Katalog

11 TEMMUZ 2007 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DİZİ 9 Seçim sürecine girildiği günden bu yana tüm partiler miting alanlarında yandaşlarıyla buluştu. Parti liderleri kimi zaman programlarını anlatırken kimi zaman birbirlerine yüklenmeyi propaganda aracı olarak kullandılar. 1999 seçimleri ile karşılaştırma yoluyla bu kez yüzde 90 dolaylarında bir katılma oranı oluşabileceği düşünülebilir Oylarla ilgili sayısal tahminler B urada seçime katılma oranı, toplam kullanılabilecek ve geçerli sayılabilecek oy miktarları ile önde gelen partilerin alabilecekleri oy adetlerinin yaklaşık olarak belirlenmesine gayret edilecektir. Burada, ülkedeki gelişmeleri biraz amatörce izleyerek sadece yüzdeleşmiş oy oranları ile algılıyor olmaktan biraz daha ötede, içinde kuvvetli aritmetik mantık bulunan bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Konuya belli ölçüde aşinalığı olan diğer bazı uzman ya da en azından iyi meraklı kişilerin görüşleri de alınmıştır. Ortaya çıkan sayısal tabloda tahmin edilmeye çalışılan her büyüklük için tek bir rakam belirlenmesi hatalı olabilir. Bu yüzden belli rakam dilimleri içinde değişerek tahmin edilecek rakamı üst ve alt sınırlarıyla tanımlayan bir yaklaşım benimsenmiştir. ÜSKÜN SEÇMENLER lu’nun bir önceki seçimde kendini gösteren mükerrer oyları ayıklaması sonucunda 42.5 milyon düzeyine inmiştir. Bu rakamı 2002 seçimlerinin diline çevirdiğimizde o seçimlerdeki seçmen sayısının da orada bilinen 41.5 milyon yerine 40 milyonun biraz altına düşen bir seviyede olduğu sonucuna varılabilir. Dolayısıyla seçime katılma oranının o dönemdeki gerçek değerinin ne olduğu tam belli değildir. Resmi belgelerde yüzde 80 dolaylarında gözükmektedir. Ama belki biraz daha yüksek bir gerçek değere ulaşmış olabileceği de düşünülmelidir. Bununla birlikte, belli bir seçmen grubunun küskünlük ve umarsızlık psikolojisi içinde sandık başına gitmemiş olduğu yine de aşikârdır. 7.5 MİLYON OY PARTİLER SON ON GÜNÜ İYİ DEĞERLENDİRMELİ AKP’nin tek başına iktidarı uzak bir olasılık V erilen sayısal bilgiler çerçevesinde belli bir sulları kollayıcı, terörün arkasında müttefik olyaklaşıklıkla ve gerçeğe çok uzak olmayan duğu sanılan ülkelerin de bulunduğunun altının sayı dilimleri içinde bazı yaklaşık tahminlerin ya çizilmesi, IMF ile ilişkilerin gözden geçirilecepılması mümkündür. AKP’nin tek başına iktidar ğinin kuvvetle ifade edilmesi, AKP’nin sadece olamayacağı, yani 275 milletvekili çıkaramaya ülke çıkarlarının değil ülkenin kendisini satmakcağı hususu kuvvetlice bir ihtimal olarak kendi ta olduğunun kuvvetle dile getirilmesi, araç, rüşni göstermektedir. Ancak İstanbul’un düğüm vet ve yolsuzluk üçgensel ilişkisinde cumhuriolarak nitelendirilen karmaşıkça belirsiz duru yet tarihinin en karanlık döneminin yaşanmakmunun netleşmesi ve AKP’nin bu kentte 2002’de ta olduğunun vurgulanması, terör ve şehadet kokine benzer bir üstünlük sağlaması durumunda nularında AKP’nin gayri insani umursamazlığı275’e doğru yaklaşıp belki çok az farkla bunu nın şiddetle protesto edilmesi gibi can alıcı kogeçmesi de şaşırtıcı olmayabilir. İstanbul içinde nularda mesajlar iletebilme şansı vardır ve bu şans CHP ve MHP yerel yöneticileri ve kampanya so etkin biçimde kullanılmak zorundadır. AKP kuvvetli çekirdek seçmen tabanı ve bunrunları ile yapılan görüşmelerden alınan izlenimler ayrıca çeşitli yurttaş kesimlerinden gelen lara eklenecek taze seçmenler ile ANAPDYP tabilgiler AKP’nin bu kentte 2002’deki net üstün banının çözüşmesinden gelecek oylarla varlığını sürdürebilecek gibidir. Ancak lüğünü koruyamayacağı izlenimini Cumhurbaşkanlığı seçimindeki mağyaratmaktadır. Gerçekten böyle olurduriyetlerinin pazarlanmasını gölsa ve CHP ile MHP’nin bu