Katalog

KÜLTÜR/SANAT LEYLA GENCER ŞAN YARIŞMASI Bitmek üzere olan eski yılın güzel haberlerinden biri de Uluslararası Leyla Gencer Şan Yarışması’nın 6 yıl aradan sonra yeniden başlamasıydı. Düzenlemesini İKSV’nin üstlendiği 4. Leyla Gencer Uluslararası Şan Yarışması’nda birinciliği Gürcistan’dan Nino Machaidze kazanırken Burcu Uyar üçüncü oldu. Açılışı bir önceki yılın sonlarında yapılsa da, Caddebostan Kültür Merkezi’nin İstanbul’un sanat yaşamında varlığını duyurması 2006’da olduğundan, Kadıköy’e kazandırılan bu çağdaş kültür merkezini 2006’nın güzel olayları arasında sayıyoruz. 43. ANT ALYA ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİ 43. Antalya Altın Portakal Film Festivali’ne, 9 ödüle birden sahip olan Özer Kızıltan’ın ‘Takva’ adlı filmi damgasını vurdu. En İyi Film, Zeki Demirkubuz’un yönettiği ‘Kader’ seçilirken; En İyi Yönetmen İklimler filmiyle Nuri Bilge Ceylan , En İyi Kadın Oyuncu ‘Eve Dönüş’ filmindeki rolüyle Sibel Kekilli, En İyi Erkek Oyuncu ‘Takva’ filmindeki rolüyle Erkan Can olarak belirlendi. En İyi Görüntü Yönetmeni ‘Takva’ filmiyle Soykut Turan, En İyi Senaryo ‘Takva’ filmiyle Önder Çakar, En İyi Sanat Yönetmeni ‘Takva’ filmiyle Erol Taştan, En İyi Ses Tasarımı ve Miksaj ‘İklimler’ filmiyle İsmail Karataş, En İyi Kostüm Tasarımı ‘Takva’ filmiyle Ayten Şenyurt, En İyi Kurgu ‘İklimler’ filmiyle Ayhan Ergürsel, En İyi Müzik ‘Takva’ filmiyle Gökçe Akçelik seçildi. Sanata ve sanatçıya verilmeyen destek, yıkımı bekleyen tiyatrolar, yok olan sinemalar ve hızla geçen 2006 Edebiyata Nobel damgasını vurdu Gülsin Onay ÖDÜLLER ? Tiyatro Tiyatro dergisince verilen Tiyatro Ödülleri kapsamında Yılın Yapımı Ödülü’nü, Dostlar Tiyatrosu’nun “Aymazoğlu ile Kundakçılar” adlı oyun alırken, Yılın Kadın Oyuncusu Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu’nun Nathalie adlı oyunundaki rolüyle Tilbe Saran, Yılın Erkek Oyuncusu Kent Oyuncuları’nın Gece Mevsimi adlı oyunundaki rolüyle Selçuk Yöntem seçildi. Yılın Yönetmeni Ödülü, üç yönetmen arasında paylaşıldı. Işıl Kasapoğlu (TrainspottingSemaver Kumpanya), Orhan Alkaya (Savaş ve Kadınİstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları), Şakir Gürzumar (Uyarcaİstanbul Devlet Tiyatrosu) Tiyatro Ödülleri 2006’nın En İyi Yönetmenleri ödülünü aldı. ? Afife Tiyatro Ödülleri’nde En Başarılı Erkek Oyuncu ödülüne ‘Kara Sohbet’ oyunundaki rolüyle Emre Kınay, En Başarılı Kadın Oyuncu ödülüne de ‘Nathalie’ oyunundaki performansıyla Zuhal Olcay değer görüldü. Gecede Müzikal ya da Komedi Dalında En Başarılı Erkek Oyuncu ödülü ‘Ben Eskiden Küçüktüm’ adlı oyunundaki rolüyle Ali Poyrazoğlu, aynı dalda En Başarılı Kadın Oyuncu ödülü de ‘Dönme Dolap’ adlı oyunda oynayan Berna Laçin’e verildi. ‘Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü’ne Turgut Özakman, ‘Nisa Serezli Aşkıner Özel Ödülü’ne Mücap Ofluoğlu, ‘Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü’ne Yeşim Özsoy Gülan, ‘Tiyatroda Yeni Kuşak Özel Ödülü’ne Bartu Küçükçağlayan değer bulundu. ? İspanya’nın en önemli ödüllerinden ‘Asturias’ı edebiyat dalında ABD’li ünlü yazar Paul Auster kazandı. ? Geçen yıl yaşama veda eden ressam Nuri İyem’i anmak ve adını “yaratıcı pentür çalışmalarını ödüllendirerek’’ yaşatmanın amaçlandığı ‘‘Nuri İyem Resim Ödülü’’ Cihan Zafer Gazioğlu ‘na verildi. ? Türkiye Yazarlar Sendikası ile MilasÖren Belediyesi’nin birlikte düzenledikleri ‘Melih Cevdet Anday Şiir Günleri’ kapsamında verilen Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü, k. İskender’in ‘İskender’i Ben Öldürmedim’ (Sel Yay.) adlı kitabına verildi. ? Sevda Cenap And Müzik Vakfı’nın ülkemiz çoksesli müziğine büyük emeği geçmiş bir besteci, yorumcu ve/veya eğitimciye katkılarından dolayı her yıl verdiği “Vakıf Onur Ödülü Altın Madalyası”nın bu yılki sahibi devlet sanatçısı Ayla Erduran oldu. ? Dünyada önde gelen Chopin yorumcularından kabul edilen, Devlet Sanatçısı Gülsin Onay, Polonya Üstün Hizmet Nişanı’na değer görüldü. ? Siemens’in düzenlediği geleneksel ‘Siemens Opera Yarışması’nda Mehmet Utku Kuzuluk birinci olurken Pınar Tuğba Ünker ikinci, Çiğdem Soyarslan üçüncü seçildi. Demet Tuğcu ise mansiyon ödülüne değer görüldü. ? Sadri Alışık Sinema ve Tiyatro Oyuncuları Ödülleri’nde Tiyatro Dalı’nda ‘En İyi Kadın Oyuncu’ ödülüne, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda sahnelenen ‘İhtiras Tramvayı’ oyunundaki rolüyle Müge Akyamaç, ‘En İyi Erkek Oyuncu’ ödülüne İstanbul Büyükşehir Belediyesi Tiyatroları’nda sahnelenen ‘IV. Murat’ oyunundaki rolüyle Hüseyin Köroğlu değer görüldü. Tiyatro Gençlik Özel Ödülü Bartu Küçükçağlayan’a, Tiyatro Onur Ödülü de Dilek Türker’e layık görüldü. Sinema Dalı’nda ise ‘En İyi Kadın Oyuncu’ ödülü ‘Türev’ filmindeki rolüyle Beste Bereket’e sunuldu. Bu dalda ‘En İyi Erkek Oyuncu’ ödülünü ‘Organize İşler’ filmindeki rolüyle Tolga Çevik ile ‘Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü’ filmindeki rolüyle Beyazıt Öztürk paylaştı. Sinema Dalı’nda Onur Ödülü’nü Ekrem Bora ve Rekin Teksoy alırken, sinemada Umut Vaat Eden Oyuncu Ödülü de ‘İki Genç Kız’ filmindeki rolüyle Feride Çetin’e verildi. Kültür Servisi 2006 hızla geçerken… Konserlerle, sergilerle, kitaplarla, festivallerle, fuarlarla… Alkışlarla, kıskançlıklarla, ödüllerle, çekişmelerle… Sanata verilmeyen destekler, sanatçıya köstekler, yıkımı bekleyen tiyatrolar, yok oluveren tarihi sinemalarla hızla geçerken… 12 Ekim günü gelen bir haber her şeyi unutturdu: Nobel Edebiyat Ödülü Orhan Pamuk’a verilmişti. Yılın kalan bölümüne, özellikle son ayına da ödülün tartışmaları, ödül töreni, törenin görkemi, Pamuk’un ödül konuşması damgasını vurdu. 103. Nobel Edebiyat Ödülü’nün bir Türk yazarına verilmesinden başka olumlu olaylar da yaşanmıştı bir günlük ömrü kalan 2006’da. Ama ne yazık ki olumsuz gelişmeler de eksik olmamıştı yıl boyunca kültürsanat dünyamızdan. İyi haberlerden başlayalım ve Nobel nedeniyle önce edebiyat dediğimize göre, oradan sürdürelim sözü. Edebiyatımız dünyaya açılıyor Yılın son günlerinde, dünyanın en saygın edebiyat dergilerinden Fransız Le Magazine Litteraire 40. yaşı dolayısıyla son 40 yılın 40 yazarını seçti. Haberin bizim için güzel yanı, bu 40 yazardan birinin büyük romancımız Yaşar Kemal olmasıydı. Edebiyatımızı yurtdışına taşıyan iki önemli seçki yayımlandı geçen yıl. Prof. Dr. Talat Sait Halman’ın hazırladığı İngilizce ‘Modern Türk Şiiri’ adlı seçki Amerika’da Syracuse University Press; Prof. Dr. Necdet