Katalog

10 MAYIS 2008 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Çalık Grubu'nun Halkbank ve Vakıfbank'tan kullandığı 750 milyon dolarlık krediye murakıp incelemesi başlatıldı Sabah-atv'de BDDK devredeMURAT KIŞLALI atv•Murakıplar, "Çalık Grubu'na kredilerin neye göre verildiğini ve bunların banka rasyolannı nasıl etkilediğini" öğrcndikten sonra 15-20 gün içinde raporlarım BDDK Başkanhğı'na iletecekler. ANKARA - Bankacıhk Düzenleme ve Dcnctleme Kununu (BDDK) mu- rakıplannın, atv-Sabah Grubu ihalesi için, Başbakan Tayyip Erdoğan'm da- madı Bcrat Albayrak'ın genel müdür olarak çahştığı Çalık Grubu'na verilen toplam 750 milyon dolarlık Halkbank vc Vakıfbank kredileri ile ilgili ince- leme başlattığı öğrenildi. Edinilen bil- giye göre murakıplar, "Çalık Gru- bu'na kredilerin ncye göre verildiğini ve bunların banka rasyolannı nasıl etkilediğini" öğı-endiktcn sonra 15-20 gün içinde raporlannı BDDK Baş- kanhğı'na iletecekler. Bir BDDK yetkilisi konuyla ilgili Cumhuriyet'e şu bilgiyi verdi: "Çok sayıda ihbar ve soru öncrgcsi geliyor. Kamu veya özel bankalann kredi vermesiyle ilgili kriterlerde BDDK yok. Sadece bu bankalann rasyolan bozulursa BDDK müdahil olur. Bizc gelcn soru önergelerini bankalardaki murakıplarunıza 'Bu- na hükm' diyc gönderiyoruz. O ban- ka bünycsindeki murakıplar bu kre- dilerin nasıl verildiğini, neye göre ve- rildiğini ve banka rasyolannı nasd et- kileyeceğini sorar ve yamtını alır. BDDK olarak biz kredi vcrilirken değil, sadece kredi verildikten son- ra bir ihbar veya usulsüzlük olursa devreye gireriz." BDDK sorumluluğu BDDİC Halkbank ve Vakıfbank kre- dilerine müdalıalesini gercktiren, 5411 sayılı Bankacıhk Yasası'nın ilgili lıü- kümleri şöyle: • Yasanın "Kredi açma", "Kredi- lerin izlenmesi" ve "Karşüıklar ve te- minatlar" başlıkh 51,52 ve 53. mad- delerinin uygulanmasında BDDK'nin yetki ve sorumluluğu bulunuyor. • Yasanın 93/c maddesine göre "Kurum, tasarruf sahiplerinin hak- lannı ve bankalann düzenli vc eıııin bir şekilde çabşmasını tehlikeye so- kabilecek ve ekonomide önemli za- rarlar doğurabilecek her türlü işlem ve uygulamalan önlemek, kredi sis- teminin ctkin bir şekilde çalışması- nı sağlamak üzere gerekli karar ve tedbirlcri almak ve uygulamakla yükümlü ve yctkilidir." • Ayrıca 95. maddeye göre dc BDDK'nin "yerinde denetim ve gö- zetim" yetkisi bulunuyor. 1 YTL BEKLENİYORDU, HÜKÜMET 85 YKr OLARAK AÇ1KLADI Yaş çayda fiyat şokıı ÖMERŞAN RtZE - Doğu Karadeniz Böl- gesi'nde 767 bin dekar alanda 204 bin üretici ailenin uğraştığı ve bir milyonun üzcrinde üreti- ci ve sektör çalışanım yakmdan ilgilendiren 2008 Yılı Yaş Çay Kampanyası'nın açıhşında fiyat şoku yaşandı. Üreticilerin 1 YTL'lik fiyat beklediği yaş çay alım fîyatı, kilogram başına 73.7 YKr'si tabanfiyat,11.3 YKr de destekleme primi olmak üzere 85 YKr olarak açıklandı. Tanm ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in açıkladığı 73.7 YKR'lik fıyata tcpki gösteren • A K P hükümeti 200 bini aşkın çiftçiyi ilgilendiren yaş çay alım fıyatını 85 YKr olarak açıkladı. Üreticiler en az 1 YTL'lik fiyat