Katalog

27 EYLÜL 2O05 SALI 4- CUMHURİYET SAYFA JV LJ l_j J. LJ J \ kultur(S cumhuriyet.com.tr 15 \<îzar ve eğitimci Adnan Binyazar'ın yeni kitabı 'Şairin Kedisi' Can Yayınlan'ndan çıktı Yaşadıklannı yazıyor...NENAÇALÎDİS Usta yazar ve eğitimci Adnan Binyazar'ın yeni kitabı 'Şairin Kedisi' Can Yayınlan'ndan çıktı. Bu kitabında da yaşamı sorgula- yan Binyazar. yazın anlayışını şöy- le açıklıyor: ""Bende yazının yolu hep yaşananlardan geçiyor." - Siz, edebiyata öyküyle başla- yan yazarlanmızdansınız. Son- ra araya romanlar girdi. Şimdi ise yeniden «ykü kitabı yayımla- dınız. Bu geçişlerden kısaca söz eder misiniz? ADNAN BtNYAZAR - 1960 başlannda, gözleme dayalı izlenim- ler, öyküler yazdım. Bu öykülerden 'Tohum', I965'te Öğretmenler Bankası'nın düzenledigi öykü ya- nşmasmda ikinci oldu. Daha sonra 'eleştirel deneme'lere yöneldim. Eşimin ardından anamın ölümünü de görünce, yaşadıklanmı yazma- yı geciktirdiğim telaşına kapıldım. Bir hayatın romanı sayılabilecek 'Masalını Yitiren Dev' bu duygu- nun ürünüdüı. Düşleme-yltlrroe Eşim, bir ananın doğurduğunu yeniden yaratacak kadar yakındı bana. Onu her an yitireceğim kor- kusu yaratacak biryakınlık! Sonsu- za dek yaşayacağı umudu da vardı içimde. Olan oldu, yjtirme korku- su, umudu alt etti. 'Ölümün GÖI- gesi Yok' romanında da bu duygu yenilgisi anlatılır. 'Şairin Kedi- si'nde bir araya gelen öykülerin duygu çevreni işte bunlann bileşke- sidir: Düşleme-yitirme, umut etme- yitirme, ardından gitme- yitirme... Romanlanmda açtığım yelpaze öy- külerimde daralmış gibi algılansa da. bu darlıkta her şey, yıne haya- tın geniş şemsiyesi altındadır. Si- zin, sorunuzda 'geçiş' dediğiniz durum, gerçekte böyle bir iç içelik olgusudur. - Öykülerinizde simgelerin çok önemli bir yeri var dersek yanıl- mış mı oluruz? 'Ya Ara Ya Açık Tut Telefonunu" öykünüzdeki kuş gibi... BtNYAZAR - Yanılmış olmazsı- azdığım her satırda, omuriliğimde açlığın, sevginin, yalnızlığın acısını duyanm. Kurgulanmış da olsa, iyi bir eserde her şey en az duygu bağlammda yaşanmıştır. Bu kanıyla, yaşanmamış hiçbir anlatının gerçekli yansıtacağına inanmıyorum. nız. Bu soruyu yanıtlarken. 'Ya Ara Ya Açık Tut Telefonunu' öy- küsüne 'tri Kanatlı Ak Kuş'u da katmak gerekir. Çocukluğumun iri kuşlan, hava boşluğunda çok yük- seklerde uçtuklan halde uçmuyor- muş gibi dururlardı. Kırlangıçlar. alakargalar hızla sa- ğa sola kaçışan küçük yaratıklardı. Masal kuşu Zümrüdüanka kuşların sultanıydı. Kuşlar. tansıksal yara- tıklardı gözlemimde. Bu iki öykü- de geçen kuşlar ise yaşam düzene- ğinin simgelendir. 'Ya Ara Ya Açık Tut Telefonunu'ndakı adam, herkes gibi. uyuyan, yiyıp içen, mangal yakan. rakısını yudumla- yan, istediğiyle konuşan, istemedı- ğinin yüzüne bile bakmayan, key- fince yan gelip yatan bir kişidir. Kuşun ölümüyle adamın içindeki kuş da ölür. Tutunmaya çahştığı bır kuş kalmıştır geride; o da kuşluk- tan çıkmıştır. Arada ötse de, uzun süre ötmediği olur. Öykünün art alanında, kuşun ötmeyişi ne ise, te- lefonda sevdiğinin sesini duyma- yıp'Yalvartma kör yıldızlara be- nü' diye boşluğa yalvaran anlatıcı- nın çaresizliği de odur. 'İri Kanatlı Ak Kuş'ta Anna'nın yok oluşu; bir görülüp anında göz- den yiten kuşun uzun kanatlan, ak rengı, düz uçuşu, kırmızı kanatla- nyla umuda dönüşür. 'Gören', hıç kımsenin görmediğini görmüştür. Her karşılaştığına kuşu sorar. Yal- nızca yaşlı bir adam, 'Gören sen misin?' der. Bu, ancak Isa Mesih'e sorulacak bir sorudur. Oysa, öykü- nün başında vurgulandığı gibi. bü- tün peygamberler ölmüştür. 