Katalog

16 NİSAN 2005 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER ARSEN LÜPEN TURHAN SELÇUK *nDÜEÜST TABİATLI ISTANBUL EFENDISI ABDULCANBAZ* IN HARIKULÂDE MACERALARI KISIM BÎRDEN HAİ^-EKHTE öff. P>AVÎ^/^. N MAL ı Yl M Ermenistan'a iletilen öneriyle Batı'daki kampanyanm önünün kesilmesi hedefleniyor 'Ortak komisyon' kozuANKARA (C ıımhuriyet Bürosu) - Iurkıye'nın, Ermenistan'aılcttığı soykırım ıddıalaıın.ı son nokta ko- yacak "ortak komisyon" oluştuınıa oneıısı taıtışma yaratlı Erıvan yo- nctımının soğıık yaklaştığı onerı, ABD ve Avrupa ulkelerınce ıse ıl- gıyle karşılandı Hatılı dıplomatık kaynaklat, oı- tak komısyonda "diaspora tarihçi- lerinin" yanı sıra "bağımsız üçün- cütarafların" da ycr almdsını ıster- ken bağımsı/ uzmanların ulaşaca ğı sonucun laıaflaııa kabul edılme- sını onerıyor Başbakan RecepTayyip Eıdoğaıı tarafından Ertnenıstdn Başbakanı • Erıvan'a, soykırım ıddıalarına son nokta koyacak ortak komısyon oncren Ankara, olıımlu yanıt alamadi Tartı^malar surcrkcn Batı'da da yenı onerıler dıle getırılmeye başlandı Batılı dıplomatık kaynaklar, ortak komısyonda 'bağımsi7 uçuncu taraflann' yer almasmı, bu uzmanlann ulaşacağı sonucun ıkı tarafça da kabul edılmesını onenyor Ankara'nın ıse bu onerılere sıcak bakmadığı oğrenıldı Robert Koçaryan'a gondcnlen mek- tuba, Erıvan'dan olunılu bır kaışı- lık verılmedı Mektup bilmecesi Erdoğan'ın mektubu, Turkıye ıle Ermenıstan arasında dıplomatık ılış kı bulunmaması nedcnıylc, Gurcıs- tan'dakı I urkıye Buyukelçılığı'nce Ermenıstan Buyııkelvılığı'ne ıletıl- dı Ermenıstan Başbakanı Koçaryan ıse yaptığt açıklamada, kendısıne boyle bır mektubun ulaşmadığını soyledı Başbakan Frdoğan mektubunda, 191 O'lıı yıllarda yaşanan olaylardan "halklannııza acı veren lıatıı alar" olarak soz ederken, "IJlkelenmi/in tarihçi ve diğer uzmanlanndan olu- şanbirgrubun 1915donenıineaitgc- lişme ve olayları sadece Turk ve Er- meni değil, ilgili ulkelerdeyer alan tüm arşivlerde araştırarak, bulgularını uluslararası kamııoyuna açıklama- lan yolunda ülkenize bir davet yapı- yoru/." goruşune yer verdı Batılı dıplomatık kaynaklar, Erdo ğan hukumetının bu açılımını olunı- lu karşılarken, yenı bazı onerılerı dıle getınyorlar Oluşturulması planlanan komıs- yonda yalnı/ca Turkıye ve Frmems- tan'dan değıl, Ermenı dıasporasın- dan da tarıhçılenn olmasını oneren dıplomatlar, ortak komısyonun ba- şarısı ıçın burada "bağımsız üçün- cü taraflann" da yer alması ve bu U7manlann ulaşacağı sonucun ıkı tarafva da kabul edılmesı goru:?unu dılegetırıyorlar Batılı dıplomatlar ortak komısyonun BM çeıçevesın- de de oluşturulabıleceğı gorus,unu ıfade edıyorlar Ldınılen bılgılere gore hukumet, ortak komısyonun BM çerçevesın- de olııştumlmasına, konunun sıya sı zemıne çekılebıleceğı endışesıy- le olumsuz bakıyor Hukumete ya- kın kaynaklar, ortak komısyondd bağımsı/ uçuncu taraflann yer alma- sı ve bunlann