Katalog

2 2 MAJYIS 2005 PAZAR CUMHURİYET SAYFA J\^ LJ JL J. U X \ kutturfa cumhuriyet.com.tr 15 SUNAY AKTJV KULE CANBAZI ESİNTILER ZEYNEP ORAL Kayıklarla evlerin akrabalığı İstanbuJ kuşatması sırasında. Fatih Sultan Mehmet'm emri üzenne Anadolu Hısan'nın karşısına \eni bir hisar yapımına başlanılır. Ne var ki, hisann yapımına karar venlen yerde bir Bızans kıiısesı vardır. Söz konusu kilise yıkıhr ve tas.lan hısarın yapımında kullanılır. Bodrum'un ünlü kalesinin bır bölümü de tıpkı Rumeli Hisan gıbi daha önce var olan bır buıanın sökülen taşlanyla yapılmışür. Maltalı St. Jean şövalyelen, 1402'de yapılan Bodrum kalesinı 92 yıl sonra onarmaya karar vererek kaİenın hemen arkasında bulunan Mausoleion un mezannı bır taş kaynağı olarak kullanmaya karar verirler. Sakın ola ki, Mausoleion'un raezannda bizdekı gıbi bir mezartaş, ı olduğunu saıtmayifl! Yüzyıllar öncesinde Bodrum halkı kuskündü denıze. Gelin, Bodrum'da evlerin denizle nasıl banştıgının öyküsünü "Halikarnas Balıkçısi' diye tanınan Cevat Şakir'den okuyaüm: "Eskiden evler, savaş ve savunma için yüksek yamaçiara kondurulurdü. Bunlara ev değil "kule" denirdi. Ama deniz özlemiyle, maviye imrenişten örürü yerlerinde duramayarak çaıtı kokan nalınlanvla, tıııgır mıngır yokuş aşağı seğirtnıişler; iki koyun gıcır gıcır çakıilan boyunca dizilmişler. Arkada kalanlar ayak uçianna kalkarak kızkardeşlerinin omuzlan üzerinden denize bakakalmışlar. Klmi cesur evlerde denize dalıp kayık olmuşlar ve dalgalar ustünde oynaya güle, karadaki pısınk kız kardeşleriyle alay ermişler. tşte bundan dolayı kayıklarla evlerin, bir de mandaiin bahçelerinin sıkı fıkı akrabalığı vardır." Yeteeeeeeeer! Aile "namusunu" kurtarmak için Güldünya'yı vurdu, yetmedi. Kaldırıldığı hastanede yenıden, yeniden vurup öldürdüler. Böylece namusu "femizleiiier". Istanbul'daydı. Geçen yıldı... Tecavüze uğradığı herifle evlendirildikten sonra, 15 yaşındaki kız çocuğunun elinı kolunu bağlaytp ceza diye burnunu kestıler. Diyarbakır'daydı, Ikı hafta önceydi... Annesi televizyonda "göründü" diye koca karar verdı, çocuk uyguladı, anasını vurdu öldürdü. Elazığ'daydı. Geçen haftaydı... Van'ın Erciş ilçesinde, sinirîendi diye, bir herrf, sokak ortasında eski kansının boğazını kesti öldürdü. On gün önceydi. Urfa'nın Akçakale ilçesinde 18 yaşında, yine imam nikâhlı kadının, yine "aile namusunu temizlemek" için önce kollarınt ve dilini kopardılar, sonra cinsel organtna sopa soktular, sonra ötdürdüîer. Ve sıkı durun, kıztn ailesı, kızlarına bu işkenceyi, vahşeti reva gören erkek ailesinden "Namusu sızin yanınızda bozuldu" gerekçesiyle tarfa ve para ıstedi! Birkaç gün önceydi... Pisliği. şiddeti, iğrençliği, vahşeti, işkenceyi, sapıklığı sergılemek yetmiyor! Çare bulmak, çözüm