Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 NİSAN 2006 PAZARTESİ 10 DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr ABD, rejimle mücadele için Azeri ve Kürtlere yönelik televizyon yayını başlatıyor BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI İran’a muhalefet kıskacı BAHADIR SELİM DİLEK AB mi? Lozan mı? Tercih Sizin... Atina ve Rumlar hep bir ağızdan; ‘‘Türkiye için AB’nin yolu Kıbrıs’tan geçer’’ diyorlar. Yani? Yani Atina’nın ve Rumların bütün istedikleri yerine getirilecek. Kıbrıs’a Ege’yi de ekliyorlar... AB’nin bütün kurumları, yetkilileri, medyası, kamuoyu ensemizde boza pişiriyor; ne istiyorlar? ‘‘AB’nin yolu Diyarbakır’dan geçer’’ dayatmasını yapıyorlar. Amerika biraz kibar; söylemiyor, mektup göndermiyor, ‘‘sadece yapıyor’’... Hem de tanklarla, toplarla, füzelerle... Ne yapıyorlar? Kürdistan projesinin bir bölümünü Kuzey Irak’ta İngilizle beraber gerçekleştiriyorlar: Az laf çok iş; Avrupa gibi ağız kalabalığı yapmıyor, pratik adamlar. ABD Başkanı’ndan Brüksel’e kadar koro halinde, ‘‘AB’nin yolu patrikhaneden geçer’’ diyorlar: Yani? Yani, İstanbul’da bir Ortodoks devleti kurulmaz ise AB hayaldir demeye getiriyorlar. Ne yapalım, AB’nin hatırı için onu da yaparız. AB için çiğ tavuk bile yeriz. Hoş Bartholomeos’un pek yenecek bir tarafı da yok ya, her neyse, katlanırız artık... ABD ve Fransa başı çekiyorlar; Ermenilerin istekleri yerine gelmeden AB’ye almayız; olmazsa olmazmış.. Ne yapalım canım, onlara da birkaç vilayet, 300500 milyar dolar tazminat veririz artık; öyle ya AB’ye giriyoruz, değmez mi? Dicle ve Fırat’ın yönetimi, Boğazlar ve yanında federal bir Türkiye de cabası; helal olsun vallahi, AB için az bile demek geliyor insanın içinden!.. Bakoyannis: Annan Planı öldü ? LEFKOŞA (AA) Yunanistan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyannis, Annan Planı’nın referandumda Rumlar tarafından reddedilmesiyle tarih olduğunu söyledi. Bakoyannis, Yunanistan’ın Türkiye’nin AB üyeliğine desteğinin kesin olmadığını belirterek Türkiye’nin AB karşısındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğini belirtti. Bakoyannis, Kıbrıslı Türklerin çözüm isteğinin altında, gerçekte ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’nin AB’ye katılımından ileri gelen avantajlardan yararlanma isteğinin olduğunu öne sürdü. ANKARA İran’ın nükleer dosyasını gerekçe gösterip Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad yönetimini etkisizleştirmeyi planlayan Washington, Irak’ta Saddam Hüseyin için gündeme getirilen yöntemleri İran’da da kullanmaya başladı. ABD, İran’daki Azeri azınlığa yönelik ‘‘GünAz TV’’ ve Kürt azınlığa yönelik ‘‘Tişk TV’’yi yayına soktu. ABD, ‘‘etnik muhalefetin gücünü arttırmak ve merkezi Tahran yönetimini etkisizleştirmeyi’’ hedefliyor. ABD, Irak’ı işgali öncesinde Saddam Hüseyin muhaliflerine yönelik yaptığı çalışmanın aynısını İran için uygulamaya başladı. Washington, bu çerçevede ilk olarak İran’da yaşayan Azeri ve Kürt azınlığı hedef kitle olarak belirledi. Cumhuriyet’in bilgisine başvurduğu uzmanların değerlendirme ? Washington, Irak’ta Saddam Hüseyin’e karşı kullandığı yöntemleri deniyor. ABD, Irak Devlet Başkanı Talabani aracılığıyla İran’daki Kürtlerle temas kurdu. lerine göre Washington, İran Kürtleri ile temasını, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani aracılığı ile yürütüyor. İran Kürtlerinin önde gelen yapılanması İran Kürdistanı Demokrat Partisi (İKDP) parti adlarının aynı olmasına karşın, Irak Kürdistan Demokrat Partisi (IKDP) ile değil Talabani liderliğindeki Irak Kürdistan Yurtsever Birliği ile (IKYB) yakın ilişki içinde bulunuyor. İKDP militanlarının Irak’taki Kandil Dağı’nda yerleşmiş olan PKK militanları ile de yakın ilişki içinde olduğu biliniyor. ABD ile İran arasında gerginliğin artması üzerine, Irak’taki CIA görevlilileri İKDP’nin Süleymaniye’deki önde gelen yöneticileri ve PKK’liler ile bir dizi temas gerçekleştirdi. Muhalif hareketin, İran’daki bütün Kürt grupları içine alması kararlaştırıldı. 1 ay önce de, Kürtçe ‘‘Kıvılcım’’ anlamına gelen ve ABD’den Tahran yönetimine muhalif yayın yapan ‘‘Tişk TV’’ kuruldu. Tişk TV’nin ardında PKK var Bu televizyonun arkasında ise İKDP ile birlikte PKK’nin de bulunduğu, finansmanının da ABD tarafından sağlandığı belirtildi. Washington, Azeri azınlığa yönelik bir televizyon kanalının kurulmasını da sağladı. İran’ın kuzeyine atfen ‘‘Güney Azerbaycan Televizyonu’’, ‘‘GünAz’’ TV iki ay önce yayına başladı. Bu kanalın uydu aracılığı ile Türkiye’den de izlenebildiği, diğer kanal gibi bu televizyonun da ABD tarafından finanse edildiği belirtildi. Her iki televizyon, İran yönetimine yönelik sert muhalefet yapıyor. ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Peter Pace’in Ankara’da dile getirdiği, ‘‘Irak’ta istikrar sağlandıktan sonra PKK ile mücadele edilebilir’’ yönündeki sözleri, Washington’ın PKK’yi İran’a karşı kullanabileceğinin ilk işaretini vermişti. Tişk TV’nin arkasında PKK’nin de olması bu işareti güçlendirirken, kaynaklar, ‘‘Irak’ta istikrar sağlanırsa, PKK de zaten İran topraklarına sığınır. ABD de PKK’yi Tahran’a karşı çok rahat kullanabilir’’ dediler. ABD, İran’a karşı Halkın Mücahitleri’ni, etnik anlamda politika yürütmeyen muhalifleri de desteklemeyi sürdürüyor. Bir Türk öldürüldü ? KÂBİL (AA) Afganistan’da yerel bir yönetici, Taliban militanlarının, ülkenin batısındaki yol projesinde çalışan bir Türk mühendisi öldürdüğünü söyledi. Reuters ajansının haberine göre, Nimroz Valisi Gulam Dastagir Azad, mühendisin 3 polis korumasıyla birlikte Ferah ve Nimroz arasındaki bölgede seyahat ettiği sırada öldürüldüğünü söyledi. Silahlı militanların, mühendisi araçtan çıkararak öldürdükleri, korumalarını ise silahlarına el koyduktan sonra salıverdikleri belirtildi. Washington, İran’ın nükleer silahlarıyla Türkiye ve İsrail’deki üslerini vurmasından kaygılı ABD’nin korkusu İncirlik ? Sunday Telegraph gazetesi, İran’ın BM ültimatomuna uymaması durumunda bir saldırının kaçınılmaz hale geleceğini yazdı. Dış Haberler Servisi İngiltere’de hükümetin üst düzey ordu yetkilileriyle bugün gizli bir toplantı yaparak İran’a olası bir saldırının etkilerini ele alacağı ileri sürüldü. Washington’ın en büyük korkularından birinin, İran’ın Türkiye’deki İncirlik Üssü’ne karşı nükleer silah kullanması olduğu belirtildi. İngiliz Sunday Telegraph gazetesi dün, Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkilinin, ‘‘İran’ın, BM Güvenlik Konseyi’nin çarşamba günü, 30 gün içinde uranyum zenginleştirme etkinliklerine son vermesi yönündeki ültimatomuna uymaması halinde Amerikan önderliğindeki hava saldırısının kaçınılmaz olduğunu’’ söylediğini yazdı. Gazete, ABD’nin olası bir saldırının uluslararası yapıda olmasını istediğini, ancak İngiliz Savunma Bakanlığı yetkililerinin ABD’nin ihtiyaç halinde tek başına ya da İsrail’in yardımıyla hava saldırısı düzenlemeye