Katalog

6 A&USTOS 2004 CUMA CUMHURİYET SAYFA r L J v t _ f i ı U 1 V J J . ekonomi(5cumhuriyet.com.tr 13 Popche 1 un parçası DenbD'den • DENİZLt(AA)- Denizli'de döküm alanında faalryet gösteren bir şirket, aralannda Mercedes ve Porche'un da bulunduğu otomobıl devlerine parça üretıyor. Ar Döküm Makıne ve Merdane Sanayı Genel Müdürü Irfan Özcan, Almanya'da faaliyet gösteren ENA adlı şirketle ortakJık yapmaya başladıktan sonra üretimlerinin yüzde 5'lik kısmını Mercedes ve Porche'un da aralannda bulunduğu büyük otomobıl firmalarına sattıklannı söyledi. 80 kişiyle yılda ortalama 1 milyon dolar dola\ında üretim gerçekJeştirdiklerini ifade eden Özcan, "Firmamız daha çok demir çelik fabrikalannda kullanılan demiri ezen merdanelerin üretimı konusunda faaliyet göstenyor" dedi. 661 bin kişi iş bekliyor • ANKARA (ANKA)- Türkiye tş Kurumu'na (IŞ-KUR) başvurarak iş bulmayı bekleyenlerin sayısı mayıs sonu itibanyla son bir yıllık dönemde, yüzde 43.2 oranında artarak 622 bin 853'eyükseldı. IŞ- KUR'un, işgücü piyasasına ilişkin mayıs ayı istatistiklerine göre, IŞ-KUR kanahyla iş arayanlann toplam sayısı ise 661 bin 273'e ulaştı. Kayıtlı işsiz sayısı geçen yıl mayısta 435 bin 4 kişi olarak belırlenmişti. 0vactfta13bin küo altın çıkanldı • İstanbul Haber Ser\isi - Normandy Ovacık Altın Madeni, 3 yıl ıçınde toplam ihracat değeri 153.3 milyon dolar olan 13 bin 700 kilo altın ve 14bın400 'cilo gümüş üretti. Bir basın toplantısı düzenleyen şirketin Genel Müdürü Sabri Karahan, şu ana kadar Ovacık Altın Madeni için 120 milyon dolarlık yatınm yapıldığını ve toplam 418 kişiye ıstihdam sağlandıgıru kaydetti. Her 4 gemiden 1 'i donanım, bakım gibi sorunlar nedeniyle alıkonuldu Türkgemilerikamlistede• Türkiye ekonomisindeki payı, yaklaşık 10 milyar dolar olan denizcilik sektörü, girdiği bataklıktan kurtulmaya çalışadursun bazı Türk armatörleri çözümü kaçışta buluyor. Kimi armatörler bandral değişikliğine giderek uluslararası arenadaki kötü şöhretten kurtulmak istiyor. KERİMÜLKER Türkiye, yıllardır denizci- likte kara listeden kurtulma savaşı veriyor. 18 Avrupa ül- kesinin üye olduğu Pans Mu- tabakat Zabtı-Paris Mome- randum of Understanding'in (MOU), Uluslararası Deniz- cilik Örgütü'ne (IMO) sundu- ğu rapor, Türk denızciliğinin içler acısı durumunu ortaya koydu. 1999 Pans MOU istatistik- lerine göre, Türk bandralı ge- milerinde alıkoyma oranı 13 aday ülke bazında yüzde 24.5 ile en yüksek orana sahıpti. Bu oran 2002 yılında vüzde 23.8, 2OO3'te de yüzde 25'e yükselerek en kötü perfor- mansı gösterdi. AB gemileri için bu oran ortalama yüzde 3.6. Denetime giren 1987 ge- miden 436'sına inceleme so- nucu el konuldu. Yapılan denetimlerde gö- zaltında tutulma tavan sının 156 olması gerekırken bu sa- yı Türk fılosunda 436'ya ulaş- tı. Yani her 4 Türk bandıralı Uluslararası limanlarda seferden ahkonulan Türk gemikri. AB içinde ticaret yapamıyor. gemiden 1 'i donanım, bakım ve eğitimden kaynaklanan so- runlar nedeniyle alıkonuldu. Türkiye, Paris MOU'su tara- findan belirlenen yüzde 7'lik barajı aşarak kara hstedekı ye- rini giderek sağlamlaştırdı. Armatörler rahatsız Türkiye ekonomisindeki payı, yaİdaşık 10 milyar dolar olan denizcilik sektörü, girdi- ği bataklıktan kurtulmaya ça- lışırken armatörler de sahıp olunan bu kötü şöhretten ra- hatsız. Deniz Ticaret Odası Mecli- si Başkam Erol