üretmek gerekiyor! Yeteeeeer diye haykırmam bundan. Yoksa bu ülkenın tüm kadınları yeter diye haykırsak bıle, kadınlara karşı bu vahşetin, bu şiddetin, bu işkencenin, bu zulmün, bu "katli vacipfir"cilerin, bu zihniyet değışmedikçe sonunun gelmeyeceğini bıliyorum. Çareyi tüm kadın kuruluşları, tüm aklı başında insanlar biliyor. Yıllardır hiç ara vermeden raporlarla, yazılarla, konuşmalarla, eylernlerle ortaya koyuyorlar. Kadın kuruluşlan, kadın sorunlan üzerine kafa yoranlar, bu konuda akademık çalışmayapanlar, sayıları kısıtlı mı kısıtlı kadın merkezlen, bunlann hepsi üzerlerine düşen görevi fazlasryla yaptı ve yapıyor. (Reyting, sansasyon ve rektam peşindeki televizyon kanallannı elbet bunlar arasına katmıyorum.) Ama dinleyen yok! Bundan sonrası devletin işı, hükümetın ışi! "Türkiye'deki Vahşet" başlığıyla (7 Mayıs, Cumhuriyet) bu ülkede artık yaygın bir uyguiamaya dönüşen kadına karşı şiddeti önlemek için, eğitim düzeyinı yükseltmek, yoksulluk düzeyini düşürmenin yanı sıra yapılması gerekenleri tek tek sıralamıştım. Tekrariamayacağım. Ancak bu ülkede ilk yapıfması gereken şu: Her ilde, her ilçede bir sığınma evi kurmak! Evet, bu politık bır karar! Ama başka yolu yok. Bu karar alınmalı. Kadın kuruluşları bu konuda çok donanımh ve devtete yardımcı olmaya haztr. Devlet bir an önce STK'lerie işbirliğı içinde sığınma evlerini açmalı. Bakın yine geçen hafta Dünya Ekonomik Forumu, "Toplumsal Cinsiyet" üzerine raporunda Türkiye'nin 58 ülke arasında 57. olduğunu açıkladı. Yani sondan ikinci! Bizim gerimizde Mısır var! Bir ayrıntı: Raporda yer alan nüfusu Müslüman ülkeler hep en alt sıralarda. Pakisîan 56., Ürdün 55., Endonezya46., Malezya40., Bangladeş39. strada. Acaba neden dersiniz?.. Rapora göre: Sunulan ekonomik fırsatlarda sonuncuyuz, yani 53. sıradayiz... Kadınların politik alanda güçlendirilmesinde yine sonuncu, yani 53. sıradaytz... Eğitime erişimde 55. sıradayız... Sağlık ve refahta 50. sıradayız... Hayır, bizim 58 ülke içinde 57. sırada olmamız beni hiç şaşırtmadı. Kadın sorunlanyla bir damlacık bile ilgilenen her aklı başında insan, durumun böyle olduğunu biliyor, farkında ve buna karşı uğraş veriyor zaten. Beni asıl şaşırtan, kimilerinin bu rapora şaşması, gerçek değilmiş gibi değerlendirmesi ya da "Işte yine bize düşmanlık ediyorlar, hakkımızı yiyoriar" havalarına girilmesi! Beyler, yeter, uyanın artık! Yedl harlkadan blrl... Kız kardeşı Artenıisia ıle evtenen Mausoleion, başkenti, Milas'tan Halikarnassos a taştr. Ölünce de kansı \e aynı zamanda kardeşi Artemisia, kocasına (ve de ağabeyıne!) büyuk bir anıt mezar yapmaya karar verir. St. Jean şövalyeiennin Bodrum Kalesi 'nin onanmında kuilandıklan taşlar ışte bu anıt mezardan sökühnüş.tür, Böylclıkle de dünya yedi harikasından