Katalog

3 MAYIS 2007 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER Başbakan Yardımcısı Şener, anayasanın 102. maddesinin uygulanması gerektiğini söyledi: SABİH KANADOĞLU: 7 Vekâlet söz konusu olmaz ? Bakan Şener, ‘vekâlet tartışması’yla ilgili olarak anayasanın mevcut cumhurbaşkanının devam etmesini öngören 102. maddesinin uygulanması gerektiğini söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, TBMM Başkanı Bülent Arınç ve AKP grubunun tersine yeni cumhurbaşkanı seçilene kadar Ahmet Necdet Sezer’in görevinin devam etmesi gerektiğini söyledi. NTV’de katıldığı programda soruları yanıtlayan Abdüllatif Şener, yapılacak anayasa değişikliğiyle cumhurbaşkanının yetkilerinde bir değişiklik öngörülmediğini söyledi. Şener, “Yapılmak istenen şey, sadece cumhurbaşkanının seçim biçimini değiştirmeye yöneliktir. Dolayısıyla şimdi parlamentonun seçtiği cumhurbaşkanını, halk seçecektir. Yetkiler aynı kalacaktır. Madem parlamento cumhurbaşkanını seçemiyor. Anayasa Mahkemesi toplantı yetersayısını 367 BAHÇELİ: ERDOĞAN HEDEF SAPTIRIYOR ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, “demokratik uzlaşma geleneği ve siyasi ahlaka aykırı zorlama ve dayatmalarla çatışma ortamına sürüklenen Cumhurbaşkanlığı seçiminin” Anayasa Mahkemesi’nden döndüğüne dikkat çekerek hükümetin ayak oyunları ve manevraları bırakarak Meclis’i toplayıp seçim tarihini bir an önce belirlemesini istedi. Bahçeli, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın gündeme getirdiği “iki sandık” girişiminin ise “hedef saptırma” amaçlı olduğunu söyledi. Bahçeli, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecine ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla ‘AKP’nin kaçtığı’ seolarak ortaya koydu. Artık bundan sonraki süreçlerde parlamentonun cumhurbaşkanı seçmesi büyük zorluklar taşımaktadır. Konu tıkanmış demektir. Her defasında süreç tıkanacağına göre, yetkililer, sorumlular olarak buna bir çözüm aramak gerekir. Bunun bir sonucu olarak, bunu halkın seççimlerin ucunun göründüğüne işaret etti. Cumhurbaşkanı seçilene kadar da Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in görevini sürdürmesinin anayasaya uygun tek yol olduğunu belirten Bahçeli, “Başbakanın, cumhurbaşkanının halk tarafından iki turlu seçimle seçilmesi, görev süresinin 5 yılla ve iki dönemle sınırlandırılması, genel seçimlerin 4 yılda bir yapılması ve seçilme yaşına ilişkin anayasa değişikliği paketini Meclis’e getirecekleri yolundaki beyanları nafile bir siyasi manevradır. Anayasal sistemin temel kurumlarında köklü değişiklikler yapılması, bütün yönleriyle çok iyi düşünülmesi gereken hassas bir konudur” dedi. anayasada 102 ve 106. maddelerde düzenlendiğine işaret eden Şener şunları kaydetti: “102. madde, yeni cumhurbaşkanı seçilene kadar mevcut cumhurbaşkanının görevine devam edeceğini öngörür. 106. madde ise vekâlet durumunu düzenleniyor. Vekâlette iki ana unsur var. Sayın mesi suretiyle sorun da giderilmiş olacaktır’’ değerlendirmesini yaptı. Bakan Şener, Cumhurbaşkanlığı’na vekâlet edilmesi konusu ile ilgili soru üzerine de anayasanın 102. maddesinin mevcut duruma daha uygun düştüğünü söyledi. Cumhurbaşkanlığı’na vekâlet konusunun cumhurbaşkanı, geçici nedenlerle görevi başında görev yapamazsa Meclis Başkanı vekâlet eder. Ayrıca, ölürse, istifa ederse, hasta olursa Meclis Başkanı vekâlet eder. Ancak buradaki vekâlette, var olan cumhurbaşkanının bir daha görevindeki varlığını fiilen sürdürmesinin mümkün olmadığı durumlardır. 102. madde ise doğrudan doğruya cumhurbaşkanının seçilememesi halinde Cumhurbaşkanlığı’nın nasıl doldurulacağını düzenliyor. Onun için 102. madde duruma daha uygun düşüyor.’’ TBMM’nin çalıştığını ve işlediğini, yeni Meclis oluşana kadar da görevini sürdüreceğini vurgulayan Bakan Devlet Bakanı Abdüllatif Şener, “Bu görevlerinin arasında, anayasa değişikliği de vardır, seçim kararı almak da var, yeni kanun çıkarmak da var’’ diye konuştu. Şener, seçim ekonomisi uygulanıp uygulanmayacağı yolundaki soru üzerine, ekonomik istikrar ve bütçe disiplinine önem verdiklerini belirtti ve “Seçim ekonomisi diye bir kavram kabul etmiyoruz, seçim ekonomisi yoktur’’ dedi. Cumhurbaşkanı Sezer görevine devam edecek ? Sabih Kanadoğlu ve Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu, anayasaya göre Sezer’in yeni cumhurbaşkanı seçilinceye kadar görevini sürdürmesi gerektiğini vurguladı. ANKARA/İSTANBUL (Cumhuriyet) Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, cumhurbaşkanı seçilememesi durumunda “derhal seçimlerin yenilenmesi”nin gündeme geleceğine işaret ederek Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in yeni cumhurbaşkanı seçilinceye kadar görevini sürdüreceğini vurguladı. Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu da yeni cumhurbaşkanı seçilene kadar Sezer’in göreve devam edeceği konusunda anayasanın çok açık olduğunu bildirdi. Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Kanadoğlu, cumhurbaşkanı seçilememesi ve seçimlerin yenilenmesi durumunda, yeni Meclis seçilinceye kadar görev süresi biten cumhurbaşkanının görevine devam edeceğini kaydetti. Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu, Meclis başkanının vekâletinin genel bir vekâlet olduğunu belirterek gelinen süreçte anayasanın 102. maddesi uyarınca görev süresi dolan cumhurbaşkanının göreve devam edeceğini söyledi. Gerekçe de Sezer diyor AKP’DEN YENİ TAKTİK SON ŞEKLİ VERİLDİ ‘Zaman kazanmak istiyorlar’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) AKP, anayasa değişikliğini Meclis’ten geçirmek için zaman kazanma manevrası yaptı. Meclis’in hafta sonunda da açık kalmasını isteyen AKP, bugün yapılması planlanan cumhurbaşkanı seçimi ilk tur oylamasını 6 Mayıs’a erteledi. Cumhurbaşkanlığı seçim takvimi belirlemek üzere toplanması planlanan TBMM Danışma Kurulu, CHP’nin katılmaması nedeniyle toplanamadı. Bunun üzerine AKP, grup önerisi getirdi. Ancak Cumhurbaşkanlığı seçiminin yenilenecek ilk turunda 367 bulunamaması durumunda turlara son vermeyi planlayan AKP, son dakikada gündeme getirdiği önerileri de genel kurulda görüştürmek için “zaman kazanma” manevrası yaptı. Buna göre AKP’liler, Meclis’in otomatik olarak seçime gitmesi durumunda, yasama faaliyetlerinin yapılamama olasılığına karşı, 17 Mayıs’a kadar TBMM’ye çalışma programı koydurturken, Cumhurbaşkanlığı seçiminin yenilenmesine karar verilen ilk tur oylamasını da 6 Mayıs’a kaydırdı. Buna göre ikinci tur 9 Mayıs, üçüncü tur 12 Mayıs ve dördüncü tur da 15 Mayıs’ta yapılacak. Anayasa değişikliği önerisi hazır ? Öneride, anayasada yapılacak değişiklikle cumhurbaşkanını 5+5 modeliyle iki turlu olarak halkın seçmesi öngörülüyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) AKP yönetimi, Cumhurbaşkanlığı seçiminin 5+5 modeliyle 2 turlu olarak halk tarafından seçilmesine ilişkin anayasa değişikliği önerisini hazırladı. Öneride, cumhurbaşkanı adaylarının TBMM’de grubu bulunan siyasi partiler ile 20 milletvekilinin imzasıyla gösterilmesi, en fazla oy alan 2 adayın ikinci tura kalması öngörüldü. Turlar arasındaki süreyi ise YSK belirleyecek. Başbakan Tayyip Erdoğan, “İki sandık aynı anda milletimizin önüne konacaktır. Referanduma hazırız” dedi. AKP, Cumhurbaşkanlığı seçimiyle ilgili anayasa