Yücel kara lis- tenin oluşmasında siyasi bas- kılann rol aldığını belirterek "Yunanistan, İspanya ve ttal- ya'nın politik baskılan var. Is- panya'da hükünıetin değişme- siylebu baskılar veoyunlar ye- rine işbirtiği ve çahşmalar baş- ladı" dedı Yücel, MOU'nun muhatap olabileceği bir kurumun Tür- kiye'de olmamasından şikâyet ederek "Paris MOU'su bizden uygulama ve denetinı istiyor. Yıllardır denizcilikle ilgisi ol- mayan yönetimler var oldu. Denerimler, bilgi ve beceri sa- hibi olmayan şaluslar tarann- dan yapdryor" dıye konuştu Denizcilik Müsteşarlığı ve DTO'nun ortak çalışmalar ha- zırladıklannı kaydeden Yü- cel, "Paris MOU'su tarafın- dan bir geminin 2 sene içinde 2 sefer herhangi bir nedenle bir timanda seferden ahkonul- masu ABiçindeticaretyapma- sını zoriaşünr. Bu nedenle Türk armatörleri çözümü ka- çışta, bandral değişikliğinde anyor. Onlar da kendilerine göre hakfa. Kötü bir şöhrete sa- hip kimlikle maddi kazanç sağianmasıçokzor*" dedı. Yü- cel, geleceğe güvenle baktık- lannı da belirterek "2013'te hedefimiz, yılük 60 milyar do- lar ve bunu başaracağunıza inanıyorum" diye konuştu. MAZOT DESTEĞİNE İLGİAZ ANKARA (AA) - Deniz taşımacılığını ve balıkçılığı teşvik etmek amacıyla bu yılın başında uygulamaya konan özel tüketim vergisiz (ÖTV) mazot teşviğine sektör fazla ilgi göstermedi. Kabotaj hakkına sahip gemi siciline kayıtlı ticari gemiler ile balıkçılık ruhsatına sahip gemi siciline kayıtlı balıkçı gemilerine yönelik teşvikten, şimdiye kadar, 1600'ü balıkçı gemisi toplam 3 bin 700 gemi yararlandı. Uygulama kapsamında, denizcilik sektöründe kullanılan fuel oil ve motorinden özel tüketim vergisi (ÖTV) alınmıyor. Türkiye Su Üriinleri Kooperatifleri Merkez Birliği Başkam Sükyman Yıldızhan, ÖTV'siz mazot teşvikinden yararlanmak için balıkçının 800 milyon lira ile 1 milyar lira arasında masraf yapması gerektiğini belirterek "Küçûk bahkçuun mazot desteğinden sağlayacağı fayda da aşağı yukan bu kadar. Bu kadar masrafi yapıp uğraşacağına, doğnıdan mazot abnâyı tercih ediyor. Bu haliyle mazot desteğL, bahkçınk sektörü için cazip değü" dedi. Yıldızhan, Türkiye'de 55 bin balıkçı bulunmasına karşın, desteğin 19 bin ruhsatlandınlmış balıkçı teknesını kapsadığını söyledi. Toplam Kalite Yönetimi şirketi dünya otomotiv sektörünün aranan oyuncusu haline getirdi ERDEMlR, Toyota'nm ana tedarikçisi oldu ZONGULDAK(AA) - Ereğli Demir ve Çelik Fabnkalan (ERDE- MÎR) TAŞ'nın, Toyota firmasının Tedarikçı Değerlendirme Tetki- ki'nden başanyla geçe- rek en üst kademe olan (A) grubu tedankçı ol- maya hak kazandığı be- lirtildi. ERDEMlR Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, Toplam Kalite Yönetimi fel- sefesı sonucu şirketin. en önemli müşterilenn- den biri olan Toyota fir- masının tedarikçi tetki- kinden başanyla geçtiği ifade edildi. Fabrikamn tetkik so- nucunda söz konusu fir- manın (B) grubu teda- rikçisi pozisyonundan en üstte yer alan (A) grup tedarikçisi olmaya hak kazandığı belirtildi. ERDEMlR Genel Müdürü Kerim Dervi- şoğlu da vizyonlannda yer alan "dünyanın ön- de gelen çelik üreticile- rinden biri olmak" ül- küsünü slogan olarak yalnızca panolara değil, akıllara ve gönüllere de yazdıklanna inandığını belirterek "Dünyanınen büyük otomotiv üreti- cilerinden olan To- yota'nm memnu- niyeti, şirketimi- zin mükemmelliğine giden yolculukta önemli bir kilometre ta- şıdır. Tüm paydaşlan- nuzuı memnuniyetini amaçlayan şirketimiz- de, çalişma koşullan- mızdan iş yapma disip- linine ve soluduğumuz havaya kadar ERDE- MÎR kalitesinin görüle- bilmesüü amaçbyoruz. Fabrikammn bu alanda dünyaya örnek ohnasını da hedefliyoruz'' diye konuştu. 