 . 2 4
-4 49
•51.33
Avusturya Doları
DnııinL/UIIII1
arks (ronu
isviçre Frangı
Isveç Kronu
Japon Yeni
Kanada D
Norveç Kronu
Suudi Arabtstan Riyali
1Avro:
ilng.S: 1.9947
1KuvevtD.:3.;
ı
ABDDo
ABD Doları
ABDDo
Alım gücü her geçen gün düşen yurttaşlar, ucuz gıdalara yöneliyor
Ekmeğe talimSAVAŞ KÜRKLU
ADANA - Türk halkının
tükettiği temel gıda mad-
delerinin başında ekmek,
bulgur, makarna ve diğer
tahıl ürünlerinin geldiği
belirlendi. Sağlık Bakanlı-
ğı'na bağlı, Ulusal Gıda ve
Beslenme Stratejisi Çalış-
ma Grubu'nun yaptığı
araştırnıaya göre; geçen
yıllara göre süt, yoğurt, et,
taze sebze ve meyve tüke-
timinin azaldığı ülkemizde,
buna karşılık kıırubakla-
gil, yumurta ve şekerin ya-
nı sıra bitkisel sivi yağ tü-
kctiminde artış saptandı.
Araştırmada şöyle dc-
niliyor "Toplumun bü-
YURTTAŞ KACAK ETLE BESLENİYOR
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiyc Zi-
raatçılar Demeği'nin (TZD) Genel Başkanı lb-
rahim Yctldn, Türkiye'de tüketilen etin yaklaşık
400 bin tonunun kayıt dışj olduğıınu talımin et-
tiklerini ifade ederek, bunun ekonomiye olan za-
rarının ise 3 milyar YTL'yi buldugunu vurgu-
ladı. TZD'nin hazırladığı "2008 Hayvancılık
Sektörü Raporıf'nu açıklayan Yetkin, sütte de
verim artmasına rağmen sütün yalnızca üçte bi-
rinin kayıt altında olduğunun altını çizdi.
yük kesinıinde, gıda gü-
vencesizliği ve hayvansal
ürünlerin az miktarda
tüketimine bağlı olarak
makro vc mikro besin
öğeleri eksikliği görülm-
üştür. FAO verilcrine
göre, günlük enerjinin
yüzde 50'sinin ekmek ve
diğer tahıl ürünlerinden
sağlanmaya çalışıldığı ül-
kemizde, kişi başına gün-
lük enerji alımına yete-
cek gıda arzı bulunma-
sıııa karşın alınan pıo-
teinin çoğu bitkisel kay-
naklıdır. Günlük enerji
alım değerleri içerisin-
de karbonhidratlann pa-
yuıda yüzde 2.3, prote-
inde 0.6 puanlık azalnıa
olurken yağın payı 2.9
artmıştır."
Tahıl ürünlerinin tüketi-
minin yüzde 29 ile ilk sı-
rada, sebzelerin yüzde
24'le ikinci sırada yer al-
dığını gösteren araşrııma-
ya göre, et ve et ürünleri
protein açısından çok
önemli gıda maddeleri ol-
masına karşnı tükctim yüz-
desinin diğer gıda grupla-
rınm tüketimleri içcrisinde
sadece yüzde 3 paya sahip.
Durgunluk
beyaz ete
demir attı
Ekononıi Servisi - Küresel krizin
etkisiyle yaşanaıı ekonomik durgun-
luk. bcyaz et sektöriindeki fınnalann
satışlanru da vurdu. Artan nıaliyctlere
karşın zararına satış yaptıklanndan şi-
kâyet edcn sektörde ilıracat da dumıa
noktasma geldi. Daha öneeleri piknik
sezonunun açılmasıyla birlikte satış-
lann arttığmı söyleyen Beypiliç Ge-
nel Müdürü Dr. Sait Koca, kene
problemi nedeniyle piknigc giden
vatandaşlann sayısında da önemli
diişüşler olduğıınu, bunun da satışla-
S E K T Ö R Ü K E N E
Urctlnı l'azlası
Ekunoıııik
durgunluk
İhracata destek
vcribııcmcsi
BILE E T K I L E D I
İhracatııı durması
Yera
llyatlaruıdaki
Scktördcki
aşjirı rekabct Enerji fiyatları
yüksckli}>i Kene
Alını giicündc
azalnıa
ra olumsuz yansıdığını belirtti.