değişikliği önerisine son biçimini verdi. Öneride, anayasanın cumhurbaşkanının seçimini düzenleyen 102. maddesinde yapılacak değişiklikle cumhurbaşkanının 5+5 modeliyle halk tarafından seçilmesi öngörülüyor. Öneriye göre cumhurbaşkanı, TBMM’de grubu bulunan siyasi partilerin birlikte ya da ayrı ayrı ya da TBMM üyelerinden en az 20 miletvekilinin önerileri ile yükseköğrenim yapmış, 40 yaşını doldurmuş ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından halkoyu ile seçilecek. Cumhurbaşkanının süresi 5 yıl olacak, hiç kimse iki defadan fazla cumhurbaşkanı seçilemeyecek. Cumhurbaşkanı seçimi, cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından bir ay öncesine; makamın ölüm, çekilme veya başka bir nedenle boşalmasından bir ay sonrasına rastlayan ilk pazar günü yapılacak. Kayıtlı seçmenlerin en az yüzde 60’ının katılımı ile ve doğrudan genel oyla yapılacak seçimde geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilmiş sayılacak. İlk turda sonucun alınamaması durumunda, seçimi izleyen ikinci pazar günü birinci turda en çok oy alan iki adayın katılımı ile ikinci tur oylama yapılacak. Bu turda seçime katılma oranı koşulu aranmaksızın oyların çoğunu alan aday, cumhurbaşkanı seçilecek. Öneride, milletvekili seçim döneminin 5 yıldan 4 yıla indirilmesi de öngörüldü. Anayasa Komisyonu’nda kabul edilen önergenin bugün genel kurula getirilmesi bekleniyor. (Fotoğraf: AA) Seçim 22 Temmuz’da ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) TBMM Anayasa Komisyonu, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) erken seçim için en uygun tarih olarak belirlediği 22 Temmuz’u benimsedi. YSK’nin “Seçimi 80 günde yapabiliriz” itirazı üzerine AKP, 24 Haziran olarak belirlediği seçim tarihini Anayasa Komisyonu’nda 22 Temmuz olarak değiştirdi. Komisyonda seçim tarihinin 22 Temmuz olarak belirlenmesi, Cumhurbaşkanlığı seçiminin halk tarafından iki turlu sistemle ve 5+5 formülüyle yapılmasını isteyen AKP’ye de zaman kazandırdı. AKP, milletvekili genel seçimlerinin 24 Haziran’da yapılması önerisini dün sabah saatlerinde TBMM Başkanlığı’na sundu. AKP’nin önergesi, akşam saatlerinde de TBMM Anayasa Komisyonu’nda ele alındı. AKP’lilerin Anayasa Mahkemesi’nin Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili verdiği kararı eleştirmeleri ve CHP’nin yüksek mahkemeye “şantaj yaptığı” yönündeki sataşmaları, CHP’lilerin de buna sert tepki göstermeleri nedeniyle görüşmeler gergin bir havada yapıldı. Komisyona bilgi veren YSK Başkanı Muammer Aydın, yaptıkları toplantıda erken seçimin en sağlıklı şekilde ne zaman yapılabileceğini araştırdığını söyledi. Aydın, “Biz 22 Temmuz’da seçim yapabileceğimizi belirledik. Bizim süremiz, 80 gün olarak belirlendi. İki seçimi iç içe getirsek bile, ne kadar kısaltsak, ancak hazırladığımız bu takvime getirebildik’’ diye konuştu. le edilmesi için verdiği önerge AKP’lilerin oylarıyla reddedildi. 1982 Anayasası’nın 102. maddesinin Milli Güvenlik Konseyi Anayasa Komisyonu’nun gerekçesinde de “Maddede belirtilen süre içinde cumhurbaşkanı seçilemediği takdirde Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimleri yenileneceğinden ‘yeni cumhurbaşkanı seçilinceye kadar görev süresi dolmuş bulunan cumhurbaşkanının görevinin devam edeceği’ hükmü maddeye eklenmiştir” deniliyor. Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü, anayasa hukukçusu Prof. Dr. Süleyl Batum, anayasanın son derece açık olduğunu belirterek “Bu tartışmaların ardında siyasal rant elde etme çabası vardır. Bu saçma. Anayasa yorumu Arınç’ın anayasayı hiç bilmediğinin göstergesidir” dedi. Batum, “Yeni meclis seçilip görevine başlar ve yeni bir cumhurbaşkanı seçene kadar da mevcut cumhurbaşkanının görev süresi uzatılır. Şu an yaşanan işte tam bu durumdur” diye konuştu. Batum, TBMM Başkanı Arınç’ın seçimlerden önce anayasa değişikliği yapacakları açıklamasına da değinerek şunları söyledi: “2 ay içerisinde anayasa değişikliği yapılarak bunun Cumhurbaşkanı Sezer tarafından onaylanması, ardından referandumla kabul edilerek seçime öyle gidilmesi gibi bir şey söz konusu olamaz. Böyle bir şey ileri sürmek oy kaygısıdır.” ARMAĞAN KULOĞLU: 25 yaş kabul edildi Komisyonda daha sonra milletvekili seçilme yaşını 25’e indiren ve bağımsız adayların isimlerinin birleşik oy pusulasında yer almasını düzenleyen anayasanın 67. maddesindeki değişikliğin 22 Temmuz’da yapılacak genel seçimlerde uygulanabilmesine ilişkin anayasa değişikliği de kabul edildi. CHP’lilerin bu konuda kötü niyetli uygulamalar olabileceği uyarısı üzerine, bu değişikliğin sadece 25 yaş ve oy pusulasıyla sınırlı tutulmasına açıklık getirecek küçük bir değişiklik yapıldı. Öte yandan, AKP Grup Başkanvekili Salih Kapusuz, cumhurbaşkanının halkoyuyla seçilmesine ilişkin değişikliğin gerçekleşmesi halinde, cumhurbaşkanı seçiminin ilk turu ile genel seçimi birlikte yapacaklarını belirterek “Eğer anayasa değişikliği gerçekleşmez ve bu, referanduma götürülürse, referandum ile genel seçimi birlikte yaparız” dedi. Ulusun geleceğine ipotek konulamaz ? Emekli Amiral Kuloğlu, AKP’nin anayasa değişiklikleri önerilerinin, “yanlış bir yaklaşım” olduğunu belirtti. Cindoruk ise “Halk seçsin önerisinin bilimsel olarak tartışılması gerekir” dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Emekli Amiral Armağan Kuloğlu, AKP’nin giderayak Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından seçilmesine ilişkin anayasa değişikliğini gündeme getirmesinin yeni bir kriz konusu olduğunu, etik açıdan meşruiyeti tartışmalı olan bir parlamentonun milletin geleceğine ipotek koymaması gerektiğini söyledi. Eski TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk ise kapsamlı değişikliklerin kısa bir süreye sıkıştırılmasının süreci sıkıntıya sokacağını anlattı. Emekli Amiral Kuloğlu, AKP’nin sunduğu anayasa değişiklikleri önerilerinin, “yanlış bir yaklaşım” olduğunu belirtti. Hükümetin, “Cumhurbaşkanını seçemedik, onun yerine başka bir şey koyalım. Bu mağlubiyeti başka kabullerle galibiyete dönüştürelim” dediğini kaydeden Kuloğlu, şöyle konuştu: “Halk seçerse cumhurbaşkanı siyasi güce sahip olur. Cumhurbaşkanı anayasanın öngördüğü emniyet supabıdır. Başbakan, Meclis Başkanı, bakanlar aynı partiden, bir de Cumhurbaşkanı, onay makamı aynı partiden olursa parti diktatoryası ortaya çıkar. Bunlar tamamen Türkiye’yi bir krizden diğerine sürükleyecek konulardır. Derhal seçime gidilmeli. Etik olarak meşruiyetini kaybetmiş parlamentonun Türk milletinin geleceğini ipotek altına almaya hakkı yoktur.” Eski TBMM Başkanı Cindoruk ise parlamentoda devamlılık esasının anayasada öngörüldüğünü belirterek Cumhurbaşkanlığı seçimi hakkında yasal değişiklik yapılabilmesinin önünde bir engel olmadığını söyledi. Buna karşın cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinin tek maddelik bir değişiklikten ibaret olmadığını dile getiren Cindoruk, “Ayrıca halkın seçtiği bir cumhurbaşkanına bu kadar yetki verilemez. O zaman bu yarı başkanlık sistemi olur. Bağımsız aday çıkarsa bunun nasıl olacağı tartışılmalı. Yani önemli bir hukuk sistemi değişimine ihtiyaç var. Kapsamlı değişiklikler de sistemin değişeceği anlamına gelir. O da bir günde değil, bilimsel olarak tartışılarak yapılmalı” dedi. CHP’den itiraz Genel kurulda, AKP