Katalog

2 TEMMUZ 2005 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA SIVAS KATLIAMININ YILDONUMU Madımak Oteli'nde insanlarm ateşe verilmesinin üzerinden 12 yıl geçti ama yangın hâlâ sürüyor 'Hükümetlerkıyımıyok saydı'tLHAN TAŞCI ANKARA- Sıvas katliamının iizerin- den geçen 12 yıl boyunca Türkiye'de ık- tidara gelen siyasi oluşumlar; kıyımı yok sayarken lanetlemekten de kaçındılar. Pır Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD) Genel Başkanı Kazım Genç, yangında yitirilen insaalan anarak, ül- kedeki katliamlar tarihinin önüne geçmek istediklerini belirtirken, hükümetlerin katliama karşı duruş sergilememelerin- denyakındı. Alevi Bektaşi Birlikleri Fe- derasyonu Genel Sekreteri Atilla Erden, karanlık güçlere desteğin halen sürdü- ğünü söyledi. Avukat Mehdi Bektaş da iktidarlan. katliamı gerçekleştirenlenn ko- ruyuculuğuna soyunmakJa suçladı. PSAKD Genel Başkanı Kazım Genç, 12 yıldır katlıamda yitirilen insanlann anıldığını belirterek, "Bu anma, kay- bettiklerimizi anma olarak değerlendi- rilmemeli. Aynı zamanda ülkemizdeki kattiamlar tarihinin önüne geçmek ve bu tarihin sonlanmasını istiyoruz" dedı. Kıyımın Sıvas kentının üstüne katlıam gölgesınin düşmesine neden olduğunu vurgulayan Genç, şunlan söyledi: "KatHam yaşandığında niifus 500 bin civanndaydı. 10-15 bin kişilik gerici şe- riatçı grup vann. 480 bin kişilik yerel Sı- vas halkı katliama karşı duruş sergile- ^Cumhuriyet Falli Mechul Değil; Belll Stvasal ıkltdariar dı> le şcnaıolığu wpt'un > aîmmUr >ıklan \ ,U hufa ıırkçn. ırîıcu ıchlıkcbuıc k.jry u>unl<ırd k Hu; t.nııschaİkırıkiikırukiıgırhlins(VAT jn.t>în tİjçhırgcrck^.nsa^Jidındinyakınaiij şeriatçılar a\ dıııları y 3 Temmuz 1993 tarihli Cumhuriyet gazetesi melL En azından 2 Temmuz'da MadV mak'a gittigimi/de bizle beraber kına- mak için karanfü bıraknıalıdır. Ancak bu şekilde şehrin üstündeki katliam göi- gesini kaldırabiliriz. Devlet de katliama karşı duruş sergilememektedir. 12 yıl geçmesine rağmen bugüne kadar Sıvas Valisi, Başbakan ve bakanlar gelip ka- ranfil bırakarak kattianu lanetleme- miştir. Oysa 5 yurttaşuı kadedildiği So- Hngen'de kadiam kınandı. Almanya dev- leti o binayı kamulaşörıp müze yaptı." Hükümetin bu isteklerine yanıt ver- meyeceğini bildiklenni anlatan Genç, "Çünkü Başbakan "Benlaikdeğilim' di- yor. Madımak kaüianunı yaratanlar da "Cumhunyet burda kuruldu burada yı- kılacak. Kahrolsun laıklık" diyorlardT dedi. Alevi Bektaşi Birlikleri Federasyonu Genel Sekreteri Atilla Erden. katliamın yaşandığı günden bugüne kadar iktidar erkini elinde bulunduranlann olayın va- hametini algılayamadığını belirterek, "Alevi- Sünni çatışması değil olay. Tür- kiye'de kültürel gelişim sürecine darbe vurmak isteyen şeriatçı örgütlerin hare- keti" dedi. Kıyımda "Cumhuriyeti bura- da