Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 AĞUSTOS 2005 CUMARTESİ 10 dishab@cumhuriyet.com.tr KKTC Cumhurbaşkanı, birliklerin erken aynlmasmın sıcak olaylara yol açacağmı söyledi 'Asker çekilirsekan dökülür' • Mehmet Ali Talat, Türk askerinin ancak Kıbns'ta çözüm olması durumunda adadan çekilebileceğini kaydetti. Dış Haberler Servisi - Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetı (KKTC) Cumhurbaş- kanı Mehmet M Talat, Kıbns'ta çözüm olmadan Türk askerinin adadan çekil- mesînin sıcak olaylara ve kan dökülme- sine neden olacağını söyledi. Düzenlediği aylık basın toplantısında Kıbns sorununa ilişkin son gelişmeleri değerlendiren Talat, bir Rum gazetecinin sorusu üzerine, Türk askerinin ancak bir çözümle adadan çekilebileceğini kay- detti. Türk askerinin çözüm olmadan adadan çekilmesinin sıcak olaylara ve kan dökülmesine yol açacağına dikkat çe- ken Talat. "Bu,gerçekçi bir yaklaşun de- ğUdir" dedi. Talat, Türkiye'nin şimdiki haliyle "Kıb- ns Rum Yönetimi"ni tanımasının ola- naksızolduğunudavurguladı. Talat. ara bölgedeki mayınlann temizlenmesi ko- nusunda Birleşmiş Milletler'le (BM) an- laşmaya vanldığını, büyük ihtimalle bir anlaşma imzalanacağını bildirdi. Has- polat'tan Alayköy'e kadar olan ara böl- gedeki mayınlann temizlenmesi konusun- da BM ile anlaşmaya vanldığını açıkla- yan Talat, kısa süre içinde çahşmalann nereden, nasıl başlayacağı konusunun müzakere edileceğini kaydetti. Ilk aşamada Haspolat ile Alayköy ara- sındaki mayınlann temizleneceğini, te- mizlenecek alanların belirlendiğini ifa- de eden Talat, daha sonra temizlenecek alanın genişletileceğini söyledi. Mayın temizlemenin maliyetli bir ış olduğunu ve bu maliyetin AB tarafından karşıla- nacağını kaydeden Cumhurbaşkanı Ta- lat, bu konuda şu anda Güney Kıbns'ta mayın temizleyen uzman ekiplerden ya- rarlanılacağını belirtti. AB'nin daha önce 2.5 milyon Avro kaynak ayırdığını, daha sonra bu nıikta- nn arttınldığını kaydeden Talat, çahşma- lann kısa sürede başlayacağını söyledi. ABD'DE GİRİŞİM Kongre'de 'Tanıyın' tasansı • Demokrat Senatör Menendez, Türkiye'nin Kabns Rum Kesimi'ni tanımasını öngören bir tasanyı meclise sundu. Tasanya şimdiye kadar 10 temsilci destek verdi. Dış Haberler Servisi - ABD Temsılciler Meclisi'nin Demokrat Partili New Jersey MilletvekiJi Robert Menendez, Türkiye'yi, "Kıbns Rum Kesimi'ni, Avrupa BirtigTnin bir üyesi ve Kıbns Cumhuriyeti olarak tanunaya" çağıran bir karar tasansını meclise sundu. Bağlayıcı özelliği bulunmayan karar tasansına 435 üyeli Temsilciler Meclisı'nden 10 milletvekili destek verdi. Tasanda aynı zamanda, Türk askerinin Kıbns'tan çekilmesi, Ada'da mülkiyet haklanna ve serbest dolaşıma, mültecilerin geri dönüşüne ve serbestçe yerleşmesine izin verilmesi talep ediliyor. Tasanda, 3 Ekim 2005'te üyelik görüşmeleri başlamadan önce Türkiye'nin, Avrupa Biriiği'nin Kopenhag