2008'in ilk 6 ayının tavukçuluk sek-
törü açısından çok kötü geçtiğini vc
bu yıl bütün tlrnıaların zarar açıkla-
yacağını söyleyen Şen Piliç Yönetim
Kurulu Başkanı Haşim Cürdamar
ise şöyle konuştu: "Enerjiye zam gel-
di. Akaryakıttan dolayı nakliyc gi-
derlerimiz yükseldi. Geçen seneki
kuraklıktan dolayı yeııı, hammad-
de fiyatları çok yüksek. Bunun ya-
nında bir de ithal girdiler var.
Yüzde 20 yüzde 25 zararına sattı-
»ııııı/ aylar oldu."
DIJNYA EKONOMtStNE BAX1Ş / ERGİN Y1LD1ZOĞLU / LONDRA erginy@tr.net http://erginyildizoglu.blogspot.com
Bir yıl önce, geçen hafta, ABD eşik
altı ev piyasalarından ekonomiye sıç-
rayarak yayılmaya başlayan mali krizi
tüm hızıyla devam ediyor.
'Başlangıcın sonu blle değîl'
Krizin birinci yılı tamamlandığında,
Dow Jones, Financial Times, Finan-
cial Times Euro 300 ve Nikkei gibi en-
dekslerin hepsi yüzde 20'den fazla
değer kaybederek "ayı piyasaları" ala-
nına girmiş, mali sektör hisse senetle-
ri de yüzde 50'den fazla değer kay-
betmişlerdi. Bu arada petrolün varil fi-
yatı, 140 dolar seviyesini aşarak, 1979
(Iran Devrimi) krizinin zirve noktasının
yüzde 20 üzerine tırmandı, gıda fiyat-
larındaki artış bir gıda krizine yol açtı.
Dünya ekonomisinde hem durgunluk
hem de enflasyonist eğilimler birlikte
gelişmeye başladı.
Merkez bankaları krize, önce piya-
salara likidite basarak müdahale et-
meye çalıştılar, faizleri indirmeyi de-
nediler. Enflasyonist basınç artarken bu
kez, krizin aslında bir kredi krizi oldu-
ğunu itiraf ederek, ilk kez doğrudan kur-
tarma işlemlerine başladılar. ABD Mer-
kez Bankası, kurtarma işlemini 70 yıl
sonra ilk kez banka dışındaki özel
sektör mali kuruluşlarını kapsayacak bi-
çimde genişletti.
Ancak bu müdahaleler de piyasala-
rı yatıştırmıyor, aksine "sonınlargaliba
sanılandan daha büyük" algısını güç-
lendiriyordu. Nitekim Kirizin 1. yıldö-
nümüne geldiğimizde, ABD Merkez
Bankası Guvernörü ve Maliye Bakanı-
nını Meclis komisyonunda senatörlere,
ABD ipotek piyasasının en büyük iki ku-
ruluşu toplam 5 trilyon dolarlık ipotek
portföyüne sahip, Fannie Mae and
Fredie Mac'i nasıl kurtaracaklarını an-
latırken buluyorduk.
Bir yıl içinde çok şey değişmişti. Ama
hâlâ, Financial 7/mes'tan Martin
VVolf'un deyimiyle, krizin "büyük ola-
sılıkla henüz başlangıcının sonunu bi-
le geçmemiştik." (15/07/08). Dahası, ar-
tık bu krizin sıradan bir düzeltme, bir
dalgalanma olmadığı belli olmuştu ve
hâlâ nedenleri üzerinde bir anlayış bir-
liği yoktu. Bu anlamda dünya ekono-
misini yönetmeye çalışanların önlerini
doğru dürüst göremeden, gördükleri-
ni de tam olarak anlamlandıramadan
ilerlemeye çalıştıklarını söylemek abar-
tılı olmaz. Krizin 1. yıldönümünde, için-
de bulunduğumuz konjonktürün en
önemli özelliği "belirsizlik".
Bu krlz o kriz
1
mi?
Bir yıl önce bu soruyu ilk sorduğu-
muzda (27/08/07), aklımızda örnek
olarak, dünya ekonomisinin yönetim
modelini, ideolojisini ve siyasi denge-
lerini altüst eden büyük bunalım (1929-
II. Dünya Savaşı, hegemonya değişimi)
vardı. Şimdi gelinen noktada artık,
"evet bu kriz o 'kriz'" diyebileceğimi-
ze inanıyorum. Bu saptamaya ilişkin
tüm gerekçeleri bu yazıda ele almak
olanaklı değil, ama sanırım üçüne kı-
saca değinebiliriz.
