Katalog

2 TEMMUZ 2008 ÇARŞAMBA CUMHURİYET DIŞ HABERLER SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Tatbikat fiyaskosu istifa ettirdi • Dış Haberler Servisi - Fransa Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Bruno Cuche, halka açık bir askeri tatbikatı izleyen 17 sivilin, kullanılan gerçek mermilerle yaralannıası üzerine istifa etti. Montpellier kışlalarında hafta sonunda yapılan tatbikatta yaralananlardan üçünün çocuk olduğu bildirildi. Yaralıları hastanede ziyarcti sırasında, "tüm komuta zincirinden açıklama isteyeceğini" söyleyen Fvansa Cıunhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Cuche'in istifasını kabul etti. Iraklı tutsaklar dava açıyor • Dış Haberlcr Servisi - Irak'taki Ebu Garib Cezaevi'nde tutulduklan dönemde işkenceye maruz kalan 4 Iraklı eski tutsağın, cezaevinde görcvli iki ABD güvenlik şirketine dava açacağı bildirildi. Daha sonra suçsuz bulunarak bırakılan 4 Iraklı, cezaevinde kendilerine elektrik verildiğini, dövüldüklerini ve ağır işkence gördüklcrini belirttiler. Suçlamaların hedefındeki 2 ADB şirketinden biri olan CACI International ise suçlamaların "tcmelsiz" olduğunu savundu. ABD askerlerinin Ebu Garib'dc Irakhlara j yaptığı işkence resimleri 2003 'te basına yansımış ve büyük tepki çekmişti. Obama, rakibini savundu • Dış Haberler Servisi - ABD'de Demokrat Parti başkan adayi Barack Obama'yı dcstckleyen emekli general Wesley Clark, Cumhuriyetçi aday John McCain'in askeri deneyiminin, savaş pilotu ve savaş esiri olmaktan ibaret bulunduğunu ve bunun, ABD Başkanlığı için gerekli liderlik düzeyini sağlanıayacağını söyleyince Obama, rakibi McCain'e destek verdi. Obama, "McCain, ülkemize hizmet ederken fiziki işkence gördü. Hiç kimse, özellikle bir siyasi kampanya uğruna kendısinin verdiği hizmeti küçük düşürmeye kalkmamalı" dedi. McCain, savaş pilotuyken Vietnam'da uçağı düşürülmüş ve 6 yıl esirkalmıştı. Abhazya, sınırı kapattı • TİFLİS (AA) - Gürcistan'dan tek taratlı olarak bağımsızlığını ilan cden Abhazya, önceki gün meydana gelen patlamalann ardından Gürcistan ile arasmdaki sınırı kapattı. Ayrılıkçı Abhaz yönetiminin "Parlamento Başkanı" Nugzar Aşuba, Abhazya'da yönetimin acil toplantı yaptığını ve Gürcistan ile sınınn kapatılmasına karar verildiğini söyledi. Aşuba, bölgedeki Rus banş güçleri ve BM misyonunun araçlanna herhangi bir kısıtlama getirilmeyeceğini kaydetti. Abhazya'nın turistik bölgesi Gagra vc başkent Sohumi'de meydana gelen patlamalarda 2 Rus turist ölmüştü. Rum basuıına göre Hristofyas, KKTC Cumhurbaşkanı ile birlikte mücadele ediyor: Talat da 'işgale' karşıREŞAT AKAR LEFKOŞA - KKTC Cum- hurbaşkanı Mchmet Ali Talat ile Güney Kıbns Rum Yönetimi Başkanı Dinıitris Hristofyas'ın dün yaptıkları görüşmcdc "tek egemenlik, tek vatandaşhk" konusunda prensipte anlaşhk- lan belirtilirken bu konunun kapsamlı müzakerelerde ele alııı- masının kararlaştırıldığı kayde- dildi. Rum lider, göriişmenin sonucundan oldukça memnun kaldığını duyurdu. Kapsamlı çözüm müzakerc- lerini başlatmayı amaçlayan dünkü görüşme, BM Genel Sekreteri'nin Ozel Temsilcisi ve örgütün Misyon Şeiî Taye-Brook Zerihoun'un, ara bölgedeki resmi konutunda gerçek- leşti. 