bekliyordu. üreticiler, kampanya açılışının yapıldığı Çay Işletmelcri Genel Müdürlüğü önüne siyah çclenk bırakarak, birlikte yaş çay vc iş- lenmiş kuru çay döktii. Rize'dc bulunan Başbakan Erdoğan kampanya açılışma kalılmadığı gibi herhangi bir mcsaj da gön- dermedi. Kampanya açıhşında açıkla- nan yaş çay fiyatına ilk tepki Ri- ze Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç'tcn gcldi. Üreticinin, pi- yasadaki maliyct artışlarına gö- re önemli oranda mağdur edil- diğini kaydedcrck "Verilen fi- yatı yeterli bulmuyoruz, üre- ticimizin girişeceği her türlü protesto eylemini destckleye- ceğiz" dedi. Türkiye Ziraatçiler Dcrneği Genel Başkanı Ibra- him Yetkin, yaş çayda 2008 yı- lı taban fıyatının yctersiz oldu- ğunu kaydederek "Çay üreti- cisinin bunu kabul etmesi mümkün değildir" diye ko- nuştu. DAYAN1SMA DERNFOİ Yaş çayfiyatınm açManmasmın ardmdan, törenin yapıldığı salona alınmayan Çay Üreticiüri Dayanışma Derneği üyeleri ile birgrupçayüreticisi, Çaykur GenelMü- dürlüğü önüne siyah çelenk bıraktı. Ku- rum önüne ayrıca topladıUanyaş çay ile Murat Bey Aksigorta gücünde. • Murat Duru Yetkili Acente Bölge Müdürü Genel Müdür Yardımcısı Genel Müdür Yönetim Kurulu Başkanı AKSigorta üretilen kuru çaylan da döken üreticiler adına bir açıklamayapan dernek başka- nı MustafaMuavin, Başbakan 'm veAKP iktidannm üreticilerin seslerine kulak vermediğini, yaş çaya verilenfiyat ile böl- ge insanımn açlığa itildiğini açıkladı. CARİAÇIK Artış sürüyor Ekonomi Servisi - Cari açık ma.it ayuıda da beklencnin üzerinde arttı. Merkez Banka- sı'ndan yapılan açık- lamaya göre cari iş- lemlcraçığımart ayın- da gcçen yılın aynı ayı- na göre yüzde 37 ar- tışla 4.157 milyar do- lar oldu. Rcuters an- kenndeki beklenti 3.7 milyar dolardı. Merkez Bankası vc- rilerine göre, Ocak- Mart döneminde cari açık yüzde 30.3 artışla 12.04 milyar dolar olurken, net doğrudan sermaye girişi yüzde 50.5 azalarak 4.039 milyar dolar olarak gerçckleşti. IMF Dış îlişkiler Di- rektörü Mesud Alı- nıed Washington'da önceki gün düzenledı- ği basın toplantısında, Türkiye'ye ilişkin so- ruları yanıtlarken faiz dışı fazlanın düşürül- mesi konusunda, "Po- litika üretenler ülke- nin makroekonomik koşulları, özellikle de cari işlemler ve en- flasyonun etkilcri ko- nusunda dikkatli ol- malıdırlar" demişti. İŞÇİNİN EVREMNDEN ŞÜKRAN SONER Çıkarlar... Uluslararası ilişkilerde dostlukların değil çıkarlann tek geçerli ölçü olduğu söylenir durur ama, bazen "bu kadarı da fazla" dedirten örnekler yaşanıyor. Şunun şurasında kaç ay geçti ki? Türkiye'nin Kuzey Irak'taki PKK operasyonu gündeme geldiğinde, Kuzey Irak, hatta Irak yönetiminden gelen açıkla- malaryeniliryutulurcinsten değildiler; Kuzey Irak'ta bir kediye bile dokunulmasına izin verilmeyeceği, operasyonunun işgal anlamına geleceği açıkla- maları tarihte kalmış gibi. Şimdilerde Türkiye'nin tu- tumundan memnun olduğunu açıklayan Barzani, aynı gerekçe ile DTP heyetine randevu bile verme- di.. Tabii ki, günün çıkar, denge hesapları içinde or- taya çıkan bu düşündürücü tablo, uzun süreli çıkar ilişkileri, projelerde, ABD'nin