Katalog

18 EYLÜL 2007 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER AKP’nin anayasa taslağı kılık ve kıyafetle ilgili bir hüküm konulmadan bile bütün kapıları açıyor 5 POLİTİKA GÜNLÜĞÜ HİKMET ÇETİNKAYA Türbana dolaylı güvence gili yeni bir tanım getirilirken, “Devletin, tüm dini inanışlar karşısında ANKARA Anayasa taslağı üzerineşit mesafede durarak herkesin deki tartışmalar “eğitim ve öğretim inançlarına uygun şekilde yaşamahakkı” başlıklı maddeye üniversitesı için gerekli ortamı sağlama yülerde türban yasağını kaldıracak bir kümlülüğü bulunmaktadır” denihüküm konulup konulmayacağına yor. odaklanırken taslakta anayasanın Baş le: Anayasanın Başlangıç bölümü: korunma göremeyeceği ve laiklik il riyeti’nin Atatürk milliyetçiliğine bağAnayasanın 10. maddesi: Anayalangıç bölümü, Cumhuriyetin nitelik Mahkeme, türbanla ilgili hükmü iptal kesi gereği kutsal din duygularının lı, demokratik, laik ve sosyal bir hu sanın “Eşitlik” başlıklı 10. maddesileri, din ve vicdan özgürlüğü, eğitim ederken mevcut anayasanın başlangıç devlet işlerine ve politikaya kesin kuk devleti olduğunun belirtildiğini ne dayanak gösteren mahkeme, “Anave öğretim hakkına ilişkin maddeler bölümünün anayasa metni kapsamın likle karıştırılmayacağı” görüşünü vurguladı. Mahkeme, laiklikle ilgili yasa yönünden din, kimi haklara sadeki değişiklik önerileri, türban ser da olduğunu vurgulayarak “Anayasa dile getirdi. AKP’nin anayasa tasla “...Demokratik devlet, ancak laik hip olmanın koşulu değildir... Dinbestliğinin yolunu açacak hükümler nın Başlangıç’ında, Atatürk’ün be ğında ise tamamen değiştirilen başlan devlettir. Dinsel gerekli düzenleme sel nedenle başörtüsü ve türbanla içeriyor. Bu öneriler, Anayasa Mah lirlediği milliyetçilik anlayışı ve onun gıç bölümü anayasa metni kapsamı dı ler dinsel çabaları, zorlamaları, bun boyun ve saçların örtülmesine serlar da dinsel ayrılıkları getirir. So bestlik tanınması, bu tür yönlendirkemesi’nin 1989 yılındaki türban ya inkılap ve ilkeleri doğrultusunda; şında bırakılıyor. Anayasanın 2. maddesi: Yüksek nuçta demokrasinin özgürlükçü, ço me bir anlamda zorlamadır” gereksağıyla ilgili kararına gerekçe göster Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaş medeniyet düzeyine ulaşma azmi yö mahkeme, Cumhuriyetin niteliklerini ğulcu, hoşgörücü niteliği kalmaz...” çesini ortaya koydu. Anayasa taslağındiği dayanakları ortadan kaldırıyor. Mahkemenin gerekçe gösterdiği nünde; hiçbir düşünce ve görüşün açıklayan anayasanın 2. maddesinde deniyor. da ise “Eşitlik” başlıklı maddeye, “KaAnayasa taslağında, anayasanın 2. dınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellimaddeler ile anayasa taslağında aynı Atatürk milliyetçiliği, ilke ve inkılap Başlangıç’taki temel ilkelere yollama maddeler için önerilen değişikler şöy larıyla medeniyetçiliği karşısında yapmakla kalmayıp Türkiye Cumhu maddesinin gerekçesinde laiklikle il ler gibi özel surette korunmayı gerektiren kesimler için alınan tedbirler, eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz” hükmü ekleniyor. Anayasanın 24. maddesi: Yüksek mahkemenin iptal gerekçelerini dayandırdığı maddeler arasında “din ve vicdan hürriyeti” başlıklı 24. madde önemli bir ? “Anayasayı kurucu meclis yapsa daha yer tutuyor. Mahkemenin iyi olur” sözlerinin bir öneri olduğunu gerekçesinde, “Söz konusu belirten Toptan, bu konuda bir yasal madde, dinsel inançları düzenleme yapılabileceğini