Adabağ’ın hazırladığı İtalyanca ‘Çağdaş Türk Şiiri’ seçkisi ise İtalya’da Editore Manni tarafından basıldı. Ülkemizi bu yıl Oscar’da temsil edecek, Yüksel Aksu’nun imzasını taşıyan “Dondurmam Gaymak”, New York Queens Film Festivali’nde ‘En İyi Komedi Filmi’ ve ‘En İyi Yönetmen’ ödüllerini kazandı. orkestrayı yönetecek ve bu para yetenekli bir genç müzisyenin yurtdışında eğitimi için kullanılacak. Orkestrayı ilk yıl Borusan Başkanı Ahmet Kocabıyık yönetti. Toplumsal çalışmalarında çocuğa ağırlık veren Doğuş Topluluğu, bir çocuk senfoni orkestrası kurdu. Türkiye’deki tüm konservatuvarlardan seçilen yetenekli öğrencilerden oluşturulan orkestranın şefliğini Rengim Gökmen üstlendi. İlk konserlerini İstanbul’da veren Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası yine Doğuş’un düzenlediği 2. Turgutreis Klasik Müzik Festivali’nde de çaldı. sıra ‘İslamileştirilmiş’ çevirilerle dolu olduğu ortaya çıktı. Kültür ve Turizm Bakanlığı bu yıl bir darbe de özel tiyatrolara vurdu ve geleneksel olarak her yıl yaptığı parasal yardımı yapmadı. Ardından, özel tiyatrolardan İstanbul’da olanlar bir darbe de İstanbul Belediyesi’nden yedi. İBB Şehir Tiyatroları’nın bilet fiyatlarının 1 YTL ’ye indirilmesi, tıpkı parasal yardımın kesilmesi gibi, tiyatroların tepkisine neden oldu. Sanat dünyasında yaprak dökümü... Bu yıl sanat dünyamız adeta bir yaprak dökümü yaşadı. İşte 2006’de aramızdan ayrılanlar: Tunç Yalman, Mümtaz Sevinç, Agop Ayvaz, Atıf Yılmaz, Erdal Öz, Tuncer Necmioğlu, Mehmet Akan, İlhan Arakon, Ayşe Tekin, Nilgün Tan, Mübeccel Vardar, Mustafa Aslan, Meral Taytuğlu, Baykal Saran, Necdet Yakın, Mediha Köroğlu, Zekai Müftüoğlu, William Styron, İsmet Kemal Karadayı, Duygu Asena, Bernard Frank, Necib Mahfuz, Mickey Spillane, Kamuran Gündemir, İstemihan Taviloğlu, Ömer Yılmaz, Setrak, besteci Cenan Akın, arp sanatçısı Sevin Berk, Stanislaw Lem, Jack Warden, Rauf Alazan, Jackie McLean, Ferit Hilmi Atrek, Arif Mardin, Ahmet Ertegün, James Brown. olduğu, bindeli oranlarla söylendiği bir dönemde buna da şaşmamak gerek. Bir önceki yıl kapanacağı bildirilen İstanbul’daki Taksim Sahnesi ile Ankara’daki Yeni Sahne’nin ne olacakları 2006’da da belirsizliğini korurken, İstanbul’da tarihi bir sinema herkesin gözü önünde yok edildi. İstiklal Caddesi’ndeki, neredeyse Türkiye’de sinemanın tarihine tanıklık etmiş, en ünlü sanatçıların konserlerine sahne olmuş Saray Sineması artık yok. Yerini herhalde İstanbul’un çok gereksinimi olan(!) alışveriş merkezlerinden biri alacaktır. 15 milyonluk İstanbul’un sanatseverleri de Türkiye’nin belki de en büyük alışveriş merkezinin içindeki 300 kişilik Devlet Tiyatrosu sahnesiyle avunurlar artık. Avrupa Kültür Başkenti İstanbul İstanbul’un 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçilmesi bir başka güzel olaydı. Umarız, önümüzdeki 4 yıl içinde bu ‘mega köy’de, dev alışveriş merkezlerinin arasında, Avrupa Kültür Başkenti unvanını hak etmesini sağlayacak ‘kent içinde’ çağdaş kültür ve fuar merkezleri, yeni konser ve tiyatro salonları için yer; çökmek üzere olan Resim ve Heykel Müzesi için de onarım ödeneği bulunur. Bu yılın Frankfurt Kitap Fuarı’nda Türkiye’nin 2008’in onur konuğu seçilmesi de bir başka