'DONDIJRMA BİZEV1İŞİMİZ' -210 müyon doüutkTürkiye dondurma pazannınyüzde 50'denfazlasma sahip olan Algida Türkiye'nin Genel Müdürü Hazun ElKalu. düzenlediği basın toplanasında, her yıl yüzde 10- 15 civannda büyüyen dondurma pazannın motorunun yüzde 70'lik katkıyia Algida olduğunu belirttL Aynca NATO'nun da tekdondurma tedarikçisinin Algida olduğunu betirten Eüiattı, işlerinin "sadece dondurma üret- mek" olduğunu ve rakip fırmalann sa>isnun artmasının pazann bü>ümesine katkısı olacağun, bunun da 1990 yıiından bu >ana 03 litreden ancak 1 htre\e çıkabilen kişi başına tüketimi daha da artüracağmı söviedi Petrol fiyatları Ekonomi Servisi - Pet- rol thraç Eden Ülkeler C»rgütü (OPEC) Başkam Purnomo Yusgiantoro ta- - nfından yapılan açıkla- nanın ardından 43 dola- m altına gerileyen petrol fıyatlan, Rusya'dan gelen \ laberlerin ardından yö- rünü yine yukan çevirdi. Rusya Adalet Bakan- 1 Lğı'nın. Yukos'unbanka resaplanm günlük iş- l kmler ve taşıma mali- 1 }etleri için kullanma \ takkını iptal eden kara- rmın ardından, ABD'de hafif türü ham petrolün varil fıyatı 43.05 dolan göriirken Londra Borsa- sı 'nda işlem gören Brent türü ham petrolün varil fiyatı 40.10 dolara kadar yükseldi. Petrol pıyasa- sında, Rusya Adalet Ba- kanlığı'nın Yukos'un banka hesaplanru kullan- masını kaldıran karanrun ardından, şirketin petrol sevkıyatında problem ya- şamasından endişe duyu- luyor. MALİYE YAŞAMINDAN/MUSTAFAPAMUKOĞLU pamukm I sup6ronline.com - Bu suretle ortağa avans verilmesi halinde faiz ve KDV hesaplanır mı? Cari hesap olarak çalışan or- tak hesabının borç bakiyesi ya- ni kırmızı bakiye vermesi halin- de bu bakiyenin avans addedi- lip KDV hesaplanmayacağı hakkında Danıştay Vergi Daire- leri Genel Kurulu'nun 16.03.2003 tarih ve 2002/631 ve 2002/332 sayılı kararı vardır. Bu karara göre verilen avansın birfinans hizmeti olduğu kabul edilerek fatura düzenlenmez. Ancak bu avansın donuklaş- ması, ödünç para olarak veril- diğinin hukuken geçerli ve ye- terli tespitlere dayanması halin- de KDV hesaplanması gerekir. Bu avans addedilen ortaklar cari hesabına dönem sonunda faiz hesaplamak, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 17. mad- desine göre değerlendirme yapmak gerektiği düşüncesin- deyiz. - Kasa hesabında görülen yüksek bakiyelere faiz yürü- tülür mü? Şirketler birçok harcamaları- nı gerçekten yaptıkları halde VUK hükümlerine uygun ola- rak belgeleyemezler. Persone- le ödedikleri gerçek ücretleri bordrolarında göstermedikleri Okuyucu Sorulan için açıktan ödeme yaparlar, bu da kasa hesabının fiktif bakiye vermesine neden olur. Anlamsız ve basiretli bir işadamının kasada bırakma- yacağı kadar yüksek kasa hesabına ister kasa hesabında gö- rünsün, ister iş avans- ları gibi başka he- saplara akta- nlsın, Kurum- Ç\ lar Vergisi r Kanunu'nun ^ 17. maddesi gereği faiz hesap- lanması gerekir. - Kamu Yaranna Dernekler'e ait gayrimenkullere ait kira ödemele- rinden Gelir Vergi- si Stopajı yapılır mı? Gelir Vergisi Kanu- nu'nun 94/5-b madde- sine göre bir ayrım yapıl- madığından Gelir Vergisi