BOP'u içinde, Büyük Kürdistan düşünden dönüldüğü gibi bir anlama gelmiyor. Bugünün dengelerinde öncelikle ABD'nin günlük strateıilerirıe uygun önceliklerde çizilen çerçeve içindeki günlük çıkarlar dengesinin sonuçları olarak uygulanıyor; "Türkiye, askerierin, toplumsal duyarlılığının ekseninde kırmızı çizgi- lerinde diretince, ABD yeni dengelerde bu diret- meyi önemseyince, askeri ölçeklerde çok zor olan operasyonlardan istenen sonuçlar alınınca, ABD'nin yönlendirmesinde taraflar kimi konularda uzlaşın- ca.." türünden açıklamalan var elbet.. ••• Uluslararası ilişkilerin tek ekseninin çıkarlar olduğu üzerinden bakılınca, AB'den Türkiye'ye dönük, AB kriterleri ile uzaktan yakmdan ilişkisi bu lunamayacak çıkışlarını da anlamak kolaylaşıyor; AB'nin siyasal organları, görevli bürokratları, etkin ülkelerin siyasi iktidar ve liderlikleri kimi farklılıklar görülse de bir bütünlük içinde AKP iktidarı ile çok güçlü bir çıkar ilişkisi kurmuşlar. Laik Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk devrimleri, anayasal hukuk düzeni, elbette insan hakları, demokrasi kriterleri, Türkiye'ye dönük, sözde olmazsa olmaz dedikleri AB kriterlerinin geçerli olması umurlarında bile değil. Nasılsa ortaya koydukları çerçevede Türkiye'nin AB üyeliği gündemde değil. Dillere sakız yapılan AB kriterleri öncelikli olsa, koca koca adamlar, "demokratik laiklik", "laiklikzor- la dayatılamaz", "AKP'nin kapatılması absürddür, saçmalıktır" türünden cümleler kurabilirler miydi? Evrensel hukuk, insan hakları, demokrasi kriter- leri, AB hukukunun olmazları, kavram kargaşası, kelime oyunları ile altüst. Hiç laikliğin çeşitli yo- rumları olabilir mi? Sahi dillerinden düşmeyen bu "demokratik laiklik" kavramı ne anlama geliyor? Kendi ülkelerinde, evrensel insan hakları, hukuk belgelerinde böylesine yamuk bir kavram var mı ki? Laiklik, çoğunluk, ya da iktidar gücü olan dinin ku- rallarının toplumsal yaşam, kamu alanlarında azın- lık, zayıflar karşısında baskı gücü oluşturmamasını, dini kurallar yerine evrensel hukukun geçerli ol- masını sağlamaya yönelik tek araç değil mi? Demokratik olmayan laiklik diye bir kavram olabilir mi? ••• Ben en çok AKP'nin iktidarda kalmasına çıkarlan adına sarılmış, savunurlarken Türkiye'ye dönük ılım- lı Islam projesini öngörmelerine kafayı takmış bu- lunuyorum. llımlı Islamı savunan bir partinin seçim kazanması, iktidar olması başka, geçerli anayasal, laik hukuk düzeninin din üzerinden bir rejimi reddediy- or olması çok başka. Beyler istiyor diye, Türkiye'de rejimi değiştirdikleri, Islamdan yana darbe yaptıklan havalarında dolaşıp durmaktalar.. AKP'nin ılımlı Islam projelerinde ne ölçüde işlerine yarayacağı hesapları onların sorunu. Fethullah Gülen modeli okullaria, radikal Islamcı yetiştirdikleri medreselerin karşısında durabilecekleri tezlerini çok fazla hayalci buluyorum. Evrensel hukuk, insan hakları ölçeklerinin dışına çıkılıp, şeriat üzerinden siyaset, toplumsal yaşam öngördüğünüzde, modeli istediğiniz kadar ılımlılaştırın sonuç hüsrandır; dini kriterler üzerinden siyaset, siyasi partiler, sandıkla