kurdunuz burada yıkacağız" slogan- lannın atıldığını anımsatan Erden, "Bun- lan tesadüfı hareket olarak değerlendir- diler. Oysa cumhuriyete karşı kalkış- maydL Âma iktidarlar buna gerekli Ugi- yi ve tepkiyi göstermediler" dedı. Bu- günkü ıktidardan "daha da korktuğunu" kaydeden Erden, şunlan söyledi: "Ne- redeyse şeriat devieti kurma amacı taşı- yor. Diyanet'in bütçesi Kültür Bakanh- ğı'nın bütçesüün üç karı. Bu bile, bilim- den ve akıldan yana tutum içinde olnıa- dıklannı gösteriyor." Sıvas Davası müdahil avukatlanndan Mehdi Bektaş da, 1993'ten bu yana si- yasi oluşumlann, Türkiye'nin kuruluş felsefesine ters düşen oluşumlar oldu- ğunu belirterek dönemin Başbakanı Tan- su ÇiDer' in bile Sıvas'ta kıyıma uğrayan- lan vatandaş olarak kabul etmediğini söyledi. Bektaş, "Ondan sonra gelen ik- tidarlann Türkiye'nin kuruluş felsefesi ile sorunlan olduğu anlaşüıyor. Öyle ki, tüm anayasal kurumlanyla çaüşıyorlar, çekişiyorlar.kavgaediyorlar" dedi. Bu tür iktıdarlann olduğu süreçte, insan hak- lanna saygı beklenemeyeceğini kayde- den Bektaş, "Beklemekdeyanhşolur.Kal- dı ki, Sıvas katfianuıu gerçekleştirenlerin hamiliğine, koruyuculuğuna soyunmuş rihniyeder şu veya bu oranda ülke yöne- timine egemen olmuştur" diye konuştu. Sivil toplum örgütleri: Türkiye bu utançtan kurtulmak zorunda Machmak müze ohııahHaber Merkezi - Sivil toplum örgütlen, ba- zı siyasi partiler, aydın ve sanatçılar, "Ma- dımak Mlüze Olsun" kampanyasına destek çağnsı yaparak "Türkiye bu utançtan kur- tulsun" dediler. Ankara'da Alevi Bektaşi Federasyonu, dün Mülkiyeliler Büiiği'nde, "Madımak Müze Olsun" konulu toplantı düzenledi. Alevi Bektaşi Federasyonu Ge- nel Sekreteri Atilla Erden, burada yaptığı konuşmada "35 kişinin yanarak can verdiği Madımak Oteli'nin girişindeki restoranda bugün kattiamı yok sayarcasına kebap pişi- ripyiyorlar" dedı. Erden, "Madımak Müze Olsun" diyen aydın. sanatçı, mılletvekıli ve sivil toplum örgütü yöneticilennın, "bin im- za" topladığını belirterek, Madımak Ote- li'nin "2 Temmuz Banş ve Kardeşlik Müze- si" olarak düzenlenmesini istediklennı ıfa- de etti. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, yaptığı açıklamada, "Bu büyük acıdan ba- nş ve kardeşlik çıkarmahyız'' dedi. Madı- mak Oteli'ndekı saldında yer alanlann dör- dünün saldından 12 yıl sonra yakalanmış olmasının düşündürücü olduğunu \-urgula- yan Baykal, "Bu gösteriyor ki saldırganlar yıüardır himaye görmüşlerdir, gerektiği gibi takip edilmemişlerdir" dedi. Baykal, açıkla- masında Madımak Oteli'nin Kardeşlik Mü- zesi haline dönüşrürülmesini istediklerini de bildirdi.DEHAP Genel Başkan Yardım- cısı Orhan Miroğlu da "aydınlann devlet gözetiminde diri diri yakıldığuıı" belirtti. Otelin girişinde et lokantası açılmasının üzüntü vericı olduğunu vurgulayan