ulaşacağı sonucun be- nımsenmesı goruşune de soğuk yak- laşıldığını ıfade edıyorlar t "V nr, AP-ERMENİSTAN Türkiye'ye çağrı Dış Haberler Servisi - Avrupa Pdrldtnentosu (AP) ılc Frmenıstan arasında H-I4 Nısan tanhlerınde Strasbourg da duzenlenen "parlamcntolararası işbiı liği komisvonu toplantısfmn ardından Ankara'ya yonelık çesıllı çdğnldn ıçeren ortak bır bıldın kabul cdıldı NTV nın habenne gorc bıldınde, Ankara'ya "Ermenistan ile diplomatik ilişld lcurması" ve "bu ülkcyle banşnıak için ulusal ve uluslaı aıası çapta taın ve samııni bır siıreç ba^latnıası" çağrısında bulunuldu Ankara'nın Fnvan ıle dıplomatık ılışkı kurması ve sınınnı açmasını 3 Ekım muzakerelen oncesı "koşul" halıne getıımeye valı^an Frmcnı parlamenterlenn tdlcbı ıse AP tarafından rcddcdıldı Ortak bıldınde, AP'nın "Ermeni soykırımını" tanıyan 1987'dekıkaran ıle Aıalık 2004'te kabul edılenkaıaı çervevebinde Ankaıa'dan Ermeniiîtdn ıle "iyi kumşuluk ilişkileri içindeolması" ıstenıyor Lrmenı heyetının ortak bıldınde "Ankara'nın Kıivan'la diplomatik ilişki kııı masının 3 Eldm müzakercleri önccsi ko>ul olnıasına 1 " dayalı gınşımı AP uyelerınce gerı çevrıldı ABDTEMSİLCİLER MECLİSİ Lobigünleri başladı Dış Haberler Servisi - ABD Bd!,kanı George Bush'a mektup yazarak bu yılkı 24 Nısan açıklamasında, Ermenı olaylarınm "soykırım" olaıak tanımlanmasını ısteyen Temsılcılcr Meclısı uyelerının sayısı 160 oldu Washıngton'dakı dıplomatık gozlemcıler, brmenıleıın bu çabasına kar^ın Bush'un bu yılkı difikldnidsındd da "soykırım" so7cıığunu telafhız etniesının beklenmedığını belırttıler ABD Kongresı'nde Frmcnı lobısıne mensup uyelenn, gelecck hafta Kongrc'de soykınm ıddıasını goruşmek uzere genış katılımlı bır toplantı duzeııleyecekleı ı bıldırıldı Gozlemcıler, bu fddlıyetleı çerçevesınde, soykırım ıddidsının tanııiJiıası yonundekı bır tdsdrının Kongre'nın alt kanadı olan lemsılcıleı Metlısı'nc sunulabıleceğını belırttıler Belgeler, soykınm iddialan pcşinde knşaıı h rmcnılcnn Van'ın O/n\\) ve Saray ılçelerinde yaptıklan vahşeti gözler önttne seriyor. (I otoğratlar AA) TSKbelgelerinde Ermenilerin hamile kadınlann karnını deştiği, çocuklan tandırdayaktığıyeralıyor Arşiv belgeleri yayımlandıANKARA (Cumhuriyet Buro- su)-Genelkurmay Başkanlığı, As kerı lanhvebtrateııkEtutveDe netleme Başkanlığı arşıvleıınde bulunan 1914-1918 tanhleıı arasın- dakı belgeleri, "Arşiv Belgeleriyle Enııeni Faaliyetleri" ddıyla yayım- ladı Belgeler, soykınm iddialan peşın- de koşan Ermenılenn Van çevresın- de masum koylulere yaptıklan tuy- ler urpertıcı vahşete tanıkhk edıyor Belgelerde, Van'ın Ozalp ve Saray ılçelerinde Ermenıler tarafından bazı kadınlann hamıleyken kann- larının deşıldığı, bazılarının çocuk- laıı ıle landııdayakıldığı, genç kı/- laıın tecavu/ edılıp oîdurulduğu, eıkeklerın ıse kurş.un ve sungu ıle katledıldığı gozleronune senlıyor Arşıvde bulunan Özalp Kayma- kanıı