ayrıca mevcut simgeleyen başörtüsü ya da türbanla yükseköğreMeclis’in de çalışma süresi artırılarak bu nim kurumlarına gelip öğçalışmayı yapabileceğini söyledi. renimlerini ve bilimsel çaANKARA (Cumhu si partiler olmak üzere... lışmalarını bu durumda riyet Bürosu) TBMM Şimdi sıra bunların hepsürdürmelerine olur verBaşkanı Köksal Toptan, sinin derlenip toparlanmekle yükseköğrenim ilDTP grubunu ziyaretin ması ve olabildiğince bir gilileri, özellikle gençler de dile getirdiği “Ana uzlaşı bulmak suretiyle arasında sosyal görüş, yasayı kurucu meclis bunun hayata geçirilmeinanç, din ve mezhep ayyapsa daha iyi olurdu” sidir. Nasıl geçirilebilir? rılığını kışkırtarak bölünsözlerine açıklık getirdi. Burada iki yol var: Ya melerine yol açabilecek, Toptan, yeni anayasanın bir anayasa yapımcısı yesonuçta devlet ve ulus bübir kurucu Meclis ya da ni bir Meclis kurulur ya tünlüğü, kamu düzenini çalışma süresi artırılırsa da mevcut TBMM zave güvenini bozabilecek mevcut Meclis tarafın man ayırarak bunu gerniteliktedir” deniyor. dan da yapılabileceğini çekleştirebilir. Benim 1 Anayasa taslağında, ibabelirtti. yıl önce yine bu tür bir det, dini ayin ve törenlerin Toptan dün Ufuk Üni tartışma yapılırken söy“laik Cumhuriyeti ortaversitesi’nin açılışında, lediğim budur.’’ dan kaldırmaya dönük faToptan bir gazetecinin, Cumhuriyet’in kamualiyetler biçiminde” yapıoyuna duyurduğu DTP “Kurucu meclis nasıl lamayacağına ilişkin hüküm grubunu ziyaretinde dile oluşturulabilir” sorusu kaldırılırken, “Herkes din TBMM Başkanı Köksal Toptan, yeni eğitimöğretim döneminin başlangıç gününde çeşitli okulların ve ve inanç hürriyetine sagetirdiği “anayasanın ku üzerine Toptan, “UzlaşSaltukova Havaalanı’nın açılışını gerçekleştirmek için ilk yurtiçi gezisini Zonguldak’a düzenledi. (Fotoğraf:AA) hiptir. Bu hak, tek başına rucu meclis tarafından ma sağlanırsa niye olveya topluca, alenen veya yapılması”na ilişkin söz masın, bir yasa çıkarıözel olarak ibadet, öğreleri konusunda gazeteci lır, düzenlenir. Bunların tim, uygulama ve ayin yaplerin sorusunu yanıtladı. hepsi düşüncedir. Geniş mak suretiyle dinini veya Gazetecilerin anayasanın bir uzlaşma sağlanırsa inancını açıklama ve bunkurucu meclis tarafından mevcut Meclis de bunu ları değiştirebilme hürriyapılması gerektiği yö çok rahatlıkla yapabiyetini de içerir” hükmü önnündeki görüşleri anım lir” dedi. Toptan, “Sizin görülüyor. satması üzerine Toptan, sözlerinizden kurucu Anayasanın 42. maddebu Meclis’in anayasa ça meclis fikrine daha sısi: Mahkemenin iptal gelışmasını çok rahatlıkla cak baktığınızı anlaya ALİ AYAROĞLU Türkiye’de sivil bir anayasa çaçıkmalarını ve güvenmelerini isrekçesinde, “Laik hukuk yapabileceğini belirterek bilir miyiz?’’ sorusuna, lışmalarının yeni olmadığını ifatedi. düzeni, laik eğitimöğretim ZONGULDAK TBMM Baş“Bunlardan önemli olan, “Hayır. Ben seçenekleri Toptan, daha sonra Çaycuma de eden Toptan, şunları söyledi: ve laik yönetim birbirinyeni bir anayasa yapıl ortaya koyuyorum. Yok kanı Köksal Toptan, yeni anaya Kaymakamı İsmail Kaygısız’ı ve “Bu anayasa taslağı parlamenden ayrı düşünülemez. masının gerektiğidir’’ sa bu Meclis’in başkanı sa tartışmalarında partiler arasın Çaycuma Belediye Başkanı Mit tonun gündemine gelecek mi gelEğitim ve öğretim, Ataolarak, ‘biz bunu yapa da bir diyalog olmadığına dikkat hat Gülşen’i makamlarında ziya meyecek mi onu da bilmiyoruz. dedi. türk ilkeleri ve