Miroğ- lu, "Madımak OteH Müze Olsun" kampan- yasım destekledıkJerinı kaydetti. Taksim Hill Otel'de düzenlenen toplantıda, "Madımak Müze Olsun" kampanyası çer- çevesinde mılletvekilleri, belediye başkan- lan, sanatçılar, aydınlar ve sivil toplum ör- gütü temsilcilerinin de desteği ile bine ula- şan imzalan 5 Temmuz'da Başbakan'a ve TBMM'ye göndereceklerini açıkladılar. Toplantıda konuşan A\rupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu (AABK) Genel Başkanı TurgutÖker, "Yüreğinde birazcık insan sevgisi olanlaruı insanlann acılan üe dalga geçer gibi Madımak Oteli'nin et lokantası olmasına izin vermemesi gerekirdL 35 cara- nuz sanki her gün yakılryor. Bu herkesin in- sanhk ayıbıdır" dıye konuştu. Madımak Müze Olsun Gınşimi Sözcüsü NecdetSa- raç da Madımak'rn müze olması için ilk adımın bir an önce atılması gerektiğini söy- leyerek belediyenin derhal et lokantasının ruhsatım iptal etmesi gerektiğini \"urguladı. îzmır'de bulunan 11 sivil toplum kuruluşu adına açıklama yapan Sıvaslılar \r akfi Baş- kanı Emin Karaçuha. "Madımak Oteli'nin müze olarak düzenlenmesi gerek" dedi. Tarıhteki kara leke Madımak Oteli'nde sıkışıp kalan insanlar "Bizi kurtann" diye fen at ederken oteli ateşe veren güruh, keyif içinde akvlerin viiksebnesini sejTediyordu. Bazılan, "Işte cehennem ateşi. Kafirter yanıyor. Itfaiye arabalannı sokmaym" diye bağuıyordu. Korkunç olay tarihimize koca bir leke olarak geçti. Srvas'ta yakınlannı kaybedenlerin acısı ise hâlâ dinmedi. Ankara ve İstanbul'da miting, Izmir'de yürüyüş Haber Merkezi - Madımak'ta yakılan aydın ve sanatçılar, üç büyük şehirde düzenlenecek etkinliklerle anılacak. Ankara'da 2 Temmuz'un yıldönümü nedeniyle bugün saat 18.00'de Abdi îpekçi Parkı'nda miting yapılacak. Miting öncesinde saat 16.00'da Toros Sokak'ta toplanacak olan kortej Abdi İpekçi'ye yürüyecek. Pir Sultan Abdal Derneği Kadıköy Şubesi üyeleri, bugün saat 11.00'de Zincirlikuyu Mezarlığı önünde toplanarak Asım Bezirci'nin kabrini ziyaret edecek. Daha sonra. 13. OO"te Karacaahmet Dergâhı önünde toplanacak grup NesimiÇimen'in mezannı ziyaret edecek. Dernek üyeleri, Bezirci ve Çimen'in mezarlannı ziyaretin ardından Haydarpaşa Numune Hastanesi önünde toplanarak saat 18.00'de Kadıköy Meydanf nda düzenlenecek miting alanına yürüyüşe geçecek. Madımak Oteli'nde katledilen aydın. yazar. sanatçılann yakınlannın yapacağı konuşmalann ardından, semah gösterileri düzenlenecek. Miting. Grup Yorum dinletisi ile sona erecek. Katliamda yaşamını yitiren aydınlanmız bugün Izmir'de düzenlenecek etkinlikle de anılacak. Alevi Bektaşi Federasyonu Izmir Dernekleri, Demokratik Kıtle Örgütleri ve çeşitli siyasi parti üyelerinin de katılacağı protesto eyleminde Cumhuriyet Alanf ndan Gündoğdu Alanı'na yürüyüş gerçekleştirilecek. Etkinlik saat 15.00"te