'İri Kanatlı Ak Kuş'ta, 'arayış-yiti- riş' olgusunun başka bir boyutu ya- şanır. Şairin Kedisi'nde yer alan her öyküde bu simgesel olguya rastla- nır. Her arayanın, kendi simgesini bulup hayatmı ona göre yorumlaya- cağı öğeler, durumlar vardır; yeter ki bu öyküler bir olay anlatısı ola- rak algılanmasın. 'Hayat bugünde yoğunlaşır' - Öykülerinizde dün ve bugün iç içe geçmiş durumda. Ayrıca, otobüs yolculuğunun önemli bir yeri var sizde. Sizin için otobüs yolculuğu ne anlama geliyor? BİNYAZAR - Bugün dünün, ge- lecek bugünün uzantısıdır. Bugün hem sonuçtur, hem başlangıç. O- nun ıçin hayat, 'bugün'de yoğun- laşır. Öykü ya da roman bir zaman sürecinde geliştiğine göre bu ıç içe- lik kendiliğinden oluşuyor. Şairin Kedisi'nin ilk öyküsü de son öykü- sü de otobüs yolculuklanyla ilgili. Siz sorunca düşündüm: niye 'oto- büs yolculuğu'? Köy Enstitüsünde altı yıl yatılı okudum. Orası Gala- tasaray Lisesi de olsa. Robert Ko- lej de, yine dışanda olmaya can atarsınız. 'Hababam Sınıfr öğren- cilerinin okuldan kaçmak için ne yollara başvurduklannı düşünün. Ben de, tatillerde okuldan aynlıp trene binince özgürlüğümü yaşar- dım. Trenin yerini sonradan otobüs aldı. Yolculuklar gözlem yapmaya çok elverişlidir. Içerde tür tür in- san... Dışanya bakınca da doğanın bin bir rengini görürsünüz. Otobü- se adım atar ahnaz, belleğim otobü- sün tekerleri gibi dönmeye başlar. Bir sözcük, ilginç bir bakış, gözü- me çarpan bir davranışla öykümün iskeleti kurulur. Otobüs yolculuğu benim dünyamda özgür kalmanın. özlediğine kavuşmanın simgesi ol- muştur. - Öliim, açlık, sevgi ve yalnızlık gibi kavramlar öykiilerinizin ve romanlannızın neredeyse belke- miğini oluşturuyor. Bütün bun- ları, yazdıklarınızda yaşanmış- lıklann ne kadar önemli bir yeri olduğunun göstergesi olarak nite- lemek mümkün mü? BtNYAZAR - Bunun yanıtını sorunuzun içinde siz de veriyorsu- nuz. Öykülerimde ya da romanla- nmda işlediğim konular bire bir ol- masa da yaşadıklanmla örtüşüyor. Ama yaşananlar 'yazı'nın malı ol- duktan sonra, anlatılanlar, yaratıcı bır boyut kazanır. Açlığı, yalnızlı- ğı. sevgisizliği çok küçük yaşlarda yaşadım. Benim yazarlık mimarimin harcı bu duygularla kanhnıştır. Onlann üstesinden geldiğim yaşlarda da sevginin ölümünü tattım. Bende yazının yolu hep yaşananlara çıkı- yor. Öyle bir hayat ki, yazdığım her satırda, omuriliğimde açlığın, sev- ginin, yalnızlığın acısını duyanm. Kurgulanmış da olsa, iyi bir eserde her şey en az duygu baglamında ya- şanmıştır. Bu kanıyla, yaşanmamış hiçbir anlatının gerçekliği yansıta- cağına inanmıyorum. Daniel De- foe, Robinson Crusoe'nun yaşadık- larının acısını duygu dünyasında yaşamasaydı böyle bir başyapıt nasıl ortaya çıkardı? //. Uluslararası Izmir RockFestivali Kültür Servisi - II. Uluslararası tzmir Rock Festivali, 1 Ekim'de başhyor. Bu yıl da Pyramid Poromotions tarafmdan düzenlenen festival, aralıklarla üç bölüm olarak gerçekleştirilecek. tzmir Bornova Hayat Açıkhava'da yapılacak olan ilk bölümünde 1 Ekim 2005 Cumartesi günü Almanya'nın ünlü ve başanlı trash metal topluluğu Kreator, öncülüğünü Türk gitar - \okal Muhammed Suiçmez'in yaptığı Alman topluluk Necrophagist. Türk metal topluluğu Cenotaph ile ülkemizin önemli topluluklanndan Soul Sacrifice, Corsume, Abraxas, Hacetomb ve Freedom Gray dinleyici karşısına çıkacaklar. Festival, 22 Ekim 2005 Cumartesi günü, Ooze Club'ta Isveçli metal müzik topluluğu Marduk, Moribund, Oblivion, Diabolical, Black