Kcmal'ın ıın/asını taşıyan 4 Mart 1915 taııhlı bıı belgede, Fr- menıieıın Van'ın O/alp ılçesındc- kı Sarıkoy de yaptıklan katlıamda, koydekı İso'nun kızi Gullu'nun "memesinin kesildiği'', İbo'nun eşı Silo nun kızı Sıılni nm "karnı ya- nlarakçocuğunun çıkanldığıve tan- dıra aöldıgı 7 ', Tepedam koyunde de erkekleıın buyuk bolumunun sun- gu ıle katledıldıkleı ı, kddmların ıse tecavuz edılıp oldurulduklerı kay- dedılıyor 15Mart I915tanhlıbırbaşkabel- gede ıse Keçıkayası koyunde Ha- cı Molla Saıl'ın "kendi kı/ıııı eliy- le boğazlaması için /orlandığı ve her leklille u/ııvlanndan biri kesi- lerekşehitedildigi''bıldınlıyor Bel gelerde ayrıca Saray ve Esedboyu camılerının ahıra donuşturuldugu, medrese oğrencılennın Hınstıyan- lığı kdbul etmeye zorlandığı kay- dcdılıyor 'Çocuklann eti yedirümeye çalışıldı' Bıı başka belgede ıse Ozalp'ın Boyaldı koyunde Nczu Hatun'un tdiıdırda yakılan ıkı torununun etı- nı babdsııid ve annesıne yedırmek u/ere zorlandığı, yapmak ıstememe- len uzcnne de oldurulduklen, Ne- /u Hatun'un gorduklen karşısında aklını kaybettığı bıldınlıyor Belgeler, Ermenı çetecılerının Osmanlf nın darda kalacağı bır anı kollayarak çok onceden ısyan plan laı ı yaptığını oı taya koyarken 4' un cu Oıdu Komulanlıgrna gondcn- len 5 Maıt 1915 tarıhlı bır ya/ıda ıse "Du^mangemisineflrarederken Ertneni diasporası işbaşında MURATİLEM ATİNA-Yunanıstdn'dd ydşdydn Frmenı didspo- rası, her yıl gerçeklcştırdıklerı sozde "soykı- nm" etkınlıklennın bu yıl daha da kapsamlı olacagını açıkladı Soykırımın 90 yılı olduğu ıddıasıyla bu yıl 17 Nısan da başlayacak olan torenler, 27 Nısan tarıhıne kadar devam edecek Yunanıstan'dakı Ermenı dzmlıklan komıtesı sozcusu Kaspar Karabetyan Atına ve Sela nık'te buyuk çaplı etkınlıkler duzenleyeceklerı- nı ıfade ettı Ermenı sozcu 24 Nısan dışında I urkıye'nın AB ıle muzakerelere başlama tarıhı olan 3 Fkım oncesınde, eylul ayında da bır to- ren du/cnleyeceklerım soyledı Karabetyan Turkıye'nın gerçek bır Avrupa devletı olacağı- na ınanmadıklarını belırterek "Uluslaronce kendi geçmişleriyle uzlaşmahdırlar. Demokıatik Avrupa devleüerinin temelinde bu yataı" dedı Ermenı sozcu "Türkiye, bu çerçevede Avrupai bir mentaliteyı benıınse>erek AB'yc katılımı oıı- cesinde soykırımı laııııııalıdır" dıye konıışlu Adana Dortyol'da yakalanan Agop'un ifadesinde, I ıırkiye'de ra- hat olmadıklannı, b«lgelerinde as- kerin kııvvetinin ve toplannın bulun- madığmı, kuçıik bir kuvvet gelii'se kendilerine silahlı olaı-akkatılacak- lannı ve Türklcri katledcccklerini düşnıan «cınilcı iııc bildirnıck u/t- ıv »onderildigi anla^ılmaktadır" de- nılıyoı Zeytun'da (Sulcymanlı- Maras) 14 Mart 1915'te Ermenılenn ha- pıshaneye saldırarakjandarmalan şe- hıt etmelennın ardından yayımlanan bır teblığnamede ıse Ermenılenn rum bu saldınlanna karşılık, "Halk- tan hiçbir ferdin Ermenilere ve di- ğer vatandaşlanmıza karşı tecavuz- kâr