seçime gitseniz de varacağınız sonuçlar Iran, Irak, Fil- istin, Pakistan örneklerinin olsa olsa başka renkleri olur. Belki sizin çıkarlarınız, ABD, AB günümüz dış poli- tika hesaplarında, emperyalizmin destekçisi ılımlı Is- lam modeli önemli; Türkiye'de denemek istiyorsunuz; ama asla son demeçlerinizde yine ne anlama geldiği hiç anlaşılmayan, "Türkiye Islamla demokrasinin bağdaştığı ilk örnek olabilir. Bu örnekte Islamın demokrasi ile uzlaşıp uzlaşamayacağını göreceğiz" gibi cümleler kullanamazsınız.. Demokrasilerde, demokratik laiklik adına, ılımlı Hınstiyanlık, dini kriterlerin, hukukta, siyasette geçer- li kılınması örnekleri var mı? Türkiye, Cumhuriyetten bu yana laik hukuk düzeni sayesinde çoğunluğu hem Müslüman, hem de demokratik düzeni yaşıyor. Eksikleri hukuk ve laiklik ilkelerinde kimi aksaklık- lardan; ömeğin 1961 Anayasası'nın sosyal, laik, hukuk devleti ilkelerinin, sendikal haklannın 1980 düzeninde budanmasından.. Türkiye, Atatürk'ün önderliğinde bağımsızlık savaşı destanı yaratmış, bağımsız laik Türkiye Curnhuriyeti'ni kurmuş bir ülke. Parlak(!) deneyiminizi uygulayabileceğiniz sömürgeniz değil.. soner@cumhurlyet.com.tr Uzmantık. utaşttabilir olduğunda değerlidir. Bu yüzden Aksigorta nın en yetkiti isimleri acentelerimizdir, Onlar Aksigorta uzmantığtnı ve teknolojisini size daha iyî hizmet vermek için nasıl kullanacaktarını çok iyi bilir. 1402 acentemizin her biri Hasar Fabrikast ve Hizmet Merkezi gibi tıkır tıkır işleyen bir teknolojiyle. ihtiyacınıza anında cevap verir. Kısacası acentetertmiz gücünü bizden. siz hizmetinizi acentelerimizden alırsınız. ğf Hizmet Merkea [ • - - - •.--"•—- •. AKSigorta \4UM27f İyi ki'Aksigo.rtalıyım! Nijeryahstı \ petrol coştu Ekonomi Servisi - Rckor üstüne rekor kı- ran petrol fiyatlan varil başına 125 dolan aştı. Nijerya'nın petrol üre- timini azaltması, ABD ham pctrolünde fiyat artışları yaşanmasına neden oluyor. Ürettiği petrolün yanya yakını- nı Amcrika'ya ihraç eden dünyanın 8. büyük petrol ihracatçısı Nijer- ya'nın nisan ayında azalttığı petrol üretimi- ni, bu ay Shcll fîrması- na ait petrol ürelıtn böl- gclerine düzenlenen sal- dırılar nedeniyle daha da aşağı çekmesi, petrol fiyatlarının zirve yap- masma yol açtı. Nijer- ya'da düzenlenen sal- dırılar nedeniyle şirketin ürctimi günlük 164 bin varil azaldı. ABD Dola- n'nın değerinin düşük olması, tran ile Batıh ülkeler arasında Tahran yönctiminin nükleer ça- lışmaları konusundaki gerginlik ve Irak'ta Amerikan güçleriyle Şii milislcr arasındaki ça- tışmalar dafiyatlannart- masında etkili oluyor. AIG'den tarihi zarar Dünyanın en büyük si- gorta şirketi American International Group Inc. (AIG), önceki gün çeyrek bazda tarihinin en büyük zarannı açıkladı. Geçen yılın ilk çeyreğinde 413 milyar dolar net kâr elde eden AIG, bu yılın aynı döneminde 7.81 dolar net zarar açıkladı. Citigroup 'tan varlık satışı Citigroup, yatınmalarla yar dolara kadar varlık satışıplanlannı açıkladı. Bankanm ÜstDüzey Yö- netidsi Vikram Pandit, bu satışla amaçlarmmyıl- lıkyüzde S-IO'lukgelirhı- zı artışı yakalamak oldu- ğunu sbyledi.