Katalog

1 9 TEMMUZ 2005 SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr 15 'Roma Opera ve Balesi' Stravinski'nin 'Ateş Kuşu' ve 'Petruşka' balelerini başanyla sergiledi 2000 yıl sonra Aspendos'taHAYATİASILYAZICI 12. Aspendos Uluslararası Opera ve Bale Festivali'nin açılı- şını Roma Opera ve Bale Orkest- rası yaptı. Bir Roma dönemi ya- pımı olan Aspendos Tiyatro- su'nda bir festival açılışını, 2000 yıl sonra Italya'nın ünlü Roma Opera ve Balesi'nin yapması doğrusu ilginçti. Roma Opera ve Balesi, ünlü Rus besteci Igor Stravinski'nin (1882-1971) iki bale yapıtıyla ülkemize geldi ve Aspendos'ta başanlı bir gösten sun- du. Stravinski, 1914'te Batı'yagöç et- mesine karşın bestelerinin tümünde Rusya'nın yaşamından ve müzik ge- leneğinden yararlanmışhr. Rimski- Korsakov'un (1844-1908) öğrenci- si olan Stravinski hocasının gözeti- minde iki yapıt besteledi. Bin, Sen- foni'yle birlikte "Pan ile Çoban Kız" (1907), diğeri "Scherzo Fan- tastique" (1908). tkincinin seslen- dirilişinde dönemin Rus balesinin ünlü yönetmeni Diaghilev'in ilgisi- ni çekti. Onun isteği üzerine Cho- pin'in müziğiyle "Sylphidler"ba- lesinin orkestrasyonunu yaptı. Ar- dından özgün bale müzikleri yazdı. "Ateş Kuşu" balesinin koreografi- sini Michel Fokine yaptı ve yapıt 1910'da Paris'te oynanarak büyük ilgi gördü. Ardından yine Diaghi- lev'in istegiyle "Petruşka" balesi- nin müziğini besteledi; bu yapttı da M. Fokıne'in koreografisiyle Pa- ris'te oynandı (1911). 1893 'den son- ra Fransa, Almanya ve Italya'ya gi- den Rus Diaghilev Balesi'nm oyna- dığı bu balelenn müziğini bestele- diğinde henüz Rusya'daydı. Bir üç- leme olarak kabul edilen "Bahar Ayini" ise Waslav-Nijinski'nin ko- reografısiyle 1913'te Paris'te yine Rus Balesi'nce oynandı. 1913, Igor Stravinski'nin müzik yaşamının dö- nüm noktasıdrr. Besteci, Bahar Ayi- ni'yle kendine görkemli bir yer edinmiştir. "Bahar Ayini"nin büyük müzik olayı olarak karşılanmasının asıl ne- deni, müziğin yeni-klasik anlayışıy- la yine Rus müzik geleneğine yas- lanmasıydı. Özellikle, çoktannlı Rusya'dan tablolar içeriyordu. Ikı bölümlük yapıtın alt başlığı da za- ten "Pagan Rusya'dan Tablo- lar"dı. Roma Balesi ve stravinski Stravinski'nin müziği çokto- nallıydı. Aynca, bestelerindeki ezgisel çizgi, beste akışında ses süreleriyle vurgulanışlannda bi- B reşmı özelliği bulunuyordu. Ri- tim dedığimiz olayı ustaca kulla- nıyordu. Bu özellik, Rus besteci- lerine özgü zengin kaynaklardan yararlanmasından geliyor diye düşünüyorum. Roma Opera ve Balesi, Stra- vinski'nin müzik edebiyatına ka- zandırdığı zenginliği; balenin kurgusuna ve koreografilenişine en uygun biçimde sahneye getir- di. "Ateş Kuşu" ile "Petruş- ka"yı başanlı bır yonımla sergi- ledi. "Ateş Kuşu", ezgı zenginliği, etkili ve keskin müzik içeriyordu. lçerisinde Rus halk masalı, do- ğayı betimleyen tartım zenginli- ği vardı. Koreograf, Italyan kla- sik bale geleneği anlayışıyla Rus geleneksel müzik formlanm bir- leştirmişti. "Ateş Kuşu" ile "Petruşka" adlı her iki bale de Andris LJepa koreografisiyle oynandı. Dansçı- lar takım olarak (kor dö bale ve sololor) ölçülü ve tartımlıydı. Klasik bale anlayışla günümüz dans formlan görsel anlatımlıydı. "Petruşka", 1636 yılındanbu yana bilinen Rus kukla geleneği ve sanatının baş kişisidir. Kam- bur oluşu ve güleç kışliğiyle Rus kukla ve tiyatrosunda çok yay- gındır. Stravinski, konusunu Aleksandr Benois ile birlikte lib- rettolaştırmış ve adma uygun mü- ziğiyle ikinci kez ölümsüzleştir- miştir "Petruşka"yı. Yukanda da belirttiğim gibi üçlünün ilk oyna- nışlan Paris'te, ama Rus dansçı- lan tarafından gerçekleştirilmış- tir. Başlıca rolleri (ilk oynanışta) Tamara Karsavina, Vaslav Ni- jinski ve Enrico Cecchetti adlı dansçılar yorumlamışlardı. Roma Opera ve Balesi dansçı- lan, Petruşka'yı Aspendos'a ve adlanna yakışır güzellikte sergile- diler. Rauf Abdullayev'inyönet- tiği Bilkent Senfoni Orkestrası da başanyla eşlik etti. Abdullayev, ir Roma dönemi yapımı olan Aspendos Tiyatrosu 'nda bir festival açılışını, 2000 yıl sonra Italya 'nin ünlü Roma Opera ve Balesi 'nin yapması doğrusu ilginçti. Roma Opera ve Balesi, ünlü Rus besteci îgor Stravinski 'nin iki bale yapıtıyla ülkemize geldi ve Stravinski 'nin müzik edebiyatına kazandırdığı "Ateş Kuşu " ile "Petruşka " balelerini koreografilerine uygun bir yorumla sahneledi. önemli bir orkestra yönetmeni ve Stravınski'yi bilerek yorumladı. Orkestra da aynı düzeyi sağladı. Aspendos Opera ve Bale Festiva- li'nin, Avrupa Festivaller Birli- ği'nin ilk beşinde yer almasında, Devlet Opera ve Balesi'nin önce- ki genel müdürü Remzi Buhara- h'nın katkılan yadsınamaz. Başvurular 31 Genç fotoğrafçılara çağrı Kültûr Servisi - ÎFSAK 1. Genç Fotoğrafçılar Festivali'ne başvurulann 31 Temmuz'da sona er- diği açıklandı. Bütün fotoğraf derneklerinin, fo- toğraf kulüplerinin, fotoğraf bölümü öğrencileri- nin, fotoğrafla ilgilenenlerin, kısacası bu festival- de yer almak isteyen herkesin davetli olduğu fes- tivalle genç fotoğrafçılara ulaşmak amaçlanıyor. Başvurular, 5 fotoğraf örneğiyle birlikte 'Etkinlik Başvuru Formu'yla ÎFSAK Sekretaryası'na yapı- labilir. Festivale katılabilmek için suıır, 28 yaş ve altı olarak belirlenmiş. Genç fotoğrafçılara çalışmalannı sergileme ola- nağı yaratmanm amaçlandığı bu festivalde, genç- lerin fotoğraf sanatında neler yapabileceğinin de görülmesine önem veriliyor. Katılımcılar, siyah- beyaz, renkli, büyük boyutlu, küçük boyutlu, üze- rinde oynanmış ya da oynanmamış yapıtlarla baş- vurabilirler. 16 Eylül-2 Ekim tarihleri arasında gerçekleşe- cek festival kapsamındaki sergiler, saydam ve bel- gesel gösterimleri kafeler, kültür merkezleri ve meydanlarda yapılacak. Taksim ve Kadıköy mer- kezli festivalde Taksim Metro Tanıtım Merkezi, Nâzım Hikmet Kültür Merkezi, Veli Cafe-Bar, Li- man Kahvesi, Kargart, Beyoğlu Tünel Meydanı ana mekânlar arasında. Aynca "Her semte bır fotoğraf" etkinliği çer- çevesinde Ümraniye'de de etkinlikler düzenlene- cek. (0 