21 Mart mutabakatı çerçeve- sinde yapılan göriişmeye Talat'ın BM ve AB ile müzakerelcrdcn so- rumlu temsilcisi Özdil Nami ile Rum Başkanlık Komiseri Yorgo Yakovu da eşlik etti. Oıtak açıkla- Kıbns'ta Türk ve Rum liderler arasında yapılan görüşmede, "tek egemenlik, tek vatandaşlık" konusunda prensipte anlaşma sağlandığı belirtilirken görüşme öncesinde Hristofyas'ın "Talat'la birlikte, Türk 'işgaline' ve anavatana bağımlılığa karşı mücadele ediyoruz" şeklindeki açıklaması Türk tarafmda tepki yarattı. (Fotograf: AFP) dilcmeyeceğini kavramak zo- rundadır"denildi. Hristofyas'tan şok iddia nıaya göre, liderler 25 Temmuz'da yenidcn bir araya gelecek ve çalış- ma gnıplanyla teknik komitelerin ça- hşmalarını değerlendirecek. CTP tatmin olmadı CTP, Talat ile Hristofyas arasın- da dün yapılan görüşmeyi, "bü- tünlüklü görüşmelcrin bir an ön- ce başlaması açısından tatmin edici bulmadığını" bildirdi.CTP Merkez Yönetim Kurulu imzasıyla yapılan yazılı açıklamada, "CTP- BG olarak başta Kıbrıslı Rum li- der Dinıitris Hristofyas olnıak üzere Güney'deld bütün çözüm is- tediğini söyleyen siyasal ve sivil güçleri tam teşekküllü müzake- relerin en geç eylül başında baş- laması için üzerlerine düşeni yap- maya çağırıyoruz. Artık herkes Papadopulos siyasetiyle bir yere gi- Rum lider Hristofyas'ın görüş- me öncesinde Avusturya'nın "Kurier" gazetesine yaptığı açık- lamada, "Talat'la birlikte, Türk 'işgaline' ve anavatana bağım- lılığa karşı mücadele ettiklerini" iddia etmesi, özellikle Kuzey Kıbns'ta büyük tepki uyandırdı. Güney Kıbns'ta yayımlanan yük- sek tirajlı Fileleftheros gazetesi- nin dün manşetten verdiği haber- de, Hristofyas'ın "Talat'ın, Kıb- rıs'ın kuzeyinin Türkiye'nin kontrolünde bulunamayacağını açıklaması ve Türkiye kökenli va- tandaşların Kıbns Rum mülklerini kullanmalarını önlemesi gerekir" sözlerine ycr verildi. Haberde Hris- tofyas'ın , KKTC'ye yerlcşenTürkiye kökenlilerin 200 bini bulduğunu ve bunlardan 50 bininin adada kalma- sının kabul edilebileceğini söylcdi- ği de iddia edildi. Fransa'ya çifte çelme Almanya ve Polonya devlet başkanlanııın Lizbon Anlaşması'nı imzalamayı reddetmeleri, AB dönem başkanlığını devralan Paris yönetimini zora soktu ÇİMEN TUNÇ BATURALP BRÜKSEL - Fransa sorunlarla yüklü 6 ay- lık AB dönem başkanlığını devrahrken Al- manya Cumhurbaşkanı Horst Köhler vc Po- lonya Cıımhurbaşkanı Lech Kaczynski, AB'nin anayasası olarak kabul edilen Lizbon Anlaşması'nı onaylayan kararları imzalama- yacaklannı duyurdu. Anlaşmanın yürürlüğe ginnesi durumunda bir "AB Başkanı 1 ' makamı oluşturnıaya ha- zırlanan Fıansa'nın dönem başkanlığı prog- ratnı, trlanda halkınm 12 Haziran'da yapılan referandumda Lizbon Anlaşması'na "hayır" demesiylc altüst oldu. Anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için AB üyesi 27 ülkenin tama- mmın onay vermesi gerckiyor. Şu ana kadar 19 ülkenin onayladığı anlaşma yürülüğe gir- mezsc, yürürlükte olan Nice Anlaşması ile Tür- kiye'yi de içine alan AB genişlemcsinin müm- kün olmayacağı biliniyor. Ancak Alnıanya par- lamentosundan geçen