olumlu gelişmeydi. Ancak 2006 Frankfurt Kitap Fuarı bir de olumsuz olaya sahne olmuştu. O da Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, ülkemizi bu fuarda beş yıldır başarıyla temsil eden Türkiye Yayıncılar Birliği’ni dışlayarak Türkiye’yi temsil hakkını dinci yayınevlerinin örgütlendiği Basın Yayın Birliği adlı kuruluşa vermesiydi. Bu nedenle ülkemizdeki yayınevlerinin büyük çoğunluğunun üyesi olduğu Türkiye Yayıncılar Birliği de kendi olanaklarıyla fuara katılmış; bu da ülkemiz adına iki başlı temsil edilmek gibi hoş olmayan bir görüntü yaratmıştı. Şimdi, ilgili herkesin dileği, bakanlığın bu yanlış uygulamadan vazgeçmesi ve 2008’deki fırsatın iyi değerlendirilmesi. Kapanan halk kütüphaneleri… İstiklal Caddesi’ne geçmişken, bu caddeyi sanat açısından yoksullaştıran iki olaya daha değinelim. Birincisi, çok önemli sergilere ev sahipliği yapmış Borusan Sanat Galerisi’nin kapanması. Gerekçesi, topluluğun desteğini müzikte toplama isteği olarak açıklansa da üzüldüğümüz, bu eksilmeyi bir de Akbank Sanat Galerisi’nin alt katının Teknosa olması izlemez mi! Bu olumsuzluklara, ülkenin her yerindeki pek çok halk kütüphanesinin ödenek ve personel eksikliğinden kapandığı, pek çok müzenin de aynı nedenlerle kapalı durduğu haberlerini de eklemek gerek. Kamu sanat kurumları kadro ve ödenek beklerken… Kültür Bakanlığı bazılarının seçimle gelmiş yöneticilerini görevden alır ve yeni yöneticiler atarken; Devlet Tiyatroları, Operaları, Baleleri ve Orkestraları daha verimli çalışabilmek için kadro ve ödenek beklemeye 2006’da da devam ettiler. Devletin kültür ve sanata ayırdığı bütçenin, girmek için kapısında beklediğimiz Avrupa Birliği ülkelerinin çok çok altında ‘İslamileştirilmiş’ çeviriler Frankfurt Kitap Fuarı ile yılın olumsuzluklarına geçmiş olduk. Sürdürelim. Bir yıl önce başlayan 100 Temel Eser olayı, 2006’da da yeni boyutlarıyla sahnedeydi. 2005’te bu kitapların içinde ilköğretim çağındaki çocukların eğitimi açısından uygun olmayanların bulunduğu anlaşılmıştı. Bu yıl ise amaca uygun olan pek çok kitabın argo, küfür içeren bilmece, deyim ve manilerin yanı MOZART YILI TÜRKİYE’DE DE KUTLANDI 2006’da bütün dünyayla birlikte Mozart’ın doğumunun 250. yılı kutlanırken, iki değerli bestecimiz Hasan Ferit Alnar ile Ulvi Cemal Erkin’in unutulmaması ve doğumlarının 100. yılının yapıtları çalınarak kutlanması güzel olaylar arasındaydı. Ama Mozart Yılı’nın ülkemiz için en önemi yanı, çağdaş müzik dağarımızın yeni bir yapıt kazanmasıydı. Fazıl Say’ın Viyana Mozart Yılı Kutlama Komitesi’nin siparişi üzerine bestelediği ‘Patara’ adlı bale yapıtının ilkgösterimi Viyana’daki ünlü Tanzquartier’de yapıldı. Çağdaş müzik dağarımız deyince, çağdaş Türk müziği bestecilerinin tüm yapıtlarıyla ilgili bilgileri bir araya getiren önemli bir kitabı, genç müzikolog Ersin Antep’in hazırladığı ve Sevda Cenap And Müzik Vakfı’nın yayımladığı ‘Türk Bestecileri Eser Kataloğu’nu da anmadan geçmeyelim. 2006’dan bazı ‘ilk’ler Yılın olumlu haberleriyle başladık, olumsuzlara geçtik; ama öyle bitirmeyeceğiz, çünkü daha güzel haberlerimiz var. Bunları da anımsayalım. Borusan Filarmoni Orkestrası ilginç bir girişim başlattı. Her yıl 25.000 Avro ödeyen bir kişi CUMHURİYET 10 K