inkılaplaBu konuda genel bir mu mayız, kurucu meclis gel çekerek “Belki partiler arası geç ret etti. Çıkışta belediye binası Gelirse nasıl bir yöntemle bunun rı doğrultusunda yapıtabakat olduğunun göz sin’ demek doğru olmaz. mişte olduğu gibi komisyon oluş önünde toplanan vatandaşlara yö görüşülmesi düşünülüyor. Parlır”deniyor. lemlendiğini savunan Top Memnuniyetle yapar bu turmak gerekebilir” dedi. nelik konuşma yaparak destekle tiler arasında şu anda bir diyaAnayasa taslağında ise Toptan, yeni eğitimöğretim dö rinden dolayı teşekkür eden Top log yok. Belki partiler arası geçtan, şunları söyledi: “Bu Meclis’’ karşılığını verdi. söz konusu maddeden “Eğirada içeriği elbette tarToptan, partiler arası bir neminin başlangıç gününde çeşit tan, bu arada gazetecilerin sorula mişte olduğu gibi komisyon oluştim ve öğretim, Atatürk tışılacak. Ortada bir tas uzlaşma komisyonunun ku li okulların ve Saltukova Havaala rı üzerine AKP’nin anayasa tasla turmak gerekebilir. O nedenle ilkeleri ve inkılapları doğlak olduğu anlaşılıyor. rulması için çaba gösterip nı’nın açılışını gerçekleştirmek ğını değerlendirdi. Toptan, “Bu fazla belirsizliğin olduğu bir sürultusunda yapılır” ifadeBu taslak kamuoyunda göstermeyeceğinin sorul için ilk yurtiçi gezisini Zongul metni şahsen ben görmedim. reçte şu aşamada hemen önyarsi çıkarılıyor ve bu maddetartışılacak. Daha önce ması üzerine, “kendileri dak’a düzenledi. Saltukova Hava Ama ifade edildiği üzere bu tas gılı davranmamak, biraz daha ye yükseköğretim kurumyapılan pek çok tartış ne düşen bir görev olur alanı’nın açılışına katılan Toptan lak önümüzdeki günlerde her beklemek lazım. Cumhuriyetin larında kılık ve kıyafetin ma var. Başta Barolar sa bunu memnuniyetle burada yaptığı konuşmada genç tarafa gönderilecek ve tartışıl temel niteliklerini kimse değişserbestliğine ilişkin düzenlere seslenerek Cumhuriyete sahip ması sağlanacak” dedi. Birliği ve diğer bazı siya yapacaklarını’’ kaydetti. tirmeyi düşünmez.” leme konulması öneriliyor. EMİNE KAPLAN Sıra Sarığa Gelecek... Bir toplumda yobazlıkla, dinci bağnazlıkla, gericilikle savaşım verilmeden demokrasi yaşam biçimi olabilir mi? Laikliği savunanları “darbecilikle” suçlayan, aydınlanma devrimini “Kemalist darbe” diye nitelendirenler bu ülkede aydın, bilim insanı olarak adlandırılır mı? Ortaçağ nedir Avrupa’da? Dini bağnazlıkların egemen olduğu bir süreçtir. İşte bu süreçte demokrasi için savaşım verildi. Baskıcı bağnaz kiliseye karşı demokrasi çemberi oluşturuldu. Demokrasi ve laiklikle din aynı kefeye konmaz!.. Bugün Türkiye’de kapalı kapılar arkasında tartışılan “Sivil Anayasa” taslağı tarikatlara özgürlük getiriyor, şeyhlerin ve şıhların siyasette egemen olmalarını hükmediyor. İngiltere, ABD, Almanya, Fransa gibi ülkelerde kiliseler çok sıkı bir biçimde izlenirken Türkiye’de din bezirgânlarına özgürlük tanınıyor... Anımsayın 1990’lı yılları... Hizbullah Güneydoğu’da camileri “örgüt evi”ne dönüştürmedi mi? Hizbullah önce cami imamlarını örgüt yandaşı yapmadı mı? 2007 Türkiye’sinde tarikatları kim denetliyor, malvarlıklarını nasıl sağladıklarını devletin hangi kurumu biliyor? Fethullah Gülen’in televizyonlarını, okullarını, yurtlarını, gazetelerini, hastanelerini hangi sermaye gücüyle kurduğunu, Asya Bank’ın kimler tarafından oluşturulduğunu devletin hangi birimi araştırdı? Köktendinci hareket Kuzey Irak’ta ivme kazanıyor, Mısır kökenli Müslüman Kardeşler Örgütü