Lizbon Anlaşması, Cumhurbaşkanının imzası olmadan onaylan- nıış sayılmıyor. Alman Cımihurbaşkanı Köh- ler, Anayasa Mahkemesi'nin ricası üzerine Liz- bon Anlaşması'nı imzalamayı askıya aldığını açıkladı. AB üycsi devlet vc hükünıet baş- kanlanııın ycıaldığı AB Konseyi'ne çok faz- la yetki verdiği için yeterince demokratik ol- madığı elcştirilerinin hcdefı olan anlaşmaya karşı Alman Sol Parti ve Hıristiyan Sosyal Bir- lik Partisi Milletvekili Peter Gauweiler, Anayasa Mahkcmesi'ne başvıımıuştu. AB'ye kuşkuyla bakan Polonya Cumhur- başkanı Kaczynski dc, Polonya parlamento- sunun nisan ayında onay ver- mesine rağmen, trlanda refe- randumunun olumsuz sonuç- lanması ncdeniyle, Lizbon An- laşması'nı imzalamasının "an- lamsız olacağını" belirtti. Kaczynski, 2005'te AB Ana- yasası'nm Fransa ve Hollan- dalı seçmenler tarafından red- dedilerek çöpe gittiğini hatır- latarak, şimdiki krizin de ne- reyc gideceğinin belirsiz ol- duğunu söyledi. Gazzelilersınıra akn etti • Israil, 19 Haziran'da Hamas'la yaptığı ateşkesin ardından topraklarına yönelik füze ve havan topu saldırılarını gerekçe göstererek Gazze Şeridi'yle geçiş noktalarını 5. defa kapattı. tsrail sözcüsü, son ateşkes ihlaline cevaben kapatılan geçiş noktalarında sadece yaya trafiğine izin vereceklerini belirtirken, Hamas, kararı "şantaj" olarak nitelendirdi. Öte yandan Mısır'ın, Gazze sınırındaki Refah kapısını 2 günlüğüne açacağını açıklamasının ardından binlerce Filistinli Mısır tarafına geçme umuduyla sınıra akın etti. Mısırlı diplomat Nebil Amr ise sadece tedavi olması gereken Filistinlilerin Mısır'a girişine ve yurtdışından dönen Filistinlilerin Gazze Şeridi'ne geçişine izin verileceğini söyledi. (REUTERS) A B dönem başkanlığı kutlamaları çerçevesinde Eyfel Kulcsi ışıklandırıldı. Dikcnli dosyalar Irak, petrolünü 'uzun vadeli' açtı Fransa önümüzdeki 6 aylık dönemde bir yandan Lizbon Anlaşması'nı yaşatmaya çalışırken, bir yandan da hızla yiikselen petrol ve gıda fiyatlanna çözüm arayacak. Paris yönetiminin petrol fiyatla- rına uygulanan vergilerlc ilgili değişik öne- risi ise Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafından reddedildi. Fransız Le Monde gazetesi, Paris için "çok dikenli" üç dosyanın bulunduğunu be- lirteıek, bunları "Akdeniz Zirvesi", "Türki- ye" ve "Dünya Ticaret Örgütü" olarak sı- raladı. Gazetc, AKP'nin kapatılması duru- munda, Fransa'nm bazılannın şimdiden "yar- gı darbesi" diye nitelcdikleri böyle bir gcliş- meye tepki göstermek ve Türkiye ile AB arasmdaki üyelik görüşmelerini baltalamama arasında kalacağı yorumunu dile getirdi. Öte yandan, Fransız Dışişleri Bakanı Bernard Ko- uchner, Türkiye ile nıüzakerelerin devam etmesi gerektiği görüşünde ısrarlı. 