bırini kaybetmış olur!.. Evet, yaniış okumadınız, Mausoleion'un mezan dünyanın yedı harikasından biriydı!.. Eh artık, bu anıt mezann ne denlı büyük ve görkemli olduğunu siz düşünün. Düşünmenize yardımcı olmak içm de Londra'dakı Britısh Museunı'da bulunan ve her görenin ağzını hayranlıktan bir kanş açık bırakan aslan ve at heykeUerinin Bodrum doflumlu btr çoculc Işte, bu e\ lenn çogu günümüzde bar. lokanta ya da pansiyon olmuştur. İçlerinde müziğın bınbir türlusü çalınmakta, gündüzü uyuyarak geçirenler gecenin tadını çtkarmaktadır. Oysa. Bodrum'un ünlü 'Tepecik' kahvesınden ıçeriye bır gün babasıyia bırlıkte giren yedı yaşındak] çocugun duyduğu neyın sesı siluımiştır Bodrum sokaklanndan!.. Yıl 1886'dır... Babasının yanında, duydugu sesle büyülenen Bodrum doğumlu çocuk da Neyzen Tevfİk'ten başkası değıldır!.. Bugün Bodrum'da Neyzen Tevfık'ın adı bır caddeye verilmiş olsa da. tatile gelenlenn tercıh ettiği müzik 'Barlar Sokağı'ndadır!. 1846 yıitnda Ingilizler tarafmdan Mausoleion'un Bodrum'dakı mezanndan söküldügünü söyleyelim. 01du olacak, bu tanhı heykellerin Ingılizler tarafindan kaçınlmadiğmı, dönemin padişahı Abdülmecit'ın ızniyle Bodrum'dan kopanldıkJanm da şuracığa yazalım! Dünyanın yedi hankasından bırinm taşjanndan oiuşan Bodrum Kalesı'nde, ülkemizin ıîk ve tek sualtı müzesi bulunmaktadır. fCaledeki cam koleksiyonu dünyadakı dört büyük koleksiyondan biridir. Bodrum gece hayaüna dalınmadan önce. sessiz dünyadan çıkanlan bu paha bıçılmez eserlerle göz göze gelınmehdir. Mausoleion'un kansı Artemjsia'nın öiumunden sonra tahta geçen ldrius'un ardından yönetimi ek geçiren Prenses Ada'nm iskeleti de müzenın Baltalı Kulesı 'nde çarptcı bir şekılde sergüeniyor. Nasıl olduğunu anlatmıyorum, gidin ve çarpılın. Unutmadan, müzeye giderken yanınızda mutlaka bir kitap da göhlrun. Tarihı doku ıçinde bulacağınız bır gölgede. bırkaç sayfa da olsa kıtap okumak apayn bır tattır. Bodrum, tatıle gıtmek isteyenler ıçinherzamanuç'taolmuştur. Kımı!en ıçın 'olmazsa olmaz' bır yerdır; kurulenne göre de gıtmektense tatıle çıkmamanm tercıh edileceğı bır seçenektir, TatiJ yapılacak yerler arasında hıçbır zaman orta sıralara yazılan bir seçenek olmamışrır Bodrum. Bir ahtapot gibi sarar suyundan bir kez içenleri ve de yüzenlen. Belkı de bu yüzdendirı Bodrum'da içkı sofralannın olmazsa olmaz mezesi ahtapot salatasıdır. r Cannes'da zafer Çocuk'un VECDl SAYAR CANNES Bu yıi 58'incısı düzenlenen Uluslararası Cannes Film Festivalı, dün gece venlen ödüllerle sona erdi. 21 ıîlmın katıldıgı Uluslararası Yanşma'da Altm Palrmye'vi JeanPierre ve Luc Dardenne kardeşîenn "Çocnk" adlı filmi alıricen Büyük Ödül Jim Jarmusch'un " K ı n k Çİçekler" adh fılmıne \ erildi. En lyi Yönetmen Ödülü'nün sahibıyse "Saklı" fîlmiyle Avusturyah Micbael Haneke oldu. Katılan yönetmenierin yanya yakın bir bölümünün "Altın PalnıiyeT'ti olduğu bır yılda, rılmlerin düzeyının oldukça yüksek olması ve sonuçta ödülleriıı farklı fılmler arasında dağılması son derece doğaldı. Eleşürmenlerin büyük bölümü, Altm Palmiye'nin Haneke'ye gideceğim tahnun edıyordu. Jünyse Haneke'ye yönetmen ödülünü vermekle yeünırken AJün Palmiye" yi, aynı ödülü daha önce de "Rosetta" adlı filmleriyie kazanan Dardenne kardeşlere vermeyi yeğledı Jüri, Uluslararası Yanşma'run İkinci önemli ödülü olan "Büyük ÖdüPü Amenkalı bagımsız smemacı Jtm Jarmusch'un "Kırık ÇiçeWer"adlı filmine. "Jüri Ödülü"nü Çinü yönetmen Wang Xiaoshuainın "Şaoghay Düşleri" adlı filmme, "En lyi Yönetmen Ödülü"nüyse "Sakb" filmınin vönetmeru Mıchael Haneke'ye verdı. " E n lyi Kadın Oynncu" olarak Amos Gitai'nin "Serbest Bolge" fılmindekı rolüyle Israillı oyuncu Hanna Laslo, "En lyi Erkek Oyuncu" olarak da "Üç Gömülme" filmiyle Amenkalı oyuncuvönetmen Tommy Lee Jones seçildı. "En fyf Senaryo Ödülü"nün sahibiyse Tommy Lee Jones'un yönettıği Fransız.Amenkarı ortak yapımı "Üç Gömülme"nin Meksıkaiı senaristı Guillermo Arriaga oldu. En ıvı ılk filme venlen "Altın Kamera Ödülü "yse SnLankalı yönetmen \ imukthi Jayasundra nın w Terk Edilmjş Toprak" filmiyle, Elestırmenler Haftası'nda göstenlen Mirando July'mn "Ben, Sen ve Tanıdıgımız Herkes" adlı filmi arasında paylaştınldı. Haneke'nın "Saklı" adh yapıtı, Cannes'ın iki önemli jürisinin, FIPRESC1 (Uiuslararası Sinema Yazarlan Federasyonu) ve Kılıseler Birüğı jürilerinin verdi^i ödülleri alırken resmi programm yanşma dışı bölümü "Belli Bir Bakış"ta venlen En lyi Fılm Ödülü. Romen yönetmen Cristi Puiu'nun "Bay Lazarescu'nun Ölümü" adlı fılminin, aynı bölümdeki FEPRESCI Ödülü'yse " K a n " adlı tspanyol yapımının oldu. Kısa Metraj dalındaki ödülün sahibıyse "Podorozhni" adh filmiyle LTcraynalı genç şönetmen Igor Stremitsky oldu. Görüntü \e Ses dalındakı tekmködüllereyseGus Van Sant'ın "SonGünler" filminin ses tasanmı ve "Giinah Şehri"mn görüntüJen değer bulundu. 6 "En lyi Kadın Oyuncu Ödülü"nü "Serbest Bölge"dcki rölüyle Hanna Laslo aldı. www.zeyneporal.com faks: 0212 257 16 50 DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI İSTANBUL DENİZ MÜZESİ MİMARİ PROJE YARIŞMASI Dencz Kjjvvetterı KocnutanhOı'nın oiduğu kadar Türt< Ulusu'nun ve TÛrk Denize» Tar*n"™n ktymet biçlmez mrasını bunyesinde benndıran Istanbul Deniz MOzni çağâaş mOzeoHc aniay»ştra uygun oörak yertiden mçaa edieceUir Bu nvtatüa •Mimariık, Peyzaj U*rnaritQt. MuhencüsSk. KentMl tannm Projetoi, Şehir ve Bdge PtaHarm ve Guzel Sanaüar Eserieri Yanşma YönatnmuT kapsamıml» serbest, uhjsal ve tek tademeü mıman proje vanşması ctCeeolenmiştir. YanşnMcdm