başlayacak. DAVADA 33 KİŞÎYEİDAM CEZASI VERİLDİ söndürülmeye n D önemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in "Güvenlik güçleri ile halkı karşı karşıya getÛTne>in" dedığı Sıvas katliamının "yanguu" 7 yıl süren yargılama ile mahkemelerde söndürülmeye çalışıldı. Madımak Oteli'nin ateşe verilmesı sonucu 33 aydın ve sanatçının, 2 otel gö- revhsinin yaşamını yitirdiği olay- lardan sonra açılan dava 7 yıl sür- dü. Yargılama sonunda, 33 sanık idam, 4 sanık 15 yıl, 9 sanık 7 yıl 6"şar ay 1 sanık da 5 yıl ağır hapis cezasına mahkûm edildi. Eylemcı- ler. AKP'nin çıkardığı Eve Dönüş Yasası'ndan yararlanmak istediler. Bu isteme ılışkın dava halen sürü- yor. 2 Temmuz 1993'te Sıvas'ta halk ozanı Pir Sultan Abdal ı an- ma etkinlikleri, cuma namazından çıkan grubun eylemıyle katliama dönüştü. Şeriatçı grup. .Aziz Ne- sin'in Salnıan Rüşdimn "Şeytan Ayetleri" kitabını yayımlamasını bahane ederek başlattıklan eylem- de Madımak Oteli'ni ateşe verdi- ler. Yazar. şair ve sanatçılardan 33'ü konakJadıklan otelde yaşam- lannı yitirdiler. Olaylann ardından başlatılan soruşrurma, sonraki yıl- larda yaşanacaklann habercisi ni- teliğindeydi. Kapatılan Kayseri DGM, 94 kişi hakkında Terörle Mücadele Yasası'na muhalefet; Sı- vas Ağır Ceza Mahkemesi'nde 78 kışı hakkında "yangın çıkartarak 35 kişhi öldürmek, 45 kişiyi öldür- meye tam teşebbüs", Sıvas Asliye Ceza Mahkemesi'nde ise 102 kışi hakkında Toplantı ve Gösteri Yü- rüyüşlen Kanunu'na muhalefet suçlanndan dava açıldı. Sıvas ve Kaysen'de açılan üç ayn da\a, güvenlik gerekçesiyle Anka- ra'ya alındı. ,<\nkara Ağır Ceza ve Asliye Ceza mahkemelennin gö- revsızlık karan \ermesı üzenne, dosyalar Ankara DGM'ye gön- derildı. DGM görevsızlık karan vererek bu konudaki uyuşmazlığı çözmesi için üç ayn dava dos- yasını Yargıtay'a gönderdı. Yar- gıtay'ın, davaya bakmakla görevii mahkemenın Ankara DGM ol- duğuna ilişkın karar vermesinin ardından. dosya tekrar bu mah- kemeye geldı. Suçlu bulunuyor: AzizNesin A nkara DGM'de. 79'u tu- tuklu 124 sanığın yargılan- masına21 Ekım 1993 tan- hınde başlandı. Mahkeme, 18 du- ruşma sonunda 26 Aralık 1994 ta- rihinde hüküm kurdu. DGM, 124 sanıktan 26'sını, "birden ziyade ki- şhi yangın çıkarmak suretiyle öl- dürme, faili beUi olmayan adam cA- dürme" suçlanndan 20 yıl hapis cezasına çarptırdı, ancak olayda yazar Azız Nesin'in tahrikini ge- rekçe göstererek cezalan 15 yıla ındirdı. Yakalanamayan eskı Sıvas Belediyesi Meclıs Oyesi Cafer Er- çakmak'ın dosyasını ayıran mah- keme, 37 kişinin de beraatını ka- rarlaştırdı. Karar, dönemin Ankara DGM Başsavcısı Nusret Demiral ile müdahil avukatlannca temyiz edildi. Yargıtay 9. Ceza Dairesi. olayın TCY'nin "de\1etin anayasal düzenini bozmaya kaUaşma" suçu- nu düzenleyen 146. maddesı kap- samına girdiğine karar