6 ay için- de Türkiye ile iki veya üç müzakere başlığı açı- lacağını beliıten Kouchncr, Türkiye'dcki AKP kapatma davasını Türkiye'nin kendi iç mese- lesi olarak gören Avrupalılardan. Kısacası; Fransa Cıımhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin Fransa 3 televizyon kanalında di- le getirdiği gibi; "Avrupa'da işler iyi gitmi- yor. İşler kesinlikle iyi gitmiyor." Dış Haberler Servisi - Irak hükümcti, ülkenin 6 petrol sa- hasını 35 uluslararası şirkete açarken, Irak Petrol Bakanı Hüseyin Şehristani, şirketlerin peü"ollerinden pay istemesinden yakındı. Irak hükümetinin Ru- meyla, Zübeyir, Batı Kunıa, Bay Hasan, Kerkük ve May- san'daki petrol sahalan için açtığı ihaleye 35 şirketin başvurduğu bildirildi. Bu şirketler arasında, Irak pet- rolünü 1925'ten 1961 yılı- na kadar tekelindc tutan Shell, BP, Total, Exxon Mobil vc Chevron gibi pet- rol devleri de bulunuyor. Yeni sözleşmelerin im- zalannıasıyla lıak'ın gün- lük petrol üretiminin 2.5 milyon varilden 4 milyon varil düzeyine çıkacağmı belirten lıak Petrol Bakanı Şehristani, önceki gün kı- sa vadeli anlaşmalar yap- malan beklencn Batılı şir- ketlerle petrolden istedik- leri pay ncdeniyle anlaş- maya varamadıklannı da söz- lerine ekledi. Şehristani, ken- dilerinin önccliğinin teknik destek almak olduğunu belir- tcrek, "Petrolümüzü paylaş- mayacağız" diye konııştu. Amerikan gazetesi New York Times ise petrol şirketle- ri kaynaklanna dayanarak ver- diği habcrinde.Batıh şirketler ile Irak hükümeti arasında kı- sa vadeli vc ihalesiz yapılacak anlaşmalann önümüzdeki bir- kaç hafta içinde imzalannıası- nın beklendiğini yazdı. 6 petrol sahası için yıl so- nuna kadar açılacak uzun va- deli anlaşma ihalelerinin so- nuçlarının 2009'da açıklan- ması bekleniyor. AFCANİSTAN'DA NATO'NUN KAYBI ARTIYOR Dış Haberler Servisi - Afganistan'daki uluslararası güç için 2001'de Taliban rejiminin devrilınesi sonrasında yaşanan en kanlı aym bu yıhn haziran ayı olduğu ve son iki ayda yaşanan askeri kayıpların lrak'takini geçtiği bildirildi. Geçen ay içinde Afganistan'daki NATO liderliğindeki Uluslararası Güvenlik ve Destek Gücü (1SAF) ve ABD liderliğindeki güçlerden en az 49 askerin çatışma, saldın veya kaza sonucu öldüklcri belirtildi. Bu sayının Afganistan'da 2008 yılmda meydana gelen 122 asker ölümünün yüzde 40'ından fazlasmı oluşturduğu kaydcdildi. Öte yandan Afganistan'da ölcn uluslararası güç askerlerinin sayısmın son iki ayda, Irak'ta ölen yabancı askerlerden daha fazla olduğu bildirildi. Geçen ay Irak'ta 29'u ABD'li olmak üzere 31 askcr ölmüştü. CG TÜRKİYE UZMANIPOPE: Arap dünyasıAB yohmdaki Türkiye'ye saygı duyuyor • "Türkiye, müzakere sürecinden vazgeçerse, Ortadoğu'nun saygısını da kaybeder. AKP bıınu gönnüyor" diyen Pope'a göre, refoiTnlann yavaşladığı bir dönemde AB ile ilişkileri canlandırmanın yolu Kıbrıs'tan geçiyor. OZGUR ULUSOY Uluslararası Kriz Grubu'nun (ICG) Türkiye uzmanı Hugh Pope, Kıbrıs'ta çözüm için büyük bir şans yakalandığını, Türkiye'nin Avrupa Birliği ile ilişkilerini canlandınnası için dc Kıbrıs'ın fırsat olduğunu söyledi. Pope, Uluslararası Kriz Grubu'nun son Kıbrıs raporanun yayımlanmasının ardından Cumhuriyet'e yaptığı değerlendirmede Ortadoğu'nun Türkiye'ye duyduğu saygının, Türkiye'nin AB yolunda olmasından kaynaklandığını vurguladı. "Kıbns'ta çözüm için yine son şans mı?" sorumuza, "Mehmct Ali Talat'la Dimitris Hristofyas bu işi yapamazsa, kimse yapamaz havası hâkiııı, belki bu yüzden son şans" yanıtım veren Pope, ayrıca, çözümsüzlüğün kalıcılaşması durumunda