Krizvf Birinci Yaşnda
(1) Kriz yayılıyor: önce ABD eko-
nomisi mali krizin etkisiyle durgunluğa
girdi. Salt ev piyasası, finans sektörü
değil, inşaat, otomotiv, havacılık, beyaz
eşya, demir çelik, otel-lokantacılık gi-
bi çok önemli sektörler resesyona (da-
ralma) girdiler. Geçen hafta T/me'dan
Peter Gumbel, daha bir ay öncesine
kadar IMF'nin "uluslararası ekonomi-
de bir istikraralanı" olarak nitelediği Av-
rupa ekonomisinin nasıl hızla gerile-
meye başladığını ayrıntılı bir biçimde
belgeliyordu. Özetle Avrupa'da mali-
yetler artıyor, talep düşüyor, atıl kap-
asite sorunu ağırlaştırıyor, Avro'nun de-
ğerinin yüksek düzeyde seyrediyor ol-
ması, ihracatı zorlaştırıyor. Avrupa
Merkez Bankası'nın enflasyonla mü-
cadeleye öncelik vermesi sorunları
ağırlaştırıyor. Irlanda, ingiltere, Ispan-
ya başta olmak üzere, Avrupa ev pi-
yasalarında ABD ev piyasasındakine
benzer bir senaryo gelişiyor. Danimar-
ka resmen resesyonda, İngiltere re-
sesyona giriyor. Alman "iş çevrelerigü-
ven endeksinde" büyük düşüşler göz-
leniyor (Time, 09/07/08). Geçen hafta
Financial Times'ln bildirdiğine göre,
dünyanın ikinci büyük ekonomisi Ja-
ponya'da Merkez Bankası büyüme hı-
zı beklentisini yüzde 1, düzeyine çe-
kerek aşağı doğru revize etmeye devam
ediyordu. Çin ekonomisi de yavaşlama
işaretleri veriyor. Gelişmekte olan ül-
kelerin de hızlı büyüme görüntüsü bo-
zuluyor, Merryll Lynch'in temmuz
araştırmasına bakılırsa, stagflasyon içi-
ne düşmeye başlıyorlar, riskler hızla ar-
tıyor.
(2) Yönetim modeli sorunu oluşu-
yor: Kriz başlar başlamaz, ekonomiyi
yönetenler, ellerindeki alet çantasının
artık işe yaramadığını dehşetle gördü-
ler. Bunun en önemli göstergesi mer-
kez bankalarının, mali sistemin çökü-
şünü önlemek amacıyla piyasalara
doğrudan müdahale etmeye, ola-
ğanüstü kurtarma operasyonlarıyla ki-
mi büyük mali kuruluşların zararlarını
kamulaştırmaya başlamalanydı. Ancak
bu süreç iki gerçeği açığa vurdu: Bi-
rincisi, geçen 30 yılın neoliberal eko-
nomi politikaları beklenen sonuçları
yaratmıyor, aksine krizi ağırlaştınyor (en-
flasyon, ekonomik durgunluk). Ikinci-
si, böylece 30 yıllık modelin en temel
iki varsayımı giderek daha çok eleştiri
altın girmeye, bir anlamda "ideolojik bir
kriz" gelişmeye başladı. Bunlarda biri
"serbest piyasa ekonomisine", ikin-
cisi de küreselleşmeye aitti.
(3) İdeolojik, ahlaki kaygılar: Ör-
neğin geçen hafta, VVashington Post
yorumcularından E.J Dionne Jr, "ka-
pitalizmin gerçekle karşılaşması" baş-
lıklı yazısında, "Reagan döneminden bu
yana serbest piyasa klişeleh gelişkin teo-
ri olarak sunuluyordu. Şimdi kriz içinde
bunlar teker teker çöküyorlar; tutucu-
larbile kapitalizmin hasta olduğunu ka-
bul ediyor", dedikten sonra, kriz baş-
layınca rafa kaldırılan, "regülasyon so-
rundur, deregülasyon çözümdür"...
"serbet ticaret kaynakları en iyi biçim-
de dağıtır" ve "kapitalizmderiskialankâ-
n da, zararı da üstlenir" savlannı anım-
satıyordu. Mali araştırma şirketi Gra-
ham Fisher'in direktörü Josuha Ros-
ner'in Financial TVmes'daki "Elveda
Kapitalizm" başlıklı yazısı da bu konuyla
ilgiliydi. Rosner, "kapitalist ekonomide
kazananların kazançlarını alması, kay-
bedenlerin de zararı üstenmesi bekle-
nir. Bir işletme sermayeyi en verimi bi-
çimde kullanamazsa, piyasa serma-
yeyi daha verimli kullananlara yönlen-
dirir" diyordu. Böylece, Rosner, kapi-
talistin "artı değeri" (kâr) mülk edin-
mesinin ahlaki dayanağını anımsatı-
yordu: Ben sermaye koydum riski
üstleniyorum, öyleyse kazanç da
bana aittir. Kaybetseydim ben ba-
tacaktım". Prof. Rubini'de "FED kur-
tardığı firmalann yönetimlerini tasfiye et-
meli, ortakların zararlanyla ilgilenme-
melidir" diyordu. (Bloomberg TV,15/07).