vc aşağılayıcı ınuaıncledc bu- lunmamalamıa «ı/eıı gnstcrilmeli- dir. Bunun gıbi gerek Fnnenilcrden gerek diğer kişilerden, ulkenın asa- yişini bo/acakgirişimlerde bulunan- lar hakkında yalııı/ hukumcl kuv- vetleriyle birle^ıltneli ve hiçbir«fekil- de halkın müdahalesine meydanvc- rilıncnıelidiı" denılıyor Ermenilere kar^ı vatandaşlara "sağduyu" çağnsı yapılırken Mart 1915 tarıhlı bıı ba^ka belgede, Kaf- kasya'dan gelen laşnakdelegelen- nın Er7umm'da katıldıkları bırtop- lantıda, "Turkordusu ricateder,ya- hut ilerleyemeyecek duruma gelirse, çetelerin, derhal ellerindeki progra- nıa uygun olarak ordu gcrisinde faalıyete geçıneleri" yonunde karar alındığı belırtılıyor GEÇMİŞTEIV GELECEĞE ORHAN ERtNÇ Basın Olimpiyatı... Acaba "Sutunlar, yazma olanağını bulan ga- zetecılenn babalarının yen mı" sorusuna yanıt arayanların yenıden bu ışe soyunmalarını gerek- tıren bır dönemden mı geçıyoruz'? Turk Ceza Yasası'nın ıfade ozgurluğunu ve gazetecılerın haber verme hakkını sınırlayan maddelerının değıştırılmesı onerılerı kabul edıl- mış bu nedenle de (pek çok meslek alanını ılgı- lendıren nedenlerı de yok saymayalım) yasanın yururluğu ertelenmışken yaşanan yonlendırme çabaları akla ve mantığa uygun mu? Bır yandan ıfade ozgurluğunun sınırlanması- na karşı çıkarken, ote yandan alınmış olan ka- rarları ve bu kararların alınmasında yetkılı olan- ların ıfade ozgurluklerını kullanmaları nedenıyle suçlanmaları sızce doğal bır gazetecılık yaklaşı- mı sayılabılır mı"? özellıkle de sutunların havantopu gıbı kullanı- larak aşırtma atışlara açılması meslekı bır gelış- me sayılabılır mı'? Cumhuriyet okurlarına kısa bır sure once bu koşenın Turkıye Gazetecıler Cemıyetı Başkanı Or- han Erınç'e aıt olmadığına ınandığımı ıletmıştım Ama galıba yalnız ben boyle duşunuyorum Bu nedenle "Dınozor" dıyenler (zaten ben de yad- sımıyorum) de bır kez daha haklı çıkıyorlar Bu yaklaşımımın haksız rekabete neden olduğunu soyleyen meslektaşlarım da var ve benı eleştı- rıyorlar Hatırlarını kırmamak ıçın kuçuk bır bılgı akta- rayım Turk Ceza Yasası ıle ılgılı tartışmaların yoğun- luk kazandığı mart ayında Turkıye Gazetecıler Ce- mıyetı'nın onerılerı, eleştırılerı ve eylemlerı tam 140 ayrı televızyon yayınına konu olmuş TGC yonetıcılerının katıldığı televızyon prog- ramlarının surelerı de haberlere eklendığınde, 12 saat 30 dakıka 36 sanıyelık bır zaman dılımı- ne ulaşılmış • •• Yazıya gazetecılıkle başlamışken surdurelım. Kımı yayın organlarında "Basın Olımpıyatları Antalya 'da yapılacak" başlığı ıle haberler yayım- landı Merkezı Belçıka'da bulunan Uluslararası Med- ya örgutu'nun organıze ettığı olımpıyatlar, Ba- sın Yayın ve Enformasyon Genel Mudurluğu ta- rafından yapılan açıklama ıle duyuruldu Olım- pıyatta medya mensupları ıle halkla ılışkıler ça- iışanları ve polıtıkacılar da belırlı spor dallarında yarışma olanağını bulacaklar Antalya'da olımpıyat