hazır olduğunu ifade ettiğini de belirtti. Haberde, bilgi veren kaynağın, hava saldırısının sadece İran’ın nükleer tesisleriyle sınırlı kalmasının düAHRAN TERÖRLE şünüldüğünü ve Irak’takine benzer bir işgalin şu anYANIT VERECEK’ da gündemde olmadığını söylediği kaydedildi. KayDış Haberler Servisi nağın, ‘‘Toplantı İngilteİran’ın, ABD’nin olası bir re’nin, bir saldırının, özelsaldırısına terör likle Irak ve Afganistan’daeylemleriyle karşılık ki İngiliz çıkarları bakımınvereceği öne sürüldü. dan sonuçlarını öngörmeABD’de yayımlanan si için yapılacak. İran işgal Washington Post gazetesi, edilmeyecek, ancak nükleTahran yönetiminin, er tesisleri yıkılacak. Bu belABD’nin nükleer ki bu yıl, belki de gelecek yıl tesislerine yapacağı olur’’ dediği bildirildi. saldırılara küresel düzeyde Kaynağın, 1981’de İsrayanıt vereceğini ileri sürdü. il’in Irak’taki Osirak nükGazetenin internet sitesinde leer reaktörüne yaptığı salistihbarat ve terör dırırın ‘‘sınırlı bir operasuzmanlarının yonun en iyi askeri seçenek açıklamalarına dayanılarak olduğunu gösterdiğini’’ söyyayımlanan bir makalede, lediği de kaydedildi. GazeABD’nin İran’ın nükleer te, ‘‘Krizin merkezinde tesislerine yönelik Washington’ın, İran’ın saldırılarına, Tahran’ın nükleer silahını İsrail veya istihbarat ajanları ve Türkiye’de İncirlik’teki Hizbullah militanlarıyla Amerikan hava üssü gibi yanıt vereceği belirtildi. bölgedeki ABD güçlerine Makalede, İran’ın Irak’taki karşı kullanılması korkusu Amerikan hedeflerine var’’ yorumunu yaptı. saldıracağı bildirilerek İran ABD Dışişleri Bakanı ajanlarının, ABD, Avrupa Condoleezza Rice, İngilteve daha başka yerlerde re’de, İran’a güç kullanımısivilleri hedef alacağı nı göz ardı etmemiş, ancak konusunda artan bir görüş bunun şu anda gündemde birliği olduğu kaydedildi. olmadığını söylemişti. Lafı uzatmaya gerek yok ki... Brüksel, Washington, Londra, Paris, Berlin ve yanı başımızdaki ‘‘kopilleri’’ ne diye uzatırlar ki; ‘‘AB’nin yolu Sevr’den geçiyor’’ desinler, olsun bitsin. Yok Güneydoğu’ymuş, patrikhaneymiş, Ermenilermiş, sınırlarmış, ne diye uzatırsınız ki?.. Ya Lozan ya AB deyin, olsun bitsin. İşte görüyorsunuz; Türkiye AB’ye alınacak ama o alınacak olan Türkiye sizin bildiğiniz Türkiye olmayacak. Beş altı parçaya bölünmüş Türkiye’den en küçük bir iki parçacığını cımbızla ayıklayıp AB içine tabii ki sokacaklar. Geri kalanlar ise ‘‘arka bahçe’’ olarak işletmeye açılacak. Zaten her şey yazılmış, çizilmiş bile. Allah için, adamlar dürüst davranıyorlar: Lozan’ı bozup Sevr’i getireceklerini anlaşmalara bile yazmışlar. Parlamentolarında kararlarını bile almışlar. Ermeni tasarıları, Kürdistan projeleri, bağımsız patrikhane dayatmaları meclislerden geçmiş bile. Onların Sevr projesine evet diyen içimizdekiler mi? Bir kısmı emperyalizmle işbirliği yaparak Kürdistan oluşturulacağına inanıyor, onun için destekliyor. Aynen Kuzey Irak’takiler gibi. İslamcı siyasiler Cumhuriyet’in yerine dini esaslara dayalı bir devletin ancak Lozan’ın tasfiyesi ve Batı’nın desteği ile sağlanabileceğini sanıyor. AB oyununu bunun için oynuyorlar. Batı’ya takıyye yapıyorlar. Batı sermayesinin ve şirketlerinin güdümüne girmiş kimi iş çevreleri ise ‘‘Batı burayı bölse ve arka bahçesi yapsa da bizim işimiz bozulmaz; biz Batı’nın kazancından payımızı yine alırız’’ inancını taşıyorlar. Dolayısıyla ‘‘AB oyununu oynamak’’ bu üç grubun da işine geliyor. Brüksel ve Washington ile ‘‘al gülüm ver gülüm’’ oyunu, AB üzerinden oynanıyor. Türkiye’nin bir bütün olarak AB’ye hiçbir zaman alınmayacağını, ‘‘Türkiye’deki ilgili çevrelerin hepsi biliyor’’. Aksini düşünmek, ‘‘onları, bu basit gerçeği göremeyecek kadar aptal sanmakla eşanlama gelir’’. Tabii ki bizim buna hakkımız yok... www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali ‘7 Temmuz’un nedeni Irak’ ? LONDRA (AA) İngiltere İçişleri Bakanlığı, 7 Temmuz 2005’te Londra’da düzenlenen bombalı saldırılara Irak savaşının yol açtığını kabul etti. Başbakan Tony Blair’in sık sık dile getirdiği aksi görüşe rağmen saldırılarla ilgili soruşturmanın sonunda İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan raporda, ‘‘Irak savaşının, saldırganlar için birincil derece motivasyon oluşturduğu’’ bildirildi. ‘T Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, Rice ve Straw ile bir araya geldi. (Fotoğraf: AFP) Bakanlar, hükümet sürecini hızlandırmaya Irak’a gitti Straw’la Rice baskın yaptı Dış Haberler Servisi ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw dün Iraklı liderlere hükümet konusunda baskı yapmak üzere başkent Bağdat’a sürpriz bir ziyaret düzenledi. Rice, liderlerle temaslarına başlamadan önce yaptığı açıklamada, yeni hükümetin kurulmasında geç kalan Iraklı liderlere güçlü bir mesaj getirdiklerini ve müzakerelerin sona ermesi için ısrar edeceklerini söyledi. Rice, müzakerelere ilişkin olarak, ‘‘Herkes için şu nokta açık olmalıdır; yapılan müzakerelerin bir ulusal birlik hükümetinin kurulmasıyla son bulmasının zamanı gelmiştir’’ dedi. Rice, Straw ile birlikte Iraklı liderlerle görüşmelerde bulunmaya gelmiş olmalarının ulusal birlik hükümetinin kurulmasının gerekliliği konusunda ısrarlı olduklarının ifadesi olduğunu söyledi. Straw da Irak’ta artık ilerlemeler görmeye ihtiyaç duyduklarını belirterek Iraklıları bir lider bulmak için hızlı ilerleme kaydetmeye çağırdı. Rice ve Straw, Devlet Başkanı Celal Talabani, Başbakan İbrahim Caferi ve diğer yola döşenen bombanın patlaması sonucu öldü. Kerkük’te de geçen perşembe bir ABD askeri öldürüldü. Bağdat’ın çeşitli semtlerinde önceki gün ve dün 40 kişinin cesedi bulundu. Polis, Şiilerle Sünniler arasındaki mezhep çatışmalarının kurbanı olduğu sanılan kişilerin tamamının elleri bağlanarak, başlarından ya da göğüslerinden vurularak öldürüldüğünü bildirdi. Bakuba kentinde ise Şiilerin gittiği küçük bir cami silahlı kişilerce havaya uçuruldu. Polis, kimliği belirlenemeyen kişilerin etrafına patlayıcıları yerleştirdikten sonra camiyi havaya uçurduğunu belirtti. Bağdat’ta bir evde meydana gelen patlamada 6 kişi öldü. Polis, evde bulunan bombaların patladığının sanıldığını kaydetti. İran sualtı füzesi denedi ? TAHRAN (AA) İran, büyük savaş gemileri ve denizaltıları vurma kapasitesine sahip, yüksek hızdaki bir sualtı füzesinin denemesini başarıyla yaptığını açıkladı. Devrim Muhafızları Deniz Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Ali Fedavi, ‘‘yüksek hızı nedeniyle, hiçbir düşman gemisinin bu füzeden kaçamayacağını’’ belirtti. İran, Cuma günü yaptığı bir açıklamada da, radara yakalanmayan ve savaş başlığı taşıyan bir füzenin denemesini başarıyla yaptığını bildirmişti. SİYASİ LİDERLİKTEN ALINDI dışişleri bakanları, Iraklı liderlere ‘Elinizi çabuk tutun’ mesajı verdi. yetkililerle görüştü. Bu arada Irak’taki saldırılarda 5 ABD askeri öldü. Irak’ta, 3 Amerikan askerinin öldüğü bildirildi. Önceki gün Bağdat yakınlarında direnişçilerin