TMMOB Mımartar Odm'na kayıtiı ofrnatan, yarrçma bdrtiten şstlan ••jtamaSan ve şartname atarak adres tMrataratan 2onrtuckx DANIŞMAN JÜRİ ÛYELERİ ASİL JORİ ÛYEUERİ 1. Pwf Mete ÜNAL (MimarJuri Başkanı) 1, Prof Dr Tomur ATAGÖK 2. Prof Dr AWe BATUR {Wnw) 2. Dz Kd.AB) Y.Buiert AKSARAY 3 Prof.Dr Mine INCEOĞLU (Mmar) 3 Mu*i Yb Aydın SOĞUKPINAR 4 ProfDr Ihsan MUNGAN (Inş. Muh.) 4. Y Mimar Ayla AYYILDE PUTUR 5. Yrd.Doç.DT.Htoeyir KAHVECtoĞLU (Mmar) 5 Wmar Yasemin TÜFEKÇİ UĞUR RAPORTÖRLER YEDEK JÜRİ ÛYELERİ 1. Y . H m E * ı DOKUYUCU 1. Prof.Dr Kaya OZGEN (Inş. Muh.) 2. Ynl.Doç.Dr. YMdız SALMAN (Mmar) 2. fns. MOh. Mettn KAPLAN 3. Yrd.Doç.Dr. Oğuz ÖZER (Mimw) ? 1 Odö 25.000 YTL 2 ödOI 20.000 YTL 3 ötfÜ 15.000 YTL Mansjyonbr 10000 YTL. (BesMansivon verîecekfir) 9 Agustos 2 0 N günü saat : 1 7 , » a kadar, aşağida betırtiefi adrese ehten tesüm edtlecektff. Yançrraalar 23 Hazian 2005 günü saat 17.30'a kadar soru soraUtecefcterdır JÜriran cevapian 29 Haaran 2005 tarihme kadtr yanşmaatara tebiğ edüecekfir 19 A$usio» 2005 tsrihnde sonoçJar açıktanacattır 1929 Ağustos 2005 tarihmde yvtfmayB « ı t e n eaertor btanbU Dene Müzes Komulanl^ı Sanat Gatensı'nde aerglen«ceklt 22 Ağustos 2005 tarihinde ödül tönsm <w 23 Ağustee 2005 tarihmde aynı yerde kok*yum yapılacaktır. Yanşma sartnamesi btanbul Bafcm O n n n ve Utihkam KomutankOı İSTANBUL adresinden temm edtebtecektir Ş«tname BedeS 60 YTL. dir Posta / Eser Tesüm Adrest : Istanbul Deniz MUzesi Ukual Mimari Praje Yanfmast RaportöriUöü, Befflctaf / İSTANBUL Faks NO (0 212) 2W W «3 EPoBta: deniznmızesaehotmaiLcam L USLARARASIKÜLTÜR BAYRAM12005 YAR1N BAŞLIYOR Sinemadan müziğe, resimden yanşmalara... Özdemir Aitan, Alaaddin Altan, Kültür Servisi Istanbul"un Filiz Başaran. Saim Tekcan, DeAnadolu yakasmda yer alan Marvabil Kara, tsmail Türemen, mara Eğitim Köyü'nün evrensel "kinffiıieT^IeMp~zengınIeşmesînr "Mehnîet Özer. TeomaiTGermaner. Şe\ ma Reisoğlu Nalça, Şerif saglamak amacıyla düzenlenen Günyar, Saim Bugay, Güngör •Uluslararası Kültür Bayramı Güner, Nurettin B«ktaş ve Ziya2005' adlı şenük yann başhyor 29 ettîn Nurayev gibi sanatçılann reMayıs'a kadar sürecek olan şenlisün ve heykel alanındaki yapıtlagin e\' sahıpiiğini, aym eğitim çarunngörüJebiIeceği "Güzel Sanattısının öğeleri olan Marmara Efitim Vakü, Marmara Koleji ve Mal b r Sergîsi' de yer alacak. tepe Üniversitesi üstleniyor. Renkli konuklar bir Bu yıl ilkı gerçekleştirilecek ve 7 gün sürecek olan şenük yann, arada görselişitsel ve yazıiı medyanın en iyilerinin seçildiği 'ZinedekiŞenlik, 'Sinemamızler faetişim Ödülleri' ile kıtapsedan Seçkiler' başlıgı alverlerin çeşitli yayınevlerinden çıtında, sinemamızın geçkan pek çok türdeki kitaba ulaşma misten günümüze filmleolanagı elde etmesuü sağlayan rini, farklı kuşaklardan 'Kitap Fuan'nın açıhşıyla başlaoyuncu, senarist ve yacak. Yararıcı sanat etkinlüderi, yönetmenkonserler, dans yanşması ve halk leri oyunlan gösterileri, mutlulıik fotoğrafi yanşması, spor etkinlikleri, bilişün teknolojileri, egitim araçlan fiıan ve uzay bilimleri aktiviteleri ile sürecek... 