grup önerisinin aleyhine söz alan CHP Grup Başkanvekili Haluk Koç, AKP’nin grup önerisinde, Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci turunda 367 kişi bulunamazsa birinci turun 9 Mayıs’ta yineleneceğinin yazıldığını, oysa aynı gün ikinci tur oylamanın yapılmasının öngörüldüğünü, bir günde iki tur yapılamayacağını bildirdi. CHP lideri Deniz Baykal, TBMM’den ayrılırken yeni seçim takviminin hukuki açıdan incelendiğini, Anayasa Mahkemesi’ne başvuru dahil tüm olasılıkları değerlendirdiklerini kaydetti. Dağılım eski sayıma göre Aydın, TÜİK’in adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları kesinleşmediği için 22 Temmuz’da yapılacak seçimde illere göre milletvekili dağılımının 2000 yılı nüfus sayımına göre yapılacağını da bildirdi. YSK Başkanı Aydın’ın açıklamalarının ardından AKP’lilerin seçimin 22 Temmuz’a alınması için verdiği önerge kabul edildi. Önergenin bugün genel kurulda görüşülmesi bekleniyor. Komisyonda CHP’li Oya Araslı’nın, YSK’nin seçim takviminin incelenmesi üzere önergenin alt komisyona hava Kanadoğlu cumhurbaşkanı seçimi sürecine ilişkin yasa değişikliği yapılamayacağını söyledi ‘Erken seçim kararı alınamaz’ İLHAN TAŞCI Sabih Kanadoğlu ANKARA Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, Cumhuhurbaşkanlığı sürecinde TBMM’nin erken seçim kararı alamayacağına, alırsa bu kararın anayasaya aykırı olacağına işaret etti. Prof. Necmi Yüzbaşoğlu da Meclis’in süreç itibarıyla yalnızca sıradan ve acil konuları görüşebileceğini, anayasa değişikliğine ise “hiç bulaşmaması” gerektiğini vurguladı. Kanadoğlu, TBMM’nin Cumhurbaşkanlığı seçim takviminde sürece ilişkin yasa ya da anayasa değişikliğini görüşemeyeceğini, karar alamayacağını kaydetti. Kanadoğlu, Anayasanın Cumhurbaşkanlığı seçim süre cini, Cumhurbaşkanı’nın görev süresinin bitiminden 1 ay önce başlamak üzere düzenlediğini ve sonucunu da koyduğunu anımsatarak, şu değerlendirmeyi yaptı: “Siz buna müdahale edip tekrar değişiklik yapamazsınız. Bulunduğunuz takdirde anayasanın 102. maddesine aykırı olan bir karar almış olursunuz. 102. maddeye rağmen erken seçim kararı almak mümkün değil. Zaten 102. madde sonucu eğer Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılamazsa milletvekili genel seçimini doğuruyor.” Prof. Yüzbaşıoğlu da önümüzdeki günlerde yapılacak turda 367 katılımcının bulunamaması durumunda sürecin biteceği görüşünü dile getirerek “Bu durumda anaya sanın 102. maddesi devreye girer ve derhal seçimlerin yenilenmesi hükmü uygulanır” dedi. Meclis’in yenilenmesi kararıyla birlikte sıradan işler yapması gerektiğini anlatan Yüzbaşıoğlu, “Yasama organının olağan gibi çalışmaması gerekir. Tıpkı Bakanlar Kurulu istifa ettiğinde, rutin işleri görmeyi sürdürdüğü gibi. Meclis’in acil, rutin dışında yasama fonksiyonu kullanmaması gerekir. Hele anayasa değişikliğine hiç bulaşmaması gerekir.” dedi.Yüzbaşıoğlu, Cumhurbaşkanı seçilememesi nedeniyle hükümetin durumunun ne olacağını ise “Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanlarının değişmesi gerekir. Seçim hükümeti kurulması gerekmez” dedi. Erdoğan: CHP kaçacaktır Partisinin grup toplantısında konuyu değerlendiren Erdoğan, TBMM’de alınacak karar doğrultusunda sandıklar kurulacağını ve milletin iradesinin orada tecelli edeceğini söyledi. Cumhurbaşkanı seçiminin ilk turunda yine 367 oya ulaşılamaması durumunda cumhurbaşkanını halka seçtirmek istediklerini kaydeden Erdoğan, “Arzumuz 2 sandığı aynı anda milletimizin önüne koymaktır” dedi. CHP’nin millete saygısının olmadığını, kaydeden Erdoğan, “Millete seçtiremez ondan da kaçacaktır, göreceksiniz” dedi. CUMHURİYET 07 K