Stopajı yapmak gerekir. Bunun istisnası; özel kanun- la kurulan dernekler için ka- nunlannda gelir vergisi istisna- sı veya muafiyet hükmu varsa tevkifat yapılmayacağına ıliş- kin durumlardır. - Yıllara sari inşaat işle- rinde iş devri nedeniyle yapılan sözleşme yanında, ihale makamına verilen ta- ahhütname için damga ver- gisi uygulanır mı? (Orhan Gülsün, İstanbul) Maliye, taahhüt- namenin iş devri sözleşmesinin aynlmaz bir par- çası kabul edip sözleşme bedeli üzerinden taahhütna- me için de damga ver- gisi almak- tadır. Bizce burada mükerrer vergileme söz konu- sudur. - Şirket fa- aliyette ve ödeme kapa- sitesinde. Ancak benim yö- netim kurulu üyesi olduğum dönemle ilgili vergi borcunu ödemiyor. Vergi dairesi de bana icra takibi yapıyor ve yurtdışı yasağı koyuyor. Bu yasal mı? (Hüseyin Yıldız, Iz- mir) 6183 sayılı yasanın 35. mad- desi gereğince şirketin mal var- lığından kısmen veyatamamen tahsil edilemeyen veya edile- meyeceği anlaşılan vergi borç- lan için kanuni temsilci sorum- luluğu doğacaktır. Bu aşama- lar bitmeden sizin hakkınızda icra takibi yapılması ve yurtdı- şı yasağı uygulanması yasal değildir. Bu konuda birçok da- nıştay karan vardır. - Yurtdışından Türkiye Ser- best Bölgesi'ndeki kendi şir- ketine mal getirip onu Türki- ye'de başka bir şirketin ithal etmesi ve bu şirketin Türki- ye'de Serbest Bölge'ye malı getiren flrmaya satışında ör- tülü kazançtan söz edilebilir mi? Bu şirketler arasında Kurum- lar Vergisi Kanunu'nun 17. maddesinde tanımlanan "ba- ğımlı işlem" varsa ve serbest bölgede ciddi bir kâr bırakıl- mışsa, başka bir deyişle Türki- ye Serbest Bölgesi kânn bıra- kıldığı yer olmuşsa örtülü ka- zançtan söz etmek ve gizlenen kâriar üzerinden vergileme yapmak gerekir. Bu OECD ka- rarlarına göre "Transfer Fiyat- landırması" NOT DEETERİ ZEKERtYA TEMİZEL Umutsuz Vaka Kayseri'de "Hürmetçi Sazlığı'na" atılan ve re- korlar krtabına girmesi beklenilen 139 fabrika te- meli olayına bir bakın; hızlandırılmış tren proje- sinden birfarkı var mı? Hatta doğuracağı sonuçlar itibanyla belki de hızlandınlmış trenden daha tehlikeli. Sayın Başbakan istediği kadar tersini söylesin, yapılanların bilim, bilgi ve deneyimle bağdaştırıl- ması olanaksız. Bir kere temellerin atıldığı yer, uluslararası do- ğal koruma alanı olması gereken bir yer. Adı üs- tünde Hürmetçi Sazlığı. Doğanın, "Buralarda in- şaat yapmayın, toprağın verdiği şeyleri değer- lendirin" dediği yerlerden. Buraya temel atılma- ya kalkışıldığında, ekolojik dengenin bozulmasıy- la telafisi olanaksız kayıplar oluşması bir yana, sağlam zeminli yerlerde yapılacak inşaatlara gö- re maliyetler daha fazla olacak. Sazlık bir yere sağlam zeminli bir alan gibi temel atılırsa da do- ğa er geç kendisine karşı gerçekleştirilen bu kat- liamın intikamını alacak. • • • Biigi ve deneyimle bağdaşmayacak asıl konu ise temeli atıldığı söylenilen fabrikalar. Peki, hangi fabrikaların temeli atıldı? Bunu bilen kimse yok. Bu fabrikalarda ne üretilecek? Bunu da bilen yok. Rekorun kaydı için gidenlere, Guinnes Rekor- lar Kitabı'nın yayıncıları, temeli atılan fabrikalann ne fabrikaları olduğunu sorduklarında ne yanıt verilecek? Rekor krtabını yayımlayanlar, fabrika- ların ne fabrikası olduğunu bilmeden, en fazla fabrika temelinin aynı anda atılması rekorunu tes- cil ederler mi? Bu bölgeden yer kapma telaşında