'Uluslararası Kültür Bayramı' kapsammda Mustafa Pilevneü, De\Tİm Erbil, Bedri Baykam, Ferruh Başağa, Adnan Çoker, Mahir Güven, Aydın Ayan, bir araya getirecek 'Uzak', 'Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak', "Sır Çocuklan", 'Karşılaçma\ 'İnat Hikâyeleri'. 'Bekleme Odası', Kanun Namına', 'Üç Arkadaş", "Otobüs Yolculan', 'Gurbet Kuşlan', 'Son Kuşlar', 'Ah Güzel İstanbuJ', 'Vesikalı Yarim' mbi Türk süıemastnın ödül ahnış fıimleri de sinema severlerle buluşacak. 'Lluslararası Kültür Bayramı' panel ve konferanslar, belgesel sinema, tiyatro. halk oyunlan gösterileri, müzik dinletileri ve spor etkinliklerinin yanı sıra; öğrenci filmlen. dans ve fotoğraf yanşmalan gibi her yaş Öbeklerine yönelik çeşitli eğitim, kültür ve sanat etkinliklerini kapsıyor. Yann Sertab Erener ve Funda Arar; çarşamba günü Candan Erçetin ve Volkan Konak. cuma günü Pamela, Kargo ve Cem Köksal. son olarak cumartesi günü Mor ve Ötesi ile ,\slı 'nın konser verecefi şeniıge Istanbul'dakı tüm sanatseverlerin kaülımı bekJenivor • Kültür Servisi Istanbul Büyükşehir Beledıyesi Şehır Tıyatrolan'nın sahnelediği ve Haldun Dormen"in yönetmenliğini yaptığı 'Lüküs Hayat'tan sonra, usta yönetmen 'Kantocu' adh oyunuyla tekrar izleyiciyle buluşacak. Dormen *in yazıp ve yönettiği oyunun müzıklerinı Serpıl Günselı, müzik direktörlöğünü Selim Atakan, dekor tasanmmı Banş Dinçel, kosrüm tasarımını Nİhal Kaplangı. koreografîsînî Selçuk Borak yapıyor. Şarkı sö2İeri ise Zeynep Talu'ya ait. Oyun, 26 Mayıs'ta Maltepe Üniversitesi'nin düzenlediği 'Uluslararası Kültür Bayramı" kapsamında sahnelenecek. Hattn Dormen Şehr lyalrotan'nda Hisar ve Tekin YKY'de • Kültür Servisi Abdülhak Şinasi Hisar'tn toplarn 11 kitabı 2 yıl içinde YKY tarafından yayunlanacak. 'Fahim Bey ve Biz', 'Çamlıcadaki Eniştemiz", 'Ali Nizam Beyin AlafrangaLfı ve Şeyhliği' adlı üç romanı ile 'Bogazıçi Yalıları" ve 'Geçrniş Zaman Köşkleri' bu yıl, kalan 6 kitabı ise 2006"da okurlarıyla buluşacak. 1980 sonrası Türk edebiyatına damgasını vuran Latife Tekin'in yeni romanı'Muhibe* ve daha önce yayımlanrnış yapıtlan da bundan böyle Y'KYr'de yaytmlanacak. BUGÜN • CEMAL SÜREYA KÜLTIJR SANAT DERNEĞİ'nde saat 16.00'da Bostancı Hatay Restaurant'ta Oktay Rifat anılacak. (0 216 361 33 57) • BİLGİ ÜVİVERSrrESİ DOLAPDERE KAMPUSU'nda 15.0CTte 'Kafka'. 17.00'de Malina'. 20.00'de 'Avrupa'. (444 0 42H\ • BAB\XON'da 21 30da Meshell Ndegeocello. 98^0) <*" *