Türkiye-Avmpa Birliği ilişkilerinde ciddi sıkıntılar Pope: Kıbrıs'ın çözfllmesi durumunda Sarkozy yalnız kalır. görmüyor. Arap dünyası Avrupa yolundaki bir Türkiye'ye saygı duyuyor. Türkiye müzakere sürecini elden bırakırsa, bu saygıyı yitirecek." Türkiye'de hep Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ya da Almanya Başbakanı Angela MerkePin sözlerine bakıldığını ifade cden Pope, AB'nin bu iki ülkeden oluşmadığını, Birlik içerisinde ltalya, Ispanya, hatta Yunanistari gibi Türkiye'nin üyeliğini istcyen ülkeler bulunduğunu belirtti. Fransa'nm bloke ettiği 5 faslın yazılı olarak yer almadığına, ancak Kıbrıs meselcsinin her şeyin içinde yazılı olarak beklediğine dikkat çeken Pope'a göre Türkiye'nin bu yüzden Kıbrıs'ı çözmesi gerekiyor. Pope, Kıbrıs'ın çözülmesi durumunda Sarkozy'nin yalnız kalacağını söylüyor. Pope, "Güney Kıbrıs tek başına AB üyesi olmuşken, niçin çözüm istesin" yaşanacağını kaydetti. 4 B planı yok' Kıbrıs'ın Türkiye-AB ilişkilerinde her zaman bir set oluşturacağını ifade eden Pope, Türkiye'nin AB'yi NATO'da cezalandırması gibi konularda şimdilik sessiz kalınsa da, çözümsüzliik halindc bu sorunların su yüzüne çıkacağına dikkati çekti. Türkiye'nin Avrupa Birliği dışında bir seçeneğinin olmadığının, bir "B planının bulunmadığının" altını çizen Pope şöyle konuştu: "Ortadoğu Türkiye'ye niye saygıyla bakıyor? Çünkü Avrupa eşit davranıyor Türkiye'ye. AKP de bunu sorusunu yanıtlarken de Annan Planı'nın rcddi sonrasında Türk tarafının tanınmamakla birlikte kabul görmeye başladığını, Rumların, işlerin Tosos Papadopulos'un söylcdiği gibi gitmediğini gördüğünü anlatıyor. 'Türkiye krizlere alışık bir ülke' Kapatma davasının bu süreci nasıl etkileyeceği sorusuna "Türkiye zayıf bir ülke değil, krizlere alışık" yanıtını veren Pope, adanın stratejik öncmi konusundaki argümanlara karşılık "Hangisi daha stratejik, normalleşmiş bir Kıbrıs mı, sorunlu bir Kıbrıs mı?" sorusunu yöneltiyor. UTÎN-TİMOŞENKO GÖRÜŞMESÎ Rusya, Ukrayna politikasını değiştiriyor DENİZ BERKTAY KİEV - Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Ukrayna Başbakanı Yulya Tinıoşenko ile "başbakan" sıfatıyla ilk görüşmesini geçen pazar geıçekleştirdi. Moskova'da gerçckleşen ikili görüşmede Putin, Ukrayna'nın Rusya'ya artık hiçbir doğalgaz borcunun kalmadığını açıklarken, Timoşenko da Ukrayna'nın NATO üyeliğinin ancak ülkede referandum düzenlcnmesinden sonra gündeme geleceğini bildirdi. lkilinin görüşmcsi, Rusya'nın Ukrayna'da 2004 yılmdaki "Turuncu Devrim"in iki numaralı ismi olan Timoşenko ile ilişkilcrinin değiştiğini ve Rusya'nın Doğu Ukrayna'daki Rusya yanhsı unsurlara açık destek veımek yerine, genel olarak Batı yanlısı bir çizgiyi benimseyen, ancak dış politikada daha pragmatik tavrı olan Timoşenko ile yakınlaşmaya başladığını resmi düzeyde ortaya koyuyor. Öte yandan Putin, gazetecilerin kendisine başbakanlık ile devlet başkanlığı görcvlerini karşılaştınnasını istemesi üzerine, "başbakanhkta, halkı doğrudan doğruya ilgilendiren sosyal ve ekonomik konularla uğraşmak durumunda kaldığını, bu nedenle de yeni görcvinden memnun olduğunu" söyledi.