Dionne, Rosner ve Rubini, kapitalist
düzenin, serbest piyasa modelinin
ekonomik ve siyasi yüzünün tüm çıp-
laklığıyla ortaya çıkarak "tatsız" kültü-
rel, ahlaki, nihayet siyasi sonuçlar ya-
ratmasından kaygılanıyorlar.
VVashington Post yorumcularından
Robert Samuelson'un "Kafa Kanştıran
Küresel Ekonomi" başlıklı yazısının
gösterdiği gibi küreselleşme söylemi de
kaygı verici bir sorunla karşı karşıyay-
dı: "Gittikçe bütünleşen bir dünya eko-
nomisi, esas olarak istikrarlı mıdır?
Yoksa periyodik krizler üreterek herke-
se zarar mı veriyor, uluslararası çeliş-
kiler mi üretiyor?"; "Ülkeler ekonomik
olarak birbirlerine daha bağımlı hale ge-
lirken, siyasi olarak daha ulusalcılaşı-
yorlar". Samuelson bu duruma şaşırı-
yor, küreselleşmenin büyük engeller ge-
tirmeye başladığına işaret ediyor. Hal-
buki ekonomik entegrasyonun nasıl
eşitsizlerin ekonomik entegrasyonu,
merkezden çevreye ve ülkelerin içinde
de en zengin yüzdei 'lik gruba değer
transferi olduğunu görebilse (kabul
edebilse) ulusalcılığın da hangi kaygı ve
korkulardan kaynaklandığını kolaylıkla
anlayabilirdi.
GOZ UCUYLA
TÜRKEL MtNİBAŞ
Cari Açığa 43 Milyar $
Finansman Kaynağı ise
Belli Değil!
Bir zamanların hükümetleri darda kaldıkla-
rında, özellikle de ekonomik uygulamaların
yanlışlarını üstlerinden atmak istediklerinde he-
men "anayasa fırlatma" meselesine sarf eder-
lerdi. Inanan inanır, inanmayanlar seslerini çı-
karıncaya kadar da sorunlar unutulur gider-
di.
Şimdi daha etkili bir günah keçileri var. Ya-
bancılar ülkeden çıkmasın diye faizi mi yük-
seltmek lazım? Ya da ardı ardına kapanan iş-
yerlerinde işini kaybedenleri avutmak mı? Ne-
den hazır: AKP'nin kapatılması, ülke içinde-
ki siyasi çatışmalar! Çözümse: Ergenekon
Sanırsınız, Ergenekon'un karizması her
derde deva! Ne var ki, ekonomik olaylar salt
siyasi nedenlerle açıklanmayacak kadar ger-
çek ve ciddidir. Dahası, tüm çıkar grupları ay-
nı anda kazanıp kaybetmediğinden uygula-
nan politikalardan farklı farklı etkilenmekteler.
örneğin, kurlar düşük olduğu sürece itha-
latçılar kazanır. Kazandıkları için de mevcut
siyasete destek vermeye devam ederler.
Çünkü, artan ithalatın cari açığı arttırması, do-
layısıyla bu açığın hangi kaynaklardan finan-
se edileceği onların değil, hükümetin soru-
nudur.
Ekonomi köşe yazarları da tam bu neden-
le kalemlerini hükümet şakşakçılığı yerine...
Dikkate alınmama kaygısı taşımadan uyarıcı
muhalefet doğrultusunda kullanmalıdır. Ak-
si halde, 43 milyar doları bulan cari açıkta ol-
duğu gibi, sorun çizmeyi aşar, hükümetlere
ekonomiyle ilgisiz günah keçileri yaratma ve
ardına sığınma olanağı verir.
"Göz ucuyla" okurları cari açık meselesinin
altını çize çize yıllardır yazdığımı... Hüküme-
tin kısa vadeli sermaye hareketleri dışında fi-
nansman kaynaklan yaratma uğraşısına girmesi
gerektiğini usanmadan vurguladığımı bilirler!
Artık gün o gün. Zira, cari açık geçen yılın
ilk beş ayına göre 5.5 milyar dolar daha faz-
la. 2007 sonunda 38 milyar dolara yaklaşan
açık 43 milyar dolar civarında! Petrol fiyatla-
rındaki artışın süreklilik kazanması halinde açı-
ğın 50 milyar doları bulacağından AKP hü-
kümeti de dahil neredeyse herkes hemfikir.