ateşi sonucu düşen helikopterdeki 2 ABD askeri yaşamını yitirdi. Önceki gün Bağdat’ta 2 asker ABD ve İngiltere’nin El Zerkavi’ye ‘tenzili rütbe’ Dış Haberler Servisi Irak’taki El Kaide örgütünün lideri Ebu Musab el Zerkavi’nin direnişçilerin siyasi önderliğinden alındığı öne sürüldü. El Kaide lideri Usame bin Ladin’in akıl hocalarından Filistin kökenli, Ürdünlü Abdullah Azzam’ın oğlu Hudayfa Azzam, Irak’taki direnişin başına El Zerkavi’nin yerine bir Iraklının getirildiğini söyledi. Azzam, Ürdün’ün başkenti Amman’da yaptığı açıklamada, Irak’taki direnişle bağlantıda olduğunu söyledi ve ‘‘Irak’taki direniş komutanlığı, direnişin imajına zarar veren birçok hata yüzünden El Zerkavi’den siyasi rolünü bırakıp askeri eylemlerle yetinmesini istedi’’ dedi. El Zerkavi’nin de bu emre uyduğunu savunan Azzam, direnişin 2 hafta kadar önce El Zerkavi’nin yerine geçmesi için Iraklı Abdullah Bin Raşid El Bağdadi’yi seçtiğini belirtti. Hudayfa Azzam, ‘‘El Zerkavi, birçok siyasi hata yaptı ve Irak içinde olduğu kadar Irak dışında da direnişin komuta kademesi tarafından kınandı’’ dedi. Azzam, El Zerkavi’yi hatalarından dolayı kınayanların başında imamların geldiğini ve imamların uzun, gizli pazarlıkların sonunda El Zerkavi’nin kendisini askeri eyleme adamasını istediklerini söyledi. Hamas’tan polise sakal izni ? GAZZE (AA) Filistin’de yeni hükümeti kuran Hamas, polislerin sakal bırakmasına izin verdi. Güvenlik kaynakları, perşembe günü meclisten güvenoyu alan hükümetin yeni İçişleri Bakanı Siad Siam’ın bu yönde bir talimat yayımladığını belirtti. Poliste üst düzey bir subay da ‘‘Sakallı polisler bundan böyle cezalandırılmayacak, çünkü bu, insanların kişisel özgürlükleri kapsamında’’ dedi. Göçmenler yine sokakta A BD’nin çeşitli kentlerinde önceki gün on binlerce kişi Kongre’de görüşülen yeni göçmen yasasını protesto etti. Kaliforniya’nın Costa Mesa kentinde toplanan eylemcilerin taşıdığı ‘‘1492’den beri bu kıtadaki bütün Avrupalılar kaçak’’ yazılı pankart dikkat çekti. New York’ta da binlerce göçmen gösteri yaptı. Birçok ülkenin bayraklarını taşıyan ve yan yana dizilerek 2 kilometre uzunluğunda bir insan zinciri oluşturan, çoğunluğu Latin Amerikalı protestocular, Brooklyn Köprüsü’nü yürüyerek geçti. Bando eşliğinde yürüyen protestocular ‘‘Göçmenleri incitirseniz Amerika’yı incitirsiniz’’ ve ‘‘İkiz Kuleler’in enkazını ben temizledim’’ yazılı pankartlar taşıdı. (Fotoğraf: AP) Hataları çok Hataları sıralayan Azzam, ‘‘El Zerkavi bağımsız bir örgüt kurdu. Irak’taki El Kaide, Iraklıların direnişi ve Irak halkı adına konuşma yetkisini buldu, oysa bu rol sadece Iraklılara düşer. El Zerkavi, direniş tarafından eleştirilince Irak’ın komşularına karşı operasyon düzenlemekten vazgeçti. Çünkü direniş bu operasyonların şeriat kanunlarını çiğnediğini düşünüyordu’’ diye konuştu. Geçmişteki bazı hataların tekrar edilmeyeceğini ve bazı rehin alma olaylarının tekrarlanmayacağını belirten Azzam, gazetecilerin kaçırılmasıyla ilgili bir soruya, ‘‘Bütün gazeteciler masum değil’’ yanıtını verdi. Rusya’da bakana ırkçı saldırı ? MOSKOVA (AA) Rusya’nın KabartayBalkar Cumhuriyeti’nin Kültür Bakanı Zaur Tutov ırkçı dazlaklar tarafından dövüldü. Görgü tanıkları, aynı zamanda ünlü bir şarkıcı olan Tutov’un aracından indirildiğini, ‘‘Rusya Ruslarındır’’ ve ‘‘Moskova Moskovalılarındır’’ diye bağıran kişilerce dövüldüğünü ve polislerin dazlakların kaçmasını engellemediğini söylediler. CUMHURİYET 10 K