ölçütlerine uyduğunu göstermesi gerektiği de sa\ıınuluyor. Bu çerçevede Türkiye'den, Gümrük Birligi uygulamasını AB'nin bütün üyelerine taşunası ve "Kıbns Cumhuriyeti"ni de tanıması çağnsmda bulunuluyor. Temsilciler Meclisi'ne sunulan tasanda Türkiye'nin, BM ile birlikte çalışarak Kıbns sorununa bir çözüm yönünde çaba göstermesi isteniyor ve aynı zamanda Türkiye'nin, kendi toplumunu "modernleştirme ve demokratikleşlirnıe'' programlannı sürdürmesi tavsiye ediliyor. Tasan, görüşülmek üzere Temsilciler Meclisi Uluslararası Ilişkiler Komitesi'ne gönderildi. 15Ağustos'a kadar anayasa hazırhklanniii tamamlanması öngörülen Irak'ta şiddet ürmanışa geçti. Anına Cabbar ve 9 aylık oğhı Abdullah YeHd, şiddetin son kurbanlan. Cabbar ve oğlunu taşıyan otobüs, kontrol noktasından geçerken saldınya uğradi, her ikisi de yaralı olarak hastaneye kaldınldı. (Fotoğraf: AP) Irak'ta tartışmalı konular için dün yapılması gereken toplantı yanna ertelendi Anayasa pazarfağı kızışıyor Dış Haberler Servisi - Irak'ta, anayasanın yazılması sürecindeki görüş aynhklanru ortadan kaldırmak amacıyla dün yapılması öngörülen toplantı, yerel Kürt parlamentosunun acil toplantı çağnsı nedeniyle yanna ertelendi. Devlet Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada. ~Toplantı. parlamento dışındaki siyasi grupların daha geniş kabhmının sağlanması için pazar gününe ertelenmiştir" denildi. Devlet Başkanı Celai Talabani, çıkmaza giren anayasa sürecıni kurtarmak için siyasi liderlerle toplantı yapılmasını istemişti. Anayasa kurulu üyeleri federalizm, resmi diller, din ve devlet arasındaki ilişki, cumhuriyetin adı, kadın haklan, Kürtlerin kendı özerk bölgelerine katılmasını istedikleri Kerkük sorunu gibi temel konular üzennde anlaşamıyor. Anayasa toplantısına • Federalizm, din ve devlet arasındaki ilişki, cumhuriyetin adı, kadın haklan, Kürtlerin kendi özerk bölgelerine katılmasını istedikleri Kerkük, üzerinde anlaşılamayan başlıca konular. Şii, Sünni, Arap ve Kürt liderler katılacak. Referandum'a uyan Dışişlen Bakanlığı Sözcüsü Namık Tan, Barzani'nin önceki gün açıkladığı Kürtlere referandum hakkı verilmesi maddesinin Irak anayasasına eklenmesine atıfta bulunarak, "Çaüşmalarla bölünmeyi hedefleyenler varsa, bu yalnızca Irak'ı ilgilendiren bir sorun olmaktan çıkar" dedi. Tan bu çalışmalarla. Irak'ta kısa ya da orta vadede bölünmeyi hedefleyenlerin olması durumunda, bunun yalnızca Irak'ı ilgilendiren bir konu olmaktan çıkacağının altını çizdi. Tan, Irak halkının böyle bir ıhtimale fırsat tanımayacağına inandıklannı da belirtti. Namık Tan, Iraklı Kürtlerin Kerkük'te ikamet kaydı yaptırmasının da yakından takip edildiğini açıkladı. Mesud Barzani, önceki akşam yeni anayasada 8 yıl sonra Kürt halkına kendi kaderini belirlemesi için halkoylaması yapma hakkı tanıyan bir düzenlemenin yer alması konusunda anlaşmaya vanldığını açıklamıştı. Barzani. Irak'ın