212 292 42 01 - 292 18 07) AB SUREÇİNDE LOZAN'IN ÖNEMİ PANEL 21 Temmuz 2005 Açış Konuşması Av. Aydeniz ALİSBAH TUSKAN Istanbul Barosu Kadın Hakları Kom. Başkanı Oturum Başkanı Nazan MOROĞLU Istanbul Kadın Kuruluşları Birliği Başkanı Konuşmacılar: Yrd. Doç. Dr. Ahmet Atilla DOĞAN Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Türkel MİNİBAŞ ÇYDD Genel Başkan Yardımcısı Demirtaş CEYHUN Araştırmacı-Yazar Tarih: 21 Temmuz 2005 Saat: 10.30-13.00 Yer: The Marmara Oteli - Taksim Düzenleyen: Istanbul Barosu Kadın Hakları Komisyonu Istanbul Kadın Kuruluşları Birliği (İKKB) etkinliği çerçevesinde Giriş Ücretsizdir. ÜNLÜ İSİMLERİN KONSERLERİ BÜYÜLEDt îzrnir'in simge festivali son buldu İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - tzmir'in simge etkinliği 'Uluslara- rası tzmir Festivali' 19. yılında ta- dı damaklarda bırakan konserlerle son buldu. Eczacıbaşı Toplulu- ğu'nun ana sponsorluğunda kentin sanat beğenisine sunulan etkinlikte, müzik dünyasının ünlü isimleri kon- serleriyle izleyenleri büyüledi. Efes Antik Kenti'nın geçmişle bu- günü buluşturan amfitıyatrosunda ve mehtaplı gecelere tanıklık eden Çeşme Kalesi'nde gerçekleştirilen festivali yaklaşık 28 bin kişi izledi. Izmir Kültür Sanat ve Eğitim Vak- fı'nm geleneksel olarak düzenledi- ği etkinlik 16 Haziran'da Gheorghe Zamfir ve Romanya Devlet Oda Korosu'nun 'Madrigal' konseriyle başlarken kınlgan ve ince sesli Ja- ne Birkin'le son buldu. Açılışa Kül- tür ve Turizm Bakanı Atilla Koç ile Romanya Kültür ve Din Işleri Baka- m Monica Musca da katıldı. Etkinlikte Bizans müzi- ğini yaratıcılığıyla kullanan Yunanlı sanatçı Petros Gaitanos, ver- diği konserle festivalin unu- tulmazlan arasında yeri-' ni aldı. Insanj vücudunun yeteneklerini, ihtişamını, tut- kulannı vurgu- layan Montre- al Caz Balesi, -İ. festivalin tek bale gösterisini oluşru- rurken klasik baleden, modern dan- sa 'Mapa' ve 'Çalınmış Gösteri' adlı iki eserle kentliyle buluştu. Ahmet Plrlstlna anısına Eski tzmir Büyükşehir Belediye Başkam Ahmet Piriştina anısına Gündoğdu Alanı'nda Tekfen Filar- moni Orkestrası, şef Saim Akçıl yönetiminde îzmirlilere unutulmaz dakikalar yaşattı. Çeşme Kalesi'nde barok ttalyan- ca söylediği şarkılarlapop-operanın yıldızı Emma Shapplin izleyenlere iki dansçıyla birlikte görsel bir şölen sundu. Müziğe harika çocuk olarak başlayan Justus Frantz, Uluslann Filarmonisi'yle gerçekleştirdiği konserde, Alexandre Bagrintsev solist olarak eşlik etti.Antik çağlann mistik çalgısı arp ve insan sesinin buluşması soprano Ayşe Sezerman ve arpist Şirin Pancaroğlu 'Şarkı- lann Kanatlarında' adlı projeyle îzmirli sanatseverlerin kulaklannın pasmı sildi. Efes Antik Kenti'nin gözde mekânlanndan Celsus Kü- tüphanesi'nde Alt Wiener Octet oda müziğiyle klasik viyana mü- ziğinin örneklennden sunarken etkinliğin son konserini 16 Temmuz'da si- nema ve tiyatro sanatçısı, oyun yazan ve şar- kıcı Jane Birkin Petros Gaitanos. ALEV KORAL ÖLDÜ Sanatdünyası bir emekçisini daha kaybetti Kültür Servisi-Si- nemanın siyah-beyaz yıllanndan, tiyatro ve seslendirme çalışma- lanyla da tanınan Alev Koral, 17 Temmuz 2005 Pazar sabahı kal- dınldığı Marmara Üniversitesi Hastane- si'nde, alzheimer has- tahğına yenik düşerek 74 yaşmda yaşamını yitirdi. Koral, bugün Levent Cami'nde kıh- nacak öğle namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda sonsuz yolculuğuna uğurla- nacak. 