Güneydoğu’da bir partiyle siyasal pazarlık yapıyor... Tüm bunlar olurken köktendinci İslama karşı kuşku içinde olan kesime “askerci”, “darbeci” “laikçi” ve “faşist” yaftası yapıştırılıyor. Başta söyledim, bir kez daha yineleyeyim: “Demokrasinin temelinde laiklik yatar. Laiklik olmadan demokrasi olmaz.” ??? Avrupa demokrasisini korurken Türkiye’nin “Sivil Anayasa” adıyla tarikatları sahiplenmesi çok tehlikelidir. Türkiye’de demokrasi ve özgürlük tartışması “sıkmabaş”, “karaçarşaf”, “sarık, cüppe”, “Kuran kursları”yla sınırlı kalmıyor mu? Sabahları televizyon kanallarında çocuklar ilahi okuyorlar!.. İstanbul’da pek çok lokanta ramazanda alkol servisini kaldırdı... Nedir bu söyler misiniz? Türkiye’de kadınlara karşı şiddet, tecavüz gibi eylemler artarken, 15 yaşındaki kız çocukları okula gönderilmeyip imam nikâhıyla evlendirilirken kimsenin kılı kıpırdamıyor... Çokuluslu şirket FMC’ye bağlı Novamed’de bir yıldır 82 kadın grevde... Ertuğrul Mavioğlu’nun Radikal’de çıkan haberini okuyunca tüylerim diken diken oldu... Kadın işçileri köle gibi gören bir patron. Kadın işçiler sanki tutsak. Patron temsilcisi bakın ne diyor kadın işçilere: “Geceleri yemek yer yemez yatın. Kocalarınızla hafta sonları birlikte olun. Enerjinizi boşa harcamayın.” Fabrika Antalya’da... İşveren lokavta hazırlanıyor... Diyor ki: “Ucuz işgücü olan Mısır’a gideceğiz...” 12 Eylül 1980 darbesi Türkiye’de din bezirgânlarını koruyup kolladı, örgütlü sendikal hareketin canına okudu... Türkiye’nin sancısı başta DİSK olmak üzere öteki sendikaların “iğdiş” edilmesinden, Marksist bir partinin siyasal yaşamda yer almamasından kaynaklanıyor. Bugün Türkiye’de “Sivil Anayasa” tartışılırken, neden Güney Amerika ülkelerinde iktidar olan “Ulusal Sol” parti gibi bir parti kurulması tartışılmıyor? Küreselleşme adı verilen emperyalizm kitleleri afyonlamış, sosyal demokrat partilerin işlevini yitirmesine neden olmuş... AKP “tarikat şemsiyesi” altında Milli Eğitim Bakanlığı aracılığıyla milyonlarca öğrenci arasından yoksulları saptayıp, kitabın yanı sıra, defter, kalem, silgi, boya, çanta, önlük, ayakkabı, palto, manto gönderiyor... Özelleştirme fonundan görünmeyen havuza para akıtılarak yapıyor AKP bunu, toplum “Sivil Anayasa” tartışmasını yaparken. ??? Fethullah Gülen’in “Işık Evleri”nde yetiştirilen çocuklar, “ablalar”, “abiler” para kaynağının nereden geldiği bilinmeyen yatırımlar... Türkiye Endonezya mı olur, yoksa Malezya mı? Türkiye giderek “İslamcı” yapılanmaya doğru kayıyor, birtakım aymazlar ise “Kemalizm öldü, yaşasın demokrasi” nutukları atıyor... Vatan ve Yeni Şafak gazetelerinde çıkan bilgisayar reklamındaki kadın fotoğrafına bakınız. Vatan’da kadın mini etekli, Yeni Şafak’ta eteği dizinin altında... Aynı kadın, aynı giysi!.. Ne diyorsunuz? ? AKP, üniversitelerde kılık ve kıyafetin serbest bırakılmasıyla ilgili hüküm konulup konulmamasını tartışırken; anayasa taslağında Başlangıç bölümü, Cumhuriyetin nitelikleri, din ve vicdan özgürlüğü, eğitim ve öğretim hakkına ilişkin yapılan düzenlemelerde türban serbestliğine adım sayılabilecek hükümler bulunuyor. Söz konusu hükümler, Anayasa Mahkemesi’nin 1989 yılında verdiği türban yasağıyla ilgili kararına dayanak gösterdiği tüm maddeleri değiştiriyor. Toptan, DTP ziyaretinde anayasa değişikliği konusundaki sözlerine açıklık getirdi ‘Kurucu meclis oluşturulabilir’ ‘Partiler arası diyalog eksik’ AKP’nin anayasa taslağı konusunda bilgi sahibi olmadığını söyleyen Köksal Toptan, uzlaşma gerektiğine dikkat çekti Hukukçular, kurucu meclis olmadan yapılacak değişikliğin halk iradesini yansıtmayacağına dikkat çekti ‘Anayasa yapma koşulu yok’ İLHAN TAŞCI hikmet.cetinkaya?cumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212/ 343 72 69 ANKARA AKP’nin son düzeltmelerini yaptığı anayasa değişikliğine hukukçular karşı çıktı. Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu, yeni anayasaların köklü rejim değişiklikleri döneminde hazırlandığını belirterek “Şartlar kurucu meclisi yaratır. Yaratılamıyorsa anayasa yapma koşulları yoktur” dedi. Prof. Dr. Mümtaz Soysal, anayasa değişikliğinde önemli olanın halk iradesi olduğunu belirtirken “Çünkü anayasa bir çeşit toplum sözleşmesidir. Toplumun tam olarak o meclise yansıması gerekir” dedi. Soysal, kurucu meclisler için darbe gerekmediğine işaret ederek “Hazırlanmasına herkesin katkısının istendiği anayasalar için kurucu meclis olması ve bunun seçimle oluşması gerekir. Genel se Prof. Necmi Yüzbaşıoğlu: Türkiye’de yeni bir anayasa yapma koşulu yoktur. Anayasaları kurucu meclisler yapar. Herhangi bir seçim sonrası oluşan çoğunluk, kurucu meclis değildir. Prof. Dr. Mümtaz Soysal: Kurucu meclisler için darbe gerekmez. Hazırlanmasına herkesin katkısının istendiği anayasalar için kurucu meclis olması ve bunun seçimle oluşması gerekir. çimlerde başka konular; ekonomi, siyaset konuşulur. Ama anayasa yapmak üzere bir kurucu meclis gerekiyorsa onun seçimi anayasa tartışmakla olur. Yani insanlar tartışacak, kurucu meclise üye yollamak isteyen partiler kendi tezlerini açıklayacak ve insanlar da ona göre oy verecek. Kurucu meclise girecek olanlar görüşlerini yansıtacaklar. İdeal kurucu meclis budur” diye konuştu. Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu, yeni anayasanın devlet kurulurken, sömürgeden bağımsız devlete geçişte, rejim değişikliğinde yapılabileceğini vurgulayarak “Yeni bir anayasaya, ya devlet kuruluşu ya da devletin yapısının değişmesi durumunda ihtiyaç duyulur. Darbeler sonrası da anayasa yapılıyor. Çünkü yürürlükteki anayasaya göre darbe yapanlar suçludur, zorunlu olarak yapıyor. Darbeyi istisna olduğunda, yeni devlet kurulurken, siyasal rejiminde köklü değişiklik olursa anayasa yapılır” değerlendirmesini yaptı. Yüzbaşıoğlu, çok beğenilmese de Türkiye’nin demokratik rejime sahip olduğunu belirterek şunları söyledi: “1982 Anayasası totaliter anayasa değil. Özellikle 2001 değişiklikleriyle özgürlükler bakımından mesafe aldı. Daha özgürlükçü olunmak isteniyorsa, paketlerle değişiklik yaparsınız. Türkiye’de yeni bir anayasa yapma koşulu yoktur. Anayasaları kurucu meclisler yapar. Herhangi bir seçim sonrası oluşan çoğunluk, kurucu meclis değildir. İkinci Meclis seçimleri yapılırken o Meclis yeni anayasa yapacağını da duyurdu. Seçmen sandığa giderken anayasa yapacağını bilerek, yani kurucu meclis yetkisini verdi. Bugüne gelindiğinde, 22 Temmuz öncesinde ağırlık noktası anayasa mıydı? Seçim kampanyaları bunun üzerine mi oturdu, hayır. AKP’nin seçim beyannamesinde tek cümle sivil anayasa tabiri geçiyordu. Tek partinin anayasa özlemi yeni anayasa için yeterli değildir. Meclisin kurucu meclis yetkisi yoktur, yeni anayasa yapamaz. Anayasalar kriz çocuğudur. O şartlar kurucu meclisi yaratır. Yaratılamıyorsa anayasa yapma koşulları yoktur. Sayın Ergun Özbudun da kitabında bizim söylediklerimizi söyler.” CUMHURİYET 05 K