ilden çıeriler geleyecek bir kuvvetli suçlamayla karacakları milletvekili sayılarının AKP’nin karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu suçtoplamı AKP’ninkine ulaşır ve hatlamanın önümüzdeki günlerta bir iki farkla geçerse AKP’nin ülİstanbul’da de yukarıda CHP için ke toplamında 275 milletvekiline 2002’deki net yapılan hatırlatmalaulaşması son derece zorlaşacaktır. rın yanı sıra MHP taAncak bu yakalama ve geçme olguüstünlüğünü rafından da kuvvetli sunu kestirebilmek için henüz bir sekizon iki güne ihtiyaç vardır. Bu koruyamayacağı bir unsur olarak kullanılacağı aşigünler zarfında partilerin seçim kamizlenimini kârdır. Bunu panyasında gösterecekleri perforyaratıyor. geçiştirebilmemans ve kararsız seçmenler ile gösi için gerekli nülsüz oy verme tavrı içinde keyifsiz çırpınma gösteren diğer bazı yurttaşları da et zamana sahip olamayacak kileme şansına sahiptir. Burada özellikle CHP’ye gibidir. Dolayısıyla kararçok fazla iş düştüğü aşikârdır. Beklenmedik şe sız seçmenlerin normalinde kilde çok sakin ve durağan bir kampanya yürüt AKP’ye kayması beklenebimekte olan CHP’nin önümüzdeki 10 gün için lecek bir kesiminde bu olayın de hâlâ bazı uyarıcı tavırlar içinde olma şansı mev AKP aleyhine yaratacağı bir cuttur. Bundan bir buçuk ay kadar önce meydan düğüm ortaya çıkmaktadır. ları doldurmuş milyonlarca kişinin yarattığı he Böylece bu yazı dizisinin önyecanlı hava bu kampanyanın aşırı sükuneti ve ceki bölümlerinde sözü edihesaplı olup olmadığı da tam kestirilemeyen ya len AKP’nin 275’ten fazla milvaşlığı içinde bir miktar erimiştir. O heyecana ka letvekili çıkararak ve ayrıca tılmış olan insanlar disiplinli bir ısrarla 22 Tem kendisini DTP destekli muz günü sandıklarının bulunduğu kentlerde bağımsız milletvekilleolacak biçimde dinlence ve gezi programları riyle takviye ederek rayapmaktadırlar. Ama açıkçası hevesleri biraz hat bir hükümet kurabilazalmıştır. CHP’nin önümüzdeki günlerde yok mesi çok zor gözükmektedir. 3 K Seçime katılma oranının 1999’dan 2002’ye giderken çok düşmüş olduğu gözlenmişti. Bu dönemde, ayrıca, CHP’nin içindeki bitmez tükenmez parti içi çekişmeleri ile orada yaratılan kırgınlıklar ve küskünlüklerin de oy kullanmama biçiminde protestolu bir tavır yarattığı o çevrelerde herkesçe kabul edilen bir olguydu. Belli umutlarla ve beklentilerle beslenerek kurulmuş olan üçlü koalisyon iktidarının ekonomik düzlemdeki başarısızlığının bir sonucu olarak bir küskün seçmenler anlayışının ortaya çıktığı bilinmekteydi. Böylece, CHP, DSP, MHP ve ANAP’ı toplu olarak ilgilendiren üç milyon dolaylarında bir bilinçli oy kullanmayan seçmen kitlesi kendini göstermişti. Yazı dizisinin daha önceki bölümünde küskünler ve kırgınlar olarak atıfta bulunulan bu seçmenlerin ANAP’la bağlantılı olanları zaman içinde eriyip gitmiş olabilir. Ancak, CHP ve DSP’nin toplam sayıları bir milyonu geçen kırgın ve küskünleri bu sefer oy kullanmak isteyecektir. MHP’nin az sayıda da olsa bazı küskünleri bu sefer sandık başına gitmeyi muhtemelen yeğleyecektir. Böylece, seçime katılma oranının 1999’daki düzeyi bulması şaşırtıcı olmayacaktır. Ancak, kullanılabilecek oy ve muhtemel geçerli oy sayılarının tahmini değerlerinin kestirilmesinde önceki yıllarda mevcut olmayan bir çapraşıklıkla karşı karşıya kalınmıştır. Ülkedeki nüfus artışının gereği olarak 44 milyona yaklaşması beklenebilecek toplam seçmen sayısı Yüksek Seçim Kuru Bu bilgilerin ışığında daha ziyade 1999 seçimleri ile karşılaştırma yoluyla bu kez yüzde 90 dolaylarında bir katılma oranı oluşabileceğini ve hatta biraz bunun üstüne de çıkılabilineceğini düşünmek yanlış değildir. Böylece 38.539 milyon dolaylarında bir kullanılmış oy miktarına ulaşılabileceği tahmin edilmektedir. Geçerli oy