yapılacak olması benı yore olarak da ılgılendırdı Nedenını daha sonra yazayım Turkıye'nın uluslararası olımpıyatlara ev sa- hıplığı yapma ısteğı yenı değıl Turkıye Mıllı Olımpıyat Komıtesı, ustalarımız- dan Burhan Felek'ın başkanlığı donemınden bu yana bu amaç ıçın çaba harcıyor Pek uzun- ca olmayan bır sure once kaybettığımız Sınan Erdem donemınde yoğunlaşan, ondan sonra gorevı devralan meslektaşım Togay Bayatlı'nın da aynı bıçımde komıte uyelerıyle bırlıkte surdur- duğu çabaların olumlu sonuçlanacağına ınanı- yorum Zaten Turkıye'nın Akdenız Oyunları ve Unıver- sıad Oyunları nedenıyle yadsınamaz deneyıme sahıp olduğu da ortada Gelelım Antalya konusuna Antalya dunyada ılk olımpıyatların yapıldığı Antakya'ya yakın ıllerımızden bırı Itıraf etmelı kı Turk turızmının de başkentı Dunyadakı ılk olımpıyat oyunlarının Isa'dan önce 9'uncu yuzyılda Ântakya'da başladığı ve Isa'dan Sonra 520 yılında Bızans Imparatoru Justinianus'un emrıyle sona erdırıldığı tarıhler- de de yer alıyor Defne dallarından yapılan çelenklerın kaza- nan yanşmacılann başına konulması da o donem- den kalma bır gelenek Mıtolojıdekı Dafne'nın o yorelerde yaşadığı soylencesı de bunu kanıtlıyor Olımpıyat geleneğı, Perslerınsaldırısından ka- çan lonlar tarafından bugun Yunanıstan'ın bu- lunduğu bolgeye taşınmış Avrupalılar da konu- ya Osmanh'ya olan kızgınlıkları nedenıyle tarıh- sel gerçeklerı yok sayarak yaklaşmışlar Turkıye'de olımpıyat oyunlarının organıze edıl- mesının bu yonden de ayrı bır onemı var Dılerım Basın Olimpiyatı bu surecı de olumlu etkıler oerınc(« cumhuriyet.com.tr. Halaçoğlu'ndan Iddlalara tepkl 'Anodolu'nun her yeri mezarolurdu' ANKARA (Cumhun- yet Bunısıı) - Turk 1 anh Kurumu (TTK) Başkanı Yusuf Halaçoğlu, sozde Frmenı soykırımı savla nna yenı belgelerle yanıt verdı Ellerıneulaşantum belgelenn "1.5 milyon Enneniolduruldiı" sav- ldrını vuruttuğunu vuı- gulayan Hald(,oğlu, "ABD Irak Savaşı'nda dunyanın bombasınıyağ- dırdı, 150 bin insan oldu. Siz nasıl 1.5 milyon insa- nı olduruyorsunuz?" de- dı Bu kadar fazla ınsan ıçın mezar bıle buluna- mayacdğını vurgulayan Halavüğlu, "300 ki^ilik mt/aıa koysanız 5 bin toplu me/ar yapar. Ana- dolu'nun her yeri me/ar olurdu" dcdı Halaçoğlu, kurumun konterans salonunda du- zenledığı basın toplantı sında Ermenı ıddıalan- na ılışkın yenı belgelen açıkladı 3 Ordu'da go revlı Nurettin Peker ad- lı yuzbaşı tarafından taş- raya gondenlen ydzının onjınalının Peker' ın oğ- lu Orhan Peker tardfın- dan kendilerine teshm edildığını belırten Hala- çoğlu, belgede, Sunye'ye gondenlen Ermenılerden donmek ısteyenlenn en- gellenmeyeceğının be- lırtıldığını soyledı Bel- gede yer alan ba/ı mad- deler şoyle • Evlerıne donduk- lerınde burdlara muha- cır ycrlcijtınlmı^se çıka- rılacak, ev ve arazıler sahıplerıne teshm edı- lecektır • Mal sandıklarında emnıyet altına alınmış eşyaları ılgıhleıe teshm edılecektıı