ABD Büyükelçisi Zalmay Halilzad ve eski Başbakan tyad Allavi ile birlikte düzenlediği basın toplantısında. anayasada Kerkük'ü ilgilendiren 58. maddede ısrarcı olduklannı belirtmişti. Rum Kesimi ve Fransa'nın önerisine Almanya, Danimarka, Hollanda, Avusturya ve Yunanistan destek verdi Türkiye'ye karşı 'Hırvatistan modeli' • AB, Ankara'nın Kıbns'ı tanıması için 'Hırvatistan Modeli'ni kullanmaya hazırlanıyor. Buna göre Türkiye 3 Ekim sonrasında Kıbns Cumhuriyeti'ni tanımayacağı konusunda direnirse müzakereler askıya almabilecek. MAHMUTGURER ANKARA - AB, Türkiye'nin Kıbns Cumhunyeti'ni tanımasını garanti altı- na almaya çalışıyor. Buna göre, Müza- kere Çerçeve Belgesi'ne "Türkhe'nin Kıbns Cunıhuriyeti'ni tanunaması du- rumunda nıüzakereler askıya ahnır" şeklinde bir ifade eklenmesi planlanı- yor. Teklifin Kıbns Rum Kesimi ve Fransa'dan geleceği belirtiliyor. AB'li diplomatlar bu ülkeleri Almanya, Da- nimarka, Hollanda. A\Tisturya \ e Yuna- nistan'ın da desteklediğini belirtiyor- lar. AB, Ankara'nınKıbns'ı tanıması için 'Hırvatistan Modeli'ni kullanmaya ha- zırlanıyor. AB, BM tarafından savaş suçlusu kabul edilenleri teslim etmedi- ği için Hırvatistan ile müzakereleri as- kıya almıştı. Diplomatik kaynaklar teklifin Fran- sa, Avusturya ve Kıbns Rum Kesimi tarafından AB Dışişlen Bakanlan Kon- seyi'nde verileceğini dile getiriyor. Ilk etapta teklifin, müzakerelerin ertelen- mesı için gündeme getirilmesinin plan- landığı, ancak daha sonra müzakere çer- çeve metnine eklenmesınin öngörüldü- ğünü ifade ediyorlar. Buna göre Türkiye müzakereler sü- recinde Kıbns Rum Kesimi'ni adanın tek meşru temsilcisi olarak kabul et- mezse AB, müzakereleri askıya alabi- lecek. Kaynaklar, Birlik içinde bu yön- de bir görüş birligi olduğunu. sadece Ingiltere'nin karşı çıktığını ifade edıyor- lar. Türk diplomatlar ise böyle bir du- nımun söz konusu olmaması için çalı- şıldığını dile getirdiler. Tüm üye ülke- lere KKTC'deki izolasyonun anlatıldı- ğını ifade eden diplomatlar, "AB'deld müttefiklerimiz bia bu konuda anlaya- cak ve bu tekBflerin metne konulması- nı engelleyecektir" diye konuşuyor. 'Veto tehdidi göstermeük' Dışişlen Bakanlığı yetkilileri ise Rum- lann \eto tehditlerinin göstermelik ol- duğunu dile getiriyorlar. 35 ana başlık altında açılacak müzakerelerde Rum Kesimi'nin, Türkiye'nin üyeliğüıi 70 kez veto etme şansı olacak. KOÇ'TAN ELEŞTİRİ: Tüccarsiyaseû diplomaside işlemiyor... ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Avrupalı liderler son 1.5 aydaki yaptıklan açıklamalar ve takındıklan tutumlanyla Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı "düş kınkhğına" uğrattı. Erdoğan ise karşılık olarak liderleri "omurgasız olmak ve sözlerini tutmamakla" suçladı. CHP Grup Başkanvekıli Haluk Koç, "Ya uluslararası iuşkflerde Sa\ın Başbakan'a yanlış tercüme vapıhyor ya da Sayın Başbakan, tüccar