Omen'le sürecek. Bu konserler, Ooze Club'da yer alacak. Üçüncü ve son bölümünün konuğu da 13 Kasım2005 Pazar günü aynı yerde senfonik opera metal müziğin öncülerinden dünyaca ünlü Isveçli topluluk Therion olacak. Bunun yanında, ara tarihlerde çeşitli mekânlarda, yerli grup konserlerine ve rock müzik üzerine DVD gösteriminin yapılacağı etkinliklere de yer verilecek. (Biletix: 0 216 454 15 55 - www. biletix.com) Emre Kongar ve Mehmet Barlas'ın YORUM FARKIGünün en önemli meselesine iki zıt görüşten, iki içi dolu bakış - iki farklı yorum Kongar ve Barias her akşam bir konuyu canlı yayında yüzyüze tartışıyor PAZARTESi'DEN PERŞEMBE'YE HER AKŞAM EKRANDA 20:00 Memet Fuat Kîtaplığı • Kültür Servisi - 19 Aralık 2002 tarihinde yitirdiğimiz Memet Fuat. edebiyat adamı, yayıncı, araştırmacı, eğitmen ve sporcu kimlikJeriyle her yıl düzenlenen Memet Fuat Ödülleri'nin yanı sıra Memet Fuat Kitaplığı'nda da yaşatılacak. Yüzde 70'i inceleme, araştırma türünde; birçoğu imzalı, bazılanna kişisel notlann alındığı; Türkçenin yanı sıra farklı yabancı dilde 12 binin üzerinde kitap ve dergi, kimlik bilgileriyle Ocak2005'ten bu yana bilgisayara kaydediliyor. Eylül2OO5'te, kaydedilen kitap sayısı 7 bini aşarken, aralık ayında bütün kitaplığın bilgisayar kayıtlannın tamamlanacağı öngörülmekte. Kitaphk, bilgisayar ortamına aktanmı tamamlanması sonra www.memetfuat.com sitesinde de yayımlanacak. (wwv>: memetfuat.com) Istanbul'da Paskalya... • Kültür Servisi - Almaz Niazaliev 'Istanbul"da Paskalya' adlı saydam gösterisı ile 28 Eylül Çarşamba 19.30'da Fototrek Fotoğraf Merkezi'nin konuğu olacak. 1976 doğumlu, Kırgız uyruklu sanatçı, saydam gösterisinde. "Uzun Cuma'dan kıliselerdeki törenlere, Rum Ortodokslann günler öncesinden başlayan dinsel ritüellerini objektifinden anlatıyor. (0 212 251 90 14 - 251 83 74) Gogol'ün Kürtçesi • Kültür Servisi - 2003 yılında bir grup gencin oluşturduğu Tiyatro Avestanın ilk Kürtçe oyun denemesi olan "Bir Delinin Güncesi", Nikolay Gogol'ün ünlü klasiğini Kürt tiyatrosuna uyarlıyor. 3 Ekim'de Diyarbakır Kültür Merkezi'nde sahnelenecek oyun, tekdüze ve sıkıcı işi yüzünden bunalan bir kalem memurunu konu alıyor. Bürokrasi ve hiyerarşik çelişkilerin en alt tabakasında ezilen memur Ivanoviç'in trajikomik öyküsünü gözler önüne seren 'Bir Delinin Güncesi'; absürd, komedi ve psikolojik dram öğeleri içeriyor. (0535 685 26 06 tiyatroavestalhotmail.com) IMevfana ve Hoşgörü Gecesr • Kültür Servisi - Yapımcı yönetmen Fehmi Gerçeker'in 'Rumi Projesi- Mevlana ve Hoşgörü Gecesi' New York, Paris, Berlin'den sonra 2 Ekim 2005 Pazar gecesi saat 20.00'de Cemal Reşit Rey Salonu'nda izleyiciyle buluşacak. Istanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Mevlana'nın 798. doğum yıldönümü için anma programı olarak düzenlenen gecede film gösterimi, şiir sunumlan ve bu üç dinin müziklerinden oluşan konser yer alacak. Fılm gösterim bölümünde, UNESCO'nun 'Hoşgörü Yıh' programı için yapılmış olan, anlatımını dünyaca ünlü tiyatro ve film sanatçısı Vanessa Redgrave'in ve yönetmenliğini Fehmi Gerçeker'in yaptığı, çeşitli uluslararası ödüller kazanmış olan 'Mevlana ve Hoşgörü' seyirciyle buluşacak. Mevlana'nın özel olarak seçilmiş şiirler Ingilizce ve Türkçe olarak Pelin Batu ve Yiğit Özşener tarafından müzik eşliğinde sunulacak. Gecenin son bölümünde ise Bezmara Grubu eşliğindeki kilise, ha\Ta ve cami korolanndan oluşan dinlerin birleşmesi ve hoşgörü müzik konseri verilecek. www.ntvmsnbc.com