'Alev Ana' la- kabıyla da anılan sa- natçı, 1954-1968 yıl- lan arasuıda Türk si- nemasına 14 filmle hizmet etti. Aynı dö- nemlerde Avni Dilli- gil'in teşvikiyle tiyat- roya başlayan KO- RAL, 1970'e dek sü- ren sahne yaşamında, Izmir Şehir Tiyatro- su'ndan başlayarak sı- rasıyla Ses Tiyatrosu, Karaca Tiyatrosu, An- kara Beşinci Tiyatro, Istanbul Aksaray Kü- çük Opera, Ulvi Uraz Küçük Sahne ve Kent Oyunculan'nda sayı- sız oyunla seyircile- riyle buluştu. Özellikle 'Gözleri- mi Kapanm Vazife- mi Yapanm', 'Tapı- lacak Kadın', 'Vanya Dayı', 'Aptal Kız', 'Martı' ve 'Naünlar' oyunlanndaki başan- sıyla adından söz ettir- di ve övgü aldı. 1969 yılında 2. oğ- lunun doğumu ile ti- yatro oyunculuğunu bırakarak seslendirme yapmaya başlayan Koral, çeşitli TV dizi- lerinin yanı sıra, Türk sinemasının devlerin- den Türkan Şoray, Fatma Girik ve Sev- da Ferdağ'ın sesi ola- rak tanındı. 1992'de ise Perran Kut- man'la birlikte TV'nin sevilen dizisi Kızlar Yurdu'nun se- vimli öğretmeniydi. Dünyanui 'En lyiler'i arasuıda • Kültür Servisi - Sultan 2. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi, 22 - 25 Eylül'de Hırvatistan'ın Dubrovnik kentinde gerçekleştirilecek olan 'En îyiler Kongresi'ne davet edildi. UNESCO'nun da desteklediği kongrede, 2004 yılında Avrupa Müze Ödülü'nü kazanmış olan müze 16 tasan arasında Türkiye'yi temsil edecek. Kongrede 40 dakika süreyle Türkiye, Trakya Üniversitesi ve Sağlık Müzesi tanıtılacak. Kongre sonunda en iyi tanıtım tasansı seçilecek. Happy Pottep rekor kırdı • NEW YORK (AFP) - Sonbaharda ülkemizde de satışa sunulacak 'Harry Potter ve Melez Prens', Amerika Birleşik Devletleri'nde 24 saat içinde 6.9 milyon adet satıldı. Yayıncı şirketin yöneticileri bu rakamın yeni bir rekor olduğunu ve kitabın bugüne kadar en hızlı satılan kitap olduğunu söylediler. Şirket yaptığı açıklamada, kitabın ilk basımda 10.8 milyon adet basıldığını ancak bu rekor talep sonucunda baskı sayısuıı 13.5 milyona çıkardıklannı bildirdi. Internet üzerinden satış yapan siteler de 1.5 milyonun üzerinde sipariş aldı. ADALAR FESTlVALÎ'NDE BUGÜN • BURGAZADA SU SPORLARI KULÜBÜ'nde 21. OO'de tnci Çayırlı konseri. • KINALIADA İSKELE MEYDANI'nda 21.OO'de Selim Sesler ile Grup Trakya konseri. • BÜYÜKADA SU SPORLARI KURUMU'nda 21.OO'de Elias Petropulos'un 'Bir Yeraltı Dünyası' adlı belgeselinin gösterimi. • BÜYÜKADA TURİNG KÜLTÜREVİ'nde 21.OO'de Kamil>a Jubran'ın 'Fiüstin Şarküarı' başlıklı konseri. (0 216 382 60 17) BUGÜN • NÂZIM HİKMET KÜLTÜR MERKEZİ'nde 21.15'te 'Büyük Adam Küçük Aşk' adlı filmin gösterimi. (0 216 346 90 59)