miktarı da 37.538 milyon dolaylarında kalabilecek gibidir. Metne serpiştirilmiş bu rakamlar yandaki tabloda özetlenmiş olarak verilmektedir. Bu yaklaşık 37.5 milyon oyun partiler arasında nasıl dağılacağı konusuna gelince, burada partiler arası ve diğer kaynaklardan birbirlerine oy kaydırma mekanizmalarını hatırlamakta yarar vardır. V İktidar partisi İstanbul’da MHP’ye taban kaptırıyor A KP görünüşte çeşitli kaynaklardan kendisine kazanç sağlamakla birlikte MHP başta olmak üzere değişik diğer kaynaklara da oy kaybedebilmektedir. AKP’nin en büyük getirisinin taze seçmenlerden olacağı kestirilmektedir. Bu seçmenlerden politik umursama ve bilinç düzeyi henüz tam oluşmadığı için oy kullanacakların sayısının 3 milyon dolaylarında kalacağı ve onun yarısına yakınının AKP’ye gidebileceği tahmin edilebilir. ANAP + DP bozgununun orta arasında bir oy oranına ulaşmasının mümkün olacağı görülüyor. CHP’nin oy oranlarının yüzde 24.5 ile 25.5 gibi bir dilime gelebileceği tahmin edilmektedir. MHP oylarının yüzde 12.25 ile 13 diliminde yerleşmiş bulunması beklenebilir. da bıraktığı oylardan da AKP’nin belli ölçüde yararlanacağı açıktır. Ama, yukarıdaki haritada gösterilen illerde ve orada yer almamış bulunan bir İstanbul’da AKP’nin MHP’ye taban kaptıracağı da rahatlıkla gözlenmektedir. Bunlarla birlikte AKP’nin 2002’ye göre oy sayısının 2 milyon ve hatta bir miktar üzerinde olabileceğini beklemek şaşırtıcı olmayacaktır. Bu durumda AKP’nin beklenilecek toplam oy oranının 13.0 ile 13.5 milyon arasındaki bir dilim üzerinde yer alması normaldir. Bu da eğer geçerli oy sayısı yukarıda tahmin edildiği gibi 37.037.5 milyon dolaylarında ise AKP’nin yüzde 34.5 ile 35.5 arasında bir oy oranına ulaşmasının mümkün olacağını göstermektedir. Buna karşılık CHP’nin, kazanıları ve kayıplarıyla birlikte 3 milyon dolaylarında bir oy getirisine ulaşması mümkün gözükmektedir. Bu tahminle CHP’nin oy oranlarının yüzde 24.5 ile 25.5 gibi bir dilime gelebileceği tahmin edilmektedir. MHP’nin benzer bir mantık içinde tahmin edilebilecek oy sayısı artışı 2 (iki) milyon dolaylarındadır. Kendi yandaşları ve parti yetkilileri İstanbul’da AKP tabanından sanıldığından daha fazla oy kaydıracakları yolundaki görüşleri dikkate alınırsa bu rakam bir miktar artabilecektir. DP ve GP’nin barajı aşma şansları açıkçası epey düşük olduğundan, oy miktarı tahminleri yapılmasına şimdilik gerek görülmemiştir. HP YÜZDE 13 DİLİMİNDE Eğer geçerli oy sayısı 3737.5 milyon dolaylarında ise AKP’nin yüzde 34.5 ile 35.5 M Buradan MHP oylarının yüzde 12.25 ile 13 diliminde yerleşmiş bulunması beklenebilir. 2007 genel seçimlerinde, ilk kez bağımsız milletvekili olgusunun sayısal ve nitelik konumları dramatik önem kazanmıştır. DTP’nin kendi başına barajı aşmayacağı yöneticileri tarafından da iyi bilindiğinden kendilerini yöre halkı dayanışma psikolojisiyle de kuvvetle destekleyecek çeşitli Güneydoğu illerinde kendilerine yakın bağımsız milletvekili adayları gösterip onları destekleme yoluna gidecekleri açıkça ifade edilmektedir. Eğer birden fazla bağımsız aday çıkarabilecekleri yörelerde bu adaylar arasında uygun oy dağılımını sağlayacak mahalle ve sandık disiplinini iyi gerçekleştirebilirlerse DTP destekli bağımsız aday sayısının ülke çapında 2830 dolaylarında olması mümkündür. Bunların arasında İstanbul’dan gelecek bir bağımsız milletvekili ile Rize’den Mesut Yılmaz’ın da bulunması açıkça, çok şaşırtıcı olmayabilir. ELİRGİN SAYI İÇİN ERKEN B Burada belirgin nitelik taşıyacak milletvekili sayıları vermek için henüz biraz erken olduğu düşünülmelidir. Hâlâ 3.54 milyon dolaylarında olduğu tahmin edilen oyların renklerini biraz daha netleştirerek daha yakın ve ayrıntılı tahminlere girişilebilir. BİTTİ CUMHURİYET 09 K