siyasetinin uluslararası diplomasinin kaü gerçekleri karşısmda yürümediğini görüyor" dedi. Erdoğan, ilk olarak sözde Ermeni soykmmınnı anıbnasnn öngören önergenin Alman Parlamentosu'nda kabul ediunesinin ardından, Almanya Başbakanı Gerhard Schröder'le ters düştü. Durumu "yanhş ve çirkin'' bulduğunu belirten Erdoğan, Schröder'in, daha önce bu konudaki ta%Tinın karann tam tersi yönünde olduğunu savunmuştu. Erdoğan. Schröder'e tepkismı "£n azından savın Başbakan burada tavnnı koymao, tesir edebildiği millerveldlleri ve parlamenterler bu şerbi koyabiImeb\dL Bunun adını katüanı ko\nıuş. soykınm koymanuş, bunlar tutarh şeyler değiL Siyasette ben, sh^setin omurgaiı olanını sevjyorum, kenıikn olannu seviyorum" sözleriyle dile getirmişti. Erdoğan, AB büyükelçileri için verdiği yemeğin ardından büyükelçilerin yemekte Güneydoğu'daki operasyonlara yönelik eleştirilerin dile getirildiğini açıklamalan üzerine de büv-ükelçileri "dedikodu yapmakla" suçlamıştı. Erdoğan, "Büyükelçüer bize bunu söyienıiyoriar. Bizden sonra farkh yerlerde konuşuyorlar. Dedikodu > apıyorlar. Sorsalardı cevaplardık" demişti. Erdoğan'a bir darbe de Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis'ten gehnışti. Karamanlis, yaz aylannda gerçekleşmesi beklenen Türkiye ziyaretini ekim ayına ertelemişti. Fransa Cumhurbaşkam Jacques Chirac'ın "Buüğin üyelerinden birini tanımayan bir ülke ile müzakerelerin açılması düşünülemez" sözleri, Erdoğan "ı bir kez daha "düş kınkhğma" uğrattı. Chirac'ın sözlerinin kendisini "üzdüğünü" söyleyen Erdoğan, Chirac'ın 17 Aralık'ta tebrik için aradığında açıklamalannm tersi yönünde tutum sergilediğini belirtti. 'Zor dostum zor' Haluk Koç, "Ya uluslararası Uişkilerde Sayın Başbakan'a yanlış tercüme yapılıyor ya da Sayın Başbakan, tüccar siyasetinin uluslararası diplomasinin katı gerçekleri karşısmda yürümediğini görüyor" dedi. Diplomasinin bir "alışveriş politikası" olduğunu vurgulayan Koç, "Sayın Başbakan almadan her şevi \eriyor. Batilılar da böyle bir muhatap bulduklarında siyasi kurnazlıkJarı çok kolay sergiliyor. Tüccar siyaseti anlayışını uygulamayı şiar edinmiş bir başbakan bulduklarında da bu işi daha kolay gerçekleşririyorfar" diye konuştu. Koç, şunlan kaydetti. "Sajın Erdoğan, Temmuz 2005'te geldiği pozisyonu orada imza atmadan önce değerlendirebilmiş olsaydı. bugün bu serzenişlerde bulunmayacaktı. Söylediklerimizin gerçekleşmesinden mutlu değiliz. Anıa, ne yazık ki uluslararası Uişkilerde diplomaside kurallar, masa başında eşit, kararu, dik duruş gerektiriyor. Bugün Lozan'ı hafîfleftneye çalışırlarken o süreçlerden ders almalan belki bugünkü nıtumlarını gözden geçirmeye yardımcı olur. Sonuç olarak.. zor dostum zor, AKP ile bu iş zor." 'rmenı tasansının mecliste kabul edilmesinin ardından Schröder'le arası açılan Erdoğan'a bir darbe de Chirac'tangeldi. Karamanlis de Türkiye ziyaretini erteledi.