olanlar, in- şaatları yapacaklarına dair noterden taahhütna- me vermişler. Fabrika yapmak için taahhütnarne verilir mi? Fabrikaların fizibilitesi yapıldı mı? Hele binalan bir yapalım da gerisi Allah'tan mı denildi? Fabrikalarda yapılacak üretimin ne olduğu bi- linmeden, projesi olmadan fabrika binası temeli nasıl atılır? Fabrikalarda ağır makineler kullanılacaksa te- melin ona göre atılması, çalışırken trtreşim yara- tan makineler varsa temellerin ona göre güçlen- dirilmesi gerekmez mi? Hepsinden önemlisi, pro- jeyi, üretimin türünün ve sürecinin belirlemesi ge- rekmez mi? Gelecekte fabrikada yapılacak üretim belirlen- diğinde bu temeller işe yaramazsa ne olacak? • • • Oysa ülkemizin tek bir kuruşluk kaynağı bile is- raf etme lüksü yok. Iç tasarruflanmız milyonlar- ca işsizimize iş yaratmak için her yıl sağlamamız gereken yüzde 7'nin üzerindeki büyüme için ye- terli değil. Ülke kısa vadeli sermaye girişi ve kre- dilerle fınanse edilen tüketim ile büyüyor. Büyü- me istihdam yaratmıyor. Tüm kamusal ve özel tasarruflar neredeyse devlet tarafından alınıp borç faizlerine harcanı- yor. Üstelik de hükümet halen uygulanan ekonomik programın daha da sıkılaştınlarak devam etme- si sonucunu doğuracak beklenen adımını attı ve IMF'yi yeni ekonomik program için davet etti. Bu durumda her kuruşu değerlendirmek zo- runda olan bir ekonominin hesapsız krtapsız ya- tınmlara, fizibilitesi yapılmamışfabrikalara, para- lar saçan akıldışı davranışlarda bulunmaya hak- kı var mı? Aslında yapılan işin, organize sanayi bölgesi- nin genişletilmesi işi olduğunu herkes biliyordu. Organize sanayi bölgesi kurma projesi gösteriş merakı uğruna saptınldı, insanlann umutları ile oynandı. Bu toplumu gerçekleri fark etmeyecek kadar aciz görenlere hatırlatılması gereken bir şey var: Bu halk deneyimsizlere de, beceriksizlere de hoşgörü ile yaklaşır, ama umutları ile oynayanla- rı asla affetmez. temizel(Ş cumhuriyetcom.tr Özel Tüketim vergisi belirlendi Engellilere 5 yıl vergi muafiyeti ANKARA(AA)-Çe- şitli vergi kanımlannda değişiklik yapan 5228 sayılı kanunda yer alan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) düzenlemelerine ait uygulama tebliği Resmi Gazete'nin dün- kü sayısında ya- yunlandı. "ÖT\ T Genel TebtiğTnegörebi- neğe dönüşrü- rülen araçlarda vergi oranlan, silindir hacmi 1600 cc'yi geçmeyen- lerde yüzde 30, 1600- 2000 cc arasında yüzde 52,2000 cc ve üzerinde yüzde 75 olarak belir- lendi. Sakatlık derecesi yüz- de 90 ve daha fazla olan malul ve engellilerce alınan araçlar ise 5 yıl- da bir defaya mahsus ol- mak üzere (ilk alındık- lannda) vergiden istisna turulacak. Eşya taşıma- ya mahsus motorlu ta- şıtlardan azamı yüklü kütlesi 4 bin 700 kilog- ramı geçen ve geçme- yen ile sürücü sırasın- dan başka oturma yeri veya sürücü sırası dışın- da yanda pencereleri ol- mayan araçlann vergi oranı değişmedi. Belirtilen azami yük kütlesini geçme- yip sürücü sıra- sından başka oturma yeri ve- ya sürücü sırası dışında yanda pencereleri olan araçlann vergi oranlan daşöyle: Kapalı kasalı olup silindir hacmi 3 bin cc'yi geçmeyenlerde yüzde 10,3 bin cc-4 bin cc arasında yüzde 52, 4 bin cc ve üzennde yüz- de 75. Açık kasalı veya kasasız (çıplak şasi) olup silindir hacmi 3 bin 200 cc'yi geçmeyenler- de yüzde 4,3 bin 200 cc- 4 bin cc arasında yüzde 52,4 bin cc ve üzerinde yüzde 75. ,