verdi. Da- ire, sanıklardan 42'sinın bu madde- ye göre idam cezasıyla yargılan- ması gerektiğini bildırdi. Yargıtay, Aziz Nesin'den dola>ı bazı sanık- lann cezalannda "ağır tahrik" ge- rekçesiyle yapılan indirimi yerinde bulmadı. Ankara 1 No'lu DGM'de bozma karanndan sonra ikinci kez görülmesine başlanan dava, 14 du- ruşma sonra karara bağlandı. Mah- keme, ikinci karannda, 33 sanığı idam cezasına mahkûm ederken, 4 sanığı 20'şer yıl, 1 samğı 15 yıl, 27 sanığı 7 yıl 6'şar ay, 2 sanığı 5'er yıl ağır, 1 sanığı ise 2 yıl hapis ce- zasına çarptırdı. DGM, ilk yargıla- ma sonunda 3'er yıl hapis cezasına mahkûm edilen 11 sanık hakkında- ki ilk karannda direnirken 14 sanı- ğın beraatını kararlaştırdı. Yargıtay, bu kez, 33 sanık hakîandaki idam karannı usul yönünden bozdu. Da- ire, usul eksikliği olarak sanıklann "nüfus cüzdanlanndaki mühüıie- rin okunmaması ve smadlanndaki çeüşkiyi" gösterdi. Yüksek Mahke- me, 49 sanık hakkındaki hükmü ise onadı. Ankara 1 No'lu DGM, davanın başladığı 21 Ekim 1993'ten sonra 6 yıl 7 ay 26 gün süren yargılama sonunda 3. karan- nı 16 Haziran 2000'de açıkladı. Mahkeme, bu karannda 33 sanığı idam, 4 sanığı 20'şer yıl, 1 sanığı 15 yıl, 9 sanığı 7 yıl 6"şar ay, 1 sa- nığı ise 5 yıl hapis cezasına çarp- tırdı, 2 sanığın dosyasını ayırdı. 12 yıl sonra Sıvas 'ta yakalandılar M adımak katliamının ar- dından hakkında ömür boyu hapis istemiyle da- va açılan Ali Temiz ile Sadettin Te- miz, 12 yıl sonra "saklandıklan" Sıvas'ta yakalanabildi. Hakkındaki 7 yıl 6 ay hapis cezası kesinleşen Zekeriya Tekin ile müebbet hapis cezası bulunan tbrahim Duran'ın da Sıvas'ta yakalanması dikkat çekri. 12 yıl boyunca yapılan "ara- malara" karşın bulunamayan katli- am hükümlüleri, 2 Temmuz Kültür ve Eğitim Vakfı'na gelen bir ihba- nn polise ulaştınbnası sonucu ya- kalanabildiler. Yargılama sürecinde Sadettin Temiz 4, kardeşi Alı Te- miz ise 9 ay tutuklu kaldıktan son- ra salıverilmişti. Ankara 1 No'lu DGM, 1997 yılında Ali Temiz hak- kında ömür boyu, Sadettin Temiz hakkında ise 12 yıl hapis cezası is- temiyle dava açarak haklannda gı- yabi tutuklama karan vermişti. Uzun aramalar sonucu yakalana- mayan Temiz kardeşler. 12 yıl son- ra Sıvas'ta ele geçirildi. Ankara 1 No'lu DGM tarafmdan aranan ve hakkında 7 yıl 6 ay kesinleşmiş ce- zası bulunan Zekeriya Tekin ile müebbet hapis cezası alan tbrahim Duran da Sıvas Emniyeti'nin dü- zenlediği operasyonla 12 yıl sonra ele geçirildi. Sıvas davasıyla ilgili 6 sanık ise halen firarda. Sanıklar- dan üçünün Almanya'ya iltica etti- ği, üçünün ise iltica işlemlerinin sürdüğü belirtiliyor. Haklannda idam hükmü bulunan Harun Ka- vak, Mehmet Yıhnaz, Metin Ceyian ve Sedat Yıldınm ile 7.5 yıl hapis cezasına mahkûm olan Adem Ağ- bektaş ve Serhat Özgentürk'ün Al- manya'da olduğu bilinıyor.