Ne var ki, uygulanan ekonomi politikasının
yumuşak karnını görmezden gelip açığın ne-
denini petrol gibi sadece dışsal etkenlere bağ-
lamak mümkün değil. Özellikle de Türkiye gi-
bi sanayi üretimi petrole bağımlı ve savaşın
merkezindeki bir ülkede!
Evet, cari açık I. AKP hükümeti dönemin-
de ekonominin yumuşak karnıydı. Çünkü
açığın finansmanında ağırlık doğrudan yatı-
rımlardan ziyade kısa vadeli sermaye hare-
ketlerindeydi. Faiz oranlarının diğer piyasa-
lara göre daha cazip olması koşuluyla para
hareketleri çekilebilmekteydi.
Yani? Gelişmiş ülke piyasalarında faizlerin
yükselmesi halinde Türkiye'nin faizleri yük-
selterek cazibesini koruyamayacağını, yiti-
receğini gösteriyordu!
Kaldı ki, bu yılın ocak-mayıs verilerine gö-
re doğrudan yatınmlar 2007'nin aynı dönemine
göre 5.2 milyar dolar daha düşük gerçekleşti!
Yani? Geçen hafta da altını çizdiğim gibi açı-
ğın finansmanında bu yıl Merkez Bankası kay-
nakları daha fazla kullanılır olacak!
Merkez Bankası kaynaklanyla finansman dış
yatırımcının Türkiye'de kalma kararında
önemli bir etken. özellikle de Merkez Bankası
rezervlerinin azaldığı bugünkü gibi durum-
larda.!
Cari açığın finansmanında geriye ithalatın
kısılması kalıyorki... Çok korkulan 1980ön-
cesi dönemde değiliz ki hükümet böyle bir uy-
gulamaya girebilsin.
Tabi ki, bunu ara ve yardımcı girdi de itha-
lata bağımlı üretim modellerini tercih ederken
düşünmek gerekiyordu. Üreticiyi ithal girdi kul-
lanmaktan vazgeçirmek için artık çok geç! Bir
kere, tüm makine aksamı buna göre yenilendi.
Yerli girdi üreticilerinin büyük kısmı iflas etti,
kibarcası piyasayı terk etti.
Tüketici derseniz çoğunun davranış kalıp-
ları ithal girdiyle üretilmiş malların kullanımı-
na göre yeniden biçimlendi. Kaldı ki, piya-
sadaki fiyat oluşumu da tüketicinin tercihle-
rini hızla ithal ürünlere kaydırmalarını sağla-
yacak şekilde.!
Geriye, denize düşmeye bile gerek kalma-
dan her daim can simidi gibi gözüken özel-
leştirme kalıyor ki... Doğrudan yatırımcının il-
gisini çekecek elde pek bir şey kalmadığına
göre özelleştirmeye umut bağlamak da zor.
Dileyelim de hükümet, ilk beş ayda Merkez
Bankası rezervlerindeki daralmanın senenin
ikinci yarısında devam etmemesi için: Başta
ihracatı arttırcı olanlar olmak üzere gerekli po-
litika uygulamalarını bir an önce devreye
soksun.
turkmini@superonline.com
www.turkelminibas.net
MfflKEZ BANKASI KÜRLARI
CM
1 ABD Dolan
1 Avustralya Dolan
1 Danimarka Kronu
1 Avro
1 Ingiliz Sterlini
1 Isvivrı; rraııgı
1 Isveı; Kronu
1 Kanada Doları
1 Kııvcyl Dinarı
1 Norveç Kronu
! Sıul. Arb. Riyali
100 Japon Yeni
1 Yeni Israil Jjckcli
flUŞ
1,1880
1,1525
0.25234
1,8827
2,3687
1,1610
0.19768
1,1814
4.4371
0.23323
0,3177')
1.1131
DÜVİZ
SATIŞ
1.1937
1.1 dOO
0,25358
1,8918
.3811
1,1685
0.19974
1,1867
4,4955
0.23480
0.31836
1,1205
21TBVRVHZ 2008
EFtKıt
«JŞ
1,1872
1,1472
0.25216
1,8814
2,3670
1,1593
0,19754
1,1770
4.3705
0,23307
0,31541
1,1090
0,34203
SATIŞ
1,1955
1.1670
0,25416
1,8946
2,3847
1,1703
0,20020
1,1912
4,5629
0,23534
0,32075
1,1248
0,35957